Bản chất của việc lấy sv tốt nghiệp loại giỏi làm trợ giảng không sai, cũng là cách tiết kiệm chi phí được dùng ở nhiều nơi, nhưng mục đích bồi dưỡng kiểu VN những người này học tiếp ở trường làm giảng viên thì lại là sai hoàn toàn. Điểm yếu của cách làm này là gì?
1. Học trò đa phần na ná thầy cũ, ít có hướng mới, và đa phần bằng hoặc kém hơn thầy cũ. Tính ỳ ngưng trệ hệ thống cao. Nếu thầy xuất sắc tầm khu vực thế giới, thì cũng được; nhưng thầy cũng tầm tầm, thì kiểu này là cận huyết thống, giống như người làng nhỏ vài trăm người chỉ lấy vợ chồng trong làng. Lâu dài như thế ai trong làng cũng có họ hàng gần xa với nhau, là bộ gen cộng đồng kém đi.
2. Cái gọi là bồi dưỡng trợ giảng lên giảng viên, rồi giảng viên lên GV chính, rồi GV chính lên GV cao cấp ở các trường công là thủ tục hành chính. Ai không biết dễ bị lòe, nhưng thực chất thi nâng ngạch là kiểm tra thủ tục văn bản, luật viên chức, ... và thi nặng tính hình thức cho đúng quy định ngạch bậc viên chức. Năng lực chuyên môn èo uột, kinh nghiệm trong industry, nghiên cứu đều yếu.
3. Bồi dưỡng thực sự là như thế nào? Là chỉ dùng thời hạn ngắn 1-3 năm, phải bắt buộc "giảng viên tương lai" giao lưu học thuật thực sự với khu vực, thế giới; hoặc những trung tâm tốt nhất trong nước. Phải chấm dứt hợp đồng với trợ giảng: (a) sau khi học xong đại học/cao học, phải đi làm TS ở trường đẳng cấp cao hơn; hoặc ra doanh nghiệp làm. Sau khoảng 5 năm quay lại nộp CV ra thành tích đạt được là gì, lúc đó nói đến tuyển dụng có thời hạn 1 năm hoặc 2 năm. (b) nếu học xong ở trường rồi làm tiếp TS ở trường, thì dứt khoát phải đi chỗ khác postdoc hoặc phải có công việc chỗ khác tương ứng với năng lực, sau khoảng 2-4 năm, quay lại nộp CV ra chứng minh, mới nói chuyện hợp đồng tuyển dụng có thời hạn.
4. Lấy ngẫu nhiên các cặp giảng viên tương lai bất kỳ (cùng hạng thời ĐH), một trợ giảng bồi dưỡng ngay tại trường (leo 15 năm từ thấp nhất trợ giảng lên GV hạng 3, rồi hạng 2, rồi hạng 1), và một người khác học xong được đá đít khỏi trường, được huấn luyện TS và thời gian trên 5 năm kinh nghiệm ở 1 nước vừa tầm như Taiwan hay Sing, quay về bắt đầu từ GV hạng 3. Trong 90% các cặp như vậy, người "được bồi dưỡng" bằng cách tự lực kiếm học bổng sẽ có năng lực và kinh nghiệm phong phú hơn.
5. Khó khăn để thực hiện 3 là gì? Là vướng mắc quy định, là thiếu nguồn lực để có thể tuyển dụng những ứng viên mạnh với "thu nhập chính thức" cạnh tranh, sức ỳ hệ thống mấy chục năm, và cả những lý do khác không thể viết ra ở đây.