Đánh đến thời điểm này thì thế cục đã khá rõ ràng.
Người Ucraine đánh rất dũng cảm và sáng tạo. Nói đúng hơn là một bộ phận người Ucraine đánh rất dũng cảm và sáng tạo. Sự vượt trội về công nghệ và vũ khí chính xác của Nato cũng là điều không thể bàn cãi. Với những phương tiện thế hệ hai được viện trợ, cùng sự trợ giúp về mạng lưới thông tin, vệ tinh, cảnh báo sớm ... người Ucraine đã đánh quỵ hạm đội biển Đen, dù bản thân không còn lực lượng hải quân, phải nói là một kỳ tích. Chiến tích ấn tượng này sẽ là cổ vũ to lớn cho các nước Đông Nam Á khi phải đối mặt với hạm đội áp đảo của Trung Quốc. Ở một khía cạnh nào đó, chiến tranh khốc liệt ở Ucraine đang góp phần củng cố hòa bình ở nhiều nơi khác, vì nó cho thấy các cường quốc có thể bị cầm chân, thậm chí đánh quỵ trong một trận chiến phi đối xứng.
Nhưng sự dũng cảm của những người Ucraine đang chiến đấu là không đủ. Trước 24/2/2022, dân số Ucraine còn khoảng 42 tr người. Đến nay, số dân thực tế tại vùng lãnh thổ Ucraine kiểm soát chỉ còn trên dưới 25 tr. Khoảng 8 - 10 tr người tại khu vực phía Đông đã nhập quốc tịch Nga, hơn 10 tr người đã chạy sang các nước Đông Âu và Tây Âu. Hầu hết các nhà máy, trung tâm công nghiệp và hạ tầng năng lượng đã bị xóa sổ. Lực lượng chiến đấu bị tiêu hao nhanh chóng ở chiến trường, trong lúc hầu như không còn người Ucraine tình nguyện nhập ngũ. Làn sóng bắt lính mới như bắt tội phạm khiến dân Ucraine ngày càng chán ghét chiến tranh và bất tín chính quyền. Những tân binh được tuyển theo kiểu đó sẽ chỉ góp tạo ra một đội quân với số liệu trên giấy và cung cấp thêm hàng dài danh sách tù binh nếu họ bị tung ra chiến trường. Đây là bài toán không có lời giải cho chính phủ Ucraine hiện tại, mà mọi nguồn viện trợ không cách nào thay đổi.
Nhưng lính Ucraine vẫn chiến đấu rất dũng cảm và sáng tạo. Họ đã sao chép và chế ra loại đạn tuần kích giống Lancet của Nga và gây ra nhiều tổn thất cho đối phương. Những đòn tấn công UAV tầm xa vào các nhà máy lọc dầu gây đau đớn. Nếu Ucraine trụ vững được giới tuyến và tiếp tục đánh phá hoại xương sống của nền kinh tế Nga thêm 1 - 2 năm, có thể họ sẽ thành công. Tuy nhiên cỗ máy chiến tranh Nga hiện đang vận hành một thứ vũ khí có tính hủy diệt: Bom lượn hạng nặng. Những quả bom chứa hàng tấn thuốc nổ, được ném ngoài tầm phòng không và thổi bay mọi thứ khi đến mục tiêu. Trước thứ vũ khí đó, dù dũng cảm đến đâu, phòng tuyến của Ucraine cũng tan nát. Kiểu tấn công này khiến Ucraine không thể giữ nổi thực địa dù họ vẫn gây ra tổn thất cho đối phương. Có thể nói người Ucraine đang thụi Nga bằng nắm đấm, đôi lúc khiến đối thủ tóe đom đóm mắt, nhưng người Nga đang nện Ucraine bằng búa tạ.
Lối đánh này của Nga cũng khiến các quốc gia Nato khiếp đảm. Lính Nato xuất hiện trên chiến trường cũng sẽ chết khá nhanh trước bom lượn hạng nặng và tên lửa, trừ khi Nato đưa tiêm kích thế hệ 5 vào tham chiến và phát động chiến tranh quy ước quy mô lớn. Trong tình huống này Nga sẽ nhanh chóng bị đánh bại về lực lượng thông thường. Dĩ nhiên, lực lượng hạt nhân sẽ tham chiến và là dấu chấm hết cho tất cả các bên.
Chắc chắn Nga sẽ giành được lợi thế quân sự trên chiến trường vì cuộc chiến này cho thấy Putin đúng một phần: Ucraine, hoặc phần lớn Ucraine là một nhà nước nhân tạo. Vì thế gần nửa dân số Ucraine đã nhanh chóng "biến mất" : hoặc chạy sang phương tây, hoặc chạy sang Nga, thay vì ở lại sản xuất, chiến đấu bảo vệ đất nước. Những người còn lại thì phần lớn vì không có điều kiện để chạy đi nước khác. Có tầm 1 - 2 tr người Ucraine sẵn sàng chiến đấu, quá ít để bảo vệ đất nước này.
Vấn đề của Nga nằm ở nội tại của chính nước Nga. Putin đã già. Những người ông ta tin cẩn cũng già nốt. Lavrov từng là một nhà ngoại giao kiệt xuất, hiện nay ông ta vẫn là một ngoại trưởng giàu kinh nghiệm nhất thế giới, nhưng hình ảnh già nua đến tội nghiệp của ông ta trên chính trường cũng là điển hình của nội các Nga hiện tại. Cục diện chiến tranh và bất ổn trong một thập kỷ tới khiến Putin sẽ vẫn phải bám chặt quyền lực và khó tìm ra/đào tạo/chia sẻ quyền lực (để tạo uy tín) cho một người kế tục. Vấn đề của nước Nga, chất chồng trong mâu thuẫn âm ỉ của những vùng mới chiếm và mâu thuẫn sắc tộc, tôn giáo của những vùng lãnh thổ cũ (Chesnya, Dagestan ...) cộng thêm với hàng chục nghìn lệnh cấm vận. Nhìn xa về tương lai, đất nước này có thể chiến thắng nhất thời để rồi thất bại vì chính nội tại của mình.
cand.com.vn
