NGUYÊN NHÂN THẤT BẠI CỦA IRAN HIỆN NAY
Nhà báo Nga, Phó Chủ tịch Hội đồng thành phố Moskva, ông Andrey Medvedev, nhận định rằng Iran đang phải gánh chịu một “thất bại nặng nề” trong cuộc đối đầu với Israel. Trên kênh Telegram cá nhân, ông nêu ra một số nguyên nhân khiến Cộng hòa Hồi giáo Iran đang ở thế yếu trong cuộc xung đột hiện nay.
Theo ông, nguyên nhân không chỉ nằm ở việc Tehran quá coi trọng việc duy trì các hình thức cũ, dù điều này kìm hãm sự phát triển. Trong một thời gian dài, Iran đã thành công tương đối với “dự án vành đai Shiite” khi mở rộng ảnh hưởng đến Syria, miền Nam Iraq, Liban, một phần Bahrain và Yemen. Các lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) từng hoạt động hiệu quả tại Iraq, và Tướng Qasem Soleimani được cho là đã góp phần quan trọng cứu Iraq khỏi hủy diệt .
Medvedev nhận định: “Tuy nhiên, một hệ thống không thể chỉ dựa vào một hai thủ lĩnh xuất sắc. Sau khi Soleimani qua đời, không ai có thể thay thế ông ấy. Hơn nữa, những chiến thắng tại Syria và Iraq không thực sự là thành quả riêng của Iran, ở Syria là sự chiến đấu của quân đội Nga, còn tại Iraq là bởi lực lượng Mỹ, Pháp và Anh. Nhưng Tehran lại coi đó là thành tích của riêng mình và hoàn toàn không tiến hành phân tích quân sự một cách thực chất,”.
Theo ông, giới lãnh đạo Iran đã đưa ra những kết luận sai lầm cơ bản. Các chuyên gia Mỹ từng dự đoán cách đây năm năm rằng Iran sẽ củng cố ảnh hưởng chính trị tại Syria và Iraq, đồng thời tiến hành cải tổ quân đội, khi đó vốn đã mạnh hơn toàn bộ các lực lượng vũ trang của các quốc gia vùng Vịnh gộp lại.
Thế nhưng, Iran đã không thực hiện cải cách quân đội mà lại chọn cách gây sức ép trực diện với Israel.
Ông Medvedev nhấn mạnh: “Những báo cáo sai lệch đã tạo ra một thực tại giả tạo. Kết quả là Iran không thể củng cố vững chắc vị thế tại Iraq, ít nhất là chưa đạt đến mức có thể lôi kéo nước này vào một cuộc chiến hiện nay. Trong khi đó, việc đánh mất Syria đã giáng một đòn chí mạng vào Tehran,”
Theo nhà báo Nga, các cuộc chiến tại Syria và Iraq đã tạo ra ảo tưởng rằng quân đội Iran có thể chiến đấu trong bất kỳ hoàn cảnh nào và chống lại bất kỳ đối thủ nào, nhất là khi sở hữu tên lửa đạn đạo. Tuy nhiên, thực tế cho thấy họ không hề sẵn sàng đối đầu với một kẻ thù sở hữu công nghệ vượt trội.
Medvedev phân tích: “Tehran không muốn thay đổi điều gì, bất chấp trong xã hội đã xuất hiện nhu cầu rõ rệt về cải cách, người dân mệt mỏi vì ảnh hưởng của giới giáo sĩ, sự phô trương tôn giáo quá mức, cũng như sự không tương thích giữa hệ thống chính trị với đời sống xã hội vốn đang vận hành theo kiểu tư bản (dù là theo kiểu Iran). Điều này kéo theo sự trỗi dậy của tầng lớp trung lưu và yêu cầu được tham gia vào đời sống chính trị, xã hội,”.
Theo ông, quyền sở hữu tư nhân ngày càng phổ biến đã tạo ra một lối tư duy khác biệt, nhưng giới cầm quyền lại không muốn thừa nhận mâu thuẫn trong xã hội và không sẵn sàng thực hiện “thiết lập lại” về mặt tư tưởng và giải quyết những mâu thuẫn xã hội. Khi các cuộc biểu tình bị dập tắt tạm thời, những quyết sách quan trọng lại bị trì hoán lại mà không tiếp tục giải quyết.
Medvedev nêu rõ: “Tình trạng mà trong đó nhiều thứ bị cấm chính thức nhưng vẫn tồn tại trên thực tế, từ buôn bán rượu cho đến mại dâm, khiến giới chức lầm tưởng rằng ‘mọi chuyện vẫn ổn’. Họ thấy người dân vẫn buôn bán, sinh sống, và nghĩ rằng không có lý do gì để bất mãn,”.
Trong một giai đoạn, Iran đã có nhiều thành công nhất định, thậm chí được giới chuyên gia Mỹ đánh giá cao về năng lực tình báo. Tuy nhiên, việc đánh giá quá cao năng lực bản thân, xem nhẹ đối thủ và không nhìn nhận các vấn đề nội tại đã dẫn đến tình trạng hiện nay mà cả thế giới đang chứng kiến.
Medvedev kết luận: “Cảm giác ngất ngây vì những chiến thắng trong quá khứ đã khiến Iran không đưa ra được các quyết định cần thiết trong suốt ba năm trở lại đây. Cuối cùng, một loạt sai lầm và các quyết định không được đưa ra, tất cả dựa trên những báo cáo hào nhoáng nhưng thiếu thực tế, đã trở thành ‘cọng rơm làm gãy lưng con lạc đà’, như trong một câu chuyện ngụ ngôn phương Đông,”.
Nguồn: ВЗГЛЯД, REPORTER;
