Bài viết của bác phóng đại nhiều quá. Cho dù có chịu ảnh hưởng sức mạnh mềm (soft power) thì cũng không nên phóng đại đến từng đó.
Sở dĩ như vậy vì bạn đã trộn lẫn 3 khái niệm khác nhau:
- Thiết kế nội địa (indigenous design)
- Sản xuất/ lắp ráp trong nước (domestic manufacturing/assembly)
- Tự chủ 100% chuỗi công nghệ, linh kiện cốt lõi (đặc biệt: động cơ turboshaft, hộp số chính, trục cụm rotor, FADEC/điều khiển bay)
Ta hãy xem xét từng điểm
1) Về trực thăng Kawasaki OH-1 (Ninja) của Nhật
Nhật thiết kế và có sự tự chủ cao với các linh kiện quan trọng, ví dụ động cơ TS1 là động cơ turboshaft do Mitsubishi Heavy Industries phát triển và được lắp trên OH-1.
Nhưng OH-1 này dùng Fenestron-type tail rotor (khái niệm Fenestron gốc là của Pháp/Eurocopter). Nghĩa là nó không nhờ Mỹ, nhưng có nhờ phương Tây.
Tuy nhiên, tôi có thể OK phần này với bác, Nhật có thể coi là tự chủ
2) Trực thăng KAI KUH‑1 Surion của Hàn Quốc là phát triển từ dự án hợp tác giữa KAI và Eurocopter, và thực tế là phát triển từ trực thăng Eurocopter AS332 Super Puma của châu Âu.
Eurocopter/Airbus hỗ trợ kỹ thuật trực tiếp cho các phần rất xương sống như power transmission, main gearbox, tail gearboxes, AFCS, rotor mast
Với loại máy bay nay, Hàn làm chủ tích hợp hệ thống & sản xuất lớn trong nước, nhưng nền tảng công nghệ lõi vẫn có phần dựa Airbus/Suppliers.
Ngoài ra động cơ của nó là GE T700/T701 do Hàn được Mỹ cấp phép sản xuất.
Hàn Quốc đúng là có đóng góp lớn cho loại trực thăng này nhưng không tự chủ đâu.
3) Trực thăng KAI LAH-1 Miron của Hàn Quốc
Trực thăng này được ghi rõ là developed from Airbus H155/EC155 theo thỏa thuận Airbus–KAI.
Động cơ HAS-Arriel 2L2 của nó là đồng phát triển của hãng Safran Pháp và Hanwha Hàn Quốc. Sau đó Hanwha có license sản xuất và làm MRO.
4) Đức với Airbus Helicopters
Đúng là Đức có đóng góp lớn, văn phòng Donauwörth cũng lớn; nhưng bác chém Airbus trực thăng là của Đức đội lốt Pháp là sai bản chất
Airbus Helicopters (tiền thân Eurocopter) hình thành từ hợp nhất mảng trực thăng của Pháp (Aérospatiale) và Đức (MBB/DASA). Như vậy, ngay từ gốc đã là lai châu Âu, không thể quy về của Đức hay của Pháp một cách đơn giản.
Thực tế trực thăng của Airbus là hợp tác đa quốc gia: từ thiết kế, sản xuất linh kiện đến lắp ráp, và Đức cũng chỉ là một trong những số đó. Chính xác thì là Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Anh đều có nhiều đóng góp
- Airbus/Eurocopter từng công bố trung tâm phát triển kiểu Systemhaus ở Donauwörth để quản lý vòng đời, R&D, prototype, sản xuất, final assembly, huấn luyện, bảo dưỡng
Nhưng không phải chỉ Đức. Airbus nêu Marignane (Pháp) mới là main site lớn nhất. Ở đây cũng có đầy đủ mọi thứ, từ đầu cho dén dây chuyền lắp ráp tổng thể luôn.
- Pháp (Marignane): là trung tâm lớn (đặt trụ sở Airbus Helicopters) và cũng có final assembly cho nhiều dòng (ví dụ H160/H160M). Đây mới là nơi tập trung năng lực thiết kế, R&D lớn nhất. Đây vừa là main site nói chung và main facilities nói riêng
- Đức (Donauwörth): là hub trực thăng của Airbus ở Đức, có final assembly cho H135, H145, H145M và NH90. Airbus/Eurocopter từng công bố Systemhaus helicopter development center tại Donauwörth, cho phép quản lý toàn vòng đời từ R&D, phát triển, prototype đến sản xuất và cải tiến sản phẩm.
Và chính thông cáo này cũng nói Marignane có dự án development center tương tự. Như vậy, nghĩa là Airbus chủ trương 2 đầu não phát triển Pháp - Đức song hành.
Các nơi khác cũng tham gia thiết kế/engineering (tùy chương trình) chứ không chỉ có Pháp và Đức
- Airbus nêu rõ tại Albacete (Tây Ban Nha) có nhân sự làm design và Getafe cung cấp engineering support
- Paris Le Bourget (Pháp): có hạng mục/cụm việc chuyên sâu (ví dụ cánh quạt/blades cho H160/H160M là từ Paris Le Bourget), cho thấy thiết kế - công nghệ vật liệu/rotor cũng phân tán theo chuyên môn..
Ngoài ra Airbus còn có vài dây chuyền lắp ráp tùy biến ở Mỹ, Brazil, Romania
Thực tế sản xuất thường là hợp tác đa quốc gia. Ví dụ
- Trực thăng H160M: fuselage từ Donauwörth (Đức), blades từ Paris-Le Bourget (Pháp), tail boom từ Albacete (Tây Ban Nha), main gearbox từ Marignane (Pháp) và lắp ráp cuối ở Marignane.
- Động cơ trực thăng MTR390 (Tiger) là liên doanh Rolls-Royce (Anh) + MTU (Đức) + Safran (Pháp) làm, không chỉ Đức đâu.
Nói chung, các dòng trực thăng Airbus thường dùng các động cơ của các nhà sản xuất sau:
+ Pháp (Safran Helicopter Engines): H160 dùng động cơ Safran Arrano 1A, H145 dùng Safran Arriel 2E.
+ Canada (Pratt & Whitney Canada): H175 dùng 2 động cơ Pratt & Whitney PT6C-67E
+ Liên danh đa quốc gia (Anh/Đức/Pháp/Tây Ban Nha…): như đã nói, động cơ MTR390 chính là do liên doanh này sản xuất
Tóm lại, Airbus Helicopters gồm tối thiểu là Pháp, Đức, Tây Ban Nha cùng chia việc thiết kế/sản xuất (và còn có các site ngoài châu Âu).
5) "Đức làm được hầu như mọi vũ khí". Đây có lẽ là phần bạn chém và phóng đại nhiều quá
Đức mạnh về nhiều mảng vũ khí thường, nhưng những vũ khí trọng yếu họ không hoặc chưa thể làm được, đặc biệt là làm được nhanh chóng như bạn nói, vì cấu trúc công nghiệp của họ chưa cho phép điều đó.
Ví dụ các mảng vũ khí trọng yếu như tên lửa phòng không tầm xa (không phải dạng tầm thấp như mấy cái IRIS-T), máy bay ném bom chiến lược (dạng B52, B1 Lancer, TU-160, etc.), tàu ngầm hạt nhân, tên lửa đạn đạo tầm trung, tầm xa, nhất là ICBM
Những cái này từ sau thế chiến 2 Đức đã bị chặn, vì vậy cấu trúc nền công nghiệp của họ không được tạo ra đề sản xuất chúng. Nếu muốn làm thì phải tái cấu trúc hoàn toàn, và cái này cần thời gian chứ không phải nhanh chóng như bạn nói.
Ngoài ra, vì đã từ lâu không làm, nên dù họ giỏi nhưng nhiều bí kíp công nghệ họ đã không nắm được. Nếu muốn làm, trừ khi được chuyển giao công nghệ từ đồng minh và/hoặc ăn cắp ăn trộm, chứ không thể làm nhanh được.
6) "Đức chế tạo bom & đầu đạn hạt nhân nhanh chóng". Câu này bạn cũng phóng đại nhiều lắm
Bỏ qua khí cạnh pháp lý, chính trị mà Đức bị ngăn chặn, chỉ riêng về phần kỹ thuật, có vô số các vấn đề, ví dụ vật liệu phân hạch, thiết kế và tạo ra đầu đạn, thử nghiệm/đảm bảo an toàn, độ tin cậy, phương tiện mang, chuỗi công nghiệp bí mật
Đây không phải dạng cần chiến tranh là bật dây chuyền lên như bạn nói, chưa kể còn muốn sản xuất quy mô lớn trong một thời gian ngắn nữa.
7) Trưc thăng Ba Lan PZL W-3 Sokol thời những năm 80s
Những version đầu tiên PZL-10S là dựa trên/đi từ nhánh licensed derivative của thiết kế Nga, cụ thể nó là một phiên bản được cấp phép của động cơ tuabin cánh quạt Glushenkov TVD-10B do Nga thiết kế
Version sau PZL-10B thì nó được trang bị một cặp động cơ tuabin trục PZL-10B do Pratt & Whitney Rzeszów sản xuất.
Tuy đây là cơ sở P & W của Mỹ đặt ở Ba Lan, nhưng nó thực ra là sản phẩm của Mỹ, không phải của Ba Lan đâu
8) "rất nhiều nước làm được mọi linh kiện lõi nhưng không làm vì không kinh tế; có chiến tranh làm nhanh". Cái này tôi cũng coi là phóng đại và chém nhiều hơn
Đúng là có nhiều nước có thể lắp ráp/đồng sản xuất, nhưng tự làm toàn bộ linh kiện lõi (động cơ turboshaft + hộp số chính + rotor hub/blades + flight control) thì không nhiều.
Ví dụ Surion còn phải nhờ Airbus hỗ trợ thẳng vào gearbox/rotor mast và câu chuyện 134/450 thành phần chuyển giao đã cho thấy cái lõi khó thế nào.
Tái cấu trúc hệ thống công nghiệp trong điều kiện bình thường đã tốn nhiều thời gian, chưa nói đến chiến tranh thường kéo theo đứt chuỗi cung ứng, cấm vận, thiếu vật liệu-máy công cụ-linh kiện. Các món khó nhất (động cơ/hộp số/rotor) lại là thứ không dễ đốt giai đoạn.
Đoạn này của bạn tôi coi là phóng đại mạnh nhất. Đúng là nhiều nước có nền công nghiệp tốt, nhưng để bật lên làm đủ hết linh kiện lõi, nhanh như bạn nói là không thực tế.
