CUỘC CHẠY ĐUA TÁC CHIẾN VŨ TRỤ GIỮA MỸ - NGA - TRUNG QUỐC
Hiện nay, không gian vũ trụ là nơi diễn ra cuộc chay đua vũ trang giữa 3 cường quốc Mỹ - Nga - Trung Quốc. Mỹ vẫn là cường quốc vũ trụ hàng đầu thế giới với khoảng 600/1.300 vệ tinh đang hoạt động trên các quỹ đạo Trái Đất, trong đó khoảng 25% vệ tinh được dùng cho mục đích quân sự. Trong khi đó, Nga sau thời gian bị tụt lại cũng đang tích cực tìm lại vị thế của mình, còn Trung Quốc thời gian gần đây là cường quốc vũ trụ mới nổi, đạt được nhiều thành tựu đột phá, thách thức vị trí hàng đầu của Mỹ.
Các chuyên gia phân tích lo ngại rằng, trong bối cảnh một số quốc gia tăng cường đầu tư cho lĩnh vực vũ trụ có thể dẫn đến một cuộc chạy đua vũ trang quyết liệt trên không gian. Mặt khác, khi một vệ tinh phát nổ sẽ tạo ra một loạt mảnh vỡ có thể hủy hoại các vệ tinh khác theo hiệu ứng dây chuyền, đồng thời khiến mảnh vỡ va đập mạnh với Trái Đất, không loại trừ những khu vực dân cư đông đúc.
Mỹ
Tháng 2/2019, Tổng thống Mỹ Donald Trump ban hành Chỉ thị chính sách vũ trụ (SPD-4), yêu cầu Bộ Quốc phòng triển khai công tác chuẩn bị thành lập “Lực lượng vũ trụ” (Space Force), có quy mô như một quân chủng của lực lượng vũ trang Mỹ, trên cơ sở hợp nhất 87 đơn vị của không quân và lực lượng vũ trụ, quân số khoảng 13.000 người. Sự ra đời của Quân chủng vũ trụ là bước triển khai cụ thể của tham vọng, nhằm khôi phục vị thế của một “siêu cường vũ trụ” thế giới của Mỹ.
Về vũ khí, phương tiện tác chiến vũ trụ, từ năm 2013 Mỹ đã phóng lên quỹ đạo Trái Đất tàu vũ trụ không người lái X-37B, để thực hiện nhiệm vụ vô hiệu hóa các “vệ tinh diệt vệ tinh” của Trung Quốc.
Tàu vũ trụ không người lái X-37B
Hiện nay, Mỹ được coi là nước đứng đầu thế giới trong lĩnh vực phát triển vũ khí laser. Không quân Mỹ đang thực hiện chương trình thu nhỏ vũ khí laser để đạt chuẩn trang bị cho máy bay chiến đấu phản lực, đây được coi là phát triển đột phá chưa từng có từ trước đến nay. Mỹ cũng đã xây dựng kế hoạch phát triển vũ khí laser trên máy bay chiến đấu tương lai. Trong khuôn khổ chương trình Thực nghiệm hệ thống vũ khí laser tự vệ năng lượng cao (SHiELD), Không quân Mỹ đang tiến hành thử nghiệm hệ thống vũ khí laser tự vệ năng lượng cao công suất 100kW trang bị cho các máy bay chiến đấu.
Hệ thống vũ khí laser tự vệ năng lượng cao (SHiELD)
Tên lửa diệt vệ tinh ASM-135A của Mỹ
F-15 mang tên lửa diệt vệ tinh ASM-135A
Nga
Lực lượng Không quân vũ trụ Nga được thành lập năm 1992, tồn tại và hoạt động trong các giai đoạn 1992-1997 và 2001-2011; được tái lập năm 2015 như một thành phần của Lực lượng không quân vũ trụ. Theo đánh giá của các nhà quân sự, hiện nay, về tiềm lực, Nga khó có thể cạnh tranh với Mỹ trong không gian vũ trụ, song nước này đang có những nỗ lực lớn trong việc hiện đại hóa lực lượng không quân vũ trụ, nhằm nâng cao khả năng phòng thủ và tiến công trên không gian vũ trụ.
ến vũ trụ, để đối phó, tiêu diệt với các vệ tinh trinh sát và thông tin liên lạc ở quỹ đạo tầm thấp, Nga sử dụng máy bay tiêm kích đánh chặn MiG-31, trang bị tên lửa tầm xa Vympel R-33. Ngoài ra, trong khuôn khổ chương trình vũ khí nhà nước giai đoạn 2018-2027, Nga đang phát triển tổ hợp tên lửa diệt vệ tinh thế hệ mới Rudolph và tổ hợp tên lửa cơ động mặt đất diệt vệ tinh thông tin Tirada-2C.
Tên lửa Vympel R-33. Việc phát triển tên lửa tầm xa R-33 để đánh chặn tầm xa được ICB Vimpel khởi xướng vào cuối những năm 1960. Đây là phản ứng của Liên Xô đối với tiêm kích F-14a do Mỹ thiết kế với tên lửa AIM-54A Phoenix. Tên lửa R-33 cùng với tiêm kích MiG-31 tạo thành tổ hợp đánh chặn tầm xa đa kênh
Ở các quỹ đạo từ cận Trái Đất (độ cao 160km), nơi đặt Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) và quỹ đạo trung (độ cao 20.116km), nơi các vệ tinh định vị toàn cầu hoạt động và quỹ đạo địa tĩnh (độ cao 35.405km), nơi các vệ tinh cảnh báo sớm tiến công hạt nhân và vệ tinh viễn thông quân sự của Mỹ hoạt động, Nga triển khai chương trình phát triển vệ tinh Kosmos 2499, làm nhiệm vụ theo dõi và khi nhận được lệnh sẽ sẵn sàng tiến công vô hiệu hóa hoặc phá hủy các vệ tinh của đối phương.
Nga cũng đã hoàn tất việc phát triển vũ khí laser trên máy bay Beriev A-60, cho phép bắn hạ mục tiêu trên quỹ đạo cách mặt đất hàng trăm kilomet và máy bay ném bom hạt nhân từ vũ trụ. Theo kế hoạch, máy bay ném bom hạt nhân Tu160M2, được trang bị động cơ NK-32 cải tiến, tầm bay 12.000km không cần tiếp nhiên liệu và hoạt động ở tầng bình lưu Trái Đất, bắt đầu được sản xuất hàng loạt từ năm 2021. Với phiên bản cải tiến này, động cơ của Tu160M2 không chỉ đơn thuần là của máy bay phản lực thông thường mà còn là một loại động cơ tên lửa, nhờ đó có thể đạt độ cao mà không có một hệ thống phòng không nào có thể bắn tới.
Trung Quốc
Cùng với việc tiến hành cải tổ toàn diện quân đội, tháng 12/2015, Trung Quốc thành lập Bộ Tư lệnh bảo đảm chiến lược (SSF), trong đó lực lượng tác chiến vũ trụ là một thành phần quan trọng. SSF được xây dựng nhằm đáp ứng các hình thái chiến tranh tương lai, trên những mặt trận chiến lược mới, gồm không gian vũ trụ, không gian mạng và tác chiến điện tử. Ngoài ra, SSF còn có nhiệm vụ nghiên cứu, thử nghiệm và triển khai các loại vũ khí thế hệ mới như: vũ khí năng lượng định hướng, vũ khí động năng, vũ khí laser, pháo điện từ, các hệ thống gây nhiễu, những loại vũ khí được thiết kế “đặc biệt”, góp phần nâng cao khả năng tác chiến vũ trụ của Quân đội Trung Quốc.
Về vũ khí, phương tiện tác chiến vũ trụ, hiện nay Trung Quốc mới chỉ phát triển được loại tên lửa có khả năng phá hủy vệ tinh của đối phương trong phạm vi quỹ đạo gần Trái Đất. Để khắc phục tình trạng này, Trung Quốc được cho là đang nghiên cứu phát triển loại tên lửa đánh chặn vệ tinh có tên gọi Động Năng-3, có khả năng tiêu diệt vệ tinh ở độ cao 35.785km, có thể bắn hạ vệ tinh GPS của Mỹ, vệ tinh Glonass của Nga. Trung Quốc cũng đã phóng thành công vệ tinh Shiyan-7, trang bị một cánh tay ngoạm có khả năng "giật" các vệ tinh Mỹ chệch khỏi quỹ đạo. Trong thời gian tới, vệ tinh này sẽ chủ động di chuyển và tiến gần đến các vệ tinh khác đang di chuyển gần đó.
Tên lửa đánh chặn vệ tinh KT-2 của Trung Quốc
Về vũ khí laser diệt vệ tinh, theo Bộ Quốc phòng Mỹ, những năm qua, Quân đội Trung Quốc đầu tư nguồn lực lớn cho phát triển vũ khí chống vệ tinh bằng công nghệ laser. Gần đây, Trung Quốc đã nhiều lần sử dụng vũ khí laser năng lượng cao, làm rối loạn hoạt động của các vệ tinh gián điệp Mỹ tiến hành trinh sát, do thám gần vùng trời Trung Quốc.
baotintuc.vn
