Hôm thứ Tư, ngày 24/12, Tổng thống Trump phát biểu rằng: các đài truyền hình nên bị thu hồi giấy phép hoạt động nếu họ “gần như 100% chỉ đưa tin tiêu cực” về ông. Đối tượng ông nhắm tới là các chương trình hài khuya (late-night shows).
Ở Mỹ thì FCC (Federal Communications Commission) là cơ quan liên bang cấp phép cho báo chí và các cơ sở truyền thông tư nhân. Về mặt hành chính, FCC thuộc nhánh hành pháp, tức nằm dưới quyền của Trump.
Cá nhân em thì… cũng muốn thấy FCC làm theo ý Trump, thử rút giấy phép mấy đài truyền hình đang ngày đêm chống phá chính quyền xem sao. Đang dịp cuối năm coi thêm vài màn kiện tụng cũng vui.
Những vụ thẩm phán liên bang ngăn Trump điều Vệ binh về các thành phố thì rắc rối, khó hiểu, muốn hiểu phải đọc nhiều tài liệu luật pháp. Còn chuyện FCC rút giấy phép báo chí chỉ vì họ nói xấu Trump thì đơn giản đến mức trình độ tiểu học hay trung học là hiểu ngay vấn đề.
Tu chính án số 1 của Hiến pháp Hoa Kỳ bảo đảm quyền tự do ngôn luận và tự do bày tỏ quan điểm. Vì vậy, nếu một cơ quan thuộc hành pháp như FCC mà đi kiểm duyệt tư tưởng, quan điểm của báo chí, thì trẻ con cũng biết đó là chuyện ngu xuẩn, bịt miệng dân.
Từ trước tới nay, Tổng thống Mỹ dù Cộng hòa hay Dân chủ đều là mồi ngon cho các chương trình hài đêm khuya đem ra chế giễu không thương tiếc. Tổng thống nào cũng quen bị cà khịa, có người còn rất tự tin, lên chương trình tự giễu chính mình cho vui nữa.
Người châu Á xem mấy show hài Mỹ chọc ghẹo Tổng thống Mỹ thì thấy làm lạ, vì không ngờ diễn viên hài Mỹ lại bạo miệng đến vậy. Riêng em thì chưa bao giờ thích coi mấy chương trình này vì không khoái kiểu nói móc méo, ám chỉ vòng vo, lại cũng chẳng có thời gian ngồi nghe họ nói ba láp ba xàm rồi cả đám cười hô hố.
Dù không ưa, nhưng đây chính là một điểm son của nền tự do dân chủ Mỹ. Khi đã ra tranh cử và trở thành nguyên thủ quốc gia, tức là đã trở thành người của công chúng, thì da mặt phải đủ dày để nghe thiên hạ bàn tán, châm chọc, chế giễu.
Nếu vì tự ái cao, không chịu nổi việc bị truyền thông chọc quê, nói xấu, rồi mất kiểm soát mà phát ngôn hay hành động theo hướng độc tài, vi phạm Hiến pháp, thì ngay cả con nít thời nay vốn rất rành luật, cũng chỉ biết lắc đầu mà cười.
Bất cứ tổng thống Mỹ nào đòi dùng quyền lực nhà nước để trừng phạt báo chí vì bị chọc quê, thì chính ông tổng thống đó mới là trò cười lớn nhất trong nền dân chủ Mỹ.
Dưới đây là hình các ông chuyên gia đầu tàu cà khịa của truyền hình Mỹ, đại diện rất rõ cho văn hóa tự do ngôn luận và hài châm biếm chính trị của Mỹ.
Không chính trị gia nào của nước Mỹ dám đụng tới mấy ông này dù rất ghét.
Sau đây là vài chuyện tiêu biểu mà các chương trình hài đêm khuya ở Mỹ từng châm biếm Trump.
1/ Về mái tóc và làn da cam, Trump thường xuyên bị đem ra đùa về mái tóc không rõ thuộc về sinh vật nào và làn da màu cam do tự nhuộm. Có show còn làm hẳn bản đồ thời tiết giải thích hướng gió thổi ngược làm tóc bay… nhưng không bao giờ rối.
2/ Twitter (X) và thói quen phát ngôn nửa đêm, nhiều lần Trump tweet lúc nửa đêm, câu cú lủng củng, chính tả sai. Các show hài đọc nguyên văn tweet trên màn hình, không cần thêm chú thích nhưng khán giả đã cười rần rần vì tự nó đã là hài rồi.
3) Fake News, mỗi khi Trump không thích tin gì thì ông ta gọi đó là fake news, các diễn viên hài chế thành các nút bấm, thua kiện là nút Fake news, thị trường xuống là nút Fake news, trời mưa là nút Fake news. Ý của họ chế giễu là từ này được dùng như bùa hộ mệnh, không cần kiểm chứng.
4/ Tuyên bố tôi biết nhiều hơn chuyên gia.
Trump từng nói mình hiểu nhiều thứ hơn các chuyên gia y tế, khí hậu, quân sự… Các show hài làm đoạn giả tưởng: Trump giải phẫu tim, dự báo bão, hay chỉ đạo NASA… và tất nhiên, kết quả rất là hài hước.
5/ Quy mô đám đông. Sau lễ nhậm chức, Trump khẳng định đám đông dự lễ của mình là lớn nhất lịch sử, dù ảnh chụp từ trên cao nói ngược lại. Các show hài chế diễu đó là thước đo của Trump.
10 người -------> hàng trăm nghìn.
100 người ---------> hàng triệu.
