Em đi miền núi nhiều, cách đây tầm gần 10 niên, có khi tuần nào cũng đi Tây bắc, Đông bắc 2-3 ngày
Thấm đẫm văn hóa vùng cao, ăn món ăn của đồng bào Thái, Tày, Nùng...
Hôm rồi, bỗng dưng va phải 1 bức ảnh về trám, bỗng nhớ quãng thời gian đó 1 cách cồn cào, nhớ những ngày rong ruổi trên những rẻo cao Tây Bắc, nhớ không khí trong lành, bầu trời xanh ngăn ngắt hoặc đám mây bồng bềnh lưng núi.
Nhớ về món trám đen đồ xôi, ăn cùng pa pỉnh tộp
Thế là chạy vùng ra chợ, lùng tìm 2 chợ mới có 1 mế nào đó chắc quê Tây Bắc bán cả trám đen lẫn trám xanh. Mua 130k/kg trám đen, về ỏm trong nước 80 độ trong 5 phút, tách hạt, xay nhuyễn, gạo nếp (ko có nếp nương đành dùng nếp cái hoa vàng Nam Định), đồ xôi lần 1 trong 30p.
Sau đó đem trám đã xay nhuyễn xào cùng thịt vai lẫn nạc mỡ xay nhuyễn, cùng hành khô, mắm cốt ngon, hạt tiêu đến khi chín.
Tãi mỏng xôi trên mâm, trộn cùng trám và thịt đã xào cho quyện, đem lại đồ tiếp trong 15p ra thành phẩm là xôi trám
Xôi trám kiểu thành phố phải có thêm tí thịt cho ngậy cho béo. Chứ đồng bào thì ăn nguyên bản, chỉ có xôi và trám, ra ăn kèm lạc rang giã nhuyễn hoặc bọc trong xôi là cá pỉnh tộp, thịt khô gác bếp. Ăn rất ngon.
Cái mùi trám ngai ngái, hăng hăng, ăn bùi bùi, chan chát, quyện với xôi nếp có mỡ của thịt tưới đều lên bóng bảy, óng vàng. Ăn chầm chậm, nhai kĩ, nuốt và cảm nhận để nhớ lại hồn Tây bắc trong những ngày trẻ còn rong ruổi.
Đúng như thơ Tố Hữu
Mình về, rừng núi nhớ ai
Trám bùi để rụng, măng mai để già.
Nếu có điều kiện, em sẽ làm 1 mảnh đất ở tây bắc mạn Hòa Bình, Yên Bái gì đó, để lên đó ở những khi hoang hoải sau cuộc sống xô bồ nơi Kinh thành
