Tất cả các cụ trên này đều dốt hết. Nghe tiến sĩ nói đây này (đừng nghe lều báo):
1. Việc cầm cố sổ tiết kiệm vẫn có. Lý do chủ yếu là do sổ tk chưa đến hạn, trong khi cần tiền mặt ngay (để thanh toán gì đó chẳng hạn). Nếu tất toán sổ trước hạn thì mất rất nhiều lãi (do NH chỉ trả lãi không kì hạn), vậy thì vay cầm cố với LS thấp còn lợi hơn.
2. Vay thế này là phi rủi ro (gần như), do sổ tiết kiệm đã bị cầm cố. VD: Anh X gửi tiền vào VCB; sau đó anh X cầm cố sổ tk đó cũng chính tại VCB. Nếu Anh X không trả được nợ, VCB chỉ việc thu hồi sổ tiết kiệm (xoá sổ tiết kiệm) coi như VCB không nợ tiền gửi của anh X. Vậy là không có rủi ro gì cho NH, do vậy lãi suất vay cầm cố cũng thấp, thậm chí thu luôn lãi và tất toán sổ TK luôn.
3. Lợi dụng: Có mấy cái có thể lợi dụng như sau:
- Lừa đảo chiếm đoạt: Mặc dù tất toán sổ đòi hỏi chữ ký chuẩn của người gửi, cầm cố sổ tk lại không (tuỳ thuộc NH). Có một số trường hợp rải rác lừa đảo lấy sổ tk của người thân, hoặc nhân viên ngân hàng lừa lấy sổ tk của khách hàng rồi cầm cố. Khách hàng chủ quan cứ nghĩ là mình chưa ký gì thì không rút ra được. Thế là mất tiền.
- Kích tăng trưởng tín dụng: Hiện tại NHNN quy định hạn mức tăng trưởng tín dụng cho từng NH, mỗi NH khác nhau tuỳ thuộc vào quy mô, độ ổn định v.v.. Nếu tăng năm nay quá thấp thì sang năm sau có thể NHNN sẽ điều chỉnh giao hạn mức ít hơn. Đối với các NH không đạt mức tăng trưởng tín dụng của NHNN thì họ sẽ tìm cách đưa tiền cho nhân viên để nhân viên lấy danh nghĩa cá nhân gửi vào, rồi cầm cố sổ rút ra. Mỗi lần cầm cố sổ như vậy làm tăng doanh số tín dụng một cách giả tạo, nếu thực hiện ở quy mô lớn có thể gây rối loạn các biến số vĩ mô, và đó là điều mà NHNN không muốn.
- Rửa tiền: Giả sử anh X kiếm được 1 tỷ bất hợp pháp (buôn lậu chẳng hạn). Anh X gửi tiền vào VCB, 1 thời gian ngắn sau anh ấy cầm cố sổ, lấy ra 950tr, sổ tk do VCB giữ. Trong lúc chờ đáo hạn, nhà nước phát hiện ra anh X buôn lậu và tịch thu sổ tk của X (tại VCB) để điều tra. Sổ này vẫn là sổ hợp pháp (chưa đáo hạn) và VCB vẫn có nghĩa vụ trả tiền cho sổ, tuy nhiên, nếu như VCB giữ sổ thì VCB tự trả tiền cho chính mình (không mất gì), nhưng cơ quan nhà nước giữ sổ thì VCB phải trả tiền cho cơ quan nhà nước (tức là mất tiền = 950tr). Nếu như nhà nước tìm được anh X và thu hồi 950tr thì còn khá, cuối cùng VCB sẽ nhận lại 950tr; nếu không tìm được X thì khoản nợ của X trở thành nợ nhóm 5 (mất vốn). Đây chưa bàn đến việc gửi tiền - cầm cố có thể hoán đổi các tờ tiền bẩn/tiền sạch, xoá đánh dấu của CQĐT (ví dụ như CQĐT có thể đánh dấu tiền bằng mực đặc biệt chỉ có chó cảnh sát có thể ngửi ra, dùng để trà trộn vào mạng lưới buôn lậu chẳng hạn).
4. Mục đích của NH Nhà nước khi quy định như trên: Chủ yếu là lý do 2 và lý do 3.