Thái Lan (trước đây là Xiêm) là nước Đông Nam Á duy nhất không bị thực dân phương Tây đô hộ hoàn toàn, nhưng vẫn buộc phải nhượng một phần lãnh thổ cho cả
Anh và
Pháp trong thế kỷ 19–đầu thế kỷ 20, để đổi lấy sự độc lập tương đối. Dưới đây là những vùng lãnh thổ đáng chú ý mà Xiêm đã mất:
1. Vào tay Pháp
Tổng cộng: khoảng 463.000 km² (theo một số ước tính)
1893 – Đông bắc Lào và tỉnh Champasak
- Xiêm buộc phải nhượng toàn bộ vùng Lào phía đông sông Mekong (gồm cả thủ đô cũ Luang Prabang và Champasak) cho Pháp sau sự kiện khủng hoảng Pháp–Xiêm 1893.
1904 – Tây Lào và một phần bắc Campuchia
- Xiêm nhượng thêm vùng đất tây sông Mekong ở Lào, gồm cả Sayabouri và phần còn lại của Luang Prabang.
- Một phần đất Campuchia, bao gồm cả khu vực Angkor, cũng được chuyển giao cho Pháp.
1907 – Battambang, Siem Reap, Sisophon (Campuchia ngày nay)
- Xiêm phải nhượng thêm ba tỉnh trên cho Pháp, vốn được Xiêm kiểm soát từ 1795.
2. Vào tay Anh
Tổng cộng: khoảng 143.000 km²
1909 – Bốn tiểu bang Mã Lai phía bắc: Kedah, Perlis, Kelantan, Terengganu
- Theo hiệp ước Anh–Xiêm 1909, Xiêm nhượng các bang này cho Anh.
- Đây là phần đất thuộc bán đảo Mã Lai mà Xiêm từng kiểm soát như chư hầu.
Tổng kết
Nước chiếm | Vùng mất | Diện tích ước tính |
---|
Pháp | Toàn bộ Lào và một phần Campuchia | 300.000–400.000 km² |
Anh | Bốn bang Mã Lai: Kedah, Perlis, Kelantan, Terengganu | 43.000–60.000 km² |
| Tổng cộng (ước tính) | >400.000 km² |