Đoàn nhà cháu 7 người, hộ chiếu xanh thần thánh.
Visa Cu Ba xin tại vài sân bay từ Mỹ, ông anh thu 50$, ông em được có 25$, tủi thân vãi.
Visa Cu Ba không khó, khó nhất là trong 13 lý do chả biết chọn cái nào phù hợp. Con trai cháu chọn “học tập/học hỏi” gì đó.
Đến sân bay mua, vì lý do gì đó lỡ không bán/cấp là bỏ vé máy bay nhé.
Chuyện này chắc chưa xảy ra.
Kinh nghiệm chia sẻ sau chuyến đi:
Trải nghiệm Cu Ba:
Máy bay hãng UNITED khi sang tới gần Cu Ba gặp mưa thời tiết xấu nên rất xóc, có lúc rơi tự do khoảng gần chục mét làm nhiều hành khách hoảng sợ.
Dù đi lần đầu tiên theo dạng tự túc, có người dẫn và hỗ trợ nên trước chuyến đi tôi không tìm hiểu gì về du lịch Cu Ba, phần cũng do thói quen dựa vào internet tra cứu khi cần. Tuy nhiên sau hơn 4 ngày đêm ở Cu Ba với thói quen quan sát để ý của mình tôi cũng có thể chia sẻ với mọi người một số vấn đề khá tổng quát và cả chi tiết về Cu Ba và du lịch Cu Ba.
-Sân bay và nhà ga:
Sân bay có hai đường băng cất và hạ cánh, có hàng chục máy bay dân dụng lớn nhỏ trong đó mấy chiếc dạng như Boeing, Airbus 320 và gần chục chiếc ATR-72 để hư hỏng hết hạn sử dụng. Ở ga quốc tế đi thì khá tấp nập, có nhiều máy bay của các hãng hãng không thế giới, gồm cả một số máy bay lớn.
Sân bay quốc tế Jose Marti ở Havana có hai nhà ga, nhà ga quốc tế đến cơ sở vật chất cực kì nghèo nàn như Việt Nam những năm 198x, 199x. Nhà vệ sinh không sạch sẽ, có người phát giấy cho bên vệ sinh nữ (chắc sợ tự dùng lãng phí).
Nhà ga quốc tế đi mới xây gần đây nên cơ sở vật chất, qui mô tương đương nhà ga T1 của Nội Bài, những năm trước năm 2008.
Các buồng làm thủ tục hải quan nhập cảnh trong những ngăn buồng khung gỗ, nhôm.
Những người tiểu thương bị kiểm tra rất kĩ lưỡng, còn khác du lịch thì chỉ check an ninh kĩ còn hành lý kí gửi không kiểm soát gắt gao.
Được duy nhất là có hãng taxi sân bay: lái xe ăn mặc đồng phục đẹp, trẻ và đẹp, xe khá mới: Huyndai, Audi. Còn lại xe của dân Cu Ba đi thì 80% là xe cũ, cổ thế hệ 196x, 197x, 198x, 199x và 200x. Còn lại là xe đời mới hơn, có khoảng 5% xe ô tô đời mới: Huyndai i10 2014, Kia Morning 2012... Cu Ba rất ít xe máy nên đường xá, giao thông khá ổn.
Đường ra nhà ga quốc tế đi cũng khác rất xa đường về thành phố khi đến: đường đẹp, qui hoạch tốt, cảnh quan hai bên đường khoảng >10km sát sân bay rất đẹp, khác xa các khu vực khác của Cu Ba.
Tôi nói đùa: "Cu Ba ăn về hậu vận, kiểu như nhà nở hậu" :3
-Du lịch và khách sạn:
Từ sân bay về tới ven thành phố Habana có vài khách sạn cao khoảng 12-18 tầng qui mô khoảng hơn 100-200 phòng.
Có một số nhà cũ, cổ do Tây Ban Nha xây lúc họ đô hộ, được cải tạo lại làm khách sạn từ nhỏ vài phòng đến lớn hàng chục, hàng trăm phòng. Có vài khách sạn 4-5* được xây mới hoặc cải tạo như mới ngay trung tâm. Khu phố cổ có khách sạn 5* được cải tạo và xây thêm cao khoảng 15 tầng khá qui mô, một khu khách sạn hay chung cư gần bờ biển đang xây dựng rất đẹp.
Có phố đi bộ dài khoảng 500m rộng 10m, lát đá granito có hai hàng cây hai bên dẫn từ bờ biển vào trung tâm phố cổ khu hành chính. Ở đây rất nhiều khách du lịch, nhiều trong số đó là khách Âu, Mỹ.
Havana có khá nhiều diểmdu lịch, nếu thuê được xe taxi và có HDV hay khách biết tiếng Tây Ban Nha thì sẽ đi được rất nhiều.
*Biển và bãi biển:
Cu Ba chiều dài ~1000km nên có trên 2200km đường biển và đảo. Biển ở đây đặc trưng vùng Caribe nên các bãi tắm cát trắng, nước trong xanh màu ngọc lục rất đẹp. Bãi tắm gần nhất trung tâm chỉ cách khoảng 30' xe chạy dọc theo đường ven biển. Xa hơn có vài bãi cách khoảng 180km với 2.5 giờ xe chạy đẹp và qui hoạch khu nghỉ dưỡng phục vụ khách có nhu cầu sang trọng. Các tour đi từ thủ đô thường du khách lưu lại 1-2 đêm ở các khu nghỉ tại bãi biển này.
*Cư dân với du khách:
Cư dân có hai nhóm chính gốc Phi da đen, nâu và gốc Tây Ban Nha da đỏ, trắng. Những người phục vụ từ taxi, nhân viên nhà hàng, khách sạn rất nhiều thanh niên trẻ, đẹp trai, vóc dáng khá ưa nhìn.
Người dân Cu Ba cơ bản hiền lành, lương thiện và thân thiện, dù du khách Việt Nam cũng như châu Á rất ít đến đây nhưng với một số không nhỏ dân Cu Ba khi nhắc tới Việt Nam họ rất vui vẻ, tỏ thái độ quí mến, hoà đồng và thân thiện. Đặc biệt là một số cư dân trẻ tiếp xúc nhiều với internet cùng một số cư dân tuổi trên 40t sẽ biết về quan hệ chí tình Việt - Ba.
*Ngôn ngữ với du lịch:
Ngôn ngữ riêng (tiếng Tây Ban Nha) và giá cả đắt đỏ do dùng tiền riêng cho người nước ngoài (đồng CUC) nên đây là hai yếu tố cản trở du khách từ các quốc gia nói tiếng Anh cũng như các quốc gia khác khi du lịch tự túc tới đây.
Số người Cu Ba dùng được tiếng Anh không nhiều và khả năng biểu đạt thường không tốt, khó hiểu.
*Tiền tệ, tỉ giá, phí thẻ visa:
Ngoài tiền đô la Mỹ (rất ít tiêu, chủ yếu trong vài nhà hàng ở trung tâm) thì Cu Ba thanh toán chủ yếu bằng hai loại tiền tệ: đồng CUC cho khách du lịch (gần như bắt buộc) và đồng CUP/Perso cho dân bản địa. Giá trị hai đồng tiền chênh lệch khá nhiều:
Tỉ giá đổi 1 USD ~ 0.87CUC trog đó gồm 10% phí (thuế). Việc đổi tiền được quản lý rất chặt trẽ, chỉ ngân hàng, sân bay quốc tế đi và một số khách sạn... được phép đổi. Người dân đổi được coi là trái phép.
Phí dùng thẻ visa quốc tế các loại là 20%, rất cao, hơn 7% so với dùng tiền mặt đổi.
*Giá tour, chi phí du lịch:
Giá dịch vụ tại Cu Ba hầu như rất đắt, từ taxi, khách sạn, tour...vv Do đó làm cho chi phí các tour du lịch đến Cu Ba đều khá cao. Trung bình khoảng 4500$ cho 10 ngày ở Mỹ và Cu Ba nếu mua tour và khoảng 70tr nếu tự đi.
*Chú ý:
Lệch múi giờ (jetlag) là điều cần chú ý khi đến Mỹ, Cu Ba. Cần ngủ đúng giờ tại địa phương, không nên ngủ sớm hay muộn quá sẽ gây ảnh hưởng từ 3-6 ngày và rất lãng phí thời gian ban ngày.
Rất cần lập sẵn lịch trình, nơi ăn, nơi nghỉ, nơi chơi, phương tiện di chuyển... thật kĩ càng trước khi đến Cu Ba. Nếu không thành thạo sẽ lãng phí thời gian và tiền bạc ít nhất 30-40%.
Nhất định phải đổi tiền Cu Ba (CUC, Peso) khi tới có tiền tiêu ngay vì việc đổi tiền ở đây rất khó khăn với chi phí là ~13.5%.
-Hàng hoá, đồ tiêu dùng:
Từ sân bay đến khu phố chính, rất ít cửa hàng bán tạp hoá, đồ tiêu dùng, còn thời trang và đồ điện tử thì càng khan hiếm.
Các cửa hàng bán hoa quả, thực phẩm giá khá rẻ nhưng rất ít hàng, khan hiếm vì cơ chế là phân phối kiểu như Việt Nam những năm 196x-197x nhưng khó khăn hơn nhiều. Do Mỹ cấm vận tới >60 năm gây ra tình trạng này, Cu Ba lại là đảo giữa biển nên tình trạng thậm tệ hơn Việt Nam nhiều. Các cửa hàng cửa hiệu nhỏ biển bảng chỉ có 1 dòng chữ, hầu hết viết tay. Chỉ các khách sạn lớn mới có bảng hiệu nhưng cũng rất hạn chế.
Hàng ăn tại quán, nhà hàng tuỳ nơi cao hơn tại Việt Nam gấp 1.5-2 lần. Một số quán Âu chuyên phục vụ du khách thì chuẩn phục vụ khá giống các nhà hàng Âu ở các nơi trên thế giới.
Hàng tiêu dùng thiết yếu, hầu hết cao gấp 1.5-2 lần tại Việt Nam (tuỳ nơi bán). Hàng khan hiếm, bán hầu hết dạng phân phối, những nơi gọi là "siêu thị" cũng có rất ít, người dân và du khách phải xếp hàng dài.
Hàng công nghiệp, đồ công nghệ thường giá cao gấp rưỡi tại VN và thế giới và còn khan hiếm hơn nhiều so với hàng tiêu dùng.
-Con người và văn hoá:
Sinh sống ở đây chủ yếu là người da đen kiểu Mexico, một số lai Âu - Tây Ban Nha...vv nhìn chung hiền lành, thân thiện nhưng khó khăn lớn nhất là không dùng tiếng Anh mà dùng tiếng Tây Ban Nha.
Văn hoá nền châu Mỹ la tinh, nhưng ảnh hưởng khá sâu nền văn minh châu Âu qua văn hoá Tây Ban Nha thời kì đô hộ.
-Chính quyền và quản lý xã hội:
Người dân Cu Ba hạn chế đi lại giữa các địa phương, còn xuất cảnh thì trừ có việc được chấp thuận: cưới xin, tang lễ...vv phải được phép của chính quyền.
Các tiểu thương buôn bán nhỏ đều cần có sự cho phép của chính quyền. Nền kinh tế chủ yếu do nhà nước quản lý.
Các cán bộ cấp tổng cục cũng rất thiếu thốn nhu yếu phẩm: thuốc men, hàng hoá...
Giáo dục, y tế miễn phí 100% đây là chính sách ngu dân dễ trị vì cơ sở vật chất thuốc men thiếu thốn vô cùng.
Pháp luật:
Các qui định, văn bản, chế tài có vẻ như rất nghiêm khắc, từ quản lý hành chính, trật tự, văn hoá, xây dựng...vv đều rất chặt trẽ. Cảnh sát ở đây rất tích cực tuần tra trong ngày và sáng sớm và dẫn đường, bảo vệ nghiêm mỗi khi có sự kiện như kiểu festival biển.
An ninh đặc nhiệm và quân đội cũng rất chặt trẽ trong việc kiểm soát an toàn cho du khách và người dân ở khu trung tâm thủ đô.
-Giao thông và hạ tầng:
Do không dùng xe máy nên giao thông khá ổn: thông thoáng, rộng rãi, lưu thông khoa học. Các tuyến đường chính, vành đai...vv có cầu vượt và đường chính nhiều làn xe, có phân cách cứng.
Dân lưu thông chủ yếu xe buyt, xe lam, xe lôi đạp chân, xe ô tô tư nhân (xe cổ). Xe buýt thường rất đông do là phương tiện chính. Xe đạp cũng rất ít xuất hiện.
-Môi trường, dân sinh:
Do cuộc sống thiếu thốn nên vấn đề môi trường ít được quan tâm. Một số đường phố không được làm vệ sinh, cống rãnh bốc mùi hôi thối, rác thải, phế thải, nước đọng nhiều nơi rất trầm trọng. Nước ngọt thiếu và được cung ứng dạng phân phối, nguồn nước không chất lượng. Thủ đô, ngoại ô và các khu du lịch rác và phế thải đều được xả ra rất tuỳ tiện.
Cuộc sống của người dân thiếu thốn, lạc hậu, nghèo nàn, nhà cửa xuống cấp trầm trọng bởi cấm vận kinh tế từ Mỹ và các nguồn nhập khẩu khan hiếm, ngân sách thiếu.
-Tương lai phát triển 10 năm tới:
Nếu mở cửa, Mỹ bỏ cấm vận, chính sách thay đổi dạng mở cửa thì Cu Ba sẽ thay đổi rất nhanh, tốc độ phát triển sẽ vũ bão do thừa hưởng các tiến bộ KHKT của thế giới và các đầu tư từ các nước lớn.
Các giao thương, xúc tiến thương mại sẽ được đẩy mạnh với tốc độ chóng mặt.
Chắc chỉ sau cấm vận mở cửa 10 năm, chúng ta sẽ không còn thấy những hình ảnh như ngày hôm nay về những chiếc xe cổ, những căn nhà đổ nát, những con người còn hầu như nguyên bản năng lệ thuộc, những hình ảnh môi trường mức báo động và tình trạng khan hiếm hàng hoá...
-Kinh nghiệm cho người đi lần đầu:
Cần chuẩn bị tìm hiểu và lên kế hoạch chi tiết hết từ ở nhà trước khi đi, hoặc nơi có internet trước khi tới Cu Ba: từ địa chỉ ăn uống, các điểm tham quan, du lịch, cách mua sắm, khách sạn, phương tiện di chuyển, lãnh sự quán và trợ giúp khi cần...vv
Quan tâm kĩ tới giá cả, sự chênh lệch giữa giá cả giữa các dịch vụ cùng loại.
Ăn uống: từ các nhà hàng Âu với giá 15-25$/bữa tới các loại ăn uống bình dân khoảng 8-10$ kiểu tự mua: nước, bánh, hoa quả.
Các bạn theo dõi album ảnh "Cu Ba - trong và ngoài tưởng tượng" tôi sẽ đưa dần lên trong tuần này.
