các bác đang sống bên Mỹ cho hỏi về việc layoffs bên đó. Khi bị layoffs, người lao động có được đền bù gì không hay là chủ công ty chỉ cần báo là do tình hình khó khăn nên các anh chị phải nghỉ làm.
Bên Mỹ này chắc có cả triệu công ty, hãng xưởng, mà mỗi cái lại có một chính sách riêng nên em dám chỉ nói về những công ty mà em đã làm qua.
- Năm 2008, em làm cho một công ty star-tup do 3 kỹ sư trẻ khởi nghiệp với vốn 3 triệu đô. Sau 6 năm, công ty lớn dần lên và được một công ty đứng đầu thế giới về lĩnh vực này mua lại toàn bộ với giá bạc tỷ. Ba người chủ trẻ bán công ty với một điều kiện là công ty mới sẽ giữ nguyên công việc cho toàn bộ nhân viên, nhưng bên mua không chấp nhận, họ chỉ mua với một điều kiện kèm theo là phía công ty mới sẽ xem xét lại từng vị trí nhân sự của công ty cũ và quyết định có tuyển dụng lại nhân sự đó hay không. Trước tình hình đó, 3 ông chủ cũ đã quyết định tặng mỗi nhân viên một số cổ phiếu giá trị lớn xem như một lời tri ân trước khi chia tay, vì rất có thể những nhân viên ở lại sẽ bị sa thải. Em cũng được kha khá trong đợt này, xem như tiền dành cho về hưu sau này.
May mắn hơn là hầu như 90% nhân viên cũ được công ty mới giữ lại làm việc.
- Năm 2021, do hậu quả của dịch covid-19, tình hình kinh doanh ở thị trường Châu Âu và Châu Á giảm sút, nên công ty của em quyết định giảm nhân sự tại chi nhánh California, họ điều chuyển nhân sự dư ra đi sang các chi nhánh ở Châu Âu và các tiểu bang khác để làm việc, ai không muốn đi tới chỗ làm mới thì sẽ được cho nghỉ việc với một gói offer là mỗi năm đã phục vụ cho công ty sẽ được 2 tháng lương.Tất nhiên không phải ai cũng sẵn sàng di chuyển đến chỗ làm mới và họ chấp nhận gói offer đó và đi kiếm việc làm khác. Trong thời gian nghỉ việc, họ được bảo hiểm thất nghiệp của chính phủ trả trợ cấp thất nghiệp.
Đây là những công ty lớn do người Mỹ làm chủ.
Còn những công ty, hãng xưởng do người Việt hay người gốc Á làm chủ, em nghe nói khi bị layoff thì nhân viên được rất ít quyền lợi hoặc không có gì.
Nói chung về mặt pháp lý thì không có qui định công ty phải đền bù gì cho người lao động khi layoff, tất cả tùy thuộc vào đạo đức của người chủ.
Cũng giống như quỹ 401K ( quỹ tiết kiệm cho người lao động sử dụng khi về hưu), tùy vào từng công ty. Có công ty đóng quỹ này cho nhân viên, cũng có nhiều công ty không có quỹ này. Em thấy các công ty do người Mỹ gốc và châu Âu làm chủ thường có chế độ đãi ngộ nhân viên tốt hơn là của người Mỹ gốc Á hay Trung Đông.
