Trung Quốc chiếm lĩnh chuỗi cung ứng phần cứng robot, Mỹ giữ lợi thế thuật toán
Thứ hai 24/11/2025
Robot hình người IRON mới của hãng xe điện XPeng đã trở thành tâm điểm chú ý sau màn ra đầu tháng này. Robot này có vóc dáng thon gọn, chuyển động mềm mại và nhịp bước gần giống người thật…
View attachment 9402995
So với phiên bản đầu tiên ra mắt năm ngoái còn khá cứng nhắc, phiên bản nâng cấp mới đây của công ty xe điện Trung Quốc này đã có vóc dáng linh hoạt và nhịp nhàng hơn.
Elon Musk khen Iron và năng lực công nghệ của Trung Quốc
Dù đôi lúc vẫn để lộ những chuyển động
“khựng” đặc trưng của máy móc, nhưng cách IRON di chuyển đã tiệm cận dáng đi tự nhiên của con người.
Bước tiến của XPeng nhanh chóng gây tiếng vang ra ngoài biên giới Trung Quốc.
Ngay cả tỷ phú công nghệ Elon Musk, CEO Tesla, đã bấm thích các đoạn video và bình luận:
“Tesla và các công ty Trung Quốc sẽ thống trị thị trường. Tôi rất tôn trọng năng lực cạnh tranh của Trung Quốc. Ở đây có rất nhiều con người thông minh và chăm chỉ”.
Theo các trang công nghệ Trung Quốc,
XPeng đã trang bị cho IRON ba chip Turing AI do hãng tự phát triển. Sức mạnh xử lý tương đương các hệ thống lái tự động cao cấp. Nhưng trong robot, chúng phải hoạt động đa nhiệm cùng lúc: điều khiển chuyển động các khớp, xử lý hình ảnh, hiểu ngôn ngữ và giữ thăng bằng.
Nhờ sức mạnh tính toán và thuật toán tối ưu, IRON có thể thực hiện nhiều động tác gần như tự nhiên: bàn tay cầm nắm linh hoạt, phần cột sống mô phỏng theo cơ thể người giúp robot cúi xuống nhặt đồ nhẹ nhàng, còn đôi chân được thiết kế để bước đi trôi chảy, bớt
“giật cục” như các thế hệ robot trước.
Video
Theo các nhà phân tích,
nguyên nhân sâu xa khiến cả cơ quan nhà nước lẫn doanh nghiệp tư nhân Trung Quốc ưu tiên robot hình người chính là mối lo ngại về cuộc khủng hoảng lao động do biến đổi nhân khẩu học. Với dân số già hóa nhanh và thế hệ trẻ ngày càng ngần ngại làm việc trong nhà máy, ngành sản xuất Trung Quốc đang đối mặt tình trạng thiếu hụt lao động trầm trọng.
Từ năm 2021, một số quan chức đã dự báo rằng đến năm 2025, riêng lực lượng lao động trong ngành sản xuất có thể thiếu gần 30 triệu người và xu hướng này được dự đoán sẽ còn xấu đi.
Đơn vị Tình báo Kinh tế (EIU) dự báo lực lượng lao động trong độ tuổi của Trung Quốc sẽ giảm xuống còn khoảng 645 triệu người vào năm 2045, thấp hơn rất nhiều so với đỉnh 794 triệu người năm 2013, và khi đó sẽ chiếm chưa đến một nửa dân số cả nước.
Về phần cứng, các công ty Trung Quốc đang chiếm khoảng 63% chuỗi cung ứng robot hình người toàn cầu,
đặc biệt nổi trội trong sản xuất linh kiện quan trọng như bộ truyền động, cảm biến hay pin lithium-ion.
Tuy nhiên,
trí thông minh của robot nằm ở phần mềm và chip điều khiển vẫn do Mỹ thống trị. Một báo cáo của Morgan Stanley công bố hồi tháng 2 nhấn mạnh rằng những gã khổng lồ công nghệ như Microsoft, Nvidia hay Google vẫn cung cấp sức mạnh tính toán cốt lõi, đồng thời hỗ trợ các thuật toán -
“bộ não” cho hầu hết robot hình người trên thế giới.
Dù vậy,
Trung Quốc, với năng lực công nghệ hiện nay, nhất là chiến lược làm chủ công nghệ chip đang được đẩy mạnh, được dự đoán sẽ chiếm thị phần lớn trong lĩnh vực này. Dữ liệu dự báo thị trường robot hình người toàn cầu có thể vượt 5 nghìn tỷ USD vào năm 2050, với số robot toàn cầu vượt 1 tỷ đơn vị, trong đó riêng Trung Quốc có thể chiếm 300 triệu robot.
Robot hình người IRON mới của hãng xe điện XPeng đã trở thành tâm điểm chú ý sau màn ra đầu tháng này. Robot này có vóc dáng thon gọn, chuyển động mềm mại và...
vneconomy.vn
Bài trên có nói về việc , khi chế tạo robot công nghiệp hình người nói riêng và robot nói chung thì:
Các công ty Trung Quốc đang chiếm khoảng 63% chuỗi cung ứng robot hình người toàn cầu, đặc biệt nổi trội trong sản xuất linh kiện quan trọng như bộ truyền động, cảm biến hay pin lithium-ion. Còn Mỹ thì áp đảoị ở lĩnh vực "não" cho robot, gồm phần mềm và chip điều khiển cho robot.
Dù vậy, Trung Quốc, với năng lực công nghệ hiện nay, nhất là chiến lược làm chủ công nghệ chip đang được đẩy mạnh, được dự đoán sẽ chiếm thị phần lớn trong lĩnh vực này.
Tuy nhiên, hiện nay thực tế Trung Quốc cũng đang tiến bộ rất nhanh trong lĩnh vực não cho robot nói chung và robot humanoid nói riêng (phần mềm và chip điều khiển cho robot) và họ đã có sản phẩm thực sự chiếm lĩnh thị trường nội địa rồi.
Chính xác thì thế này
- Ở toàn bộ thị trường robot nội địa (chủ yếu là robot công nghiệp + dịch vụ, không chỉ humanoid robot tức robot hình người), thì Robot do các hãng nội địa chế tạo đã đã chiếm 50-57% thị phần. Các thành phần não robot (như bộ điều khiển - controller, hệ điều hành), servo, của nội địa Trung Quốc cũng chiếm tỷ trọng lớn.
Như vậy, não robot ở tầng điều khiển công nghiệp đã rất mạnh, áp đảo trên sân nhà
- Ở humanoid robot: Trung Quốc cũng đang tiến cực nhanh về não cho loại robot này: chip nội địa, OS, embodied AI, foundation model điều khiển - rất nhiều startup và big tech TQ nhảy vào. Dù Mỹ (Nvidia + Intel) vẫn ở vị trị lấn lướt. Nhìn chung, ở mảng não cho humanoid robot này thì chip nội địa Trung Quốc đang trong giai đoạn dần thay thế. Trung Quốc đã đưa ra chiến lược làm chủ chip và AI, và đang đầu tư mạnh vào embodied intelligence (trí tuệ hiện thân) - AI tích hợp vào robot để hoạt động tự chủ trong thế giới thực.
Ví dụ về chip cho humanoid robot
- Ngay trong link trên cũng đưa tin, XPeng IRON Robot hình người của XPeng sử dụng ba chip Turing AI tự phát triển, có khả năng xử lý đa nhiệm: điều khiển khớp, xử lý hình ảnh, hiểu ngôn ngữ, giữ thăng bằng. Đây là bước tiến lớn, cho thấy Trung Quốc đã có chip AI chuyên dụng cho robot.
- Rockchip RK3588 / RK3588S: Được dùng trong humanoid nội địa như Zhiyuan Lingxi X2, LimX Oli, GaoQing Pi/Pi+, v.v. Nó có 8 nhân theo chuẩn ARM (4×A76 + 4×A55) + NPU ~6 TOPS, hướng tới robot, edge compute
- Rorizon Robotics - RDK S100: có Board SoC tích hợp CPU + BPU (Brain Processing Unit) + MCU, Thiết kế theo mô hình "đại não + tiểu não" trong một chip (BPU cho AI perception & decision (80-128 TOPS), MCU real-time cho servo & cân bằng. Có thể thay thế combo "bo AI + bộ điều khiển chuyển động" truyền thống, Giá chỉ ~2799 RMB, khoảng một nửa giải pháp Nvidia cùng mức hiệu năng).
- Allwinner MR527, Rockchip RK3588, Horizon Journey-6 được Supplyframe đánh giá là **đã có CPU/GPU/NPU mạnh và hỗ trợ đa cảm biến, đủ dùng cho environment perception & decision trong humanoid; dự báo sẽ len vào ngày càng nhiều sản phẩm khi sản lượng tăng.
- Black Sesame A2000/C1236, DeepXBot (CloudWalk), v.v. đang phát triển cặp "đại não – tiểu não" nội địa cho humanoid như robot "Tianwen" của ĐH Vũ Hán.
Ví dụ về hệ điều hành robot + thuật toán điều khiển humanoid
- M-Robots OS (Deepin/深开鸿) – hệ điều hành robot dựa trên OpenHarmony (鸿蒙): Được giới thiệu là “quốc nội首个基于开源鸿蒙的机器人操作系统”, phân tán, đa robot, đa hình thái.
Mục tiêu: phá thế độc quyền "Linux + ROS", làm hồn cho robot Trung Quốc.
Đã được thử nghiệm trên cánh tay công nghiệp, cobot… và dự kiến thử nghiệm thương mại 2025.
Một phân tích về hệ điều hành robot chủ lưu (韭研公社) mô tả bức tranh:
Trung Quốc đã hình thành thế cục "ROS mở nguồn + OS công nghiệp nội địa + hệ quốc gia (như M-Robots)",
Dự báo đến khoảng 2025, ROS sẽ còn <50% thị phần trong robot công nghiệp & emerging ở Trung Quốc, phần còn lại là OS nội địa như 深开鸿, 东土, 信通院.
- UBTech Walker S Lite: Được triển khai trong nhà máy thông minh 5G của Zeekr, tích hợp AI điều khiển chuyển động và tương tác tự nhiên. Có hệ điều hành robot nội địa (ROSA 2.0) do UBTech tự phát triển
- Horizon Robotics mở mã HoloMotion, mô hình nền tảng cho điều khiển toàn thân humanoid, từ data curation đến training & deployment trên ROS2.
- AgiBot A2: Robot thương mại đã hoàn thành thử thách đi bộ 100 km, nhờ hệ thống cảm biến lidar, camera hồng ngoại và thuật toán dẫn đường tự động - chứng tỏ khả năng phần mềm và phần cứng phối hợp tốt.
Stack "hệ điều hành robot" + phần mềm điều khiển nội địa (AgiROS, AimRT, AgentOS, WorkGPT…)