[Funland] Ba năm từ vụ bạo loạn Đồi Capitol (6/1/2021)

Tối 5/1/2024, Tổng thống Mỹ Biden có bài phát biểu nhân sự kiện ba năm vụ bạo loạn Đồi Capitol
Ông cảnh báo nguy cơ nếu ông Trump đắc cử, nhấn mạnh người tiền nhiệm của ông là ông Donald Trump đe dọa nền dân chủ Mỹ.
Hai nhân vật này có vẻ như đang chuẩn bị tái hiện cuộc tranh cử vào Nhà Trắng hồi năm 2020.
Ông Biden, năm nay 81 tuổi và ông Trump, 77 tuổi, dường như đang hướng tới một cuộc tái đấu tranh chức tổng thống vào tháng 11 tới, trong lúc các cuộc thăm dò trên toàn quốc cho thấy hai ứng cử viên ngang ngửa nhau về mức độ ủng hộ của công chúng.
Tổng thống Mỹ cho biết, chiến dịch tranh cử của ông Trump được thôi thúc bởi tư lợi hơn là quan tâm tới việc giúp đỡ người dân Mỹ và cựu tổng thống này sẽ "hy sinh nền dân chủ" nếu điều đó đưa ông trở lại Phòng Bầu dục.
Ông Biden phát biểu: “Tôi đã thắng cử, còn ông ta là kẻ thua cuộc. Ông ta chỉ còn một màn diễn nữa, ấy là vụ bạo lực ngày 6/1”.
Tổng thống đương nhiệm của nước Mỹ khẳng định các vụ bạo loạn tại Đồi Capitol là ngày mà “chúng tôi gần như đã đánh mất nước Mỹ”, nói rằng, ông Trump đã ca ngợi bạo lực vào ngày 6/1, khiến ít nhất 9 người thiệt mạng trong hoặc sau cuộc bạo loạn.
Biden khẳng định, bằng cách "cố gắng viết lại sự thật ngày 6/1, ông Trump đang cố gắng đánh cắp lịch sử giống như cách ông ta đã cố gắng đánh cắp cuộc bầu cử".
“Chiến dịch tranh cử của ông Donald Trump là về ông ta”, ông Biden nói, đề cập đến kế hoạch trả thù những kẻ thù chính trị của Trump nếu ông giành lại Nhà Trắng. "Không phải nước Mỹ. Không phải các bạn. Chiến dịch tranh cử của Donald Trump bị ám ảnh bởi quá khứ chứ không phải tương lai. Nền dân chủ nằm ở lá phiếu. Tự do của bạn nằm ở lá phiếu” - ông Biden nói.
Vẫn còn phải chờ xem liệu những cảnh báo của Biden có tác động gì đến cử tri Mỹ hay không khi mùa tranh cử tổng thống bắt đầu. Vào năm 2020, ông Biden đã đánh bại ông Trump khi giành được 51,3% số phiếu bầu, nhưng lạm phát gia tăng và lo ngại về tuổi tác của vị tổng thống này đã làm dấy lên quan ngại ngay cả trong những người ủng hộ ông.
Về phần mình, ông Trump dự kiến tổ chức một cuộc vận động tranh cử ở Iowa vào ngày 7/1 – đây là bang đầu tiên tổ chức cuộc đua tranh vị trí đề cử của ₫ảng Cộng hòa, cũng là nơi cựu Tổng thống Mỹ đang dẫn đầu với cách biệt lớn.
Ông Trump cũng đang phải đối mặt với nhiều vụ kiện tụng tại tòa án, bao gồm phiên xét xử về cáo buộc ông liên quan đến vụ bạo loạn ngày 6/1, cáo buộc can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2020 ở bang Georgia và ông phải đối mặt với cáo buộc sai phạm trong xử lý các tài liệu mật được tìm thấy tại nhà của chính khách này.
Các tòa án ở các bang Colorado và Maine đã cấm ông tham gia các cuộc bầu cử sơ bộ vì có liên quan đến cuộc nổi loạn.
Cuối ngày 5/1, Tòa án Tối cao Mỹ đã đồng ý tiếp nhận kháng cáo của ông Trump đối với lệnh cấm tranh cử ở Colorado. Ba trong số các Thẩm phán Tòa án Tối cao hiện tại đều do ông Trump bổ nhiệm.

Lịch sử nước Mỹ chưa từng chứng kiến cảnh tòa nhà Quốc hội Mỹ bị tấn công nghiêm trọng như ngày 6/1 (giờ Mỹ).

Biểu tình lan từ Quốc hội Mỹ tới nghị viện nhiều tiểu bang

Sự việc xảy ra khi Quốc hội đang kiểm đếm phiếu đại cử tri để xác nhận chiến thắng cho ông Joe Biden. Người biểu tình ủng hộ Tổng thống Donald Trump đã xông vào, khiến phiên họp bị gián đoạn, các nghị sĩ phải sơ tán. 4 người đã thiệt mạng.
Sau đây là diễn biến của vụ tấn công theo giờ Mỹ.
Lúc 13 giờ 10, trong khi Quốc hội bắt đầu quy trình xác nhận chiến thắng cho ông Biden thì Tổng thống Trump đã kêu gọi người ủng hộ “tuần hành ở đại lộ Pennsylvania”, khuyến khích người ủng hộ biểu tình ở Đồi Capitol. Dù hứa sẽ tham gia cùng họ nhưng ông Trump đã về Nhà Trắng và theo dõi TV khi bạo lực diễn ra.
Từ lúc 13 giờ: Hàng trăm người ủng hộ ông Trump đã phá rào chắn quanh Quốc hội.
Ngay sau 13 giờ 30: Cảnh sát ở khu vực Quốc hội đã báo động về một bưu kiện khả nghi, bắt đầu sơ tán mọi người trong tòa nhà Cannon và tòa nhà tưởng niệm James Madison. Cảnh sát xác định tìm thấy bom ống quanh khu vực Quốc hội và đã kích nổ an toàn.
Ngay sau 14 giờ: Tòa nhà Quốc hội đóng cửa.
Khoảng 14 giờ 30: Cảnh sát khu vực Quốc hội đề nghị lực lượng thực thi pháp luật hỗ trợ thêm.
Người biểu tình trèo lên tường bên ngoài tòa nhà Quốc hội, đụng độ với cảnh sát và đẩy rào chắn bên ngoài tòa nhà. Đám đông vào tòa nhà sau khi vượt qua cảnh sát, một số đập cửa sổ để vào trong.
Lúc khoảng 14 giờ 30: Sau khi vào tòa nhà Quốc hội, đám đông bạo loạn đã tràn khắp các sảnh của tòa nhà. Nhiều người đội mũ có khẩu hiệu của ông Trump và chụp ảnh ở sảnh Statuary.
Lúc 14 giờ 30: Phó Tổng thống Mike Pence được sơ tán khỏi Thượng viện. Cảnh sát bắt đầu sơ tán các nghị sĩ và nhân viên có mặt trong buổi kiểm đếm phiếu đại cử tri. Trên đường ra, các nhân viên đã mang theo hòm phiếu đến nơi an toàn.
Ngay sau 14 giờ 45: Sau khi vào tòa nhà Quốc hội, một số người biểu tình vào văn phòng của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi. Một người chụp ảnh, để lại vài chữ trên bàn bà: “Chúng tôi sẽ không lùi bước”.
Ngay sau 14 giờ 45: Người biểu tình vào khu vực Thượng viện, vài người chụp ảnh trong đây.
Thị trưởng Washington Muriel Bowser tuyên bố áp đặt giới nghiêm toàn thủ đô.
Lúc 15 giờ 13: Trong dòng tweet thứ hai, ông Trump kêu gọi người biểu tình hòa bình, tôn trọng pháp luật.
Lúc 15 giờ 15: Ivanka Trump đăng lại tweet của ông Trump và gọi người biểu tình Mỹ là người yêu nước. Bà Ivanka đã xóa dòng tweet này.
Lúc 15 giờ 21: Một phụ nữ nguy kịch vì bị bắn ở ngực tại khu vực Quốc hội. Người này chết vì vết thương nặng tại bệnh viện. Ba người khác cũng thiệt mạng.
Lúc 15 giờ 25: Hơn một giờ sau khi người biểu tình gây bạo loạn Quốc hội, cảnh sát đã giải tán đám đông ở Thượng viện. Người biểu tình bị dồn ra ngoài tòa nhà.
Lúc 15 giờ 36: Vài giờ sau đó, thư ký báo chí Nhà Trắng Kayleigh McEnany đăng tweet nói rằng ông Trump đã điều Vệ binh Quốc gia tới thủ đô. Lúc đầu ông từ chối điều vệ binh.
Lúc 15 giờ 44: Nhiều cảnh sát bị thương trong vụ biểu tình bạo loạn. Ít nhất một người đã nhập viện.
Lúc 16 giờ 15: Phát biểu từ Delaware, ông Biden kêu gọi ông Trump lên truyền hình và yêu cầu chấm dứt cuộc bao vây tòa nhà. Ông nói: “Nền đân chủ bị tấn công chưa từng có tiền lệ vào lúc này, chúng ta chưa từng chứng kiến điều gì như thế trong thời hiện đại”.
Lúc 16 giờ 17: Trong video ngắn,ông Trump nói với người biểu tình: “Giờ các bạn phải về nhà. Chúng ta phải có hòa bình. Chúng ta phải có trật tự và luật pháp”. Dòng tweet đã bị Twitter gỡ. Tài khoản của ông Trump bị khóa trong 12 giờ.
Lúc 18 giờ 27: Sau khi cảnh sát lập lại trật tự và giờ giới nghiêm 18 giờ bắt đầu, bà Pelosi ra tuyên bố nói Quốc hội sẽ họp lại vào tối để hoàn thành kiểm phiếu.
Sau quá trình kiểm phiếu, Quốc hội Mỹ xác nhận ông Biden là tổng thống hợp hiến thứ 46.

6/1/2021 – một vụ nổ do đạn của cảnh sát gây ra được nhìn thấy trong khi những người ủng hộ Tổng thống Donald Trump náo loạn trước Tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ. Ảnh: Leah Millis

6/1/2021 – với Nhà Trắng ở phía sau, cựu Tổng thống Donald Trump, được nhìn thấy trên một màn hình khổng lồ, phát biểu với những người ủng hộ ông trong một cuộc biểu tình ở Washington, trước nhiều người trong đám đông đang xông vào trụ sở Quốc hội

6/1/2021 – những người biểu tình ủng hộ Trump ở Beverly Hills. Ba trong số 14 cư dân California bị buộc tội liên quan đến vụ tấn công Điện Capitol Hoa Kỳ đều đến từ khu vực giàu có của quận Los Angeles. Ảnh: Keith Birmingham

6/1/2021 – Những người ủng hộ Trump đụng độ với cảnh sát và lực lượng an ninh khi họ xông vào Điện Capitol ở Washington DC. Ảnh: Roberto Schmidt

6/1/2021 – Cảnh sát Điện Capitol chĩa súng vào những người biểu tình gần Phòng Hạ viện bên trong Điện Capitol, ở Washington DC. Ảnh: Andrew Harnik

Nước Mỹ văn minh, dân chủ (quá trớn), ... Dân tràn vào nhà Quốc Hội bất chấp luật pháp. Những nước được coi là ít văn minh, kinh tế kém hơn, ... thì hậu quả khôn lường. Vui vui như dân Thái không thích cái gì là đảng của các loại áo ra đường ngăn giao thông và tụ họp phản đối. Philippin thì thôi rồi. Các phe phái trang bị súng ống mà chưa bao giờ dẹp được.

6/1/2021 – một người biểu tình ủng hộ Trump khiêng bục phát biểu của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi qua Roturnda trong Tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ sau khi một đám đông ủng hộ Trump xông vào tòa nhà . Ảnh: Win McNamee

6/1/2021 – Cảnh sát Điện Capitol chĩa súng vào những người biểu tình gần Phòng Hạ viện bên trong Điện Capitol, ở Washington DC. Ảnh: Drew Angerer

6/1/2021 – tại ga xe lửa Seoul ở Hàn Quốc, mọi người xem màn hình TV chiếu tin tức về một đám đông bạo lực trung thành với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã xông vào Điện Capitol Hoa Kỳ

6/1/2021 – một đám đông ủng hộ Donald Trump đụng độ với các thành viên cơ quan thực thi pháp luật tại một cánh cửa mà họ đã mở khi xông vào Tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ ở Washington DC. Ảnh: Stephanie Keith

6/1/2021 – Cảnh sát đứng gác khi những người ủng hộ Donald Trump tập trung trước tòa nhà Quốc hội. Ảnh: Leah Millis

6/1/2021 – Cảnh sát cố gắng ngăn chặn những người ủng hộ Trump vi phạm an ninh và tiến vào tòa nhà Quốc hội. Ảnh: Mostafa Bassim

Dân chủ quá trớn.

Gionam72 nói:

Dân chủ quá trớn.

Nhấn vào đây để mở rộng...

Bác đã đc hưởng dân chủ ngày nào chưa mà kêu là quá trớn??

Là người ngoại đạo ko ủng hộ phe nào nhưng quả thật việc Trump dính vào vụ này là một sai lầm. Có thể nói là ngông cuồng

Fat_TonySG nói:

Bác đã đc hưởng dân chủ ngày nào chưa mà kêu là quá trớn??

Nhấn vào đây để mở rộng...

CHắc cụ hỏi cụ ấy thiếu mất chữ "quá trớn" hoặc chữ "giả cầy"; chứ ngày nào cụ ấy chả được hưởng dân chủ

Ở nước ngoài: đấu tranh vì dân chủ
Ở nước mình: bạo loạn
Đúng quê hương của tiêu chuẩn kép có khác

Có hình này hay nè

Fat_TonySG nói:

Bác đã đc hưởng dân chủ ngày nào chưa mà kêu là quá trớn??

Nhấn vào đây để mở rộng...

Có chứ. Em được đi bầu cử gần chục lần rồi. Đấy dân chủ đấy.

Phải nói là anh Trum cũng khá được người dân ủng hộ

6/1/2021 – Hạ nghị sĩ Jason Crow của tiểu bang Colorado, an ủi Hạ nghị sĩ Đảng Dân chủ Susan Wild của tiểu bang Pennsylvania, trong khi những người biểu tình làm gián đoạn phiên họp chung của Quốc hội để chứng nhận cuộc bỏ phiếu của cử tri đoàn. Ảnh: Tom Williams

Tôi thử note ra đây một vài ý, coi như những tìm hiểu và nhận định cá nhân về Trump, chính trị - dân chủ Mỹ. Vì đây là nhận định cá nhân nên không tránh khỏi thiên kiến, sai sót, các bác cứ comment thoải mái.
- Mỹ là 1 nước có nền truyền thống dân chủ lâu đời. Câu nói vẹt này ai cũng hiểu nhưng không thể hiểu đầy đủ, ngóc ngách và bản chất. Bên cạnh yếu tố dân chủ thì Mỹ còn có cơ chế Đảng phái cạnh tranh rất cao, thậm chí như vụ 6/1 mâu thuẫn này bị thổi phồng đến mức đối đầu rất nguy hiểm.
- Cơ chế phân tán quyền lực, kiểm soát chéo lẫn nhau rất mạnh mẽ. Tổng thống nếu không có chiếm được lưỡng viện thì cũng bị trói chân trói tay trong rất nhiều quyết sách. Điển hình như Obama DC rất muốn thi hành chính sách tăng bảo trợ XH nhưng cử tri Mỹ trong giai đoạn cuối nhiệm kỳ bầu Thượng viện do CH chiếm đa số nên các sắc lệnh theo Hạ viện dân chủ đề xuất thì Thượng viện cho vào sọt rác.
- Ở Mỹ có những vấn đề tồn tại dai dẳng không thể giải quyết được do cơ chế phân tán quyền lực, bên dưới nhà nước là các Bang với bộ máy thu nhỏ và lưỡng viện cạnh tranh... rất phức tạp và chồng chéo. Nên những vấn đề kiểm soát súng, vấn đề nạo phá thai...sẽ rất dai dẳng. Nếu đem góc nhìn từ bên ngoài mà bỏ quá yếu tố lịch sử và truyền thống lâu đời của Mỹ thì sẽ không thể hiểu được, trông rất lộn xộn.
- Động lực chính cho sự phát triển của Mỹ là giới tư bản, sự sáng tạo, đi đầu trong các cuộc cách mạng KHCN và tri thức. Chính sự tự do đến mức "lộn xộn" của chính trị Mỹ là nơi cho những Elon Musk, hay hai đồng chí founder của Google đến khởi nghiệp. Elon Musk không cần phải lo ngại đến tấm gương của đồng chí founder Alibaba là Jack Ma - hiện đang phải đi làm giáo sư thỉnh giảng bên Nhật Bổn.
- Các vấn đề ở Mỹ nhìn từ góc độ "xong việc - Get thing done" rất khó chịu vì không giải quyết được rốt ráo các vấn đề; nhưng cần phải hiểu là ở Mỹ có nhiều góc nhìn, nhiều quan điểm.. và khi đem ra tranh cãi chưa chắc đã đúng/sai 100%.
Ví dụ như Trump liên đới đến vụ 6/1, ai cũng thấy rõ ràng... nhưng rất khó để buộc tội Trump. Đó là chưa kể nỗ lực loại bỏ Trump ra khỏi phiếu bầu sơ bộ tại 2 bang (một việc làm đúng chức năng của Thư ký bang Maine và Toà án Colorado...)... vẫn bị chính 1 bộ phận lớn trong phe Dân chủ phản đối với lý do nên loại bỏ Trump bằng lá phiếu, tránh sự can thiệp thô bạo từ hệ thống luật pháp.

6/1/2021 – Cảnh sát ngăn chặn những người ủng hộ Trump cố gắng vượt qua hàng rào cảnh sát. Ảnh: Julio Cortez

6/1/2021 – khói tràn ngập lối đi bên ngoài Phòng Thượng viện khi những người ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump đối đầu với các sĩ quan Cảnh sát Điện Capitol Hoa Kỳ bên trong Điện Capitol. Ảnh: Manuel Balce Ceneta