[TT Hữu ích] Tản mạn về cuộc sống tại CH Séc

[hoviba]

Em tìm hiểu thì thấy tại Séc nhu cầu về phi công lái trực thăng cứu hộ đang tăng lên. Có thể thấy đây là 1 lực lượng khá thiết thực, đóng góp 1 phần không nhỏ làm giảm số người tử vong do tại nạn giao thông tại Séc.

Tại Cộng hòa Séc, dịch vụ trực thăng cứu hộ (HEMS - Helicopter Emergency Medical Service) đóng vai trò quan trọng trong hệ thống cứu hộ khẩn cấp quốc gia. Hàng năm, các trực thăng cứu hộ đã thực hiện tổng cộng trên dưới 9 ngàn nhiệm vụ trên toàn quốc, trong đó khoảng 90% là các chuyến bay trực tiếp đến hiện trường tai nạn, và 10% là các chuyến bay chuyển viện khẩn cấp hoặc không khẩn cấp.

Hệ thống HEMS tại Séc bao gồm 10 trung tâm cứu hộ trực thăng, phân bố đều khắp cả nước để đảm bảo mọi khu vực đều nằm trong bán kính phục vụ khoảng 70 km. Trong số này, 6 trung tâm hoạt động 24/7, còn lại hoạt động vào ban ngày. Các trung tâm này được vận hành bởi các đơn vị tư nhân, cảnh sát và quân đội, với đội ngũ phi công và nhân viên y tế được đào tạo chuyên sâu.

Ngoài ra, với kế hoạch hiện đại hóa đội bay của cảnh sát, PCCC và cứu thương Séc từ năm 2025 đến 2033, nhu cầu về phi công trực thăng có kinh nghiệm dự kiến sẽ tăng lên.

Trường CVUT của nhóc lớn nhà em đang theo học, hiện tại đang có 1 số học bổng toàn phần cũng như 1 phần do nhà nước tài trợ đào tạo phi công lái máy bay trực thăng cứu hộ.

 

[hoviba]

Vừa họp xong nên em đang ngồi chém gió với mấy người đồng nghiệp trong căng tin. Đợt trước em có xem đồ thị về giá tiền điện từ năm 2007 tới năm 2025, thì nhận thấy rằng giá tiền điện tại Séc sau 18 năm vẫn không chênh lệch là mấy.

Có thể thấy giá điện có nhiều thời điểm còn xuống dưới 1,5 Kč cho 1 kWh (năm 2016). Trong khi đó thì mức lương trung bình tại Séc từ năm 1991 (sau khi chuyển từ 1 nước trong khối Xã hội chủ nghĩa sang thành 1 nước Cộng hòa) đã luôn tăng mạnh cho tới tận bây giờ.

Mức lương trung bình tăng từ 4500 Kč một tháng (năm 1991) lên mức 20 957 Kč mỗi tháng (năm 2007) và đạt mức 48 ngàn Kč mỗi tháng (năm 2025). Nhưng giá điện vẫn gần như không tăng trong suốt 18 năm vừa qua.

Đây chính là điều em thắc mắc. Nếu theo kinh tế thị trường thì khi người dân có mức lương tăng lên, hay khi lạm phát tăng, thì giá điện cũng phải tăng lên. Nhất là khi các tập đoàn sản xuất và cung cấp điện không trực thuộc nhà nước, mà là các công ty cổ phần tư nhân.

Chẳng nhẽ giới tư bản tài phiệt trong lĩnh vực điện lại thương người dân Séc mà không tăng giá để tận thu. Bởi chỉ cần nâng giá điện theo mức tăng của lương, thì giới tài phiệt kiếm thêm hàng tỷ $ tiền lãi mỗi năm không hề khó. Mà như vậy thì khi đó nhà nước Séc cũng thu thêm được tiền thuế (21% thuế VAT) do giá điện tăng.

Có cụ mợ nào am hiểu về kinh tế vĩ mô, có thể giải thích thắc mắc trên của em được không ạ?

 

[hoviba]

Em tigm hiểu về tập đoàn CEZ là tập đoàn điện lực cổ phần tư nhân lớn nhất Séc thì thấy có mấy đồ thị sau.

Phía trên là đồ thị lãi sạch của CEZ từ năm 1999 tới 2025. Năm 2022 khi chiến tranh Nga-Ukraina nổ ra thì CEZ lãi kỷ lục 80,7 tỷ Kč (khoảng gần 4 tỷ USD).

Giá cổ phiếu của CEZ năm 2007 giá là 1037 Kč. Khi CEZ chào bán cổ phiếu lần đầu trên sàn là gần 8 ngàn Kč.

 

[hoviba]

Luống rau cải ngọt em trồng đã bắt đầu thu hoạch được. Nhóc bé đi nghỉ dã ngoại, nên chỉ có em với nhóc nhỡ ăn món canh cải nấu với thịt băm. Mẹ tụi nhỏ vẫn đang truyền đạm nên chỉ ăn có chút ít.

Lúc nãy em cũng mời ông quản giáo ăn thử 1 bát canh cải với thịt băm em mang từ nhà đi. Ông ấy ăn hết và khen ngon

Em cũng thử trồng 1 ít ngô nếp xem thế nào.

 

[hoviba]

Ông giám đốc nhà máy nhắn tin cho em nói đầu giờ chiều mà em vào nhà máy thì đưa cô D lên văn phòng gặp ông ấy. Đêm qua em ở trong xưởng gần sáng mới về, nên dậy ăn trưa xong, em mới chạy vào nhà máy. Em qua xưởng chỗ cô D làm, nói cô đi cùng em lên gặp ông giám đốc. Cô hỏi em có chuyện gì không cháu, em nói em không biết vì ông ấy chỉ nhắn tin vì nghĩ giờ đó em đang nghỉ ngơi.

Em thấy cô D đi với em lên văn phòng mà cô có vẻ căng thẳng lo lắng. Em động viên cô là chắc không có vấn đề gì đâu. Hai cô cháu lên tới nơi thì ông ấy lại đang bận nên hai cô cháu ngồi ở ngoài chờ. Cô nói là bữa trước cô có khoe với mấy bà công nhân Séc làm cùng, là cô về bán đất ở Việt Nam mà làm thủ tục hơi lâu, nên giờ mới quay lại Séc được. Cô lo cô về lâu quá, sợ lãnh đạo nhà máy không thích, lại thấy cô bán được đất, có tiền rồi thì cho cô nghỉ việc.

Đến khi hai cô cháu vào gặp ông giám đốc thì hóa ra là cô được tăng lương, nên phải ký nhận bảng lương mới, thì sang tuần nhà máy mới trả lương cho cô được. Sau khi làm chính thức được 6 tháng thì cô được tăng lương, nhưng do cô về Việt Nam, nên chưa ký nhận bảng lương mới được, nên phòng tài chính mới chuyển hồ sơ lên văn phòng giám đốc.

Hôm nay ông giám đốc mới sờ tới hồ sơ và gọi cô lên ký nhận bảng lương mới. Mức trợ cấp ăn uống hàng ngày của cô cũng được tăng từ 130 korun lên thành 140 korun cho mỗi ngày đi làm. Hai cô cháu cũng vừa quay về xưởng, cũng vừa lúc hết ca làm việc. Cô nói là may quá, vừa rồi cô về Việt Nam giải quyết được công việc ổn thỏa. Tuy xin nghỉ có 1 tháng (12 ngày phép còn lại là nghỉ không lương) nhưng cuối cùng thành ra nghỉ mất 2 tháng rưỡi, vậy mà sang vẫn không bị mất việc.

Cô cũng chia sẻ là sắp tới khi con trai cô được phép trả nốt ngân hàng số tiền vay trả góp mua căn chung cư ở bên này, thì cô đưa tiền cho em để trả luôn 1 cục. Sau này em có muốn mua nhà để vừa ở vừa kinh doanh thì sẽ dễ dàng làm thủ tục vay hơn. Giờ cô lo nốt đám cưới cho em với bạn gái nữa là cô an tâm.

Hai mươi mấy năm 1 mình cô nuôi nấng và chăm lo cho con. Đúng là tấm lòng bao la của người mẹ.