Lễ giỗ lần thứ 193 Đức Thượng công Tả Quân Lê Văn Duyệt
Trong các ngày 21, 22, 23/9/2025, tại khu di tích lịch sử văn hóa quốc gia Lăng Lê Văn Duyệt, phường Gia Định (TP Hồ Chí Minh) diễn ra Lễ giỗ lần thứ 193 Đức Thượng Công Tả quân Lê Văn Duyệt (1832-2025) trong hào khí phương Nam theo nghi thức tế lễ Tiểu cung đình triều Nguyễn…
TP Hồ Chí Minh, nơi dòng người hối hả cuốn theo nhịp sống hiện đại, vẫn có một khoảng lặng linh thiêng, nơi thời gian dường như ngưng đọng: Lăng Đức Tả quân Lê Văn Duyệt, tọa lạc tại quận Bình Thạnh (cũ). Mỗi năm, vào những ngày này, nơi đây lại rộn ràng trong không khí trang nghiêm của lễ giỗ – một nghi lễ không chỉ để tưởng nhớ một bậc khai quốc công thần, mà còn là dịp để hậu thế soi mình vào lịch sử, tìm về cội nguồn dân tộc.
Sinh năm 1763 tại thôn Long Hưng, tỉnh Tiền Giang (cũ), Lê Văn Duyệt là một trong “Ngũ hổ tướng” của triều Nguyễn, người hai lần giữ chức Tổng trấn Gia Định thành. Ông không chỉ là vị tướng tài ba, mà còn là nhà quản lý mẫn cán, người đã góp phần định hình vùng đất phương nam – mở mang bờ cõi, ổn định đời sống dân sinh, và bảo vệ biên cương Tổ quốc.
Dân gian vẫn gọi ông bằng cái tên thân thương “Ông Lớn Thượng” – một cách gọi vừa kính trọng, vừa gần gũi. Sau khi ông qua đời năm 1832, nhân dân lập miếu thờ, và Lăng Lê Văn Duyệt trở thành nơi linh thiêng, biểu tượng của lòng trung nghĩa và tinh thần yêu nước.
Nét đẹp văn hóa và tâm linh
Năm nay, lễ giỗ lần thứ 193 được tổ chức từ ngày nêu trên tại khu di tích, theo nghi thức “Tiểu cung đình triều Nguyễn”. Từ lễ Cúng Tiên thường, Xây chầu – Đại bội, đến các nghi lễ Tế Tiền hiền – Hậu hiền – Anh hùng liệt sĩ, tất cả đều được thực hiện với sự thành kính, trang trọng. Những món lễ phẩm như trà, rượu, trầu cau, bánh Gia Định xưa, trái cây Nam Bộ… không chỉ là vật cúng, mà còn là biểu tượng của văn hóa phương nam, của lòng biết ơn và tưởng niệm.
Hàng trăm đoàn từ các đình, miếu, tổ đình khắp nơi quy tụ về đây, cùng nhân dân TP Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận, tạo nên một không gian giao hòa giữa quá khứ và hiện tại, giữa tâm linh và đời sống.
Lễ giỗ không chỉ là dịp tưởng niệm, mà còn là bài học sống động về lịch sử, về đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”. Những người trẻ đến đây không chỉ để chiêm bái, mà còn để hiểu rằng: đất nước này được dựng xây từ mồ hôi, máu và trí tuệ của những bậc tiền nhân như Đức Tả quân.
Tranh chân dung Lê Văn Duyệt thờ trong Lăng Ông Bà Chiểu (tác giả chụp lại)
Trong tiếng trống tế lễ, trong làn khói hương quyện bay, hình ảnh Lê Văn Duyệt như hiện về uy nghi mà gần gũi, nghiêm cẩn mà nhân hậu. Ông không chỉ là một vị tướng, mà còn là một phần hồn cốt của phương nam, của dân tộc Việt, sâu sắc và tấm lòng của người dân đối với Đức Tả quân Lê Văn Duyệt.
Từ bao đời nay, người dân Nam Bộ, đặc biệt là vùng đất Gia Định – Sài Gòn, vẫn luôn dành cho Đức Tả quân Lê Văn Duyệt một sự kính trọng đặc biệt. Không chỉ là một vị tướng tài ba, ông còn là người có tầm nhìn vượt thời đại, thương dân như con, và luôn đặt lợi ích của bá tánh lên hàng đầu.
Ông Lê Văn Hòa, một trong những thành viên trong Ban quản lý và lễ nghi Lăng Ông Bà Chiểu nói rằng, nơi an nghỉ của Đức ngài, không chỉ là một di tích lịch sử mà còn là trung tâm tín ngưỡng dân gian. Người dân đến đây không chỉ để thắp nhang, cầu khấn, mà còn để thể hiện lòng biết ơn với một vị công thần đã góp phần dựng xây và bảo vệ vùng đất phương nam công lao và nhân đức.
Quan tâm đến cải cách hành chính
Lê Văn Duyệt từng hai lần giữ chức Tổng trấn Gia Định. Không chỉ giỏi trị quốc, ông còn quan tâm đến cải cách hành chính, phát triển kinh tế, mở mang giáo dục và hạ tầng cho vùng đất phương nam. Ông cho đào kênh Vĩnh Tế, đắp đường đến tận Cao Miên, lập các cơ sở từ thiện để giúp dân học nghề, ổn định cuộc sống.
Tại Lăng Ông, người dân thường xuyên đến cúng lễ, xin xăm, phóng sinh chim sẻ, chim én, thậm chí cả chim bồ câu - những hành động thể hiện lòng thành kính và niềm tin vào sự linh thiêng của ông.
Lê Văn Duyệt không chỉ là một nhân vật lịch sử, mà còn là biểu tượng của lòng trung nghĩa, trí tuệ và nhân ái. Trong lòng người dân, ông sống mãi như một ngọn đèn soi sáng đạo lý và lòng yêu nước. Nếu bạn từng đến Lăng Ông Bà Chiểu, hãy dành một phút tĩnh lặng để cảm nhận sự hiện diện của một vị anh hùng không chỉ trong sử sách, mà trong từng hơi thở của đất trời Gia Định.
...
Lễ giỗ lần thứ 193 Đức Thượng công Tả Quân Lê Văn Duyệt | Báo Nhân Dân điện tử
