Cuối tuần em rảnh rỗi nên vào OF để thảo luận thêm với cụ đôi điều chủ quan của riêng em, có thể nói rõ hơn về sự phát triển của Séc sau cách mạng Nhung năm 1989 ạ.
Em đặt chân sang Séc năm 1994, khi đó Séc cũng chưa phát triển lắm so với các nước trong khối Đông Âu cũ. Về ý thức của người dân nói chung là rất thấp, nếu so với với hai nước láng giềng là Đức và Áo. Tệ nạn tham nhũng của ngành cảnh sát, tòa án vẫn tràn lan, lương của bác sỹ, giáo viên và công nhân viên chức nhà nước rất thấp. Người dân rất có ác cảm với ngành cảnh sát, nhất là cảnh sát giao thông nhưng bản thân người dân lại là những người có ý thức tuân thủ pháp luật kém. Hồi đó em để ý, trên các bài báo rồi truyền thông luôn đưa những tin về ý thức kém của người dân Séc, nhất là những so sánh về sự chênh lệch ý thức giữa người Séc và người Áo, người Đức.
Bản thân các giáo viên trong trường trung cấp em theo học cũng luôn kêu ca phàn nàn về mức lương không đủ sống, họ phải làm thêm nhiều việc ở ngoài. Chính vì vậy mà nhiều thành phần công chức, thành phần tri thức vẫn phải làm lậu, chấp nhận vi phạm pháp luật để kiếm tiền bằng mọi giá. Có lẽ do chủ chương của vị Tổng thống Séc đầu tiên sau cách mạng Nhung là Vaclac Havel, sau đó tới chính sách của vị Tổng thống thứ hai là Vaclav Klaus (một vị giáo sư kinh tế học), đã đưa nước Séc chuyển mình. Đầu tiên đó là sự cải tổ ngành tư pháp, đưa ra những sắc lệnh nâng cao ý thức người dân, tiếp đó là nâng mức lương xứng đáng cũng như mức phạt cho những nhân viên công chức để họ đảm bảo được cuộc sống, cũng như hạn chế những tiêu cực trong hành chính công.
Có thể do người dân Séc cũng như các vị lãnh đạo của Séc cảm thấy tự nhục với đất nước và với sự văn minh, ý thức cao của những nước láng giềng như Đức và Áo thì sau 20 năm kể từ 1989 tới 2009, ý thức chung của người dân Séc đã được cải thiện đáng kể. Người dân Séc đã có ý thức tham gia giao thông không kém người dân Đức và Áo là mấy. Các thành phần viên chức đã sống được gần như hoàn toàn nhờ vào đồng lương, nên sự tham nhũng vặt cũng như các tệ nạn làm lậu trong xã hội giảm đáng kể. Tất nhiên cho tới hiện tại thì sự tham nhũng, ăn cắp tài sản công trong bộ máy công quyền của nhà nước Séc vẫn tồn tại, nhưng cũng không đáng kể so với sự phát triển của đất nước, và những lợi ích mà nhà nước đem lại cho người dân, nên xã hội vẫn khá ổn định.
Nếu nói về Lobby chính sách thì ở Séc cũng khá nhiều, đơn cử như ở thành phố em mới chuyển tới định cư được hai năm nay, một tập đoàn con của hãng Airbus, đang xây dựng thêm 1 khu nhà máy thứ 2 sản xuất khoang để hàng cho dòng A380 (nhà máy đầu tiên nằm ở TP Plzen cách đó 20 km). Tập đoàn đã phải cam kết với thành phố về việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng của thành phố, nhất là về thể dục thể thao trong ngành giáo dục, để đổi lấy đất cũng như hỗ trợ của thành phố trong phát triển sản xuất. Các trường học trong thành phố được đầu tư cải tổ sân tập, bể bơi, sân vận động của thành phố cũng được nâng cấp và tạo mọi điều kiện để cạnh tranh để thăng cấp. Kết quả là sau 1 năm thì CLB bóng đá của thành phố cũng từ hạng 5 lên được hạng 4 trong hệ thống giải quốc gia Séc. CLB Hockey cũng từ hạng 4 lên được hạng 3. Thế nên cho dù cái chính sách Lobby có làm rơi một phần tiền của vào các cá nhân, thì người dân họ cũng đành phải chấp nhận, miễn sao mức thất thoát đó chấp nhận được.
Nên theo quan điểm chủ quan của em thì đa số các nước khi các thành phần công nhân viên chức, những thành lao động chính của xã hội đủ sống an toàn bằng đồng lương thì xã hội đó sẽ bớt được những tệ nạn, bớt được những bòn rút của công, cũng như sự nhũng nhiễu đối với người dân. Đồng thời cũng khiến người dân nâng dần có niềm tin vào sự nghiêm minh của pháp luật, cũng như sự minh bạch của các hệ thống công quyền (tất nhiên là cũng ở một mức độ tương đối thôi ạ).
