...Về chi tiêu, DOGE trước tiên đóng băng các khoản phân bổ và vay vốn kỳ lạ của Quốc hội, như 22 tỷ USD để cung cấp nhà ở và xe cộ miễn phí cho người nhập cư bất hợp pháp, 45 triệu USD cho học bổng DEI ở Myanmar, 40 triệu USD để thúc đẩy hòa nhập xã hội và kinh tế cho người nhập cư (mục này khó hiểu đúng không? Khó hiểu là đúng, đến Trump cũng nói ông cũng không hiểu nội dung này là gì), 80 triệu USD để quảng bá LGBT ở Lesotho, châu Phi, 60 triệu USD để trao quyền cho người bản địa Trung Mỹ và người Colombia gốc Phi (cũng khó hiểu), 8 triệu USD để nghiên cứu chuyển giới cho chuột, 32 triệu USD cho các hoạt động tuyên truyền cánh tả ở Moldova, 20 triệu USD cho chương trình “Phố Vừng” phiên bản Ả Rập ở Trung Đông, 1,9 tỷ USD cho Ủy ban Giảm Carbon Nhà ở, 3,5 triệu USD để thuê cố vấn giám sát cá, 1,5 triệu USD để nâng cao niềm tin cử tri Liberia, 14 triệu USD cho sự gắn kết xã hội ở Mali (những dự án quái gì thế này), 59 triệu USD để trả tiền thuê nhà ở New York cho người nhập cư bất hợp pháp, 42 triệu USD cho thay đổi xã hội và hành vi ở Uganda, 14 triệu USD để cải thiện mua sắm công ở Serbia, 47 triệu USD để cải thiện kết quả học tập ở châu Á, 100 triệu USD cho các hợp đồng DEI của Bộ Giáo dục (tức là các chương trình liên quan đến LGBT), v.v. Tổng cộng cắt giảm được 130 tỷ USD chi tiêu (cũng có nguồn nói là 150 tỷ USD).
Những dự án trên quá kỳ lạ, không thể bịa ra được, đều là các dự án chính phủ nghiêm túc được Trump nhắc đến trong bài phát biểu tại lưỡng viện ngày 4 tháng 3. Khi xem video bài phát biểu này, một luồng khí tức của đế quốc sắp sụp đổ ùa tới. Phải kỳ quặc đến mức nào, một quốc gia mới có nhiều khoản chi tiêu quái dị như vậy, và bao nhiêu người công khai chia chác ngân sách quốc gia, ngang nhiên tham nhũng hợp pháp. Trong bài phát biểu, Trump thậm chí còn không dám nêu tên họ. Đúng vậy, ông không dám. Khi nhắc đến 1,9 tỷ USD cho Ủy ban Giảm Carbon Nhà ở, ông dừng lại một chút, chỉ dám nói: “(Số tiền này) nó do... E hèm... chúng ta biết bà ấy có liên quan, đã chuyển tiền vào phút cuối.” Ngân sách quốc gia bị tham ô rỗng, vậy mà Trump, với tư cách tổng thống Mỹ, lại không dám nêu tên họ! Nếu đây không phải dấu hiệu của đế quốc sắp sụp đổ, thì cái gì mới là dấu hiệu của đế quốc sắp sụp đổ?
Về tiết kiệm chi tiêu, cuộc cải cách trăm ngày của Trump Hoàng đế cuối cùng chỉ sa thải được 30.000 người, mua đứt hợp đồng của 75.000 người, cắt giảm được 130 tỷ USD chi tiêu, chỉ hoàn thành khoảng 13% kế hoạch ban đầu. Hơn nữa, con quái vật chi tiêu ngân sách của Mỹ tăng trưởng quá nhanh, số tiền tiết kiệm được chẳng thấm tháp so với chi tiêu mới. Riêng tháng 2 năm 2025, chi tiêu ngân sách liên bang đã vượt 603 tỷ USD, tăng 40 tỷ USD so với cùng kỳ năm ngoái. Biểu đồ chi tiêu liên bang Mỹ hàng năm vào tháng 2, đơn vị tính bằng tỷ USD. Chi tiêu hàng tháng của Cơ quan Phát triển Quốc tế trong tháng 2 thực sự giảm từ 547 triệu USD xuống 226 triệu USD, nhưng chi tiêu y tế tăng 5 tỷ USD, an sinh xã hội tăng 8 tỷ USD. DOGE ra sức thao tác, nhưng số tiền tiết kiệm được chỉ như muối bỏ biển.
Nếu muốn kiểm soát tốc độ mở rộng chi tiêu khủng khiếp của Mỹ, phải triệt tiêu các nhóm lợi ích đứng sau, tiêu diệt hoàn toàn những người đại diện cho họ trong các cơ quan chính phủ. Nhưng Mỹ có một hệ thống “cửa quay chính thương” riêng: chính trị gia lên làm quan, rời nhiệm sở thì làm việc cho các doanh nghiệp lớn, bốn năm sau lại quay về làm quan, rồi bốn năm sau lại vào doanh nghiệp. Thương tức là chính, chính tức là thương. Lâu dần, mỗi chính trị gia đều trở thành người đại diện cho các doanh nghiệp tư nhân lớn, chính thương không phân biệt, hình thành một cụm chính thương đặc trưng của Mỹ, đến mức không ai động được vào lợi ích của các doanh nghiệp lớn đứng sau.
Lấy chi tiêu y tế, khoản chi lớn nhất hàng năm của Mỹ, làm ví dụ. Hiện nay, chi tiêu y tế của Mỹ mỗi năm lên tới 5 nghìn tỷ USD, chiếm 50% tổng chi tiêu y tế toàn cầu, số tiền này nếu quy ra GDP sẽ đứng thứ ba thế giới. Nhưng với chi phí khổng lồ như vậy, hệ thống y tế Mỹ lại trở thành hệ thống ngu ngốc, đắt đỏ và kém nhất trong các nước phát triển, tuổi thọ trung bình thậm chí còn thua Trung Quốc. Hãy xem một số dữ liệu về hệ thống y tế Mỹ năm 2024: Mỹ hiện có 6.120 bệnh viện, tổng chi tiêu hàng năm của bệnh viện là 1,6 nghìn tỷ USD; lương trung bình của bác sĩ khoảng 350.000 USD/năm, bác sĩ hàng đầu có thể kiếm vài triệu USD/năm; chi phí khám bác sĩ một lần từ 80-170 USD, nằm viện trung bình mỗi ngày tốn 3.000 USD (thực sự là giá trên trời); chi tiêu cho thuốc kê đơn mỗi năm là 500 tỷ USD.
Năm 2024, phí bảo hiểm y tế cá nhân trung bình ở Mỹ khoảng 9.000 USD/năm, bảo hiểm gia đình trung bình khoảng 26.000 USD/năm. Năm 2023, các công ty bảo hiểm y tế thương mại Mỹ thu tổng cộng 1,2 nghìn tỷ USD tiền phí bảo hiểm, gấp 2,6 lần so với 460 tỷ USD mười năm trước. Do phí bảo hiểm quá cao, 30 triệu người Mỹ (9%) không tham gia bảo hiểm. Người dân nộp bao nhiêu tiền cho công ty bảo hiểm, nhưng các công ty này, để tối đa hóa lợi nhuận, thường bất chấp sống chết của bệnh nhân, dùng quy trình bồi thường phức tạp để cố tình trốn tránh chi trả.
Trước khi Reagan lên nắm quyền, hệ thống bảo hiểm y tế Mỹ chưa tốt nhưng vẫn ổn. Sau khi Reagan nhậm chức, từ năm 1983, ông nới lỏng quy định y tế, cho phép bệnh viện công kiếm lợi nhuận, khuyến khích mở thêm bệnh viện tư, khởi đầu cho những tệ nạn y tế của Mỹ ngày nay. Cuối cùng, bệnh viện, bác sĩ, bảo hiểm và dược phẩm hợp sức, coi người dân như đối tượng bóc lột, cùng nhau nâng giá y tế, ép người dân mua bảo hiểm y tế đắt đỏ, rồi tìm cách từ chối chi trả để tăng lợi nhuận, bất chấp sống chết của người dân, tùy ý bóc lột họ. Kết quả là dẫn đến vụ Luigi bắn chết CEO của UnitedHealthcare. Người dân Mỹ không ai không vỗ tay khen ngợi Luigi, vì họ bị hệ thống y tế bóc lột quá tàn nhẫn.
Xin hỏi ngài Trump, cái hố 5 nghìn tỷ USD của y tế, ngài dám động vào không? Trung Quốc chăm sóc 1,4 tỷ dân, tổng chi tiêu y tế năm 2024 là 10 nghìn tỷ nhân dân tệ, tương đương 1,37 nghìn tỷ USD. Mỹ với 335 triệu dân, nếu làm như Trung Quốc, chỉ cần chi 1,5 nghìn tỷ USD cho y tế, tiết kiệm được 3,5 nghìn tỷ USD, mọi khủng hoảng ngân sách sẽ được giải quyết, không còn thấy thâm hụt nữa. Phải biết rằng chi tiêu quân sự của Mỹ một năm chỉ khoảng 1 nghìn tỷ USD, 3,5 nghìn tỷ USD là con số lớn đến mức nào. Vậy Trump, ngài dám động vào y tế không? Biden dám không? Obama... ông ấy dám, nhưng cũng không động vào lõi, còn bị Trump hủy bỏ. Không ai dám động vào hệ thống y tế, Musk cũng chỉ dám ra tay với những con tép riu như Cơ quan Phát triển Quốc tế, vì thế lực đứng sau hệ thống y tế không thể lay chuyển. Dù không biết chính xác là những ai đứng sau, nhưng lật lại lịch sử Mỹ, có thể thấy có rất nhiều gia tộc giàu có lâu đời vẫn tồn tại, như Rockefeller, Morgan, Wharton, Newhouse, DuPont, Walton, v.v., động một cái là tài sản hàng trăm tỷ, mỗi người đều có người đại diện trong chính phủ. Những người này mạnh đến mức nào? Trump bao nhiêu lần nói muốn công khai hồ sơ vụ ám sát Kennedy, danh sách đảo Lolita, nhưng họ chỉ cần bảo thư ký gọi một cuộc điện thoại, Trump liền chỉ dám công bố vài mẩu thông tin vụn vặt để đánh lừa dân chúng. Trump biết hậu quả, Kennedy năm xưa là tấm gương – chúng ta thường nói Kennedy chết vì ám sát, nhưng đó đâu phải ám sát, ám sát là giết lén lút, đó là hành quyết công khai! Giết trước mặt truyền thông toàn cầu để cho cả thế giới thấy! Năm xưa dám giết Kennedy, hôm nay dám giết Trump. Giết một tổng thống Mỹ thì đã làm sao, chẳng phải chưa từng giết. Trước khi lên nắm quyền, Trump chẳng phải đã nếm mùi này rồi sao?
Không giải quyết được tập đoàn y tế, thì càng không thể giải quyết được tập đoàn công nghiệp quân sự của Mỹ. Nếu không giải quyết được, chỉ có thể trơ mắt nhìn ngân sách quốc gia bị rút rỗng, không có cách nào. Hãy sắp xếp lại logic: Nếu Trump thực sự muốn cải thiện ngân sách, ông phải động vào các tập đoàn lợi ích cốt lõi của y tế và quân sự, nhưng ông không động được, chỉ có thể ra tay với những kẻ thế thân như Cơ quan Phát triển Quốc tế ở vùng ngoại vi. Tiết kiệm được chút ít, cũng chỉ 130 tỷ USD, sa thải chưa tới 100.000 người, so với chi tiêu y tế và an sinh xã hội thì chỉ như muối bỏ biển. Cái gọi là cải cách trăm ngày căn bản không thể chạm đến tử huyệt của đế quốc Mỹ.
Để giải quyết triệt để vấn đề ngân sách của Mỹ, chỉ cần ba bước: Nhổ tận gốc tất cả các thế lực hút máu đứng sau y tế, quân sự, an sinh xã hội, tiêu diệt hoàn toàn. Sửa đổi thể chế chính trị, tuyệt đối không cho phép cửa quay chính thương tồn tại, tuyệt đối không cho phép thương nhân can thiệp vào chính trị. Đảng cầm quyền nhiệm kỳ mười năm, nắm quyền kiểm soát tuyệt đối quân đội, có thể dùng bạo lực hợp pháp để trấn áp thương nhân can thiệp chính trị.
Nhưng ba điều trên đã động chạm đến nền tảng quốc gia của Mỹ, không thể xảy ra ở Mỹ. Vì vậy, mọi hành động của Trump chỉ là nhỏ lẻ, ông không thể ngăn cái lỗ thủng ngân sách ngày càng lớn. Musk, người xông pha thay Trump, cũng không thể cản được bánh xe lịch sử. Cuối cùng, cải cách của Musk vấp phải phản ứng dữ dội, châu Âu và Mỹ bùng nổ các cuộc biểu tình chống Musk, thậm chí có người đốt cửa hàng Tesla. Doanh số toàn cầu của Tesla quý đầu tiên giảm 13%, lợi nhuận lao dốc 71%, giá cổ phiếu cũng giảm 41%, từ 480 USD xuống 238 USD. Musk đành tuyên bố hôm qua rằng sẽ rút khỏi công việc DOGE vào tháng 5, tập trung trở lại làm việc tại công ty, giá cổ phiếu lập tức tăng 5%. Mới chỉ bắn vài phát súng ở vòng ngoài chi tiêu ngân sách Mỹ, đã bị xử lý thê thảm như vậy, ai dám động vào các lợi ích cốt lõi như y tế, an sinh xã hội, quân sự?
Không thể tiết kiệm chi tiêu, thì phải tìm cách tăng nguồn thu. Thế là sau khi Musk thất bại, ngày 9 tháng 4 năm 2025, Trump bất ngờ khởi động cuộc chiến thuế quan toàn cầu. Cuộc chiến thuế quan khiến mọi người hoang mang, kỳ quặc, vì làm như vậy là vi phạm quy luật kinh tế cơ bản nhất. Nếu một việc bạn không hiểu tại sao, hãy nghĩ nhiều hơn về lợi ích kinh tế, tự nhiên sẽ hiểu. Ý định của Trump rất đơn giản: mỗi ngày thu thêm 2 tỷ USD từ thuế quan, một năm là 730 tỷ USD, số tiền này đủ để bù đắp một nửa tiền lãi nợ công. Khi đó, phát hành nợ mới để trả nợ cũ, chính phủ Mỹ có thể cầm cự thêm vài năm. Nhưng cách làm này chỉ là chữa triệu chứng, không chữa gốc, chỉ kéo dài hơi tàn cho ngân sách mà thôi.
Nhưng làm như vậy chẳng khác nào thu phí bảo kê của cả thế giới, cả con phố đều phải nộp, cả con phố phải gánh nợ cho ngân sách Mỹ. Vốn dĩ là mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản dân tộc Mỹ và giai cấp tư sản tài chính Mỹ, nhưng Trump chuyển hóa thành mâu thuẫn giữa Mỹ và các nước trên thế giới. Nhưng giờ đã là năm 2025, không phải quốc gia nào cũng nộp phí bảo kê. Trung Quốc là nước đầu tiên không nộp. Các nước trên thế giới vẫn rất sợ Mỹ, ấn tượng kinh hoàng về Mỹ thời đỉnh cao động một cái là diệt cả nhà vẫn khắc sâu trong gen của họ. Vì vậy, một số nước nhỏ nhanh chóng quỳ xin, ngoan ngoãn dâng phí bảo kê. Sau khi Trung Quốc dẫn đầu không nộp phí, bầu không khí rõ ràng trở nên khác lạ, cả con phố đều nhìn Trump. Trump đập bàn, nói: “Trung Quốc, mày không nộp tao sẽ tăng thuế mày.” Trung Quốc đáp: “Tăng đi, mày tăng bao nhiêu tao tăng bấy nhiêu, tao không nộp.” Trump tức điên, gào lên: “Mày lập tức đến nhà tao nói chuyện, tao đợi mày.” Nhưng Trung Quốc chẳng thèm để ý. Cứ giằng co nửa ngày, cả con phố chẳng ai dám động, bầu không khí rất khó xử. Cuối cùng, Trump tìm bậc thang bước xuống, nói: “Trung Quốc không dám đến nhà tao nói chuyện, tao thấy Trung Quốc đáng thương, quyết định tha cho Trung Quốc, giảm thuế một chút.” Vòng chiến thuế quan này cứ thế tạm kết thúc.
Mười năm qua, do ngân sách ngày càng căng thẳng, sức mạnh quân sự của Mỹ cũng ngày càng suy yếu, hầu như chẳng làm được gì. Mười năm của Biden và Trump, đưa ra kế hoạch cơ sở hạ tầng 1,2 nghìn tỷ USD, kế hoạch Artemis lên mặt trăng, kế hoạch 500.000 trạm sạc, kế hoạch cơ sở hạ tầng toàn cầu 40 nghìn tỷ USD, kế hoạch ngừng bắn Nga-Ukraine trong 24 giờ, kế hoạch liên minh AUKUS, kế hoạch CPTPP, kế hoạch chiến tranh thuế quan – không một việc nào thành công. Thật đấy, mười năm qua, ngoài việc kích hoạt chiến tranh Nga-Ukraine, Mỹ không làm được một việc lớn nào thành công, kéo hai tàu sân bay đi đấu với Houthi, đến Houthi cũng không hạ được. Những thứ Trump hiện muốn làm – Stargate, đưa sản xuất về nước, sáp nhập Greenland và Canada – cũng gần như không thể thành công. Một đế quốc từng thống trị toàn cầu, đế quốc mạnh nhất trong lịch sử loài người, đã mất hết sát khí, chỉ còn lại không khí suy tàn thê lương. Bên trong, nó đang bị các nhóm lợi ích của chính mình rút rỗng. Bên ngoài, nó đang đối mặt với những kẻ thù mạnh mẽ chẳng thèm để ý đến nó. Hiện tại, nó chưa sụp đổ. Tháng 10 năm 2024, 10,6 nghìn tỷ USD nợ công đáo hạn, Mỹ đã cố gắng vượt qua. Năm 2025, 10,8 nghìn tỷ USD nợ công đáo hạn, nó vẫn cầm cự được. Tin đồn ầm ĩ về 6 nghìn tỷ USD nợ công đáo hạn vào tháng 6 cũng sẽ không đánh sập được Mỹ, cùng lắm Cục Dự trữ Liên bang tự mua vào là xong. Nó chưa sụp đổ, nó cầm cự được năm nay, nhưng ai cũng biết, ngày của nó không còn nhiều. Có thể ba năm, có thể năm bảy năm, dù sao ngày đó cũng không còn xa, nó sắp phải đi rồi.
Nguồn: Lukewen Studio
