[Funland] Những ngôi đền cổ xưa tích cũ theo dặm dài Tổ quốc

[PHUONG.]

Nhìn những nét vẽ tay vẫn có cái hay riêng.

Vẽ tay nó thả hồn vào đó tốt hơn .
Bản vẽ này rất đẹp cụ ạ.

 

[PHUONG.]

Em cũng vẫn hay lẩm nhẩm bài thơ này, trước em vẫn nhớ là của cụ Lành, nhưng giờ check lại hóa ra là của Anh Ngọc.

Mỵ Châu - Anh Ngọc

Lông ngỗng lông ngan rơi trắng đường chạy nạn
Những chiếc lông ko biết tự dấu mình
Nước mắt thành mặt trái của lòng tin
Tình yêu đến cùng đường là cái chết.

Nhưng người đẹp dẫu rơi đầu vẫn đẹp
Tình yêu bị dối lừa vẫn nguyên vẹn tình yêu.

Giá như như trên đời còn có một Mỵ Châu
Vừa say đắm yêu thương vừa luôn luôn cảnh giác
Ko sơ hở, ko mắc lừa mẹo giặc
Một Mỵ Châu như ta vẫn hằng mơ,

Thì hẳn Mỵ Châu ko sống đến bây giờ
Để chung thuỷ với tình yêu hai ngàn năm có lẻ
Như anh với em dẫu yêu nhau chung thuỷ
Đến bạc đầu bất quá chỉ trăm năm.

Nên chúng ta dù rất đỗi đau lòng
Vẫn ko thể cứu Mỵ Châu khỏi chết
Lũ trai biển sẽ thay người nuôi tiếp

Giữa lòng mình viên ngọc của tình yêu.

Vẫn còn đây pho tượng đá cụt đầu
Bởi cụt đầu nên tượng càng rất sống
Cái cụt đầu gợi nhớ dòng màu nóng
Hai ngàn năm dưới đá vẫn tuôn trào.

Anh cũng như em muốn nhắc Mỵ Châu
Đời còn giặc xin đừng quên cảnh giác
Nhưng nhắc sao được người hai ngàn năm trước
Nên em ơi ta đành tự nhắc mình.

Thơ gì mà như văn cụ nhỉ.

 

[The Silent]

Em sinh ra ở Bắc, nên từ nhỏ em cũng hay được mẹ dẫn đi tới Chùa gần nhà cùng với bà. Sau này lớn lên em tự đi cùng bạn hoặc đi một mình. Khi tới vãn cảnh tại Chùa hay Đình em có cảm giác thư thái thong dong đúng kiểu vãn cảnh. Còn đi lễ tại Điện, tại Phủ em ko biết dùng từ gì tả cho đúng tâm trạng, kiểu như trong tâm mình hướng đến sự mong cầu cá nhân hơn nên vậy chăng?

Tại Huế em thấy có rất nhiều Chùa nhưng em ko thấy có nhiều Đền, Điện như ngoài Bắc. Em chỉ biết duy nhất Điện Hòn Chén là nơi rất linh thiêng theo lời các bậc trưởng bối kể lại, và chỉ có ở đây mới có các lễ hầu đồng. Em lên lễ trên điện chính cũng có cảm giác như đi lễ Đền ở quê nhà.

Do văn hoá tín ngưỡng mỗi vùng miền khã nhau. Miền trung trở vào miền Nam ít đền, miếu vì văn hoá thờ Mẫu ( đạo Mẫu) ít phát triển trong đó.

 

[comiki]

Thơ gì mà như văn cụ nhỉ.

Thế thì cụ đọc Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm), Bên kia sông Đuống (Hoàng Cầm), hay Cuộc chia ly màu đỏ (Nguyễn Mỹ),... còn văn hơn.

 

[chuot08]

Em úp thêm mấy bức hội Tết đình So, cách đây gần chục năm.
Vị trí đình tựa núi nhìn sông Đáy về phía Đông, trước có hồ bán nguyệt và con đê quai cong như mảnh trăng non ôm lấy đình. Ngoài đê là đất bãi, dân làng này trồng màu nhiều, nổi tiếng nhất là miến dong. Mùa miến họ phơi từng phên trắng xoá cả triền đê.

Vạn cổ anh linh:

Hệ thống đao, kẻ bẩy, ván bưng. Tường hoa là thông thoáng cho đáy sàn gỗ phía trong. Ngồi sàn gỗ này mà gặm cái thủ lợn; ko phải cụ Lý Toét thì cũng Min Mốc ô tô phang!

Con rể và bố vợ hụt

Liền chị xuống đò

 

[chuot08]

Cũng gần đình So, chùa Thày và sát Phủ Quốc, có 1 di tích rất đẹp mà ít người tới; đó là động Hoàng Xá, nơi cụ Cao Bá Quát hy sinh và nơi thờ cụ Cao Xuân Dục, người phản đối Hoàng Cao Khải, bị biếm chức về đây; dân phủ Quốc chịu ơn nên sau tạc phù điêu ông lên vách động cao tít.
Động này quay hướng Đông ghé Nam và xuyên núi đá, trên đỉnh có lỗ thông thẳng nhìn thấy giời; giữa có 1 tảng đá tự nhiên, phẳng như cái bàn, rộng cỡ 30m2; trưa hè nằm đây thì mát thôi rồi!
Hồ phía trước động, mùa sen khá đẹp, giữa có thuỷ đình. Trước cây leo mọc um tùm từ tường lên mái, cách đây 3 năn trùng tu lại, nhìn như mới; chắc độ dăm năm nữa lại rêu phong.

“Anh đứng trên cầu đợi em
Đứng một ngày đất lạ thành quen
Đứng một đời đất quen thành lạ
Nước chảy... kìa em, anh đợi em.”

 

[Đêm HG]

Cũng gần đình So, chùa Thày và sát Phủ Quốc, có 1 di tích rất đẹp mà ít người tới; đó là động Hoàng Xá, nơi cụ Cao Bá Quát hy sinh và nơi thờ cụ Cao Xuân Dục, người phản đối Hoàng Cao Khải, bị biếm chức về đây; dân phủ Quốc chịu ơn nên sau tạc phù điêu ông lên vách động cao tít.
Động này quay hướng Đông ghé Nam và xuyên núi đá, trên đỉnh có lỗ thông thẳng nhìn thấy giời; giữa có 1 tảng đá tự nhiên, phẳng như cái bàn, rộng cỡ 30m2; trưa hè nằm đây thì mát thôi rồi!
Hồ phía trước động, mùa sen khá đẹp, giữa có thuỷ đình. Trước cây leo mọc um tùm từ tường lên mái, cách đây 3 năn trùng tu lại, nhìn như mới; chắc độ dăm năm nữa lại rêu phong.

“Anh đứng trên cầu đợi em
Đứng một ngày đất lạ thành quen
Đứng một đời đất quen thành lạ
Nước chảy... kìa em, anh đợi em.”

Hay quá cụ ạ. Hôm nào em phải ghé thăm động Hoàng Xá này. Đi qua cầu Hoàng Xá nhiều lắm mà giờ em mới biết thông tin này.

 

[chuot08]

Hay quá cụ ạ. Hôm nào em phải ghé thăm động Hoàng Xá này. Đi qua cầu Hoàng Xá nhiều lắm mà giờ em mới biết thông tin này.

Xin mợ cái lịch để hôm đấy em về bán vé. Chả mấy khi có khách sộp, phải tăng giá chút để duy trì cho ae bám nghề!

 

[Đêm HG]

Xin mợ cái lịch để hôm đấy em về bán vé. Chả mấy khi có khách sộp, phải tăng giá chút để duy trì cho ae bám nghề!

Cụ free vé cho em đê, kích cầu để tăng rì viu tốt cho xứ Đoài chứ nị

 

[Loe_hờ lú]

Đền Bắc Sơn ngay giữa trung tâm thủ đô Hà Nội, đã mấy cụ đến thăm?

Cái này k phải đền thờ
mà là Đài tưởng niệm

 

[Loe_hờ lú]

Trước nhà em cũng gần đây, tối mùa hè cả nhà hay lên đây hóng mát, xem hạ cờ. Đường Bắc Sơn hồi đó, giữa trồng hoa đào rất đẹp, cây đều tăm tắp; 2 bên hè trồng hoa ban, việc thăm thú là tự do, nhưng vẫn có mấy chú cảnh vệ coi giữ.
Tượng đài này, tác giả là Kts Lê Hiệp, gv ĐHKTHN. Từ ý tưởng và thực hiện đều là cơ duyên; cá nhân em thấy đẹp và ý nghĩa, độc đáo!

Tượng đài này mà phóng to lên gấp đôi so với bây giờ thì nhìn đẹp lắm nhỉ. Nhìn rất đẹp, cân đối nhưng hơi bé, lọt thỏm

 

[Đêm HG]

Mỗi khi sắp xếp được thời gian em cũng hay ghé Đình Chèm để lễ và vãn cảnh. Sau lễ trong Đình em thường đứng ngắm thuyền xà lan khai thác cát chạy trên sông. Bãi lau trắng xóa xa xa...

Ngồi uống chén trà với các cụ già tại Đình, được nghe kể về bà Bạch Tĩnh Cung Công chúa, lý giải vì sao đây là ngôi Đình duy nhất hướng về phía Bắc. Em ko giỏi viết nên em dẫn link dưới cho cả nhà tìm hiểu thêm.

Cổng thông tin điện tử Quận Bắc Từ Liêm

bactuliem.hanoi.gov.vn

 

[Phuctx]

hay quá các cụ, em hóng ở Thanh hoá

 

[Maykhoan8]

Nếu em nhớ ko nhầm thì Đạo giáo xuất hiện trước cả Phật giáo thì phải nhưng tầm ảnh hưởng của các Đạo này đến đời sống VH tinh thần ng VN thì khác nhau theo từng gđ; dĩ nhiên vẫn do yếu tố kt, ctri XH quyết định cả.
Theo Đạo giáo thì Ngài Đạo đức Thiên tôn (Thái Thượng Lão Quân) hay quen gọi là Lão Tử, tác giả cuốn Đạo Đức Kinh nổi tiếng, đặt những nền móng cơ bản đầu tiên cho triết học Trung Hoa cổ đại rồi. Mà Lão Tử dc coi là ng sáng lập ra Nho giáo nên sự ảnh hưởng là khó bàn cãi.

Còn nếu để đi sâu tìm hiểu thật kỹ về Đạo Mẫu thì có những thứ là nội đạo, truyền thừa, ko dc ghi chép công khai nên mình khó phán xét lắm Cụ ạ!

Khổng tử- Nho giáo, Lão tử- Lão giáo (Đạo giáo) cụ ạ. Nho giáo là nhập thế, xử thế, tềgia trị quốc, Lão giáo là xuất thế kiểu tu tiên.

 

[chuot08]

Cụ free vé cho em đê, kích cầu để tăng rì viu tốt cho xứ Đoài chứ nị

Em fun thôi, chỗ này cách đây 3 năm về trước ko thu vé, phía đối diện cổng có bãi xe sạch đẹp cũng ko thấy người thu phí đỗ. Hiện tại thì e ko rõ vì hồi đó thấy sửa 1 số hạng mục, nhìn mới nên em chưa đi lại.
Trong khuôn viên này còn có chùa Hoa Vân khá to, và xuyên động ra phía sau có chùa 1 mái tựa vào vách động đấy mợ.

 

[chuot08]

Đi dọc đê sông Đáy từ Quốc Oai xuôi theo dòng, sẽ qua 1 chuỗi di tích, từ chùa Thày, động Hoàng Xá, đình So, chùa Trăm gian và cụm chùa Trầm chùa Vô Vi sát nhau.
Núi Trạo là núi đá khá nhỏ, chùa Vô Vi trên đỉnh cũng nhỏ, cỡ 20m2. Mấy năm trước em chui tít vào khu dưới bệ tượng, còn mấy chân cột nhỏ có hoạ tiết đao lửa thời hậu Lê. Cạnh chùa có Nghênh lương đình cỡ hơn chục m2, đỉnh có hoạ tiết bát quái, có 1 phiến đá đẽo gọt phẳng như sập, trưa hè ngủ đây mát lẹm, có căn còn mơ gặp tiên!
Chỗ này em đi lần đầu khoảng 1993, sau xem “Đêm hội Long Trì” có 1 bối cảnh lúc loạn kiêu binh, e nhận ra là đóng ở đây.
Em đọc đâu đó lâu ko nhớ rõ, đại khái đây là nơi qui ẩn của 1 vị trong 12 sứ quân, sau khi vua Đinh lên ngôi; cũng là nơi mà thấy dấu vết của tam giáo đồng nguyên, ngoài chùa, đình với hoạ tiết bát quái thì vách động có thơ chữ Nôm của cụ Trần Văn Tăng người làng Từ Ôi, huyện Thanh Miện xưa.

Vắt vẻo sườn non Trạo
Lơ thơ mấy ngọn chùa
Hỏi ai là chủ đó?
Nào bán tớ xin mua.
(Từ Ôi - Trần Văn Tăng đề)

Cụ bà trông coi chùa đang thỉnh chuông, chụp từ đình lên:

Bát quái mái đình:

Cạnh chỗ treo chuông có 1 lỗ nhỏ, người dưới 80kg là chui lọt, dẫn lên đỉnh, view rất đẹp!

 

[XPQ]

Khổng tử- Nho giáo, Lão tử- Lão giáo (Đạo giáo) cụ ạ. Nho giáo là nhập thế, xử thế, tềgia trị quốc, Lão giáo là xuất thế kiểu tu tiên.

Bác chuẩn ạ.
Em xin thêm chút là, cụ Đam Thánh tổ để lại Đạo Đức kinh là giảng về triết học, về bản thể, về vũ trụ nhưng không để lại cái gì gọi là na ná như tôn giáo. Chỉ sau đó mấy trăm năm mới hình thành ra hai nhánh. Một nhánh kéo nhau lên núi tu tiên luyện đan cần chỗ chui ra chui vào, sẵn hang hốc thì gọi là cốc mà phải xây dựng gọi là am. Một nhánh luyện về bùa chú lấy quần chúng bình dân làm đối tượng tụ tập thì xuôi đồng bằng dựng lên các cơ sở gọi là quán. Như Đền Quán Thánh ở ta dựng từ thời Cao Biền gọi là Trấn Vũ Quán.
Khi tổ chức Nhà nước quân chủ nhà Trần dần dần kiểm soát thì dẹp bọn Khăn Vàng đổi một số Quán thành ra Đình làng làm chức năng hội nghị hương thôn thờ cúng Thành Hoàng.

 

[chuot08]

Đao cụ gầy mảnh như kiếm, đao là phải to bản, cong và khoẻ như Đồ long đao chứ!
Em thừa tờ lịch giấy vẽ voi, tiện hồi mới tập viết hay tốn mực. Chủ yếu là nội dung 2 bài thơ, trên là của Nguyên phi Ỷ Lan, dưới là của Viên Chiếu thiền sư, cùng bàn về sắc không và rất tương đồng. Hai vị này sống cùng thời và còn dây mơ rễ má (Ỷ Lan là vợ Lý Thánh Tông, cụ Viên Chiếu là cháu của mẹ đẻ ra Lý Thánh Tông; vai vế là anh em) nên rất có thể hay luận bàn về Đạo.
Bài “Sắc không” của Ỷ Lan ra đời trong thời kỳ đạo Phật rất phát triển (thậm chí là lấn át Nho qua vụ án hồ Dâm Đàm), nhưng khi đó các sư sãi còn loay hoay câu nệ bàn về sắc không; Ỷ Lan có mời các cao tăng đến, bàn luận. Bài kệ này như là 1 tuyên ngôn về sắc không.
Em copi phiên âm và dịch:

Sắc không:
Sắc thị không, không tức sắc
Không thị sắc, sắc tức không.
Sắc, không câu bất quản
Phương đắc khế chân tông.

Dịch nghĩa:
Sắc là không, không tức là sắc
Không là sắc, sắc tức là không.
Sắc, không đều chẳng vấn vương gì
Thì mới khế hợp được với chân tông.

 

[XPQ]

Đao cụ gầy mảnh như kiếm, đao là phải to bản, cong và khoẻ như Đồ long đao chứ!
Em thừa tờ lịch giấy vẽ voi, tiện hồi mới tập viết hay tốn mực. Chủ yếu là nội dung 2 bài thơ, trên là của Nguyên phi Ỷ Lan, dưới là của Viên Chiếu thiền sư, cùng bàn về sắc không và rất tương đồng. Hai vị này sống cùng thời và còn dây mơ rễ má (Ỷ Lan là vợ Lý Thánh Tông, cụ Viên Chiếu là cháu của mẹ đẻ ra Lý Thánh Tông; vai vế là anh em) nên rất có thể hay luận bàn về Đạo.
Bài “Sắc không” của Ỷ Lan ra đời trong thời kỳ đạo Phật rất phát triển (thậm chí là lấn át Nho qua vụ án hồ Dâm Đàm), nhưng khi đó các sư sãi còn loay hoay câu nệ bàn về sắc không; Ỷ Lan có mời các cao tăng đến, bàn luận. Bài kệ này như là 1 tuyên ngôn về sắc không.
Em copi phiên âm và dịch:

Sắc không:
Sắc thị không, không tức sắc
Không thị sắc, sắc tức không.
Sắc, không câu bất quản
Phương đắc khế chân tông.

Dịch nghĩa:
Sắc là không, không tức là sắc
Không là sắc, sắc tức là không.
Sắc, không đều chẳng vấn vương gì
Thì mới khế hợp được với chân tông.

Chữ này Tết lên Văn Miếu ngồi một gian cũng đủ tiền đi xuyên Việt.
Còn bàn về sắc không thì tiếng Nho quá hàm súc mà tiếng ta lại chất phác thành thử dịch ra tiếng ta nó cứ như thể uống bia mà say như uống nước vối vậy.

 

[comiki]

Đi dọc đê sông Đáy từ Quốc Oai xuôi theo dòng, sẽ qua 1 chuỗi di tích, từ chùa Thày, động Hoàng Xá, đình So, chùa Trăm gian và cụm chùa Trầm chùa Vô Vi sát nhau.
Núi Trạo là núi đá khá nhỏ, chùa Vô Vi trên đỉnh cũng nhỏ, cỡ 20m2. Mấy năm trước em chui tít vào khu dưới bệ tượng, còn mấy chân cột nhỏ có hoạ tiết đao lửa thời hậu Lê. Cạnh chùa có Nghênh lương đình cỡ hơn chục m2, đỉnh có hoạ tiết bát quái, có 1 phiến đá đẽo gọt phẳng như sập, trưa hè ngủ đây mát lẹm, có căn còn mơ gặp tiên!
Chỗ này em đi lần đầu khoảng 1993, sau xem “Đêm hội Long Trì” có 1 bối cảnh lúc loạn kiêu binh, e nhận ra là đóng ở đây.
Em đọc đâu đó lâu ko nhớ rõ, đại khái đây là nơi qui ẩn của 1 vị trong 12 sứ quân, sau khi vua Đinh lên ngôi; cũng là nơi mà thấy dấu vết của tam giáo đồng nguyên, ngoài chùa, đình với hoạ tiết bát quái thì vách động có thơ chữ Nôm của cụ Trần Văn Tăng người làng Từ Ôi, huyện Thanh Miện xưa.

Vắt vẻo sườn non Trạo
Lơ thơ mấy ngọn chùa
Hỏi ai là chủ đó?
Nào bán tớ xin mua.
(Từ Ôi - Trần Văn Tăng đề)

Cụ bà trông coi chùa đang thỉnh chuông, chụp từ đình lên:

Bát quái mái đình:

Cạnh chỗ treo chuông có 1 lỗ nhỏ, người dưới 80kg là chui lọt, dẫn lên đỉnh, view rất đẹp!

Tiến sĩ Từ Ô hạnh hữu tu nhi đắc thoát

Từ Ô, not Từ Ôi