Ngoài mấy kiểu "tự kiểm điểm, khiển trách" chỉ áp dụng cho con người XHCN, thì lí tưởng "Làm theo năng lực, hưởng theo nhu cầu" cũng chỉ áp dụng cho con người XHCN, xã hội XHCN.
Trong xã hội con người phàm như chúng ta, dĩ nhiên con người thích lười, làm ít nhất có thể và thích hưởng thụ tối đa, thích chơi và nhu cầu thì vô tận, có 1 muốn 2, có 2 muốn 4 và có 4 rồi thì muốn 16,.. vân vân.
Chứ còn trong một xã hội XHCN, toàn những con người đã đạt đẳng cấp con người XHCN, thì nó khác. Ở đó, con người tự trọng tối cao, đạo đức tối cao, thành thật tuyệt đối. Họ làm việc siêng hết mình, cống hiến sức lực tối đa, và khi hưởng thụ thì họ lại rất biết tiết chế (do đã thấm nhuần đạo đức của sự tiết kiệm, của lòng chân thực), hưởng thụ không quá đà, thậm chí họ - do đạo đức đã đạt mức cao - tự đặt ra cho mình chỉ hưởng thụ 10% mức độ đóng góp của bản thân. Do đó, nguyên lý "làm theo năng lực, hưởng theo nhu cầu" vận hành hoàn hảo trong một xã hội đã đạt đến XHCN.
.
