Chính phủ Mỹ đã thu hồi 15 tỷ USD tiền điện tử như thế nào?
Bài này là phần tiếp theo của bài ""Pig Butchering" - Vỗ béo heo rồi giết: Cơn ác mộng lừa đảo toàn cầu."
MỘT BƯỚC THU GIỮ LỊCH SỬ — “KHOẢNG 15 TỶ USD BITCOIN”
Vào ngày 14 tháng 10 năm 2025, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ (DOJ) công bố việc thu giữ khoảng 127.271 Bitcoin, tương đương ~15 tỷ USD (tùy theo giá tại thời điểm thu giữ). Đây được ghi nhận là khoản thu giữ tài sản tiền mã hóa lớn nhất trong lịch sử DOJ.
Nhưng đằng sau con số 15 tỷ USD là một cuộc điều tra kéo dài, phối hợp đa quốc gia, dùng công nghệ cao và lộ ra những góc tối đáng lo ngại về tội phạm mạng, rửa tiền và buôn người. Bài viết này sẽ tóm tắt hành trình — từ khi tội phạm bị phát hiện, cách Mỹ tiến hành thu hồi, đến những hệ quả pháp lý và chiến lược hậu thu giữ.
1. ĐỐI TƯỢNG BỊ TRUY TỐ: CHEN ZHI VÀ PRINCE GROUP
Trung tâm của vụ việc là Chen Zhi (còn gọi là Vincent), 37 tuổi, người sáng lập và Chủ tịch của Prince Holding Group, một tập đoàn có trụ sở ở Campuchia với nhiều công ty bình phong trên toàn cầu.
Ngày 14/10/2025, một bản cáo trạng liên bang được công bố tại tòa án Brooklyn (New York), trong đó cáo buộc Chen Zhi tội âm mưu wire fraud (gian lận chuyển tiền điện tử/viễn thông) và âm mưu rửa tiền liên quan đến các hoạt động lừa đảo crypto quy mô lớn.
Theo DOJ, Chen Zhi điều hành một mạng lưới “scam compounds” (khu lừa đảo) tại Campuchia, trong đó những người bị bắt giữ hoặc lừa đến làm việc bị ép thực hiện các trò lừa đảo đầu tư crypto (pig butchering) để lôi kéo hàng ngàn nạn nhân tại Mỹ và toàn cầu. Các nạn nhân được tiếp cận qua mạng xã hội, ứng dụng nhắn tin, hẹn hò trực tuyến, sau đó được dẫn dụ đầu tư crypto vào các nền tảng giả mạo, rồi bị rút hết tài sản.
Chen Zhi hiện vẫn chưa bị bắt giữ (ở thời điểm công bố) và được tin là đang ở Campuchia. Nếu bị kết án, ông có thể đối mặt với án lên đến 40 năm tù.
2. CƠ SỞ PHÁP LÝ & THỦ TỤC THU GIỮ
Cùng với bản cáo trạng hình sự, DOJ đệ đơn kiện dân sự thu hồi tài sản (civil forfeiture complaint), xác định ~127.271 Bitcoin là tiền thu được bất hợp pháp và công cụ thực hiện của các hoạt động rửa tiền và gian lận crypto. Đơn kiện này cho phép chính phủ Mỹ yêu cầu tòa án “thu hồi” số Bitcoin đó — tức là quyền sở hữu chuyển từ người bị cáo sang Chính phủ Mỹ. Đây là bước thiết yếu: chỉ có với quyết định tòa án (forfeiture order) thì Chính phủ mới chính thức trở thành chủ sở hữu hợp pháp của lượng tài sản thu giữ.
Chính phủ Mỹ còn phối hợp với các cơ quan quốc tế:
- Bộ Tài chính Mỹ (Treasury / OFAC) liệt Prince Group vào danh sách Transnational Criminal Organization (TCO) và áp các biện pháp trừng phạt tài chính (đóng băng tài sản, cấm giao dịch).
- Mỹ – Anh áp đặt lệnh cấm và phong tỏa tài sản đối với Chen Zhi và 146 thực thể liên quan.
- Quy định FinCEN Section 311 được kích hoạt để loại bỏ Huione Group khỏi hệ thống tài chính Mỹ, vì là “mối quan ngại chính về rửa tiền”.
3. QUÁ TRÌNH THỰC THI: TỪ CHÌA KHÓA ĐẾN TỊCH THU
Một trong những thách thức pháp lý lớn nhất trong các vụ án liên quan đến tiền điện tử là chứng minh mối quan hệ nhân quả giữa tài sản kỹ thuật số và hành vi phạm tội cụ thể.
Trong trường hợp này, các điều tra viên của FBI, IRS và Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ (DHS) phải chứng minh rằng 127.271 Bitcoin không chỉ “tình cờ” nằm trong ví của các cá nhân liên quan, mà thực sự là sản phẩm trực tiếp của các hoạt động lừa đảo và rửa tiền do Chen Zhi và Prince Group điều hành.
3.1. Phân tích dòng tiền trên blockchain (Blockchain Analytics)
Các chuyên gia điều tra blockchain sử dụng các công cụ như Chainalysis Reactor, TRM Labs, và Elliptic Forensics để xây dựng đồ thị dòng tiền (transaction graph) — thể hiện cách Bitcoin di chuyển qua hàng trăm ngàn ví khác nhau.
Họ truy dấu từng “hop” (mỗi lần chuyển coin), xác định các mẫu giao dịch lặp lại (transaction patterns) đặc trưng cho hoạt động rửa tiền, như:
- Giao dịch chia nhỏ (structuring) — tách lượng lớn Bitcoin thành hàng trăm giao dịch nhỏ.
- Giao dịch vòng (circular transfers) — các ví chuyển qua lại giữa cùng một nhóm địa chỉ.
- Giao dịch “trộn” qua các dịch vụ mixers hoặc sàn phi tập trung (DEX) để xóa dấu vết.
Khi kết hợp các dữ liệu này, FBI phát hiện rằng hầu hết ví liên quan đều có mối liên kết với một cụm ví trung tâm — gọi là “hub Prince Group” — nơi hợp nhất dòng tiền từ hơn 70 cụm ví khác nhau, tổng trị giá lên tới hàng chục tỷ USD.
5.2. Kết nối dữ liệu blockchain với hệ thống tài chính truyền thống.
Phần khó không chỉ nằm ở blockchain mà còn ở việc kết nối thế giới crypto với fiat.
Các đặc vụ sử dụng Subpoenas (trát tòa) gửi đến hàng loạt sàn giao dịch quốc tế tại Singapore, Hồng Kông và Dubai — nơi Prince Group từng giao dịch.
Dữ liệu thu được gồm:
- Hồ sơ đăng ký (KYC): giấy tờ cá nhân, IP, email, số điện thoại.
- Lịch sử giao dịch: thời điểm, số lượng coin, địa chỉ ví gửi/nhận.
- Liên kết tài khoản ngân hàng, chuyển khoản SWIFT/Wire.
Khi đối chiếu, điều tra viên phát hiện nhiều địa chỉ IP trùng với văn phòng Prince Group tại Phnom Penh và các công ty “vỏ bọc” ở Campuchia, Lào, Myanmar.
5.3. Sử dụng bằng chứng nội bộ & nhân chứng.
Song song với phân tích kỹ thuật, DOJ thu thập chứng cứ vật lý và lời khai nhân chứng:
- Laptop, điện thoại, ổ cứng bị thu giữ trong các đợt truy quét.
- Email, bảng tính giao dịch, batch transfers giữa các ví trung gian.
- Lời khai của người làm việc trong “scam compounds”, cho biết họ được chỉ đạo trực tiếp bởi quản lý người Trung Quốc, trả lương bằng USDT hoặc Bitcoin.
Những dữ liệu này giúp xác định rõ sợi dây chỉ huy: từ các quản lý Prince Group → công ty bình phong → ví trung gian → ví gộp trung tâm.
5.4. Quy trình “lock down” và thu hồi tài sản kỹ thuật số.
Khi chuỗi chứng cứ đủ mạnh, DOJ và FBI trình Tòa án Liên bang khu vực Đông New York lệnh tịch thu tài sản điện tử (seizure warrant).
Lệnh này cho phép đặc vụ khóa hoàn toàn (lock down) các ví liên quan bằng các cách sau:
- Theo dõi BTC trên chuỗi khối để xác định các địa chỉ chính xác được sử dụng trong tội phạm.
- Đóng băng chúng qua lệnh tòa gửi đến các sàn giao dịch hoặc người giám hộ.
- Thu giữ khóa riêng tư hoặc ví thông qua lệnh khám xét hoặc hợp tác.
- Tịch thu các đồng coin tại tòa một khi được phê duyệt, quyền sở hữu chuyển giao cho chính phủ Hoa Kỳ.
- Giữ hoặc bán chúng qua Dịch vụ Cảnh sát Tư pháp Hoa Kỳ.
Toàn bộ 127.271 BTC được lưu trong ví lạnh (cold wallet) thuộc Digital Asset Custody Unit — đơn vị chuyên trách quản lý tài sản số bị tịch thu.
5.5. Kiểm toán & bảo vệ bằng chứng pháp lý.
Tất cả các bước thu hồi đều tuân thủ chain of custody (chuỗi chứng cứ):
- Mỗi giao dịch được ghi log, ký điện tử, xác thực SHA256.
- Tất cả người truy cập ví phải ký biên bản trách nhiệm.
- Dữ liệu lưu song song tại DOJ và FinCEN.
** Điều này đảm bảo:
- Không có khả năng mất mát hoặc can thiệp trái phép.
- Mọi giao dịch đều chứng minh được trước tòa.
- Tài sản được bảo toàn đến khi tòa án ra phán quyết chuyển quyền sở hữu (Forfeiture Order).
4. HẬU QUẢ & TÁC ĐỘNG CHIẾN LƯỢC
Việc thu giữ này “đánh thẳng vào lõi tài chính” của mạng lưới Prince Group và hàng loạt tổ chức tội phạm crypto. Nó là lời cảnh báo mạnh mẽ cho toàn ngành: không có giao dịch blockchain nào hoàn toàn ẩn danh trước pháp luật.
Đồng thời, vụ này tạo tiền lệ pháp lý cho các vụ án crypto tương lai — khi Chính phủ Mỹ khẳng định rằng tài sản kỹ thuật số có thể bị thu hồi và xử lý như tài sản thật. Đây là vụ thu giữ crypto lớn nhất lịch sử DOJ, và cũng là cột mốc củng cố vị thế Mỹ trong việc kiểm soát dòng tài chính phi truyền thống.
5.NHỮNG VẤN ĐỀ, CÂU HỎI MỞ
- Nguồn gốc coin có thể liên quan đến vụ hack Lubian năm 2020?
- Prince Group có quan hệ chính trị phức tạp, khiến việc triệt phá tốn nhiều thời gian.
- Nếu Chính phủ Mỹ bán lượng Bitcoin này, thị trường crypto có thể bị ảnh hưởng mạnh.
- Chen Zhi và các đồng phạm vẫn có thể kháng cáo, kéo dài vụ việc trong nhiều năm.
KẾT LUẬN
Hành trình thu lại 15 tỷ USD tiền điện tử của Chính phủ Mỹ không phải là màn “đánh chặn nhanh”, mà là quá trình pháp lý, điều tra và hợp tác quốc tế kéo dài nhiều năm. Vụ việc này cho thấy:
- Ranh giới giữa tài chính truyền thống và tài sản số ngày càng mờ.
- Công nghệ truy vết đã vượt qua khả năng ẩn danh.
- Và quan trọng hơn, trong kỷ nguyên blockchain, công lý vẫn có thể tìm đến tận ví tiền điện tử."
-----
Cảm ơn bạn ... đã gởi link. Cảm ơn Trợ lý AI Wikimoney đã hỗ trợ.
Thân ái
Chú Ba tài chính Lâm Minh Chánh
.
