Em thấy giải Nobel kinh tế năm ngoái có nội dung khá liên quan đến thớt này đấy cụ
Giải Nobel Kinh tế năm 2024: Sự lên ngôi của Trường phái Kinh tế học Thể chế
Em cũng chưa nghiên cứu kỹ lắm nhưng có vẻ họ cho rằng giàu hay nghèo chủ yếu do thể chế cụ ạ, như vậy là thể chế của mình có vẻ đang có vấn đề
.
Gần đây thì TBT và các lãnh đạo của mình cũng nói về "điểm nghẽn thể chế", chứng tỏ các cụ cũng thấy được điều mà mấy ông đạt giải Nobel chỉ ra, hy vọng là cái "thể chế" của mấy ông Nobel và cái "thể chế" của các cụ LĐ nhà mình giống nhau, nếu xử lý được cái đó thì may ra VN sẽ cất cánh
(hehe, nghĩ về mấy cái này ko biết có phải hát bài "thôi đừng chiêm bao" hay "mơ về nơi xa lắm")
Thể chế có thể quyết định nếu nó là các thể chế đối nghịch. Ví dụ các thế chế của Hàn và Triều, hay kinh tế thị trường và kinh tế bao cấp.
Còn khi đã là cùng một hoặc một nhóm thể chế thì quyết định lại ở chỗ khac.
"Bẫy thu nhập trung bình" hay nói chính xác là "bẫy GDP bình quân" là mức giới hạn tự nhiên và một phần do các nước lớn quản trị, và rất khó vượt qua. Nó được cho đâu đó khoảng $12k/người/năm. Càng tiến tới gần thì tốc độ tăng GDP càng chậm lại.
Nó chủ yếu là do vòng quay: việc làm tăng => thu nhập tăng => chi tiêu tăng => giá cả tăng => sức ép thu nhập tăng. Thu nhập tăng, giá cả tăng đến một mức độ nào đó thì chi phí sản xuất tăng quá cao so với nước khác => dịch chuyển sản xuất đến nơi chi phí thấp hơn.
Indo, Thái lan, TQ vướng bẫy GDP bình quân nên sx mới dịch chuyển đến VN vì còn nhiều dư địa để đạt tới "bẫy". Xu hướng đầu tư FDI cũng vậy.
Muốn thoát bẫy GDP trung bình thì cần sở hữu nhiều DN đa quốc gia, những thương hiệu toàn cầu hay những DN tham gia vào sx và cung ứng toàn cầu. Nói chung là những DN có thể kiếm trên 60% miếng bánh lợi nhuận, chứ ko phải chỉ 15-20% nhờ sx ODM, OEM.
Hiện có Viettel với tham vọng lớn, nhưng vướng mắc ở DN QĐ nên khó thò vào thị trường Âu - Mỹ, và dễ bị vùi dập như Huaway nếu lĩnh vực phát triển đụng chạm đến quyền lợi của PT.
FPT cũng đang phát triển mạnh, nhưng đa phần vẫn là gia công. Hòa Phát là sáng nhất khi tham gia được vào chuỗi sx và cung ứng lớn. Vin với tham vọng lớn, nhưng vẫn đang gặp khó khăn ở thị trường QT. "Qua TN" phát triển chuỗi cafe ở ĐNA và TQ là rất đáng khen ngợi.
Nhưng ta cần rất nhiều DN như thế để mong vượt qua bẫy 12k. Học cách mà TQ đang làm với rất nhiều thương hiệu toàn cầu như mua lại các Cty làm ăn thua lỗ, mua cổ phần các cty toàn cầu, nỗ lực hỗ trợ các DN trong nước vươn ra thế giới....
Tks bác!
Nói tóm lại, bẫy chả phải do ai đặt ra mà do chính khả năng của nền kinh tế của mỗi quốc gia. Khả năng trung bình thì sẽ chỉ làng nhàng thôi.
Muốn thoát cái làng nhàng thì phải tự mà làm lấy. Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ.
Bản chất của bẫy thu nhập trung bình là một quốc gia, đến một mức độ phát triển nhất định thì phải thay đổi tính chất thu nhập:
1/ Hoặc từ công nghệ thấp và trung bình lên công nghệ cao
2/ Hoặc từ các ngành lợi nhuận thấp sang các ngành lợi nhuân cao
Nó không khác gì một anh thợ hồ lương 10tr/tháng, muốn lương 20tr/tháng thì phải, hoặc cố học để lên thợ xây bậc cao, hoặc chuyển sang việc khác thu nhập cao hơn (ghi đề chẳng hạn).
Ý thứ 2 (chuyển ngành), với cá nhân thì không khó lắm, nhưng với 1 quốc gia thì chỉ có thể khả thi với các nước nhỏ (như Macau từ làng chài chuyển thành sòng bạc, hoặc Luxemburg từ luyện kim chuyển thành trung tâm tài chính). Còn với các nước dông dân (20 triệu trở lên) thì chỉ có thể bằng cách thứ nhất (sản xuất + công nghệ).
Không đạt và làm chủ được công nghệ cao trong sản xuất thì 1 nước đông dân sẽ bị kẹt ở mức độ trung bình, không thể vượt lên thành nước thu nhập cao. Thậm chí có thể vượt lên xong lại bị đẩy xuống (Braxin).
OF thường dẫn ngưỡng thu nhập cao cho quốc gia (tức là bẫy thu nhập trung bình) là GDP đầu người 12.000 USD/năm nhưng đó là con số đã lâu. Ngưỡng thu nhập cao tăng dần theo thời gian, năm 2024 là 13.875USD/người/năm.
Có khá nhiều ví dụ về các nước bị kẹt bẫy thu nhập trung bình, thậm chí kẹt ở mức dưới thu nhập trung bình. Như Malaysia cứ loanh quanh 11-13 ngàn đô/người trong nhiều năm (ví dụ cực kỳ trực quan và chính xác), hay Thái lan có vẻ bị kẹt ở mức "cận cao" chứ chưa được cao (8-9 ngàn đô/năm). Trung quốc đã tiến sát mức thu nhập cao nhưng do các biến động chính trị kinh tế nên có khả năng sẽ chững lại và song hành bên dưới mức thu nhập cao.
30 năm thế là kém quá rùi còn gì?Với các cụ tự nhục ý 30 năm phải thành Hàn Quốc Nhật bản cơ? Nào là kỳ tích sông Hàn, nào là thần kỳ Nhật bản
