Chào các cụ. Em muốn chia sẻ chút về câu chuyện của em.
Em hiện đang làm PhD ở Trung Quốc (tháng 9 này mới chính thức bắt đầu, trước đó em học thạc sĩ ở cùng trường). Em nghiên cứu về mảng năng lượng địa nhiệt.
Trong quá trình học thạc sĩ, ngoài làm luận án, em có một ý tưởng nghiên cứu độc lập (không dưới sự hướng dẫn của giáo sư, ko sử dụng cơ sở vật chất của trường), về kỹ thuật khoan sâu trong địa nhiệt. Đó là ý tưởng sử dụng nhiệt để khoan (xem trong bài
này), khi đọc được, em vô cùng hào hứng và chế ra một mô hình nhỏ để thí nghiệm thử. Kết quả thì không như mong đợi, ý tưởng này không thực hiện được.
Nhưng em ko bỏ cuộc. Sau một thời gian suy nghĩ, em nảy ra một ý tưởng khác, khi thí nghiệm thử thì thành công vượt mong đợi! Sau đó em thực hiện các tính toán lý thuyết, và kết quả thì không thể tin nổi: về chi phí cho một hố khoan sâu 10km, kỹ thuật khoan thông thường tốn 10-20 triệu USD để thực hiện, còn ý tưởng của em chỉ tốn 0.5-1 triệu USD (em đã xét đến tất cả các hệ số hao hụt, lỗi ở mức cao, lấy mọi đơn giá ở cận trên, và khấu hao thiết bị cho chỉ một dự án).
Nếu ý tưởng này thực hiện thành công, thì:
- Các bác có thể khoan ở bất cứ đâu để lấy nhiệt (cứ khoan đủ sâu là có nhiệt), từ đó khai thác địa nhiệt điện. Chi phí điện địa nhiệt theo kỹ thuật của em chỉ 1.300/kWh. Điện sạch (không thải CO2), hoàn toàn ổn định (không như mặt trời hay gió), an toàn (không sợ rủi ro như hạt nhân), chi phí vận hành gần bằng 0 (không như điện than hoặc LNG), và có thể xây nhà máy ở bất cứ đâu (không như thủy điện). Nói nôm na, nó gần như năng lượng vĩnh cửu.
- Cho dù không khai thác địa nhiệt điện được, thì nguồn nhiệt trực tiếp cũng đủ để phục vụ nhu cầu sấy, phơi, tiệt trung chất lỏng, xúc tác hóa chất,.... Nhu cầu năng lượng cho những hoạt động trên chiếm khoảng 5-7% tổng nhu cầu điện của Việt Nam.
- Kỹ thuật khoan này còn có thể áp dụng để khoan thăm dò dầu khí, khoảng sản,....
Tóm lại, tiềm năng của nó là cực kỳ lớn. Tất nhiên, để đi từ ý tưởng đến hiện thực thì em cần thí nghiệm - và việc này cần tiền. Em ước tính cần khoảng 0.8-1 triệu USD (tất nhiên là không cần 1 cục, có thể giải ngân theo từng bước, chi phí cho các bước đầu thì khá nhỏ thôi). Sau khi nảy ra ý tưởng, em không báo ngay cho giáo sư hướng dẫn bên Trung Quốc. Em mang về Việt Nam, và cố liên hệ với một vài đơn vị để hi vọng có thể phát triển ý tưởng này ở Việt Nam - mặc dù chắc chắn làm ở Trung Quốc hay phương Tây thì sự hỗ trợ sẽ tốt hơn nhiều. Em hi vọng Việt Nam có thể nắm độc quyền công nghệ này, hoặc ít nhất là đi trước thế giới, với hướng nghiên cứu của mình.
Tuy nhiên, trong mùa hè này, em đã cố liên hệ, bằng nhiều cách: đến gặp trực tiếp, gửi mail, gửi công văn giấy, cho nhiều bên: các Bộ, các tập đoàn nhà nước (EVN, PVN, Viettel,...), các tập đoàn tư nhân (Vin, Hòa Phát, Trung Nam,...). Cũng có một số bên phản hồi, còn lại phần lớn là không hồi âm. Một số bên mời em qua họp, và họ cũng đánh giá cao ý tưởng của em, nhưng cuối cùng thì không bên nào chốt, lí do thường xoay quanh: không có quy trình cho việc này, không có tiền lệ, hoặc quá mới,.... Hay nói cách khác, họ SỢ VIỆC ĐI ĐẦU - em cảm nhận rõ ràng như vậy. Họ thích làm những thứ quen thuộc, an toàn, chứ không phải một thứ mới tinh, cho dù chi phí không hề lớn - em sẵn sàng bắt đầu với một mức hỗ trợ nhỏ, tăng dần theo tiến độ.
Trong tuần tới, em còn đi họp với một bên nữa, nhưng không hi vọng gì nữa rồi. Nếu hè này em không tìm được đối tác nào ở Việt Nam, thì em sẽ quay lại Trung Quốc và trình bày vs giáo sư hướng dẫn, và thực hiện nghiên cứu ở Trung Quốc, hoặc tìm các nguồn hỗ trợ từ phương Tây. Tất nhiên, dù làm ở đâu thì em cũng sẽ cố gắng hết sức để biến ý tưởng thành hiện thực. Và có thể 5-10 năm sau, kỹ thuật này thử nghiệm thành công, Trung Quốc bắt đầu spam địa nhiệt điện và tận hưởng nguồn năng lượng sạch siêu rẻ, siêu ổn định, còn Việt Nam thì vẫn đang loay hoay với cái gông "năng lượng xanh" trên cổ.
Cứ nghĩ đến việc này là em lại thoáng buồn, nhưng đành chấp nhận - không phải tự nhiên mà có nước giàu nước nghèo trên đời. "Chim khôn chọn cành mà đậu", em phải tự biết tìm nơi có thể phát huy tốt nhất khả năng của mình thôi.
Câu chuyện của em là như vậy, cám ơn các cụ đã đọc.
