[Funland] Norodom Sihanouk và Campuchia

[tamlinh]

Các cuộc hành quân của Hoa Kỳ

Trong vòng hai tháng (từ ngày 30-4 đến ngày 30-6-1970), quân Mỹ và Việt Nam Cộng hòa đã mở 23 cuộc hành quân, ồ ạt đánh sâu vào đất Campuchia 30 km đến 40 km (có nơi đến 80 km), tập trung vào các hướng đông và đông nam Svay Rieng, Memot - Snuol, Takéo - đông Kam pốt, trọng tâm là căn cứ Ba Thu (Bến Lức, Long An) và vùng Lưỡi Câu (ở Kampong Cham).

Quân giải phóng miền Nam rút ngay khi Mỹ tiến vào. Hơn 90% thị trấn bị xóa sổ sau hai ngày bị oanh tạc bằng bom, na-pan và pháo. Quân đội Mỹ cũng phát hiện một khu vực rộng hai dặm vuông của Quân giải phóng miền Nam gồm các hệ thống boong ke, lán trại, ga-ra xe tải, nhà ăn, chuồng nuôi heo. kiểm tra thấy có tới hơn 400 lán trại, kho và boong ke, chứa đầy lương thực, quần áo và thuốc men, 182 hầm vũ khí và đạn dược. Có hầm chứa tới 480 khẩu súng và một hầm khác có 120.000 viên đạn.

Vài ngày sau trực thăng phát hiện 4 xe tải Quân Giải phóng đang di chuyển giữa rừng già. Sau cuộc đọ súng Quân giải phóng miền Nam rút lui, để lại một hầm đạn lớn nhất được Hoa Kỳ khám phá trong cuộc chiến. Tuy nhiên mục tiêu chính của cuộc tấn công là tiêu diệt đầu não quân Giải phóng thì vẫn chưa thực hiện được.

Sau đó người Mỹ tăng cường thêm 31.000 người sang Campuchia đẩy mạnh truy lùng. Tuy nhiên nó lại gây ra phản ứng dữ dội từ Pháp và Liên Xô vì hành động mở rộng chiến tranh sang Campuchia. Ở Mỹ, các cuộc biểu tình chống đối Nixon lại bùng phát.

 

[HuyArt]

Nhìn thần thái và cái tai trứ danh của ông cụ y hịt anh Nguyễn Ái Quốc lúc còn ct bên pháp, thế mà bọn não lợn chúng nó cứ xuyên tạc ông cụ bị tráo bằng anh tàu nào đấy, chết cười

 

[XSim]

Các cuộc hành quân của Hoa Kỳ

Trong vòng hai tháng (từ ngày 30-4 đến ngày 30-6-1970), quân Mỹ và quân lực Việt Nam Cộng hòa đã mở 23 cuộc hành quân, ồ ạt đánh sâu vào đất Campuchia 30 km đến 40 km (có nơi đến 80 km), trên toàn tuyến biên giới tiếp giáp với Việt Nam, tập trung vào các hướng đông và đông nam Svay Rieng, Memot - Snuol, Takéo - đông Kam pốt, trọng tâm là căn cứ Ba Thu (Bến Lức, Long An) và vùng Lưỡi Câu (ở Kampong Cham).

Quân giải phóng miền Nam rút ngay khi Mỹ tiến vào nhưng họ lại kháng cự quyết liệt ở thị trấn Snoul. Hơn 90% thị trấn bị xóa sổ sau hai ngày bị oanh tạc bằng bom, na-pan và pháo. Quân đội Mỹ cũng thông báo là đã phát hiện cách đó không xa một khu vực rộng hai dặm vuông của Quân giải phóng miền Nam dưới các tán rừng già gồm các hệ thống boong ke, lán trại, lối mòn, ga-ra xe tải, nhà ăn, chuồng nuôi heo, gà, bãi tập bắn và cả hồ bơi. Quân Mỹ kiểm tra thấy có tới hơn 400 lán trại, nhà kho và boong ke, chứa đầy lương thực, quần áo và thuốc men, 182 hầm vũ khí và đạn dược. Có hầm chứa tới 480 khẩu súng và một hầm khác có 120.000 viên đạn.[5]

Vài ngày sau trực thăng phát hiện 4 xe tải của Quân Giải phóng đang di chuyển trên đường mòn giữa rừng già. Sau cuộc đọ súng với lực lượng bộ binh, Quân giải phóng miền Nam rút lui, để lại phía sau một hầm đạn lớn nhất được Hoa Kỳ khám phá được trong cuộc chiến, với hơn 6 triệu rưởi viên đạn các loại, hàng ngàn rốc két, tiểu liên, một số xe vận tải và cả 1 Tổng đài điện thoại. Dù không có tài liệu hay cơ sở hạ tầng rõ ràng để xác định, nhưng người Mỹ cho rằng đây chính là trung tâm đầu não của Trung ương Cục miền Nam huyền thoại.[8]

Đối với Tổng thống Nixon thì đây là một lễ Giáng sinh vui vẻ. Cuộc xâm nhập là một thành công ngoài sức tưởng tượng. Chỉ trong hai tuần chiến dịch đã thu được 4.793 vũ khí cá nhân, 730 súng cối, hơn 3 triệu viên đạn dành cho vũ khí cá nhân, 7.285 rốc két, 124 xe tải và 2 triệu pound gạo. Tuy nhiên mục tiêu chính của cuộc tấn công là tiêu diệt đầu não quân Giải phóng thì vẫn chưa thực hiện được.

Sau đó người Mỹ tăng cường thêm 31.000 người sang Campuchia nhằm đẩy mạnh truy lùng. Tuy nhiên nó lại gây ra phản ứng dữ dội từ Pháp và Liên Xô vì hành động này mở rộng chiến tranh sang Campuchia. Ở Mỹ, các cuộc biểu tình chống đối Nixon lại có dịp bùng phát.

Cụ đưa link wiki là được rồi không cần copy hết cả bài vào đây đâu.

 

[Nghen loc]

Nhờ cụ Ngao và cụ tamlinh giới thiệu cho e rõ hơn về Lon nol được không ạ?

 

[tamlinh]

Nhờ cụ Ngao và cụ tamlinh giới thiệu cho e rõ hơn về Lon nol được không ạ?

Nguyên soái Lon Nol ( tiếng Khmer : លន់ ន, cũng ណុ ល ; ngày 13 tháng 11 năm 1913 - 17 tháng 11 năm 1985) là một chính trị gia và tướng quân Campuchia , từng làm thủ tư.ớng Campuchia hai lần (1966, 67; 1969 1969), cũng như phục vụ nhiều lần làm bộ trư.ởng qu.ốc phòng và tỉnh trưởng. Là người theo chủ nghĩa dân tộc và cộng hòa , ông đã lãnh đạo cuộc đảo chính quân sự năm 1970 chống lại Hoàng tử Norodom Sihanouk và trở thành tổ.ng thống tự xưng của Cộng hòa Khmer do Mỹ hậu thuẫn , cầm quyền cho đến năm 1975 . Ông là người sáng lập và lãnh đạo của Đảng Cộng hòa Xã hội tồn tại trong thời gian ngắn, và là Tổ.ng tư lệnh của Lực lượng Vũ trang Quốc gia Khmer . Sau khi Khmer Đỏ chiếm được Phnom Penh , Lon Nol trốn sang Hoa Kỳ, đầu tiên đến Hawaii sau đó đến California , nơi ông ở lại cho đến khi qua đời năm 1985.

Đầu đời
Nol sinh ra ở tỉnh Prey Veng vào ngày 13 tháng 11 năm 1913, trong một gia đình có nguồn gốc Khmer - Trung Quốc. Cha của ông, Lon Hin, là con trai của một người Khmer Krom ở tỉnh Tây Ninh, người sau này giữ chức vụ trư.ởng huyện ở Siêm Riệp và Kampong Thom , sau khi tự xưng tên cho nhóm cướp 'bình định' ở Prey Veng. Ông ngoại của ông là một người nhập cư Trung Quốc từ tỉnh Phúc Kiến, người sau này trở thành quận trưởng Prey Veng. Nol được giáo dục trong môi trường xung quanh tương đối đặc quyền của Lycée Chasseloup-Laubat ở Sài Gòn , tiếp theo là Học viện Quân sự Hoàng gia Campuchia.

Việc làm trong chính quyền thuộc địa
Nol tìm được việc làm với cơ quan dân sự thuộc địa Pháp năm 1937. Ông trở thành quan tòa , và sớm chứng tỏ mình là người thực thi hiệu quả sự cai trị của Pháp chống lại một loạt các rối loạn chống thực dân vào năm 1939. Đến năm 1946, ông đã lên vị trí quan phủ tỉnh Kratie . Ông trở thành cộng sự của Quốc vương Norodrom Sihanouk , và vào cuối những năm 1940, khi ông thành lập một nhóm chính trị cánh hữu , quân chủ , ủng hộ độc lập, Gia nhập quân đội năm 1952, ông thực hiện các hoạt động quân sự chống lại Việt Minh .

Sau khi giành độc lập 1954, đảng Đổi mới Khmer theo chủ nghĩa dân tộc của Nol (cùng với các đảng cánh hữu nhỏ do Sam Sary và Dap Chhuon đứng đầu) trở thành nòng cốt của Sangkum , tổ chức do ông Sihanouk thành lập để tham gia cuộc bầu cử năm 1955 . Sangkum giành chiến thắng trong cuộc bầu cử và Sihanouk trở thành Th.ủ tướng.

 

[tamlinh]

Cuộc đảo chính 1970

Sau đó, ông Sihanouk tuyên bố rằng cuộc đảo chính năm 1970 chống lại ông là kết quả của một liên minh giữa kẻ thù lâu đời của ông, chính trị gia lưu vong Sơn Ngọc Thanh và Sirik Matak, với sự hỗ trợ và lên kế hoạch của CIA .
Mặc dù có nhiều dấu hiệu cho thấy Lon Nol đã tiếp cận Hoa Kỳ trong năm 1969 để đánh giá khả năng hỗ trợ quân sự cho cuộc đảo chính chống lại Sihanouk, không có bằng chứng cụ thể về sự tham gia của CIA, vẫn có khả năng một số điệp viên tình báo quân sự có thể phải chịu trách nhiệm một phần.

Có vẻ như khi bắt đầu chuyển động các sự kiện dẫn đến đảo chính, Lon Nol ban đầu có ý định củng cố vị trí của mình chống lại Bắc Việt với mục đích tối thượng là ngăn chặn quân đội của họ hoạt động bên trong Biên giới Campuchia, và mong muốn gây áp lực lên Sihanouk để đạt được điều này.
Tuy nhiên, các sự kiện đã phát triển nhanh chóng vượt xa kế hoạch ban đầu, và với sự khuyến khích của Sirik Matak - người muốn thấy ông Sihanouk bị phế truất với tư cách là Nguyên thủ quốc gia - Lon Nol cuối cùng đã phải rời bỏ Sihanouk.

Trong khi Sihanouk ở nước ngoài vào tháng 3 năm 1970, đã có những cuộc bạo loạn chống Việt Nam ở Phnom Penh . Vào ngày 12 tháng 3, Lon Nol và Sirik Matak đã đóng cửa cảng Sihanoukville , qua đó vũ khí được nhập lậu cho Việt Cộng, cho Bắc Việt và đưa ra tối hậu thư: tất cả các lực lượng Bắc Việt và Việt Cộng phải rút khỏi đất Campuchia trong vòng 72 giờ hoặc đối mặt với hành động quân sự.
Lon Nol ban đầu từ chối coi trọng việc ông Sihanouk bị phế truất làm Nguyên thủ quốc gia; để buộc anh ta, Sirik Matak đã chơi cho anh ta một cuộc họp báo được ghi âm từ Paris, trong đó, Sihanouk đổ lỗi cho họ về tình trạng bất ổn và đe dọa sẽ xử tử cả hai khi trở về Phnom Penh. Tuy nhiên, Thủ tư.ớng vẫn không chắc chắn về việc có nên xúi giục bỏ phiếu trong Quốc hội hay không. Vào đêm 17 tháng 3, Sirik Matak, cùng với ba sĩ quan quân đội, đã đến nơi ở của Thủ tư.ớng và buộc Lon Nol khóc lóc ký tên vào các tài liệu cần thiết tại điểm súng.

Một cuộc bỏ phiếu đã được đưa ra tại Quốc hội vào ngày 18 tháng 3, trong đó, Sihanouk bị tước quyền lực. Tướng Lon Nol đảm nhận quyền lực của Nguyên thủ quốc gia trên cơ sở khẩn cấp. Vào ngày 28 và 29 tháng 3, đã có những cuộc biểu tình phổ biến quy mô lớn ủng hộ ông Sihanouk ở một số thành phố của tỉnh, nhưng lực lượng của Lon Nol đã đàn áp họ, khiến hàng trăm người chết. Cộng hòa Khmer chính thức tuyên bố rằng tháng 10, và Sihanouk - người đã thành lập một chính phủ lưu vong, GRUNK , kết hợp với những người cộng sản Khmer Đỏ - đã bị kết án tử hình khi vắng mặt . Trong thời gian đó trong Chiến dịch Campuchia tháng 4 năm 1970, các lực lượng Hoa Kỳ và Nam Việt Nam đã xâm nhập lãnh thổ Campuchia để truy đuổi quân đội Bắc Việt .

Cộng hòa Khmer và Nội chiến
Cộng hòa Khmer (1970 mật1975) đã từ bỏ các chính sách trung lập của Sihanouk, đặc biệt là đối với người Việt Nam. Cuối cùng, nền cộng hòa đã chứng minh thảm họa cả về quân sự và chính trị. Sức khỏe của Lon Nol bắt đầu suy giảm sau khi Ông bị đột quỵ vào tháng 2 năm 1971. Sự cai trị của Ông ngày càng trở nên thất thường và độc đoán: Ông tự phong mình là Nguyên soái (một chức danh chưa được biết đến trước đó ở Campuchia) vào tháng 4 năm 1971, và vào tháng 10 đã đình chỉ Quốc hội, nói rằng Ông sẽ không còn "chơi trò chơi dân chủ và tự do" trong thời chiến. Được hỗ trợ bởi người em trai đầy tham vọng, mạnh mẽ, Tướng Lon Non, Nol đã thành công trong việc giảm ảnh hưởng của Sirik Matak, In Tam và các nhà lãnh đạo đảo chính khác. Ông cũng khăng khăng chỉ đạo nhiều lực lượng của Lực lượng Vũ trang Quốc gia Khmer ( FANK ) hoạt động cá nhân.

Trong thời gian, chế độ của Lon Nol trở nên phụ thuộc hoàn toàn vào một lượng lớn viện trợ của Mỹ mà đến cuối cùng không được hỗ trợ bởi quyết tâm chính trị và quân sự cần thiết để giúp đỡ một cách hiệu quả nền cộng hòa bị bao vây. Đến năm 1975, chính phủ cuối cùng đã được giảm xuống chỉ còn nắm giữ ít hơn Phnom Penh và Đền Preah Viget ở biên giới phía bắc với Thái Lan.
Chính phủ Mỹ bắt đầu gia tăng sức ép lên Lon Nol để giảm ảnh hưởng của người em trai Lon Non, bị cáo buộc có liên quan về tham nhũng, thiếu đạo đức. Cơ quan Tình báo của Úc khẳng định rằng Lon Non đã thành lập một đơn vị ám sát, được gọi là Tiểu đoàn An ninh Cộng hòa, sử dụng đoàn xe Honda màu vàng.

FANK đã nhanh chóng hết đạn. Lon Nol ngày càng phụ thuộc vào lời khuyên của những người xoa dịu và các nhà huyền môn Phật giáo: tại một thời điểm trong một cuộc tấn công của Khmer Đỏ ở Phnom Penh, ông đã rắc một đường cát tròn tận hiến để bảo vệ thành phố. Cuối cùng, vào ngày 1 tháng 4, ông đã từ chức và trốn khỏi đất nước lưu vong, vì tên của ông là người đầu tiên trong danh sách những người mà Khmer Đỏ đã thề sẽ xử tử.


Lưu đày và chết
Ưu tiên hàng đầu của Khmer Đỏ sau khi chinh phục Campuchia và lật đổ Cộng hòa Khmer là xử tử tất cả các nhà lãnh đạo và quan chức cấp cao của mình mà không trì hoãn, một số phận mà Lon Nol đã trốn thoát.
Lon Nol trốn khỏi Campuchia đến Indonesia và sau đó đến Hoa Kỳ ; định cư đầu tiên ở Hawaii và năm 1979 tại Fullerton, California . Ông sống với người vợ thứ hai là Sovanna Lon và một vài trong số chín người con của mình cho đến khi qua đời vì bệnh tim vào ngày 17 tháng 11 năm 1985, tại Trung tâm Y tế St. Jude .

Quan điểm chính trị
Bất chấp hành động của mình trong việc hạ bệ Sihanouk ,Lon Nol là một người tin tưởng vững chắc vào hệ thống phân cấp truyền thống của Campuchia: sau khi ông Sihanouk bị phế truất, ông ta phủ phục dưới chân của Nữ hoàng để cầu xin sự tha thứ. Ông gọi là hệ tư tưởng của mình, một sự pha trộn giữa chủ nghĩa dân tộc theo chủ nghĩa sô vanh và chủ nghĩa thần bí, "Neo-Khmerism". Ông bày tỏ tham vọng thống nhất dân tộc Khmer của Campuchia với Khmer Krom của đồng bằng sông Cửu Long và Khmer Surin của Thái Lan , dự kiến một tiểu bang "ba mươi triệu" Khmer vào năm 2020. Yêu cầu những người theo ông nắm lấy truyền thống về những gì anh gọi là "chiến binh thánh" Mon-Khmer ( yuthesel ), anh cũng khuyến khích họ gọi anh là "Black Papa", một cái tên ám chỉ làn da đen được coi là dấu hiệu của một người Khmer "đích thực".

Gia đình
Em trai của ông, Lon Nil đã bị giết bởi các công nhân ủng hộ Sihanouk trong cuộc đảo chính của Campuchia năm 1970 . Một người em trai khác, Lon Non làm Bộ trư.ởng Nội vụ và Đại sứ tại Cộng hòa Khmer , và bị Khmer Đỏ xử tử sau khi Phnom Penh sụp đổ 1975.
Con trai ông, Lon Rith, đã thành lập Đảng Cộng hòa Khmer năm 2006.

 

[Nghen loc]

Nguyên soái Lon Nol ( tiếng Khmer : លន់ ន, cũng ណុ ល ; ngày 13 tháng 11 năm 1913 - 17 tháng 11 năm 1985) là một chính trị gia và tướng quân Campuchia , từng làm thủ tư.ớng Campuchia hai lần (1966, 67; 1969 1969), cũng như phục vụ nhiều lần làm bộ trư.ởng qu.ốc phòng và tỉnh trưởng. Là người theo chủ nghĩa dân tộc và cộng hòa , ông đã lãnh đạo cuộc đảo chính quân sự năm 1970 chống lại Hoàng tử Norodom Sihanouk và trở thành tổ.ng thống tự xưng của Cộng hòa Khmer do Mỹ hậu thuẫn , cầm quyền cho đến năm 1975 . Ông là người sáng lập và lãnh đạo của Đảng Cộng hòa Xã hội tồn tại trong thời gian ngắn, và là Tổ.ng tư lệnh của Lực lượng Vũ trang Quốc gia Khmer . Sau khi Khmer Đỏ chiếm được Phnom Penh , Lon Nol trốn sang Hoa Kỳ, đầu tiên đến Hawaii sau đó đến California , nơi ông ở lại cho đến khi qua đời năm 1985.

Đầu đời
Nol sinh ra ở tỉnh Prey Veng vào ngày 13 tháng 11 năm 1913, trong một gia đình có nguồn gốc Khmer - Trung Quốc. Cha của ông, Lon Hin, là con trai của một người Khmer Krom ở tỉnh Tây Ninh, người sau này giữ chức vụ trư.ởng huyện ở Siêm Riệp và Kampong Thom , sau khi tự xưng tên cho nhóm cướp 'bình định' ở Prey Veng. Ông ngoại của ông là một người nhập cư Trung Quốc từ tỉnh Phúc Kiến, người sau này trở thành quận trưởng Prey Veng. Nol được giáo dục trong môi trường xung quanh tương đối đặc quyền của Lycée Chasseloup-Laubat ở Sài Gòn , tiếp theo là Học viện Quân sự Hoàng gia Campuchia.

Việc làm trong chính quyền thuộc địa
Nol tìm được việc làm với cơ quan dân sự thuộc địa Pháp năm 1937. Ông trở thành quan tòa , và sớm chứng tỏ mình là người thực thi hiệu quả sự cai trị của Pháp chống lại một loạt các rối loạn chống thực dân vào năm 1939. Đến năm 1946, ông đã lên vị trí quan phủ tỉnh Kratie . Ông trở thành cộng sự của Quốc vương Norodrom Sihanouk , và vào cuối những năm 1940, khi ông thành lập một nhóm chính trị cánh hữu , quân chủ , ủng hộ độc lập, Gia nhập quân đội năm 1952, ông thực hiện các hoạt động quân sự chống lại Việt Minh .

Sau khi giành độc lập 1954, đảng Đổi mới Khmer theo chủ nghĩa dân tộc của Nol (cùng với các đảng cánh hữu nhỏ do Sam Sary và Dap Chhuon đứng đầu) trở thành nòng cốt của Sangkum , tổ chức do ông Sihanouk thành lập để tham gia cuộc bầu cử năm 1955 . Sangkum giành chiến thắng trong cuộc bầu cử và Sihanouk trở thành Th.ủ tướng.

Cảm ơn cụ tamlinh rất nhiều.

 

[Bastion.P]

Từ thời Hậu Lê tái lập sử đã viết bậy rồi, mấy trăm năm nay xứ Vịt làm gì có sử gia đúng nghĩa, cụ mơ giữa ban ngày

Chúng mình thuộc về những thế hệ được dạy một lịch sử méo mó và đầy định kiến. Cãi nhau làm gì, thôi cứ thong thả lắng nghe nhau rồi trao đổi được chỗ nào biết chỗ đó. Sau độ đôi trăm năm nữa, may ra ở xứ mình nghiên cứu lịch sử mới được trở nên sạch sẽ và khách quan như bản chất của nghề này.

 

[Bastion.P]

Hiện nay, mấy tỉnh đấy toàn xin trợ cấp TW, có đóng góp dc xu nào đâu

Thì thực tế là từ Thuận hoá trở ra đến xứ Thanh ông nào nắm đc lòng dân đó là coi như thắng rồi còn em chả có ý chê, nhưng từ thời Lê Thái Tổ cho đến NA chẳng hề trọng dụng sĩ phu Bắc Hà là có lý do cả, về long trung thành thì có lẽ họ ko đánh giá cao

 

[Tứ Vô Lượng]

Ý em là lúc đó (1945) thì dân cũng chán cái triều đại nhà Nguyễn rồi, chứ không phải vì Bảo Đại. Còn Nuyễn Ánh giờ là nhân vật lịch sử rồi, ca ngợi hay phê phán nó cũng không liên quan nhiều đến bảo hoàng hay không, vì không ai nghĩ đến khôi phục lại nhà Nguyễn đâu

Vâng, vì nhà Nguyễn quá hủ nho, từ chương. Đọc lại Nguyễn Trường Tộ thì thấy hủ nho đến mức nào:

 

[Tứ Vô Lượng]

Sihanouk đúng là diễn viên xiếc chuyên ngành đu dây, dù không ít lần ngã lộn cổ vì hụt bước ...
Trong tất cả các nước , Trung Quốc chơi con bài Sihanouk kiên trì nhất và thành công nhất , thật đáng nể với tầm nhìn về địa chính trị của những nhà lãnh đạo TQ như Mao Trạch Đông , Chu Ân Lai ,Đặng Tiểu Bình
Mỹ đánh giá hơi thấp Sihanouk
Hà Nội cũng chơi con bài Sihanouk , và cũng đã thu được nhiều lợi ích , nhất là khi Sihanouk nhắm mắt làm ngơ cho quân giải phóng đóng quân trên đất Campuchia , mua nhu yếu phẩm và vận chuyển vũ khí từ cảng Sihanoukvile đến vùng giải phóng .
Hunsen hiện nay cũng chơi trò đu dây , giống hệt Sihanouk trước kia , chỉ có điều là chưa ngã lộn cổ thôi ...

Một nước mà dân trí thấp (sorry nhưng cũng nên nói đúng như thế) như Cam thì sớm muộn cũng phải đánh võng thôi.

Xưa thì học ở chùa, Pháp vào thì mót được tây học ko đến đầu đến đũa, cộng thêm ảnh hưởng của chiến tranh VN và tranh giành địa chính trị tư tưởng của cường cuốc, thì đất nước ko lầm than mới lạ. Đến tận bây giờ hệ thống giáo dục Cam vẫn rất yếu. Ít du học tây tàu mà "Du học" ở VN từ thời Sihanouk đến gần đây.

Sihanouk thì làm được gì? Quân tướng ko có, đến thân như Lon Nol còn phản, nước ko có nội lực nào thì ...

Nhiều cụ trách Cam vô ơn VN. Dù Cam có cảm ơn VN cứu họ khỏi họa diệt chủng thì cái đó cũng không đẽo mãi mà ăn được. Họ cần tri thức, nguồn lực, vv mà những cái đó VN ít cho. Anh rất tốt nhưng em rất tiếc

 

[tamlinh]

Sài gòn _ Gia Định xưa

Saigon-Gia Định- Đồng Nai-Bà Rịa, Cần Giờ và Mỹ Tho cách đây hơn 300 năm chủ nhân không phải là người Việt, cũng không phải là người Khmer mà là người Mạ và Stieng. Thuộc hệ ngôn ngữ Mon-Khmer, họ đã hiện diện trên vùng đất rừng rậm hoang dại nhiều thú dữ, sông ngòi chằng chịt này từ ngàn năm trước, cuộc sống của họ một phần bị ảnh hưởng sau đó bởi văn hóa Sa Huỳnh, văn minh Phù Nam, văn hóa Chân Lạp-Khmer và sau cùng là văn hóa Việt–Hoa. Ngày nay họ đã biến mất hoàn toàn khỏi Sài Gòn, chỉ còn rải rác ở Đồng Nai và Lâm Đồng.

Không như những thổ dân ở một vài nơi trên thế giới được may mắn vẫn còn hiện diện trên đất cha ông của họ sau những tranh đấu gian nan, người Mạ hiền hòa đã không có tiếng nói gì và dư âm rất nhỏ bé còn để sót lại trong lịch sử. Lê Quý Đôn trong “Phủ biên tạp lục”, cho biết vùng Saigon còn rừng rậm dày đặc, người “mọi” (Mán) được dùng làm nô lệ cho lưu dân đến vùng đất mới lập nghiệp :“Miền Đồng-nai về phủ Gia-định từ cửa bể Cần Giờ, cửa Sài-lạp, cửa đại và cửa tiểu đều là rừng rậm kể hàng hơn một nghìn dặm.

Đấy là đất trước kia họ Nguyễn đã đánh Cao-miên mà lấy được. Họ Nguyễn chiêu mộ những dân có của ở Quảng-nam, Điện-bàn, Quảng-nghĩa và Quy-nhơn đến ở để khai khẩn đất hoang thành ra ruộng lúa tốt, ai khai hoang được thì có quyền chiếm làm của riêng, làm nhà cửa, mở vườn nương, giồng cau, giồng lúa, giồng dừa. Lại đem những con giai con gái người xứ mọi bán cho dân ở nơi mới khai khẩn để họ dùng làm tôi tớ (người đen tóc quăn là Mán thực giá tiền 20 quan một người; người hơi trắng giá tiền hơn 10 quan một người). Họ lấy lẫn nhau sinh sôi khôn lớn, làm ruộng rất khéo. Vì thế thóc gạo rất nhiều.
Mỗi một địa phương hoặc 40 hay 50 nhà giầu, hoặc 20 hay 30 nhà giầu. Mỗi nhà có đến 50 hay 60 người điền tốt, trâu bò có đến 300 hay 400 con. Cày bừa cấy gặt không lúc nào rảnh công việc. Hằng năm tháng 11 tháng 12 xay thóc gạo, đem bán để ăn tết. Đến tháng giêng thì ăn chơi không phải xay giã gì nữa. Ngày thường bán thóc gạo vào Phú-xuân để mua các thứ lụa hoa, vóc nhiễu do tàu buôn Trung-quốc mang đến.

Họ ăn mặc lịch sự, ít khi mặc áo vải. “Như vậy những chủ nhân chính của vùng đất Gia Định, người Mạ, không những đã bị tước đất mà còn bị dồn vào tư thế phải bán con làm nô lệ cho lưu dân người Việt đến lập nghiệp. Ngay cả cho đến giữa thế kỷ 20, Bình Nguyên Lộc sinh trưởng ở Đồng Nai và Biên Hòa cho biết ở vùng Tân Uyên, Biên Hòa, những người Mạ làm tôi tớ cho người Việt vẫn còn và họ đã bị Việt hóa hầu hết vì cha mẹ tổ tiên của họ đã rút về Lâm Đồng và vùng cao nguyên.

Trong ngôn ngữ ở miền Nam ngày nay, vẫn còn nhiều từ có nguồn gốc từ tiếng Mạ như: cẩm lai, lòng tong (cá), đau xóc, chết giấc, cà nanh, dầu long, qua, bậu…. Địa danh Đồng Nai cũng bắt nguồn từ tiếng Mạ “Đạ Đờng” (Sông Đồng) nơi gần nguồn từ cao nguyên Lâm Đồng chảy xuống vùng đồng bằng với cánh đồng nhiều nai ở gần Biên Hòa (Hố Nai). Có thể nói là trước khi lưu dân người Việt đến thì Saigon đã là nơi định cư của các người Khmer ở phía Tây, ở phía Đông là người Mạ, Chăm, và phía Bắc là Stieng, Khmer và Mạ. Người Mạ và người Stieng là cư dân bản sứ và đã hiện diện lâu đời, có mặt trước hết từ thượng nguồn sông Đồng Nai, sông Saigon, sông Bé, sông Vàm Cỏ xuống đồng bằng hạ lưu của các sông này và sông Tiền Giang cho đến Cần Giờ, Mỹ Tho. Ngôn ngữ của họ, cũng như của người Mnong ở Dak Lak, thuộc hệ Mon-Khmer.

Ngày nay người Mạ chỉ còn một số ở Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Thuận và người Stieng còn ở rãi rác rất ít trong hai tỉnh Tây Ninh và Bình Phước. Cách đây không lâu vào đầu thế kỷ 20 đến giữa thế kỷ 20, người Mạ vẫn còn nhiều ở các vùng Bà Rịa, Biên Hòa, Xuân Lộc (Đồng Nai) nay cả các địa phận quanh Saigon như Thủ Đức và người Stieng vẫn còn ở Tân Uyên, và chung quanh Thủ Dầu Một (Bình Dương).
Trước đó vào đầu thế kỷ 19, thuyền trưởng John White khi viếng thăm Saigon đã thấy người “mọi” trong Saigon dự cuộc triễn lãm do Tả quân Lê Văn Duyệt tổ chức và được Tả quân cho biết đó là những chủ nhân vùng đất này trước khi lưu dân người Việt và Hoa đến.
L. Jammes trong quyển “Souvenir du pays d’Annam” đã cho biết trong đoàn quân của Nguyễn Tri Phương giữ thành Kỳ Hòa có nhiều người “mọi” thổ dân được dùng để xung kích, la ó dữ dằn cốt làm hải quân Pháp sợ . Khi Pháp chiếm và xây dựng lại Saigon trong những năm 1860s thì một con đường Saigon đã được đặt tên là Rue des Mois (sau đổi tên là Rue Richaud, nay là Nguyễn Đình Chiểu) do có nhiều thổ dân ở đó.

thành Kỳ Hòa còn được gọi là Ký Hòa hay Chí Hòa - ngày nay còn lại 3 địa danh là : Hồ Kỳ Hòa - đường Ký Hòa - khám Chí Hòa (HSH).

Hình ảnh một nhóm Người Mạ (còn gọi là Chau Mạ, “Chau” tiếng Mạ nghĩa là người) ở Biên Hòa (đầu thế kỷ 20).
Sưu tập

Tìm hiểu về chiến tranh Việt Nam (Viet Nam War)

Tìm hiểu về chiến tranh Việt Nam (Viet Nam War), Hanoi, Vietnam. 273K lượt thích. Nơi cung cấp những hình ảnh, tư liệu lịch sử chân thực, khách quan về các cuộc chiến ở Việt Nam và thế giới.

www.facebook.com

 

[P H Ê QUÁ]

Hiện nay, mấy tỉnh đấy toàn xin trợ cấp TW, có đóng góp dc xu méo nào đâu

Cái đấy người ta gọi là : Đất nghèo nuôi những Anh Hùng đấy cụ

 

[XPQ]

Một nước mà dân trí thấp (sorry nhưng cũng nên nói đúng như thế) như Cam thì sớm muộn cũng phải đánh võng thôi.

Xưa thì học ở chùa, Pháp vào thì mót được tây học ko đến đầu đến đũa, cộng thêm ảnh hưởng của chiến tranh VN và tranh giành địa chính trị tư tưởng của cường cuốc, thì đất nước ko lầm than mới lạ. Đến tận bây giờ hệ thống giáo dục Cam vẫn rất yếu. Ít du học tây tàu mà "Du học" ở VN từ thời Sihanouk đến gần đây.

Sihanouk thì làm được gì? Quân tướng ko có, đến thân như Lon Nol còn phản, nước ko có nội lực nào thì ...

Nhiều cụ trách Cam vô ơn VN. Dù Cam có cảm ơn VN cứu họ khỏi họa diệt chủng thì cái đó cũng không đẽo mãi mà ăn được. Họ cần tri thức, nguồn lực, vv mà những cái đó VN ít cho. Anh rất tốt nhưng em rất tiếc

Một yếu nhân của Cam pu chia thời Mặt trận đoàn kết dân tộc cứu nước có phát biểu đại ý : "Anh mặc quần đùi thì giúp anh cửi truồng dư lào?".

 

[Jackies]

Em có được ảnh chụp của tập thư các giáo sĩ ở Vn hồi ấy, họ tận mắt chứng kiến sự việc kia, 34 trang tường thuật Tây Sơn đánh quân Thanh của giáo sỹ Séram, ngoài ra còn rất nhiều thư nữa. Tất cả lưu tại thư viện Vatican...
Mời cụ xem 1 phần, cụ thấy trong bản tường trình, có những từ chữ Quốc Ngữ như : Tiết Chế, Bua (vua) ...

Hy vọng bác có nhiều thớt hay với những tài liệu như này
Sắp đến lễ lớn bác tìm xem có báo cáo nào về anh em nhà chí sỹ, có phải chết vì ...cành đào tết

 

[dungmgsu]

Hiện nay, mấy tỉnh đấy toàn xin trợ cấp TW, có đóng góp dc xu méo nào đâu

Mình nói thế này, ở Việt Nam có gì thì Thanh Hóa Nghệ An có nấy. Ở Thanh Nghệ có gì, chưa chắc các tỉnh khác có. Thế nên nếu có điều kiện, cụ làm chuyến du lịch các tỉnh miền tây Thanh Nghệ chẳng hạn, cuối năm cũng khá nhiều thú vị. Chẳng hạn, ở Vinh lên Mường Xén xa hơn Vinh đi Hà Nội. Từ Thanh Hóa đi Mường Lát lâu gấp đôi từ Thanh Hóa đi Hà Nội. Có nhiều cái như huyện lớn nhất Việt Nam là huyện Tương Dương tỉnh Nghệ An, có điểm từ Trung tâm huyện tới bản là 100km, điều đó là tự hào cho ông cha ta mở mang bờ cõi, cũng như hiều đặc thù tỉnh nó thế. Tỉnh rộng như vậy, biên giới đường biên xa như vậy, đường biên thì heo hút, dân cư thưa thớt mà các cụ cứ phải xỉa xói tỉnh ăn trợ cấp, không làm ra tiền. Giờ mà tách Thanh Nghệ thành 4 tỉnh, các huyện ven biển là 1 tỉnh thì ngân sách dân làm ra cũng không thua tỉnh nào đâu, nhưng các huyện như Mường Lát, Quan Sơn, Kỳ Sơn, Tương Dương thì vửa rộng, vừa ít dân.... Như xã cạnh xã em, dân Diễn Tháp còn sang tận Lào đi buôn để hiểu dân không hề lười, còn rất chịu khó vào nam ra bắc. Nhưng đất nó như thế, địa hình như thế thì là đặc thù tỉnh rồi

 

[Bastion.P]

Cảm ơn cụ, cứ nhìn vào khó khăn rồi bao biện khó khăn đặc thù thì 62 tỉnh còn lại cũng nhiều loại đặc thù lắm cụ ạ.

Vì ko đúng chủ đề thớt, nên e còm vậy thôi, cụ muốn tranh luận thêm thì mở thớt mới để trao đổi rõ hơn nhé.

Mình nói thế này, ở Việt Nam có gì thì Thanh Hóa Nghệ An có nấy. Ở Thanh Nghệ có gì, chưa chắc các tỉnh khác có. Thế nên nếu có điều kiện, cụ làm chuyến du lịch các tỉnh miền tây Thanh Nghệ chẳng hạn, cuối năm cũng khá nhiều thú vị. Chẳng hạn, ở Vinh lên Mường Xén xa hơn Vinh đi Hà Nội. Từ Thanh Hóa đi Mường Lát lâu gấp đôi từ Thanh Hóa đi Hà Nội. Có nhiều cái như huyện lớn nhất Việt Nam là huyện Tương Dương tỉnh Nghệ An, có điểm từ Trung tâm huyện tới bản là 100km, điều đó là tự hào cho ông cha ta mở mang bờ cõi, cũng như hiều đặc thù tỉnh nó thế. Tỉnh rộng như vậy, biên giới đường biên xa như vậy, đường biên thì heo hút, dân cư thưa thớt mà các cụ cứ phải xỉa xói tỉnh ăn trợ cấp, không làm ra tiền. Giờ mà tách Thanh Nghệ thành 4 tỉnh, các huyện ven biển là 1 tỉnh thì ngân sách dân làm ra cũng không thua tỉnh nào đâu, nhưng các huyện như Mường Lát, Quan Sơn, Kỳ Sơn, Tương Dương thì vửa rộng, vừa ít dân.... Như xã cạnh xã em, dân Diễn Tháp còn sang tận Lào đi buôn để hiểu dân không hề lười, còn rất chịu khó vào nam ra bắc. Nhưng đất nó như thế, địa hình như thế thì là đặc thù tỉnh rồi

 

[blackhole1]

Hiện nay, mấy tỉnh đấy toàn xin trợ cấp TW, có đóng góp dc xu méo nào đâu

Cụ nói như mứt lãnh thổ không được tính như thế đâu cụ sau này có thảm họa tự nhiên một số vùng khó sống được thì chạy đi đâu ? còn việc giàu hay nghèo còn do hoàn cảnh lịch sử và vị trí địa lý nữa .

 

[Bastion.P]

Cụ nói như mứt lãnh thổ không được tính như thế đâu cụ sau này có thảm họa tự nhiên một số vùng khó sống được thì chạy đi đâu ? còn việc giàu hay nghèo còn do hoàn cảnh lịch sử và vị trí địa lý nữa .

Vô học thì vào blacklist nhé!

 

[blackhole1]

Vô học thì vào blacklist nhé!

Ok không chơi với loại ngu đâu nên blocck thoải mái .tầm nhìn ngắn nên ngồi im mà nghe