Cuộc chiến Thái Lan - Campuchia không chỉ là chuyện đền chùa. Đó là một đường đứt gãy địa chính trị và mục tiêu có thể là Đường sắt Liên Á của Trung Quốc.
Kể từ ngày 24 tháng 7, pháo binh đã tấn công, các cuộc không kích leo thang, và hơn 30 người đã thiệt mạng. Hơn 170.000 người đã phải rời bỏ nhà cửa. Thái Lan đổ lỗi cho các cuộc xâm lược của Campuchia. Campuchia tuyên bố đang chống lại sự xâm lược của Thái Lan. Trump đã tự mình đứng ra làm trung gian, sử dụng các mối đe dọa thương mại và đòn bẩy, nhưng lợi ích thực sự có thể nằm bên dưới đường ray.
Siêu dự án Vành đai và Con đường của Trung Quốc, Đường sắt Liên Á dài hơn 6.000 km, được thiết lập để biến đổi Đông Nam Á. Các tuyến đường sắt cao tốc đang được xây dựng từ Côn Minh đến Lào, Campuchia, Thái Lan, Malaysia và Singapore. Tuyến Trung Quốc - Lào đã đi vào hoạt động. Tuyến đường sắt Trung Quốc - Thái Lan đang được xây dựng nhanh chóng, với chặng Bangkok - Nakhon dự kiến hoàn thành vào năm 2026 và kết nối hoàn toàn với Nong Khai vào năm 2030. Tiếp theo là các tuyến đường sắt của Campuchia, nối Phnom Penh và Thành phố Hồ Chí Minh với Bangkok, và cuối cùng là Trung Quốc.
Nhưng ngã ba đó, biên giới Campuchia - Thái Lan, chính là nơi chiến tranh vừa nổ ra.
Tầm nhìn của Trung Quốc là kết nối liền mạch: vận tải hàng hóa, du lịch, thương mại đa cực. Một giải pháp thay thế hữu hình cho các điểm nghẽn hàng hải và sự kiểm soát của phương Tây. Nhưng mỗi quốc gia dọc theo tuyến đường sắt này đều có một câu chuyện sâu sắc hơn. Campuchia là đồng minh của Trung Quốc. Thái Lan là đối tác hiệp ước của Hoa Kỳ với các cuộc tập trận quân sự chung và các hợp đồng vũ khí. Đường sắt Trung Quốc của Myanmar đang bị đóng băng trong xung đột. Tuyến đường sắt Trung Quốc của Việt Nam đã bị trì hoãn do những thất bại của Nhật Bản và hiện đang được các công ty Trung Quốc âm thầm khởi động lại.
Ai được lợi nếu mạng lưới bị đình trệ?
Trong bối cảnh này, việc bùng nổ chiến tranh không giống như một sự leo thang tự phát mà giống như sự gián đoạn hơn, một động thái có thể là đại diện trong cuộc cạnh tranh rộng lớn hơn giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Các nhà phân tích đã gọi đây là "điểm nóng Chiến tranh Lạnh mới" ở Đông Nam Á. Các cường quốc phương Tây không thể sánh kịp quy mô cơ sở hạ tầng của Trung Quốc, nhưng họ có thể phá hoại nó. Họ có thể khuấy động xung đột. Họ có thể trì hoãn các mối quan hệ. Họ có thể khiến ASEAN bị chia rẽ và phụ thuộc.
Trung Quốc đổ lỗi cho "di sản thực dân". Hoa Kỳ kêu gọi kiềm chế trong khi thể hiện sự ủng hộ đối với Thái Lan. Và tuyến đường sắt, từng là hành lang hòa bình, giờ đây có thể chạy qua một chiến trường.
Hòa bình ở đây không chỉ là vấn đề biên giới, mà còn là vấn đề ai sẽ xây dựng tương lai của châu Á.
(dịch từ báo nước ngoài)
www.facebook.com
