Như vậy cụ có thấy yếu tố quyết định ở đây là Chính phủ Đài loan mà đại diện là ông Lý Quốc Đỉnh không?Morris Chang là người sáng lập TSMC, chứ ko phải CP TW thàng lập và cử Chang làm CEO cụ nhé
1. Người đưa ra ý tưởng: Morris Chang (Trương Trung Mưu)
Morris Chang là người trực tiếp đưa ra mô hình kinh doanh "xưởng đúc thuần túy" (pure-play foundry).
- Tầm nhìn: Trong bối cảnh các công ty công nghệ lớn thời bấy giờ (như Intel, TI) tự thiết kế và tự sản xuất chip, ông nhận thấy một cơ hội thị trường cho các công ty chỉ thiết kế chip nhưng không có tiền xây nhà máy (fabless).
- Mô hình đột phá: Ông đề xuất TSMC sẽ không bao giờ tự thiết kế chip để tránh cạnh tranh với khách hàng, mà chỉ tập trung vào việc gia công với chất lượng cao nhất.
2. Người kêu gọi và thu xếp vốn: Lý Quốc Đỉnh (K.T. Li)
Dù Morris Chang là người có ý tưởng, nhưng TSMC không thể hình thành nếu thiếu sự hỗ trợ chính trị và tài chính từ ông Lý Quốc Đỉnh, người được mệnh danh là "Cha đẻ của ngành công nghệ Đài Loan".
Chính Morris Chang từng khẳng định: "Nếu không có K.T. Li, sẽ không có TSMC".
- Chiêu mộ nhân tài: Chính ông Lý Quốc Đỉnh đã kiên trì thuyết phục Morris Chang rời Mỹ về Đài Loan để dẫn dắt ITRI và sau đó là thành lập TSMC.
- Huy động vốn chính phủ: Ông đã sử dụng ảnh hưởng của mình để thuyết phục chính phủ Đài Loan rót vốn thông qua Quỹ Phát triển Quốc gia (NDF), chiếm khoảng 48% vốn ban đầu.
- Kêu gọi nhà đầu tư chiến lược: Ông Lý cũng là người đóng vai trò then chốt trong việc thuyết phục tập đoàn Philips (Hà Lan) tham gia liên doanh với khoảng 27.5% vốn và cung cấp các công nghệ cốt lõi ban đầu.
![]()
Morris Chang - Wikipedia
en.wikipedia.org
Mặc dù Wiki không phải là nguồn chính thức nhưng ở những chủ đề trung tính như công nghệ thì tham khảo cũng tốt.
TSMC - Wikipedia
en.wikipedia.org
Có câu thế này:
"Từ ngày đầu tiên, TSMC đã không phải là một kinh doanh tư nhân mà là một dự án của nhà nước Đài Loan"
Yếu tố quyết định ở đây cuối cùng không phải là tiền mà là sự chuyển giao công nghệ hoàn chỉnh từ các công ty chip kỳ cựu của Ph Tây. Cả 3 công ty chip lớn nhất của Đông Á ngoài Nhật là TSMC Đài loan, Samsung Semiconductor Hàn quốc và SMIC Trung quốc đều ra đời hoặc tồn tại được nhờ chuyển giao công nghệ chứ không tự thân nghiên cứu chế tạo được chip. TSMC là Philips, Samsung là Fujitsu và Micron, còn SMIC là IBM. Việt nam đã và đang hô hào rất nhiều nhưng chưa có công ty chip nào của Ph Tây tỏ ý chuyển giao công nghệ.

