Em đọc được các tài liệu này:
"Tô Lịch (
chữ Hán:蘇瀝) là vị thần của
sông Tô Lịch (Tô Lịch giang thần). Nhiều khi vị thần này được đồng nhất với thần
Long Đỗ - tức vị thần của núi Long Đỗ (
núi Nùng); cả hai đều được phong là
Thành hoàng của đất
Thăng Long xưa."
—————-
"Theo khảo cứu của nhà Hà Nội học Nguyễn Ngọc Tiến, Tô Lịch được nuôi dưỡng bởi hai nguồn nước từ sông Thiên Phù và sông Hồng. Thiên Phù nằm phía Tây Bắc của Thăng Long, là chi lưu của sông Hồng, bắt nguồn từ cửa Nhật Tân, chảy xuôi qua Xuân Đỉnh đổ ra ngã ba chợ Bưởi bây giờ. Thế kỷ 18, sông Hồng đổi dòng, Thiên Phù chết, nguồn cấp nước cho Tô Lịch hầu như không còn và mất hẳn khi người Pháp lấp dòng, cống hoá sông Tô.
Năm 1889, khúc sông gần Hàng Chiếu bị lấp để xây chợ Đồng Xuân. Từ khu chợ này, người Pháp cho đặt cống ngầm kéo dài tới tận trường Chu Văn An. Đó là tuyến cống thoát nước đầu tiên của Hà Nội. Cổng thành Cửa Bắc ngày nay nằm ngay mặt đường Phan Đình Phùng vốn là một đoạn sông Tô Lịch chảy qua.
Đầu thế kỷ 20, người Pháp phá dỡ một số công trình, xây phố Tây. Tô Lịch bị lấp và "cống hóa" gần một nửa chiều dài, trở thành đường tiêu thoát nước mưa, dẫn nước thải. Con sông dù chưa ô nhiễm như ngày nay, nhưng bắt đầu quá trình "chết dần" từ lúc này."
(theo Vnexpress)
Theo em hiểu, nó là một nhánh sông, được nuôi dưỡng từ sông Hồng và Thiên Phù. Nay tạm hiểu là sông Tô Lịch (có liên quan đến vị thần Long Đỗ) đã bị lấp một đoạn, dòng sông đang hấp hối.
Xưa, thời anh Chung con, có ngâm cứu đưa nước sông Hồng về cứu Tô Lịch, nhưng mới dừng lại ở ý tưởng thì anh đi xa quá…
Một cách rất khách quan, chính quyền đang nỗ lực cứu dòng sông trong nhiều năm qua, khơi dòng, nạo vét rác thải, tạo cảnh quan… Đó là việc làm trong tầm nhìn quy hoạch đô thị!
Nhưng, Tô Lịch đã gây ra điều gì mà giờ đây, người ta phải xây lên trụ kinh luân (trong nam tông, nó giúp tiêu trừ và giải thoát) và thêm cả nhà bát giác.
Để làm gì?
