Mông Cổ thì làm gì được khiến cho văn minh phương Tây nhảy vọt chứ. Mông Cổ đánh xa nhất là đến Hungary, tàn phá Kiev, khiến cho trung tâm quyền lực, kinh tế và văn hóa của người Slav chuyển dời từ Kiev đến Moscow.
Còn lại, những thứ tạo nên sự nhảy vọt của văn minh phương Tây là phong trào Kháng Cách ở Đức, phong trào Phục Hưng ở Ý, và phong trào Khai sáng ở Pháp, còn xa lắm mới đến lượt Mông Cổ tranh công lao ở đây.
Thế nên, có thể xem đế quốc Mông Cổ như 1 đàn châu chấu, không có cống hiến gì cả. Họ có bị diệt sạch, biến mất khỏi thế giới này thì cũng không có gì tưởng nhớ, bảo tồn hay học hỏi của họ cả.
Cũng để trả lời cụ luôn. Đóng góp vào văn minh nhân loại thể hiện ở những giá trị tồn tại lâu dài, và có thể tồn tại lâu dài hơn cả quốc gia, dân tộc, được thế giới tưởng niệm. Đế quốc Mông Cổ, nói khoa học kỹ thuật thì không có, nói văn học nghệ thuật cũng không có, nói công trình kiến trúc càng không có. Căn bản không có gì cả.
Nhìn dân tộc Chăm đi, chỉ là 1 dân tộc nhược tiểu, quốc gia đã bị tiêu diệt tan rã từ lâu, nhưng công trình kiến trúc của họ vẫn còn, sử thi Chăm vẫn được truyền thụ lại, kỹ nghệ làm gốm vẫn có bảo tồn. Cho dù không nhiều lắm, di sản của họ vẫn có người chiêm ngưỡng, nghiên cứu, bảo tồn hàng ngày, cho dù cái người chiêm ngưỡng, nghiên cứu, bảo tồn không nhất định phải là dân tộc Chăm. Đó gọi là có cống hiến cho văn minh nhân loại, dù là không nhiều lắm.
"chúng nó" thì phải tìm cách lào đấy chứ chê, chửi không ăn thua đâu.
