[Funland] Hồ Nguyên Trừng, vài dòng biên-khảo

[pos]

Voi kỵ nhất là sa lầy, 2 chiến tướng là Đinh Lễ Nguyễn Xí đang lùa quân Minh chạy như vịt mà voi bị sa lầy nên bị bắt sống cả. Suy luận này của cụ không hợp lý.

Các chiến binh Lam Sơn hẳn phải có một chiến thuật nào đấy để đẩy sự hoảng loạn của quân Minh lên đến cùng cực thì mới dùng quân ít phá quân nhiều.
Bại binh như núi lở dùng vào trường hợp này chắc đúng

Em vẫn nghĩ rằng trận này voi không bị sa lầy ạ, địa hình này thì chỉ làm chậm tốc độ di chuyển thôi, còn phần sau thì em với cụ cũng thống nhất được ý kiến

 

[khoailangvietnam]

6, 7 nghìn, nhưng toàn là Thiết đột, nó bụp được thế là thường chứ có gì đâu. Lần 1, Mông sang Đại Việt sử chép có 3, 4000 kị binh chứ mấy. Quân Vương Thông chắc có dân địa phương ngườ Việt lâu nhâu, giốn như Trần, họ chủ yếu oánh vào đám này, đội địa phương chạy, khiến cho đội Tàu cũng hoảng quá chạy luôn

 

[pos]

Các cụ để ý trong thực chiến, voi chiến nó có thể húc ngã cả chục con ngựa, vài chục người nếu đứng tập trung là chuyện bình thường, mà khi kỵ binh bị ngã ngựa, bộ binh cũng bị húc ngã xuống mặt bùn thì chỉ là mồi ngon cho chân voi và bộ binh Lam Sơn

Thông thường trên mặt đất bằng, để đối phó với voi chiến thì kỵ binh phải phát huy được tốc độ , giữ khoảng cách với voi và tập trung bắn tên vào voi thì mới tiêu diệt được voi hoặc quản tượng, vì trên đất bằng thì kỵ binh nó có tốc độ lớn, nên voi không áp sát được.

 

[custardapple]

Minh đang di chuyển hàng dọc, xung quanh là ruộng, đầm lầy.
Quân ta chặn đúng điểm, chia cắt rồi tạo số đông bao vây xơi gọn một toán giặc, rút ra rồi tập trung lại xơi toán khác.
Vấn đề quan trọng là phía ta chủ động nên bên Minh sẽ không biết ta sẽ tập trung ở khúc đầu, đuôi hay giữa.
Tâm lý hoảng loạn bao trùm cũng giảm rất lớn sức cơ động chiến đấu.
Còn về voi thì đường hẹp, xung quanh đầm lầy mà con voi nó cứ đi trên đường đó thì khác gì xe ủi hất bọn kia xuống ruộng, quân ta đi sau voi chỉ việc trên bờ cầm giáo dài mà xiên thịt dưới ruộng thôi.

 

[turnviet]

Ngày 4 tháng 7 năm 1407.

QUân Minh giải cha co nhà Quý Ly đến trước mặt Trương Phụ, Phụ ra lệnh giam vào ngục rồi làm tấu sớ gửi về TQ.
" Hồ tặc và các con cháu, trên xúc phạm mệnh Trời, dưới làm điều bất trung bất nghĩa, đều đã bị bắt cùng đồng đảng"

Vua Minh trả lời:

" Nhờ ơn Hoàng Thiên và phúc ấm tiên tổ của trẫm, cùng sức khó nhọc của các chư tướng,nay chỉ dụ cho thành lập các quận, huyện, mau cử quan cai trị"

Khâm thử, đặc tai.

Đọc điện tín ngày xưa nghe lạ nhĩ thật. Ngắn gọn hơn các loại kính thưa bây giờ.

Ngày 5 tháng 10 năm 1407.

Liễu Thăng, Mộc Thạch, Trương Phụ và quân Minh, đọc tuyên cáo chiến thắng, nêu danh những tù binh là quan lại trong triều đình nhà Hồ, vua Minh cho thả ngay những người tài, bổ đi làm luôn, chỉ còn những người sau phải ở lại để vua Minh phán tội: ( xin lược bỏ các từ nói về chức vụ nhà Minh bôi bác như: Ngụy đảng, phiến loạn tặc...)

Lý Bân, Binh Bộ Thị Lang nhà Minh, đọc cáo trạng kể tội Quý Ly:

“Hồ Nhất Nguyên tự cho mình khôn ngoan hơn Ngũ Đế, trung thành với lời dạy của Văn và Vũ, kiến thức cao sâu hơn Chu, Khổng, hắn phạm pháp khi tự đặt quốc hiệu Đại Ngu, niên hiệu Nguyên Thánh. Bọn cướp họ Lê giết vua cướp ngôi, một kẻ là cháu vua ( Hán Thương) một kẻ là ông ngoại vua ( Quý Ly) mà cũng làm thế được, chưa nói đến đạo Vua -Tôi, chỉ kể đạo nghĩa trong nhà, cũng đáng bị Trời Đất chu diệt.

Chu Đệ quát Quý Ly:

" Làm thế có xứng là Hoàng Đế không?

Cả nhà Quý Ly cúi mặt không trả lời được.

Vua Minh ra lệnh:

1. Giam Lê QUý Ly, Hán Thương, Hồ ĐỖ vào ngục.
2. Ân xá cho Lê Nguyên Trừng, các cháu, các con, em ..các viên tướng khác, thả tại chỗ...khâm thử.

Quần thần hô: Vạn Tuế

Quý Ly, lúc này đã 72 tuổi, già khọm, đầu bù tóc rối, quần áo rách nát, bị đóng gông giam.

Sao Minh đế không xử tử HQL nhỉ ?

南翁夢錄序(胡元澄): Nam Ông mộng lục tự (Hồ Nguyên Trừng)

語稱：十室之邑，必有忠信。如丘者焉，况交南人物，自昔蕃盛，豈可以偏方而遽謂無人乎哉！前人言行才調，多有可取者，至于兵火之間，書籍灰 燼，遂令泯滅無聞，可不惜歟？興思及此，尋繹舊事，遣亡殆盡，猶得百中之一二，集以為書，名之曰南翁夢錄，以備觀覽，一以揚前人之片善，一以資君子之 異聞。雖則區區于小說，亦將少助于燕談。

或問予曰：君所書者，皆是善人，平生聞見，無不善乎？予應之曰：善者我所樂聞，故能記之。不善者非無，吾不 記耳。曰：錄以夢名，其義安在？曰：彼中人物，昔甚繁華，時遷事變，畧無遺迹，惟我一人，知而道之。非夢而何？達人君子，其知之乎？南翁澄自謂 也。

正統三年戊午，重九日，正議大夫資治尹工部左侍郎交南黎澄孟源序.


Tạm dịch

Luận ngữ có câu "Trong một cái ấp mười nhà, tất có người trung tín như Khâu này vậy", huống gì Giao Nam nhân vật phồn thịnh, chẳng lẽ vì là nơi xa xôi mà vội cho rằng không có nhân tài ?

Người xưa, lời nói , việc làm, ghi chép, có nhiều điều biết rõ, nhưng qua cơn binh lửa, sách vở cháy sạch, thành ra bị mất mát không được nghe lại, chẳng đáng tiếc lắm sao ? Nghĩ tới điều này, [tôi bèn] tìm ghi việc cũ, thất lạc gần hết, trong trăm phần chỉ còn được một hai ; góp lại thành sách, tên là Nam Ông mộng lục, phòng khi có người xem tới ; một là để biểu dương việc thiện nhỏ của tiền nhân, một là để cung cấp chuyện quái dị cho quân tử , tuy chỉ là tầm thường trong tiểu thuyết, nhưng cũng để góp vui lúc yến đàm.

Hoặc hỏi tôi rằng "Những người ngài ghi, đều là kẻ thiện, vậy thì bình sinh nghe thấy lại không có chuyện bất thiện ư ?" Tôi trả lời rằng "Chuyện thiện, tôi vốn thích nghe, nên mới ghi được, bất thiện không phải không có, chẳng qua không nhớ được thôi". Lại hỏi "Lấy tên là mộng, ý nghĩa ở đâu ?" Trả lời "Nhân vật trong này, trước rất phồn hoa, đời thay việc đổi, dấu xưa không còn, còn mỗi một người biết chuyện mà thôi, không phải mộng là gì ? Đạt nhân quân tử có hiểu cho không ?

Nam Ông, tên tự của Trừng vậy,

Ngày Trùng Cửu, năm Mậu Ngọ, niên hiệu Chính Thống thứ ba, 1438
Chính nghị Đại phu, Tư Trị doãn, Công bộ Tả Thị lang, Giao Nam Lê Trừng Mạnh Nguyên đề tựa.

Đọc nghe hay lắm chị đốc, chị dịch thêm đi, Ông ý đã nói trải qua binh lửa sách tri thức mất hết. Biết đâu Nam Ông này lại có điều gì đó quan trọng thời đó mà HNT muốn cho người sau đọc...

Cả chị đốc cho em xin một trang trong cuốn lịch sử có lẽ là đầu tiên bằng chữ Quốc ngữ cách đây gần 500 năm ở toà thánh với ạ. Em mong lắm vì em thi thoảng đọc mẩu báo thời Pháp khai đã thấy lạ nhĩ lắm rồi. Không biết chữ viết và phát âm ngữ nghĩa 5 thế kỹ trước nó như nào. Và tại sao thời kỳ đó lại không được phổ biến rộng rãi hả cụ?

 

[doctor76]

Đọc điện tín ngày xưa nghe lạ nhĩ thật. Ngắn gọn hơn các loại kính thưa bây giờ.



Sao Minh đế không xử tử HQL nhỉ ?



Đọc nghe hay lắm chị đốc, chị dịch thêm đi, Ông ý đã nói trải qua binh lửa sách tri thức mất hết. Biết đâu Nam Ông này lại có điều gì đó quan trọng thời đó mà HNT muốn cho người sau đọc...

Cả chị đốc cho em xin một trang trong cuốn lịch sử có lẽ là đầu tiên bằng chữ Quốc ngữ cách đây gần 500 năm ở toà thánh với ạ. Em mong lắm vì em thi thoảng đọc mẩu báo thời Pháp khai đã thấy lạ nhĩ lắm rồi. Không biết chữ viết và phát âm ngữ nghĩa 5 thế kỹ trước nó như nào. Và tại sao thời kỳ đó lại không được phổ biến rộng rãi hả cụ?

Nhất trí với cụ, vậy để em dịch thêm vài thiên Nam Ông Mộng Lục nữa ,cũng là những chuyện mà cụ Nguyên Trừng nhớ về quê,gần như là tự sự, đáng tiếc cụ viết bằng chữ Hán, nên khó chuyển tải hết ý nghĩa của truyện cụ ạ.

 

[turnviet]

Nhất trí với cụ, vậy để em dịch thêm vài thiên Nam Ông Mộng Lục nữa ,cũng là những chuyện mà cụ Nguyên Trừng nhớ về quê,gần như là tự sự, đáng tiếc cụ viết bằng chữ Hán, nên khó chuyển tải hết ý nghĩa của truyện cụ ạ.

Em đọc các bản dịch của cụ rất dễ hiểu, nhiều từ cổ em đoán được từ âm nghĩa. Cụ trình bày cũng rất dễ theo dõi. Cám ơn cụ nhé !

 

[Ksxdcd]

Hình như chỉ cống người vàng bạc khi vua mới lên ngôi
Các lần khác chỉ cống vàng bạc
Người vàng chính thức chấm dứt vào đầu đời Thanh

Tệ cúng người vàng chấm dứt từ sau khi vua QUang Trung đại phá quân Thanh chứ bác !

 

[Atlas01]

Tệ cúng người vàng chấm dứt từ sau khi vua QUang Trung đại phá quân Thanh chứ bác !

Không đúng
Tệ cống người vàng chấm dứt năm 1718 do Nguyễn Công Hãng đi sứ.
Thực ra người vàng tượng trưng cho vua An nam sang chầu.
Chỉ có Lê Lợi Lê Thái Tông Mạc Đăng Dung là sử sách ghi lại chuyện cống người vàng

 

[One-77]

Cụ cứ nâng cao quan điểm làm gì nhỉ ? Chơi d đàn cho vui và em tuân thủ luật của d đàn, cụ ko đọc thì thôi, có gì đâu.

Cái gì nó sẽ sai, xấu, dị biệt tự nó sẽ mất, xe như công nông đấy.

Làng em giờ vẫn còn một cái xe công nông. Ông chủ chạy bao nhiêu năm rồi. Y như cụ

 

[gis123]

Cụ doctor76 cứ thế này thì xấu hổ cho ngành lịch sử nước nhà quá!

 

[doctor76]

Cụ doctor76 cứ thế này thì xấu hổ cho ngành lịch sử nước nhà quá!

Chỉ là kẻ quê mùa thôi cụ, ...