Truyện ngôn tình em cũng đọc, phim ngôn tình cũng xem, nhưng lâu lâu hoặc khi nào ngộ độc văn học giải trí quá thì có thể xem một cuốn nào đó thực sự nghiền ngẫm. Giúp mình cân bằng trở lại. Shōgun là một trong những tiểu thuyết đọc xong ngưỡng mộ tác giả vì kiến thức lịch sử, văn hoá, khoa học tự nhiên, triết học. Mạch truyện chậm, nếu chỉ đọc xem ai yêu ai thì không có gì mấy đâu, nhưng truyện hay đến từng câu thoại.
Dưới đây là một đoạn bình thường như nhiều đoạn khác trong truyện, hiểu là tả cảnh cũng được, mà hiểu là tinh thần, là tư tưởng, là cách sống, cũng được.
----------------------------------
Lúc nào cũng có những quán ăn xinh đẹp ở dưới những cánh đồng bằng Kuanto. Có những con sông, những dòng suối, những con lạch để đi qua, biển lúc này ở phía phải. Hành trình của họ lượn khúc về phía Bắc dọc theo Tokaido sầm uất rộn ràng, qua vựa lúa lớn nhất của đế quốc. Những miền đồng bằng đất phù sa đầy nước, từng tấc đất đều được cấy cầy. Không khí nóng và ẩm, nồng nặc mùi phân người mà các nông dân trộn với nước, bón cho cây với niềm âu yếm.
"Lúa cho chúng ta đồ ăn để ăn, Anjin-san ạ, chiếu để nằm, dép để đi, áo để che mưa chống lạnh, tranh để làm cho nhà cửa ấm, giấy để viết. Không có lúa, chúng ta không thể tồn tại."
"Nhưng cái mùi, Mariko-san!"
"Đó là một cái giá như để trả cho một sự hậu hĩnh như vậy phải không? Anh hãy làm như chúng tôi làm, mở mắt, tai và trí óc. Hãy nghe tiếng gió và mưa, tiếng côn trùng và chim chóc, hãy nghe cây cỏ lớn lên và trong tâm tư của anh, nhìn thấy các thế hệ của mình nối tiếp nhau cho đến ngày tận thế. Nếu anh làm như vậy, Anjin-san, chẳng bao lâu anh sẽ chỉ ngửi thấy mùi vị dễ thương của cuộc đời. Nó đòi hỏi thực tập... nhưng anh đã trở nên rất Nhật rồi, phải không?"