Tôi nghĩ bác không hiểu ý tôi lắm. Những doanh nghiệp mà Trung Quốc xây ở nước ngoài với mục tiêu thông qua nó xuất khẩu vào Mỹ, thì khi không xuất khẩu được thì đương nhiên nó đóng cửa.Nói thì dễ nhưng bài toán ko như đơn giản đâu. Cái cụ nói chắc là suy luận theo lý thuyết hoặc bài báo a, b nào đó. Tuy nhiên thực thế nó khác xa và rất tàn nhẫn.
Chắc cung có nghe tháng 8 năm 2024 tổng thống Biden có đánh thuế 4 công ty sản xuất Pin mặt trời tại việt nam đi Mỹ ko ?
“, 4 công ty gồm: Công ty GEP New Energy Limited Company, HT Solar Vietnam Limited Company, Shengtian New Energy Vina Co., Ltd và Vietnam Green Energy Commercial Services Company Ltd bị buộc chịu mức thuế 292,61%. Mức thuế này được tính toán trên thông tin sẵn có bất lợi, do các công ty này không trả lời bản câu hỏi lượng và giá trị của DOC nên bị kết luận không hợp tác.”
Và thật may mắn cách đây mấy hôm tôi có việc đi qua Hải Dương gặp công ty này “ Shengtian New Energy Vina Co., Lt” sau khi nói chuyện với ông chủ KCN ( người cho công ty trung quốc này thuê tại việt nam )
Thì ông chủ nói sau khi Biden đánh thuế thì chỉ hơn 1 tháng sau công ty này đóng cửa tầm tháng 9/2024 và đến tận bây giờ vẫn đống của mặc dù công ty này đầu tư cực khủng tại khu công nghiệp . Công ty này sản xuất 100% pin mặt trời việt nam ( ko phải hàng xuất sang đóng mác ) chấp nhận chi trả 8-10 $ / m2 / tháng… chấp nhật chi trả một đống chi phí khủng khiếp tại việt nam… thế mà ăn một đòn thuế nhẹ của cụ Biden mà ko ngóc đầu được đến tận bây giờ.
Thế mới nói lý thuyết thì dễ nhưng thực tế thì khác xa nó nhẫn tâm hơn nhiều những gì mình nghĩ.
3 công ty kia cũng giải tán sau khi dính thuế cụ Biden…. Ko có cửa chuyển hàng về nội địa như cụ nghĩ đâu.
Còn ngược lại nếu xuất khẩu cho nội địa Trung Quốc thì nó sản xuất luôn bên trong Trung Quốc chứ đem sản xuất ra nước ngoài làm gì.
Nói chung, bạn đã bỏ qua tính đặc thù của ngành sản xuất pin mặt trời. Đây là hàng hoá có tính kỹ thuật cao, thị trường tiêu thụ không phổ thông như thực phẩm, đồ gia dụng. Đầu ra của sản phẩm đặc thù của chi nhánh VN này chủ yếu phục vụ xuất khẩu theo hợp đồng lớn, không dễ "chuyển sang bán lẻ nội địa".
Công ty FDI đặt tại Việt Nam chỉ là chi nhánh gia công, không có hệ thống phân phối, marketing nội địa, không thể xoay chuyển thị trường nhanh chóng như doanh nghiệp trong nước. Khi Mỹ áp thuế theo đạo luật chống lẩn tránh xuất xứ => rào cản mang tính chính trị.
Việc công ty “chết ngay sau một cú thuế” không phản ánh cầu nội địa TQ yếu, mà phản ánh rằng mô hình kinh doanh của công ty này, chính xác là nhánh của công ty này ở Việt nam, vào một thị trường (Mỹ).
Trường hợp bạn nêu ra là một ví dụ vi mô đặc thù, không phản bác được vĩ mô
Việc 4 công ty sản xuất pin mặt trời tại Việt Nam (đặc biệt là Shengtian New Energy Vina) là một minh chứng cho rủi ro thương mại và chính sách, chứ không chứng minh pử cấp vĩ mô rằng hàng hóa Trung Quốc không thể tiêu thụ thêm ở nội địa Trung Quốc.
Việc các doanh nghiệp FDI Trung Quốc, theo ví dụ của bác, đặt nhà máy tại Việt Nam, hoạt động gia công theo đơn hàng xuất khẩu sang Mỹ. Khi bị áp thuế 292%, họ không thể điều chỉnh kịp mô hình kinh doanh, bởi:
- Pin mặt trời không phải hàng tiêu dùng phổ thông có thể mang ra siêu thị bán.
- Họ không có hệ thống phân phối nội địa tại Việt Nam hay Trung Quốc, cũng không có cơ chế hỗ trợ tiêu thụ đột ngột sau cú sốc chính sách.
- Sản phẩm của họ được thiết kế để đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật của khách hàng Mỹ, chứ không hẳn phù hợp với nhu cầu thị trường nội địa Việt Nam hoặc Trung Quốc.
Tóm lại, đây là thất bại trong việc đa dạng hóa thị trường và quản trị rủi ro xuất khẩu, chứ không phải bằng chứng rằng “không thể hấp thụ thêm hàng xuất khẩu về nội địa”.
Khi tôi nói “luôn có cách để khiến họ tiêu thụ được”, không có nghĩa là mọi sản phẩm đều có thể tiêu thụ trong mọi điều kiện, mà là:
- Nếu doanh nghiệp, chính sách, công nghệ và tiếp thị đủ khéo léo, thì hàng hóa có thể được chuyển hóa và tiêu thụ, đôi khi ở những thị trường không ngờ tới.
- Tiêu dùng nội địa hoàn toàn có thể tăng, nếu sản phẩm phù hợp và có hệ sinh thái hỗ trợ (marketing, logistics, phân phối…).
Ý tôi nói là ở cấp độ vĩ mô chiến lược lâu dài. Bác bảo là thị trường Trung Quốc nội địa đã bão hòa không thấy hấp thụ thêm được nhu cầu nữa thì tôi nói là không đúng. Hiện nay Trung Quốc vẫn sản xuất hàng cho xuất khẩu, nhưng nếu vì một lý do nào đó, được xuất khẩu bị hủy bỏ một cách dài hạn (chứ không phải chỉ nhất thời như hiện nay), thì năng lực sản xuất dư thừa của Trung Quốc có thể điều chỉnh để chuyển sang sản xuất cho nội địa, chứ không phải nội địa Trung Quốc không còn khả năng hấp thụ thêm nữa như bác nói. Dị nhiên quá trình điều chỉnh này sẽ có một số doanh nghiệp phải cắt giảm sản xuất trong nhất thời, điều chỉnh sản phẩm phù hợp với thị trường nội địa, nhưng về lâu dài họ sẽ vượt qua được. Tôi không nghĩ Trung Quốc sẽ để xảy ra tình trạng khủng hoảng thừa dẫn đến đại suy thoái trong thập kỷ 30s thế kỷ trước ở Mỹ đâu.
Hiện nay, tiêu dùng nội địa Trung Quốc vẫn đang mở rộng mạnh mẽ. Năm 2024, tổng mức bán lẻ hàng hóa Trung Quốc đạt hơn 6.000 tỷ USD, tăng 9% so với năm trước. Trung Quốc đang đẩy mạnh “nội tuần hoàn kép” (dual circulation) để giảm phụ thuộc vào xuất khẩu – điều này thể hiện rõ trong chính sách và hành vi tiêu dùng.
Các ngành như ô tô điện (NEV), thực phẩm cao cấp, điện tử gia dụng, du lịch nội địa, y tế tư nhân... đều có mức tăng trưởng tiêu dùng nội địa hai con số.
Vậy nên, hàng hóa hoàn toàn có thể tiêu thụ nội địa, nhưng cần phù hợp về giá cả, thiết kế, phân khúc người dùng và hệ sinh thái hỗ trợ.
Nói chung, tôi cảm ơn bác đã chia sẻ trường hợp thực tế về các công ty Trung Quốc sản xuất pin mặt trời tại Việt Nam bị Mỹ áp thuế và dẫn đến việc đóng cửa. Đây là một ví dụ thực tế rất có giá trị – nó cho thấy sự khắc nghiệt của môi trường kinh doanh hiện nay. Tuy nhiên, nếu dùng ví dụ đó để bác bỏ hoàn toàn nhận định rằng “nhu cầu tiêu dùng con người gần như vô tận, luôn có cách để khiến họ tiêu thụ được” thì e rằng đang có sự lẫn lộn giữa vi mô và vĩ mô.
Chỉnh sửa cuối:
.
