南翁夢錄序(胡濙): Nam Ông mộng lục tự (Hồ Huỳnh)
夫日星昭布,雲霞絢麗,天之文也;川嶽流峙,草木華實,地之文也;名物典章,禮樂教化,人之文也。普天率土,星羅碁布之國,莫不咸有是文焉。今工部 左侍郎交南黎公澄孟源,性資明敏,才學優長,與予有同朝之好。間以南翁夢錄一帙見示,且徵言以弁其端。
予 徧閱之,南翁乃孟源自號,其所著之文,簡約而 謹嚴,豐瞻而愽洽,緣情指事,陳義措辭,痛快切實,無非叙君臣之等,明彝倫之懿,闡性命道術之奧,紀家國起廢之由。以至褒賛節義,則感慨激烈,可以厲風 俗,稱揚述作,則清新俊逸,可以怡性情,與夫孟源自叙餘慶所鍾云:出自幽谷,遷于喬木;生逢聖世,深沐堯仁,而有此奇遇之說,予有以知孟源之心, 以為偏方之異跡,今得敷張於中夏,徧聞於郡邑,抑且播聲光於後世,苟非叨聖朝亞卿之寵任,則帙中所錄者,將泯滅於遐荒而無聞矣。今茲遭際,遂獲流傳於不 朽,豈不為存沒之大幸也歟?因嘉其能旌善而篤於仁厚,故不辭其請而書此,以冠于篇端云。
正統五年歲庚申,十月望日,資德大夫正治上卿禮部尚書毘陵胡濙書。
Bài tựa sách "Nam Ông mộng lục"(Hồ Huỳnh)
Kìa trời sao tỏa sáng,ráng mây phô màu, văn hay chữ tốt của trời ; núi non bủa vây, cỏ cây hoa trái, văn của đất đó ; danh vật điển chương, lễ nhạc giáo hóa, văn của người đó. Khắp trong trời đất, có biết bao nhiêu nước, không đâu không có nền văn minh. Nay Công bộ Tả Thị lang Giao Nam Lê Công Trừng tự Mạnh Nguyên, tư tính thông minh, tài học hơn người, với tôi có giao hiếu đồng triều. Mới rồi đem
Nam Ông mộng lục một cuốn cho xem, lại nhờ dùng lời viết tựa.
Tôi xem một lượt, biết Nam Ông là tự hiệu của Mạnh Nguyên, dùng đó để viết văn, ngắn gọn mà nghiêm cẩn, cao nhã mà hòa hợp, theo tình kể việc, lấy ý đặt lời, thú vị thiết thực, lại không quên thứ bậc vua tôi, làm rõ được ý tứ luân thường, nêu lên chỗ sâu sa của tính mệnh đạo thuật, ghi chép con đường hưng phế của nhà nước. Đến như ca ngợi tiết nghĩa thì cảm khái bừng bừng, có thể lấy đó mà uốn nắn phong tục ; biểu dương thuật tác thì siêu thoát thanh tân, có thể lấy đó mà nuôi dưỡng tính tình. Với câu sau, Mạnh Nguyên kể lại phúc trạch của tổ tiên ông hun đúc cho hậu duệ "ra tự hang núi, dời đến cây cao
(Đây là thơ trong bài Phạt mộc, phần Tiểu nhã của Kinh Thi. Hồ Nguyên Trừng trích câu này trong thiên Thi Triệu Dư Khương, kể về tổ tiên bên ngoại của Hồ Quý Ly là Nguyễn Thánh Huấn), sinh cùng thời thánh, tắm gội nhân Nghiêu nên có chuyện kì ngộ này", tôi hiểu được tâm ấy của Mạnh Nguyên, đó là dấu tích lạ của một phương, nay được phô trương ở trung hạ, nổi danh khắp quận ấp, hoặc giả thanh danh còn để lại tới hậu thế. Nếu không được thánh triều sủng nhiệm, cho làm Á khanh thì những ghi chép trong sách này sẽ mai một ở chốn hoang xa, không ai nghe đến. Nay nhờ tri ngộ, sách sẽ được lưu truyền bất hủ, há chẳng phải là dịp may lớn trước nguy cơ mai một đó sao ? Nhân vì đánh giá cao việc biểu dương cái thiện, dốc lòng vào nhân hậu của ông nên tôi đã không chối từ, viết vài lời vào đầu cuốn sách vậy.
Ngày rằm tháng Mười, năm Canh Thân, niên hiệu Chính Thống thứ năm ,1440.
Tư đức Đại phu, Chính trị Thượng khanh, Lễ bộ Thượng thư, Hồ Huỳnh người ở Tì Lăng, đề tựa.