Liệu phương Tây có bỏ rơi Ukraine?
(Tiếp)
Bạn bè thời vụ?
Ở châu Âu, Mỹ là nguồn cơn gây lo lắng, có thể là mắt xích yếu trong chuỗi xuyên Đại Tây Dương. Trớ trêu thay, các nước châu Âu lại gây ra nỗi lo tương tự ở Washington. Việc trợ giúp hết sức cho Ukraine đã trở thành đặc trưng của chính phủ Phần Lan, Ba Lan, Thụy Điển, Anh và các quốc gia vùng Baltic. Những lo ngại rằng chính phủ cực hữu sẽ đảo ngược đường lối của Italy về Ukraine đã được chứng minh là vô căn cứ. Thay vào đó, Thủ tướng Giorgia Meloni đã tái khẳng định đường lối của phương Tây. Xét tới việc cuộc chiến của ông Putin không được lòng dân Pháp như thế nào, ngay cả nhân vật đối lập chính của Pháp theo chủ nghĩa dân túy cực hữu Marine Le Pen – người từng đã ủng hộ Putin và thậm chí còn tán thành việc sáp nhập Crimea vào năm 2014 – vẫn giữ nguyên quan điểm chỉ trích trước đó đối với cuộc tấn công toàn diện.
Thủ tướng Viktor Orban
Tuy nhiên, bà phản đối các biện pháp trừng phạt và việc chuyển vũ khí hạng nặng tới Ukraine. Hungary vẫn đứng ngoài, dù là một thành viên của EU và NATO nhưng rõ ràng không nhiệt tình với mục tiêu của Ukraine. Để đổi lại việc không phá vỡ sự đồng thuận ở Brussels về việc ủng hộ trừng phạt Nga, Hungary đã nhận được nhiều nhượng bộ từ EU. Cho đến nay, điều này đã đủ để giữ ghế Thủ tướng Viktor Orban.
Sự hỗ trợ vững chắc của châu Âu dường như khó có thể sớm thay đổi. Theo một cuộc khảo sát vào tháng 6/2023 của Eurobarometer, 64% người dân EU ủng hộ tài trợ cho việc mua và cung cấp thiết bị quân sự cho Ukraine. Con số này thấp nhất là 30% ở Bulgaria và cao nhất là 93% ở Thụy Điển. Không có đảng châu Âu nào ủng hộ chương trình nghị sự công khai thân Nga mà có thể xây dựng được một liên minh bầu cử bền vững. Quả thực, đa phần công chúng ở châu Âu đang ngày càng ủng hộ EU và NATO hơn kể từ khi chiến tranh bắt đầu.
Vũ khí phương tây trong quân đội Ukraine
Tuy nhiên, một trạng thái gần như kiệt sức đang ảnh hưởng đến châu Âu. Ví dụ điển hình nhất là Đức, quốc gia đã vượt qua tình trạng tắc nghẽn năng lượng do cuộc chiến gây ra và đã tiếp nhận một triệu người tị nạn Ukraine đồng thời tăng dần hỗ trợ cho nước này. Giống như trong đại dịch, chính giai đoạn khủng hoảng kéo dài đã gây ra sự thất vọng: giá năng lượng tăng cao, suy thoái kinh tế, lo ngại về vấn đề phi công nghiệp hóa và liên minh cầm quyền hoạt động kém hiệu quả đã gây ra tình trạng bất ổn, từ đó tạo thuận lợi cho đảng cực hữu Sự lựa chọn vì nước Đức (AfD). Theo các cuộc thăm dò, đảng này hiện là đảng mạnh thứ hai ở Đức. Đảng AfD muốn rút Đức khỏi NATO và ngừng hỗ trợ cho Ukraine, nhưng sự ủng hộ dành cho đảng này không xuất phát từ quan điểm thân Nga của họ. Đảng này khai thác sự bất mãn chung để khiến việc chỉ trích chính sách đối ngoại theo chủ nghĩa Đại Tây Dương của Đức có vẻ chính thống hơn.
Vũ khí phương tây trong quân đội Ukraine
Đối với châu Âu, cuộc chiến càng kéo dài thì càng khó giải quyết cũng như càng tốn kém, và càng trở thành phương tiện cho quyền lực của Mỹ hơn là vì lợi ích cốt lõi của châu Âu. Vì quan điểm ủng hộ cuộc chiến vẫn giữ nguyên ở châu Âu nên các chính trị gia có đầu óc kinh doanh có thể tập trung vào trong nước và đổ lỗi cho giới tinh hoa ở các thành phố thủ đô và Brussels vì quan tâm đến Ukraine hơn chính người dân của họ. Ví dụ, một nghị sĩ cánh tả nổi tiếng trong quốc hội Đức Sahra Wagenknecht gần đây so sánh sự hỗ trợ cho Ukraine như một cái hố không đáy, trong khi ngân sách liên bang bị cắt giảm trong mọi lĩnh vực khác. Những quan điểm này có thể dễ dàng trở nên phổ biến ở châu Âu, và những người ủng hộ chúng sẽ không cần đưa ra một chính sách thay thế khả thi nào; họ thậm chí không cần phải nói thật. Sẽ không cần đến một nhà mị dân đặc biệt giỏi để thuyết phục những người dân châu Âu đang chịu sức ép kinh tế rằng có cách để nhanh chóng kết thúc cuộc chiến và việc chấm dứt chiến tranh sẽ giải thoát họ khỏi nỗi khổ sở họ đang gặp phải, chẳng hạn như lạm phát cao.
Vũ khí phương tây trong quân đội Ukraine
Yếu tố khó đoán trong cuộc chiến chính là Mỹ. Trong các cuộc thăm dò gần đây, Tổng thống Joe Biden hoặc là xếp sau, hoặc là ngang bằng với cựu Tổng thống Donald Trump. Sự trở lại của Trump có thể sẽ là tai họa cho Ukraine. Trên cương vị tổng thống, Trump coi Ukraine như một phần phụ trong chiến dịch tái tranh cử của mình và cố gắng ép Zelensky phải làm tổn hại danh tiếng của Biden – đối thủ chính của Trump vào thời điểm đó. Theo tờ The New York Times, Trump đã nhiều lần đề xuất rút Mỹ khỏi NATO trước mặt các quan chức chính quyền cấp cao trong các cuộc trò chuyện riêng trong năm 2018. Ông chưa bao giờ làm theo ý tưởng này. Nhưng xét tới luận điệu của ông trong quá trình tranh cử, ông dường như quyết tâm tiến xa hơn nữa trong việc phá vỡ các chuẩn mực và truyền thống đã được thiết lập nếu ông quay trở lại Nhà Trắng. Và trong những tháng gần đây, Trump đã gợi ý rằng ông có thể kết thúc cuộc chiến ở Ukraine sau 24 giờ. Sự ồn ào trong chiến dịch tranh cử như vậy cho thấy rằng Trump thích giải pháp thương lượng để giải quyết cuộc xung đột (nhiều khả năng sẽ theo các điều kiện của Nga) hơn là việc tiếp tục viện trợ và hỗ trợ đều đặn cho Ukraine.
Vũ khí phương tây trong quân đội Ukraine
Trump có thể không trở thành ứng cử viên của đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là trong số các ứng cử viên khác, hai người có tỷ lệ ủng hộ cao nhất - Thống đốc bang Florida Ron DeSantis và doanh nhân Vivek Ramaswamy - lại là những người có thái độ chối bỏ Ukraine nhất. Cánh Reaganite của đảng Cộng hòa - những người ủng hộ việc bảo vệ mạnh mẽ các nền dân chủ đồng minh và bao gồm các nhân vật như cựu Phó Tổng thống Mike Pence và Thượng nghị sĩ Mitch McConnell của Kentucky - vẫn có sự hiện diện đáng kể ở Đồi Capitol và các tổ chức tư vấn ở Washington. Nhưng trong số các cử tri sơ bộ của đảng Cộng hòa, quan điểm này không còn được ủng hộ nữa. Phe Cộng hòa coi Trung Quốc là mối đe dọa lớn hơn nhiều so với Nga và nhiều thành viên đảng Cộng hòa nhận thấy sự đánh đổi giữa việc ủng hộ Ukraine và giải quyết các vấn đề trong nước. Theo một cuộc thăm dò do Gallup công bố vào tháng 6/2023, 50% đảng viên Cộng hòa tin rằng Mỹ đang hỗ trợ quá mức cho Ukraine, tăng từ mức 43% khi bắt đầu chiến tranh. 49% đảng viên Cộng hòa muốn kết thúc xung đột một cách nhanh chóng, ngay cả khi làm như vậy sẽ cho phép Nga giữ lại lãnh thổ đã chiếm được.
Vũ khí phương tây trong quân đội Ukraine
Ramaswamy viết vào tháng 8/2023, lặp lại một điệp khúc đã trở nên phổ biến trên các phương tiện truyền thông Mỹ: “Chúng ta đang cố gắng sử dụng nguồn lực quân sự Mỹ để bảo vệ trước một cuộc tấn công biên giới ở nước khác trong khi lại hoàn toàn không làm gì để ngăn chặn cuộc xâm lược do các băng đảng tiếp tay ở ngay biên giới phía Nam của chúng ta”. Lập luận này có thể nông cạn và bài ngoại, nhưng lại thu hút mạnh mẽ nhiều đảng viên Cộng hòa và những người bảo thủ. Lập luận này có thể gây được tiếng vang với nhiều người có tư tưởng độc lập và thậm chí cả một số đảng viên Dân chủ và những người cấp tiến.
.....
(Tiếp)
Bạn bè thời vụ?
Ở châu Âu, Mỹ là nguồn cơn gây lo lắng, có thể là mắt xích yếu trong chuỗi xuyên Đại Tây Dương. Trớ trêu thay, các nước châu Âu lại gây ra nỗi lo tương tự ở Washington. Việc trợ giúp hết sức cho Ukraine đã trở thành đặc trưng của chính phủ Phần Lan, Ba Lan, Thụy Điển, Anh và các quốc gia vùng Baltic. Những lo ngại rằng chính phủ cực hữu sẽ đảo ngược đường lối của Italy về Ukraine đã được chứng minh là vô căn cứ. Thay vào đó, Thủ tướng Giorgia Meloni đã tái khẳng định đường lối của phương Tây. Xét tới việc cuộc chiến của ông Putin không được lòng dân Pháp như thế nào, ngay cả nhân vật đối lập chính của Pháp theo chủ nghĩa dân túy cực hữu Marine Le Pen – người từng đã ủng hộ Putin và thậm chí còn tán thành việc sáp nhập Crimea vào năm 2014 – vẫn giữ nguyên quan điểm chỉ trích trước đó đối với cuộc tấn công toàn diện.
Thủ tướng Viktor Orban
Tuy nhiên, bà phản đối các biện pháp trừng phạt và việc chuyển vũ khí hạng nặng tới Ukraine. Hungary vẫn đứng ngoài, dù là một thành viên của EU và NATO nhưng rõ ràng không nhiệt tình với mục tiêu của Ukraine. Để đổi lại việc không phá vỡ sự đồng thuận ở Brussels về việc ủng hộ trừng phạt Nga, Hungary đã nhận được nhiều nhượng bộ từ EU. Cho đến nay, điều này đã đủ để giữ ghế Thủ tướng Viktor Orban.
Sự hỗ trợ vững chắc của châu Âu dường như khó có thể sớm thay đổi. Theo một cuộc khảo sát vào tháng 6/2023 của Eurobarometer, 64% người dân EU ủng hộ tài trợ cho việc mua và cung cấp thiết bị quân sự cho Ukraine. Con số này thấp nhất là 30% ở Bulgaria và cao nhất là 93% ở Thụy Điển. Không có đảng châu Âu nào ủng hộ chương trình nghị sự công khai thân Nga mà có thể xây dựng được một liên minh bầu cử bền vững. Quả thực, đa phần công chúng ở châu Âu đang ngày càng ủng hộ EU và NATO hơn kể từ khi chiến tranh bắt đầu.
Vũ khí phương tây trong quân đội Ukraine
Tuy nhiên, một trạng thái gần như kiệt sức đang ảnh hưởng đến châu Âu. Ví dụ điển hình nhất là Đức, quốc gia đã vượt qua tình trạng tắc nghẽn năng lượng do cuộc chiến gây ra và đã tiếp nhận một triệu người tị nạn Ukraine đồng thời tăng dần hỗ trợ cho nước này. Giống như trong đại dịch, chính giai đoạn khủng hoảng kéo dài đã gây ra sự thất vọng: giá năng lượng tăng cao, suy thoái kinh tế, lo ngại về vấn đề phi công nghiệp hóa và liên minh cầm quyền hoạt động kém hiệu quả đã gây ra tình trạng bất ổn, từ đó tạo thuận lợi cho đảng cực hữu Sự lựa chọn vì nước Đức (AfD). Theo các cuộc thăm dò, đảng này hiện là đảng mạnh thứ hai ở Đức. Đảng AfD muốn rút Đức khỏi NATO và ngừng hỗ trợ cho Ukraine, nhưng sự ủng hộ dành cho đảng này không xuất phát từ quan điểm thân Nga của họ. Đảng này khai thác sự bất mãn chung để khiến việc chỉ trích chính sách đối ngoại theo chủ nghĩa Đại Tây Dương của Đức có vẻ chính thống hơn.
Vũ khí phương tây trong quân đội Ukraine
Đối với châu Âu, cuộc chiến càng kéo dài thì càng khó giải quyết cũng như càng tốn kém, và càng trở thành phương tiện cho quyền lực của Mỹ hơn là vì lợi ích cốt lõi của châu Âu. Vì quan điểm ủng hộ cuộc chiến vẫn giữ nguyên ở châu Âu nên các chính trị gia có đầu óc kinh doanh có thể tập trung vào trong nước và đổ lỗi cho giới tinh hoa ở các thành phố thủ đô và Brussels vì quan tâm đến Ukraine hơn chính người dân của họ. Ví dụ, một nghị sĩ cánh tả nổi tiếng trong quốc hội Đức Sahra Wagenknecht gần đây so sánh sự hỗ trợ cho Ukraine như một cái hố không đáy, trong khi ngân sách liên bang bị cắt giảm trong mọi lĩnh vực khác. Những quan điểm này có thể dễ dàng trở nên phổ biến ở châu Âu, và những người ủng hộ chúng sẽ không cần đưa ra một chính sách thay thế khả thi nào; họ thậm chí không cần phải nói thật. Sẽ không cần đến một nhà mị dân đặc biệt giỏi để thuyết phục những người dân châu Âu đang chịu sức ép kinh tế rằng có cách để nhanh chóng kết thúc cuộc chiến và việc chấm dứt chiến tranh sẽ giải thoát họ khỏi nỗi khổ sở họ đang gặp phải, chẳng hạn như lạm phát cao.
Vũ khí phương tây trong quân đội Ukraine
Yếu tố khó đoán trong cuộc chiến chính là Mỹ. Trong các cuộc thăm dò gần đây, Tổng thống Joe Biden hoặc là xếp sau, hoặc là ngang bằng với cựu Tổng thống Donald Trump. Sự trở lại của Trump có thể sẽ là tai họa cho Ukraine. Trên cương vị tổng thống, Trump coi Ukraine như một phần phụ trong chiến dịch tái tranh cử của mình và cố gắng ép Zelensky phải làm tổn hại danh tiếng của Biden – đối thủ chính của Trump vào thời điểm đó. Theo tờ The New York Times, Trump đã nhiều lần đề xuất rút Mỹ khỏi NATO trước mặt các quan chức chính quyền cấp cao trong các cuộc trò chuyện riêng trong năm 2018. Ông chưa bao giờ làm theo ý tưởng này. Nhưng xét tới luận điệu của ông trong quá trình tranh cử, ông dường như quyết tâm tiến xa hơn nữa trong việc phá vỡ các chuẩn mực và truyền thống đã được thiết lập nếu ông quay trở lại Nhà Trắng. Và trong những tháng gần đây, Trump đã gợi ý rằng ông có thể kết thúc cuộc chiến ở Ukraine sau 24 giờ. Sự ồn ào trong chiến dịch tranh cử như vậy cho thấy rằng Trump thích giải pháp thương lượng để giải quyết cuộc xung đột (nhiều khả năng sẽ theo các điều kiện của Nga) hơn là việc tiếp tục viện trợ và hỗ trợ đều đặn cho Ukraine.
Vũ khí phương tây trong quân đội Ukraine
Trump có thể không trở thành ứng cử viên của đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là trong số các ứng cử viên khác, hai người có tỷ lệ ủng hộ cao nhất - Thống đốc bang Florida Ron DeSantis và doanh nhân Vivek Ramaswamy - lại là những người có thái độ chối bỏ Ukraine nhất. Cánh Reaganite của đảng Cộng hòa - những người ủng hộ việc bảo vệ mạnh mẽ các nền dân chủ đồng minh và bao gồm các nhân vật như cựu Phó Tổng thống Mike Pence và Thượng nghị sĩ Mitch McConnell của Kentucky - vẫn có sự hiện diện đáng kể ở Đồi Capitol và các tổ chức tư vấn ở Washington. Nhưng trong số các cử tri sơ bộ của đảng Cộng hòa, quan điểm này không còn được ủng hộ nữa. Phe Cộng hòa coi Trung Quốc là mối đe dọa lớn hơn nhiều so với Nga và nhiều thành viên đảng Cộng hòa nhận thấy sự đánh đổi giữa việc ủng hộ Ukraine và giải quyết các vấn đề trong nước. Theo một cuộc thăm dò do Gallup công bố vào tháng 6/2023, 50% đảng viên Cộng hòa tin rằng Mỹ đang hỗ trợ quá mức cho Ukraine, tăng từ mức 43% khi bắt đầu chiến tranh. 49% đảng viên Cộng hòa muốn kết thúc xung đột một cách nhanh chóng, ngay cả khi làm như vậy sẽ cho phép Nga giữ lại lãnh thổ đã chiếm được.
Vũ khí phương tây trong quân đội Ukraine
Ramaswamy viết vào tháng 8/2023, lặp lại một điệp khúc đã trở nên phổ biến trên các phương tiện truyền thông Mỹ: “Chúng ta đang cố gắng sử dụng nguồn lực quân sự Mỹ để bảo vệ trước một cuộc tấn công biên giới ở nước khác trong khi lại hoàn toàn không làm gì để ngăn chặn cuộc xâm lược do các băng đảng tiếp tay ở ngay biên giới phía Nam của chúng ta”. Lập luận này có thể nông cạn và bài ngoại, nhưng lại thu hút mạnh mẽ nhiều đảng viên Cộng hòa và những người bảo thủ. Lập luận này có thể gây được tiếng vang với nhiều người có tư tưởng độc lập và thậm chí cả một số đảng viên Dân chủ và những người cấp tiến.
.....
