Hiện tượng rối lượng tử cho thấy giữa các hạt nhỏ bé có những mối liên hệ kỳ lạ, vượt ra ngoài khung vật lý cổ điển: hai hạt có thể “liên thông” tức thì bất kể khoảng cách. Đây là điều khoa học hiện nay đã đo được và kiểm chứng bằng thực nghiệm, nhưng nó không đồng nghĩa với việc có thể truyền tin vượt tốc độ ánh sáng hay “ghi chép toàn bộ suy nghĩ con người vào không gian” như một số cách diễn giải. Bởi lẽ, não bộ của chúng ta là một môi trường ấm, ẩm, nhiều nhiễu, nơi các trạng thái lượng tử tinh vi mất đi cực nhanh; vì vậy hoạt động ý thức vẫn chủ yếu vận hành như một hệ cổ điển. Điều đó cho thấy, nếu ta đem rối lượng tử để giải thích trực tiếp tâm lý hay “linh hồn” thì sẽ rơi vào sự nhầm lẫn giữa ẩn dụ triết học và bằng chứng khoa học.
Tuy nhiên, chính khoa học cũng đang mở ra những hình ảnh giàu sức gợi. Trong bức tranh gọi là “Darwin lượng tử” ("Darwin lượng tử" (Quantum Darwinism) là một lý thuyết được đề xuất bởi Wojciech Zurek và cộng sự, mô tả cách thức mà thực tại cổ điển, quen thuộc với chúng ta, xuất hiện từ thế giới lượng tử phức tạp thông qua một dạng "chọn lọc tự nhiên" ở cấp độ lượng tử. Theo lý thuyết này, các trạng thái lượng tử mạnh mẽ và ổn định nhất (gọi là trạng thái chỉ thị) sẽ được "ưu tiên" bởi môi trường, giống như cách chọn lọc tự nhiên chọn lọc các loài sinh vật thích nghi nhất, từ đó hình thành nên thế giới vĩ mô mà chúng ta quan sát được), môi trường xung quanh liên tục quan sát và sao chép dư thừa thông tin về những trạng thái ổn định, nhờ đó mà “thực tại cổ điển” hiện ra từ nền tảng lượng tử. Hình ảnh này gợi liên tưởng thú vị với tư tưởng Duy Thức Tông: nơi mọi sự vật hiện tượng đều được gieo trồng và tích lũy trong tàng thức, để rồi khi đủ duyên lại hiện khởi thành cảnh giới. Ở đây, ta có thể thấy sự gặp gỡ ở cấp độ ẩn dụ: khoa học nói về “trạng thái bền được môi trường lưu giữ”, Phật học nói về “tập khí và chủng tử trong tàng thức”.
Như vậy, rối lượng tử vừa cho thấy giới hạn của phương pháp khoa học hiện tại, vừa hé mở một cách nhìn rộng hơn về sự liên hệ tiềm ẩn giữa các pháp. Nếu hiểu đúng, nó không chứng minh cho sự tồn tại của “linh hồn bất tử” theo nghĩa vật chất, nhưng có thể là một nhịp cầu để chúng ta suy ngẫm về mối quan hệ giữa tâm thức và thế giới: rằng không có gì hoàn toàn tách rời, và thực tại mà ta kinh nghiệm luôn gắn liền với người đang nhận biết nó.
Chỉnh sửa cuối:
Mày chỉ cần báo cáo đúng sự thật là tao đang chốt 28 đồng thằng Franxxx của khỉ nào đó bảo 30 mới bán được, thế là tao mất khách, mày hiểu không?
