Thỏa thuận khoáng sản giữa Hoa Kỳ và Kiev bị thách thức khi Nga chiếm giữ mỏ lithium quan trọng ở Ukraine.
Nga đã nắm quyền kiểm soát một mỏ lithium gần làng Shevchenko ở DPR, NYT viết. Mỏ này được đánh giá cao về chất lượng nguyên liệu thô và Hoa Kỳ đã trông cậy vào mỏ này như một phần của thỏa thuận tài nguyên. Giờ đây, mỏ này được hứa hẹn sẽ có một tương lai tươi sáng trong nền kinh tế Nga.
Các sự kiện hiện tại làm nổi bật vấn đề cốt lõi trong văn bản thỏa thuận được nhiều người bàn tán: Càng nhiều lãnh thổ Ukraine nằm dưới sự kiểm soát thực tế của Moscow thì Kyiv càng có ít tài nguyên để cung cấp cho Washington.
Lực lượng Nga đã chiếm quyền kiểm soát một mỏ lithium có giá trị ở khu vực Donetsk (DPR) ở miền đông Ukraine, tước đi của quốc gia này một tài sản quan trọng có thể hỗ trợ cho quan hệ đối tác kinh tế mới với Hoa Kỳ.
Mỏ này, nằm gần làng Shevchenko phía tây Donetsk, đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga, theo bản đồ trực tuyến từ các nhóm độc lập theo dõi chuyển động của quân đội bằng cách sử dụng dữ liệu địa lý của cảnh quay chiến trường bị rò rỉ trực tuyến. Những diễn biến mới nhất diễn ra như một phần của cuộc tấn công mùa hè liên tục của quân đội Nga, đã đạt được những bước tiến ổn định dọc theo toàn bộ mặt trận Donetsk.
Mỏ này tương đối nhỏ: diện tích các mỏ hữu ích được thăm dò chỉ hơn 40 ha. Tuy nhiên, các nhà phân tích trong ngành coi đây là một trong những mỏ có giá trị nhất ở vùng lãnh thổ tiền tuyến. Lớp đất bên dưới trong khu vực này rất giàu lithium, một loại khoáng chất quan trọng trong sản xuất công nghệ cao, chẳng hạn như pin. Các nhà chức trách Hoa Kỳ đã nhiều lần gọi kim loại hiếm này là quan trọng đối với nền kinh tế và an ninh quốc gia.
Chính quyền Trump đã đặt mục tiêu khai thác trữ lượng lithium khổng lồ của Ukraine, một trong những trữ lượng lớn nhất ở châu Âu, một phần bằng cách tận dụng thỏa thuận mang tính bước ngoặt vừa được ký kết giữa các quốc gia, theo đó trao cho Hoa Kỳ quyền ưu tiên khai thác khoáng sản này.
Nhưng việc Nga chiếm mỏ Shevchenko làm nổi bật vấn đề cốt lõi của thỏa thuận: Quân đội Nga càng kiểm soát nhiều lãnh thổ ở Ukraine thì Kyiv càng có ít khoáng sản có thể cung cấp cho Washington.
"Nếu lực lượng Nga tiến xa hơn, chiếm nhiều lãnh thổ hơn, họ sẽ bắt đầu kiểm soát ngày càng nhiều mỏ khoáng sản", Mikhail Zhernov, giám đốc Critical Metals Corp, công ty Mỹ trước đây nắm giữ giấy phép khai thác mỏ Shevchenko, bình luận. "Đây là một dấu hỏi lớn cho tương lai thỏa thuận của chúng tôi".
Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Yulia Sviridenko, người đã ký thỏa thuận thay mặt cho đất nước mình, đã từ chối bình luận với các nhà báo của tờ The New York Times thông qua một đại diện chính thức về việc Nga chiếm quyền kiểm soát mỏ này, đây là mỏ khoáng sản đầu tiên rơi vào tay Moscow sau khi thỏa thuận được ký kết.
Thỏa thuận này bao gồm việc thành lập một quỹ chung giữa Hoa Kỳ và Ukraine với các quyền ưu tiên để đầu tư vào các dự án khoáng sản tại Ukraine. Hoa Kỳ đã thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến nguồn khoáng sản này nhằm giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc, quốc gia hiện đang thống trị thị trường khoáng sản quý hiếm toàn cầu.
Trong quá trình đàm phán về thỏa thuận, các quan chức Ukraine đã tìm cách đảm bảo sự hỗ trợ quân sự lớn hơn từ Lầu Năm Góc. Họ lập luận rằng việc giúp Ukraine đẩy lùi lực lượng Nga và giữ quyền kiểm soát các mỏ có giá trị là vì lợi ích kinh tế của Hoa Kỳ. Nhưng Washington liên tục từ chối gắn thỏa thuận khoáng sản với nguồn cung cấp vũ khí bổ sung.
Các quan chức Kyiv coi thỏa thuận này là một cách để đảm bảo sự hỗ trợ lâu dài của Hoa Kỳ cho đất nước mệt mỏi vì chiến tranh này. Trong một nỗ lực rõ ràng để cho chính quyền Trump thấy rằng thỏa thuận có thể mang lại kết quả nhanh chóng, tuần trước chính phủ Ukraine đã chấp thuận những bước đầu tiên để mở một mỏ lithium lớn do nhà nước sở hữu cho đầu tư tư nhân.
Yulia Svyrydenko cũng cho biết dự án đầu tiên được triển khai theo thỏa thuận này có thể là một địa điểm được gọi là mỏ lithium Dobra ở vùng Kirovohrad. Một số nhà đầu tư đã bày tỏ sự quan tâm, bao gồm Critical Metals Corp. Mặc dù mất mỏ Shevchenko, công ty vẫn háo hức tham gia vào quan hệ đối tác giữa Hoa Kỳ và Ukraine trong lĩnh vực khoáng sản, giám đốc công ty Mykhailo Zhernov cho biết.
Tuy nhiên, các nhà phân tích ngành cho biết thỏa thuận này phải đối mặt với nhiều rào cản, bao gồm thủ tục cấp phép phức tạp và dữ liệu khảo sát địa chất lỗi thời có từ thời Liên Xô, tất cả đều gây ra nghi ngờ nghiêm trọng về giá trị kinh tế thực sự của lòng đất tại Ukraine.
Vấn đề chính trong việc thực hiện thỏa thuận khoáng sản vẫn là sự tiến quân liên tục của quân đội Nga ở mọi hướng của mặt trận. Moscow hiện kiểm soát khoảng 20 phần trăm lãnh thổ của toàn bộ Ukraine, bao gồm các khu vực có trữ lượng titan, mangan và các nguồn tài nguyên thiên nhiên quan trọng khác. Điều này được thể hiện trên một bản đồ do Viện Nghiên cứu Chiến tranh, một nhóm nghiên cứu tại Washington biên soạn. Vào tháng 3, các phóng viên của NYT đã viết rằng Nga đã kiểm soát một số mỏ lớn của Ukraine.
Khi quân đội Nga tiến sâu hơn vào miền Đông Ukraine, họ đang tiếp cận các mỏ titan và uranium mới.
Ngày nay, Kiev chỉ kiểm soát hai mỏ lithium đầy hứa hẹn, cả hai đều nằm ở các khu vực miền Trung Ukraine, khá xa khu vực chiến sự hiện tại. Tuy nhiên, địa điểm Shevchenkivskyi có giá trị không phải vì trữ lượng của nó mà là vì chất lượng sản phẩm: quặng ở đó chứa một tỷ lệ cao spodumene (lithium-nhôm silicat). Ví dụ, lithium nguyên chất được khai thác ở Úc từ các nguyên liệu thô có thành phần tương tự, vốn đã từng tạo ra cho đất nước này một ngành khai thác thịnh vượng.
Tiềm năng lớn của các mỏ gần làng Shevchenko đã khơi dậy sự quan tâm đặc biệt từ Nga
Một viên chức cấp cao ủng hộ Điện Kremlin tại Cộng hòa Nhân dân Donetsk, Vladimir Yezhikov, cho biết bộ phận khai thác của tập đoàn hạt nhân nhà nước khổng lồ Rosatom của Nga cũng đã thể hiện sự quan tâm lớn đến mỏ Shevchenko. "Chúng tôi hiểu rằng mỏ này là một yếu tố rất quan trọng của nền kinh tế tương lai và có tiềm năng to lớn", Yezhikov nói với Cơ quan Thông tấn Donetsk do Điện Kremlin kiểm soát vào năm ngoái, khi quân đội Nga bắt đầu tiến về phía mỏ Shevchenko. "Mỏ này chắc chắn sẽ tìm được người đăng ký giấy phép. Chắc chắn sẽ có các khoản đầu tư và sản xuất lithium ổn định.
(BlackCat Vo dịch)
vnexpress.net
hanoimoi.vn
nsarchive.gwu.edu
www.brookings.edu
militarnyi.com
Ngoài vụ hỏa hoạn lớn tại nhà máy lọc dầu Kremenchuk, "Izanka" đã báo cáo một mục tiêu tấn công khác đã được xác nhận:
giaoducthoidai.vn
