[Funland] Cách mạng Nhung ở Tiệp Khắc tháng 11-1989 – 30 năm nhìn lại

[Escobar]

Em không biết tại sao các cụ cứ phải lấy "thành phố châu Âu" làm chuẩn mực để so, nó thể hiện sự tư ti mặc cảm của các cụ, mà đã mặc cảm thì dễ bị sai lầm. Về khí hậu, Hà Nội (chưa nói đến HCM) có khí hậu cận nhiệt đới gió muà, nóng ẩm là chủ đạo, không bao giờ giông với khí hậu châu Âu, nhất là Đông Âu, nên 1000 năm nữa chứ đừng nói 300 năm, HN cũng không bao giờ giống với châu Âu (kể cả khi GDP bình quân của HN cao gấp 10 lần)

Theo em thì nên lấy chuẩn mực mấy thành phố nam Trung Quốc để làm tiêu chuẩn phấn đấu (vì nó có nhiều điều kiện giống HN, từ con người đến văn hoá, môi trường, khí hậu), như Nam Ninh: xanh, sạch, đẹp, cực kỳ hiện đại về hạ tầng và phát triển KHKT. Kể cả Praha cũng 300 năm nữa chưa chắc bằng được Nam Ninh.

Còn các cụ cứ blah blah là dân nào văn minh hơn thì cũng phải có tiêu chí. Văn minh nó còn thể hiện ở học hành, KHKT, truyền thống, gia đình,... Còn các cụ lấy mấy yếu tố bề ngoài như trật tự công cộng thì em cũng chịu.

Lấy cùng số lượng lớn (ví dụ 5,000,000) dân Tàu, dân Việt và dân Séc sang một nước thứ ba (ví dụ Uzbekistan chẳng hạn), thì 100 năm sau, các cụ nói cộng động nào sẽ phát triển hơn về kinh tế, KHKT, ảnh hưởng chính trị, văn hóa...? Em nghĩ là dân Tàu và dân Việt sẽ phát triển hơn dân Séc.

Tiêu chí gì thì HN, SG cũng thua cực kỳ xa các tp châu ÂU.
Muốn bao biện kiểu gì cũng không tránh khỏi sự thật đó, mà không phải do thiên nhiên mà do con người: mật độ cây xanh, tiện ích của hạ tầng, ô nhiễm nước và không khí.
Mấy kẻ dở hơi mới cố chối bỏ sự ưu việt và thống trị hoàn toàn của văn minh châu Âu: tất cả các nước Á, Phi, Mỹ....đều phải theo mô hình xã hội của châu Âu hết, dù là tư bản hay CS (CS cũng là sản phẩm châu Âu), tất cả các công cụ và tiện ích mà dân Á, Phi, Mỹ đang dùng cũng là sản phẩm của người da trắng xuất xứ châu Âu hết.
500 năm nay, văn minh châu Âu dần dần bành trướng và thống trị hoàn toàn cả thế giới là một sự thật không thể chối cãi chứ không phải là một quan điểm.
Đảng phái, chính phủ, quốc hội, bầu cử, luật lệ, giao thông, chữ viết, tài chính ngân hàng, phúc lợi xã hội, y tế, giáo dục, v.v và v.v....mọi thứ xung quanh ta đều là sản phẩm của văn minh châu Âu-phương Tây.
May ra bây giờ chỉ còn vài bộ lạc ở những nơi hẻo lánh là chưa bị thống trị bởi văn minh châu Âu-phương Tây thôi.
Mấy cái khái niệm mà các cụ đang dùng như "dân tộc", "quốc gia", "sô vanh"....đều là của châu Âu sinh ra.
Khi VN dùng CNCS và CN dân tộc để chống Pháp thì cũng là dùng các công cụ tư tưởng của châu Âu để chống lại một nước châu Âu thôi. 2 phe Quốc, Cộng nội chiến ở TQ, Triều Tiên, VN thì cũng là theo 2 hệ tư tưởng của người Âu sinh ra.

 

[Buryat]

Tiêu chí gì thì HN, SG cũng thua cực kỳ xa các tp châu ÂU.

Đảng phái, chính phủ, quốc hội, bầu cử, luật lệ, giao thông, chữ viết, tài chính ngân hàng, phúc lợi xã hội, y tế, giáo dục, v.v và v.v....mọi thứ xung quanh ta đều là sản phẩm của văn minh châu Âu-phương Tây.
May ra bây giờ chỉ còn vài bộ lạc ở những nơi hẻo lánh là chưa bị thống trị bởi văn minh châu Âu-phương Tây thôi.
Mấy cái khái niệm mà các cụ đang dùng như "dân tộc", "quốc gia", "sô vanh"....đều là của châu Âu sinh ra.
Khi VN dùng CNCS và CN dân tộc để chống Pháp thì cũng là dùng các công cụ tư tưởng của châu Âu để chống lại một nước châu Âu thôi. 2 phe Quốc, Cộng nội chiến ở TQ, Triều Tiên, VN thì cũng là theo 2 hệ tư tưởng của người Âu sinh ra.

Tất cả những cái cụ nói Trung Quốc có trước phương Tây hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm.

- Từ thời Thương Ưởng (trước Tần Thuỷ Hoàng 200 năm) đã có giấy chứng minh nhân dân (đại loại như thế), không có giấy tờ thì không được vào nhà trọ
- Từ thời nhà Tống đã có cái tương tự như hộ khẩu bây giờ. Nhà nào cũng phải đăng ký họ tên thành viên gia đình với chính quyền.
- Đảng phái: từ thời nhà Minh đã có tình trạng phân chia hai đảng trong chính quyền
- Chính phủ: nhà nươc trung ương tập quyền như hiện tại (với TTg và các BTrng) là mô hình có đầu tiên ở Trung Quốc (và VN) từ thời nhà Hán. Châu Âu mới có vào khoảng thế kỷ 18.
- Luật lệ: cái này không biết cụ đang nói gì. Cụ biết các bộ luật từ thời nhà Tần, nhà Hán không. Biết bộ luật Hồng Đức nó tiên tiến hơn các bộ luật đương đại của châu Âu như thế nào không?
- Tổ chức giáo dục TQ và VN đã tuyển người thông qua thi cử từ 2000 năm trước (nhà Tây Hán). Châu Âu mới có vào khoảng thế kỷ 18
- Giao thông: từ đời Tần Thuỷ Hoàng đã chuẩn hoá chiều rộng đường, cách châu Âu đến gần 2000 năm
- Chữ viết: không hiệu cụ đính nói gì. Chữ viết của Việt Nam hiện tại là chữ la-tinh nhưng đâu phải chúng ta không có chữ viết trước đó
- Tài chính - ngân hang: cái này lại nói nhảm nữa. Tiền giấy là Trung Quốc phát minh, ngân hàng, ngân phiếu đều có ở TQ từ rất lâu trước châu Âu. Thậm chí ngành kế toán cũng có ở TQ trước châu Âu. Từ thời nhà Tống manh nha của CN Tư bản, với các xí nghiệp hang nghìn người, có phân công lao động, đã xuất hiện, trước nước Anh khoảng 500 năm.
- Phúc lợi xã hội: nói linh tinh.
- Y tế: y tế hiện đại của châu Âu chỉ mới phát triển từ sau khi Louis Pascal đề ra phương pháp tiệt trùng, còn trước đó cực kỳ lạc hậu và man rợ, kém rất xa so với ý học phương Đông. Lý thyết về pháp y (mổ xác người trong điều tra hình sự) cũng phát triển ở Trung Quốc rất lâu trước châu Âu. Phép tiêm chủng (chủng đậu) là do TQ phát minh và truyền sang châu Âu.
- Giáo dục: Hình như cụ không biết cụ đang nói gì.
- Hải quan: có ở Trung Quốc từ rất lâu và được Mông Cổ truyền sang châu Âu
- Bưu điện: cũng là phát minh của TQ, có lẽ có từ thời nhà Tống, cũng được Mông Cổ truyền sang châu Âu
- Hệ thống thuế: Trước khi Mông Cổ truyền bá cách thức tổ chức đánh thuế của TQ sang châu Âu, hệ thong thuế của châu Âu vẫn còn rất thô sơ
- Vũ khí: hỏa pháo, sung trường, mìn, thủy lôi, lựu đạn, tên lửa ... đều được TQ phát minh và truyền sang châu Âu, có lẽ chủ yếu là do người Mông Cổ

Gần như 100% mô hình nhà nước hiện đại đã tồn tại ở Trung Quốc từ rất lâu, thậm chí hàng nghìn năm trước phương Tây. Đến thế ký 16 - 17, các chính quyền châu Âu rất hâm mộ mô hình nhà nước TQ và muốn bê nguyên xi sang áp dung ở châu Âu (cụ xem về nhà tư tưởng Voltaire nhé).

Châu Âu mà không có văn minh Đông Á truyền sang nhờ vó ngựa Mông Cổ thì không có thời Phục Hưng đâu cụ.

Nhưng có điều ngược đời là hầu hết các thứ mà châu Âu cóp nhặt từ Đông Á lại được phương Tây coi là chính họ phát minh ra, sau đó truyền bá ý tưởng đó cho các thuộc địa, thế là dân thuộc địa cứ thế mà tin. Đến cái đồng hồ cơ khí cũng là do TQ phát minh đầu tiên, châu Âu chỉ hoàn thiện, nhưng khi truyền sang Việt Nam thì dân VN coi đồng hồ là phát minh của châu Âu, thậm chí chử "đồng hồ" cũng đã được một số cụ giải thích là có gốc gác la-tinh, trong khi nghĩa thực của nó là "cái hồ bằng đồng" dùng để chứa nước (trong đồng hồ nước cổ). Phép tiêm chủng là do TQ phát minh, sau đó truyền qua đường Thổ Nhĩ Kỳ sang châu Âu nhưng đến Anh thì nó được gán cho một người tên là Giên-nơ. Thế là dân thuộc địa cứ thế mà tin là nước Anh phát minh ra tiêm chủng.

 

[amylvs]

Em chen vào hỏi ngu tí là Nam Kinh và Nam Ninh là 2 TP khác nhau phải không các cụ?

 

[Buryat]

Em chen vào hỏi ngu tí là Nam Kinh và Nam Ninh là 2 TP khác nhau phải không các cụ?

Khác nhau nhiều nhé. Cụ tự tra google thôi, tiếng Việt cũng được.

 

[hoviba]

Tất cả những cái cụ nói TQ nó có trước phương Tây hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm.

- Từ thời Thương Ưởng (trước Tần Thuỷ Hoàng 200 năm) đã có giấy chứng minh nhân dân (đại loại như thế), không có giấy tờ thì không được vào nhà trọ
- Từ thời nhà Tống đã có cái tương tự như hộ khẩu bây giờ. Nhà nào cũng phải đăng ký họ tên thành viên gia đình với chính quyền.
- Đảng phái: từ thời nhà Minh đã có tình trạng phân chia hai đảng trong chính quyền
- Chính phủ: nhà nươc trung ương tập quyền như hiện tại là mô hình có đầu tiên ở Trung Quốc (và VN) từ thời Tần Thuỷ Hoàng. Châu Âu mới có vào khoảng thế kỷ 18
- Luật lệ: cái này không biết cụ đang nói gì. Cụ biết các bộ luật từ thời nhà Tần, nhà Hán không. Biết bộ luật Hồng Đức nó tiên tiến hơn các bộ luật đương đại của châu Âu như thế nào không?
- Tổ chức giáo dục TQ và VN đã tuyển người thông qua thi cử từ 2000 năm trước (nhà Tây Hán). Châu Âu mới có vào khoảng thế kỷ 18
- Giao thông: từ đời Tần Thuỷ Hoàng đã chuẩn hoá chiều rộng đường, cách châu Âu đến gần 2000 năm
- Chữ viết: không hiệu cụ đính nói gì. Chữ viết của Việt Nam hiện tại là chữ la-tinh nhưng đâu phải chúng ta không có chữ viết trước đó
- Tài chính - ngân hang: cái này lại nói nhảm nữa. Tiền giấy là Trung Quốc phát minh, ngân hàng, ngân phiếu đều có ở TQ từ rất lâu trước châu Âu. Thậm chí ngành kế toán cũng có ở TQ trước châu Âu. Từ thời nhà Tống manh nha của CN Tư bản, với các xí nghiệp hang nghìn người, có phân công lao động, đã xuất hiện, trước nước Anh khoảng 500 năm.
- Phúc lợi xã hội: nói linh tinh.
- Y tế: y tế hiện đại của châu Âu chỉ mới phát triển từ sau khi Louis Pascal đề ra phương pháp tiệt trùng, còn trước đó cực kỳ lạc hậu và man rợ, kém rất xa so với ý học phương Đông. Lý thyết về pháp y cũng phát triển ở Trung Quốc rất lâu trước châu Âu.
- Giáo dục: Hình như cụ không biết cụ đang nói gì.

Gần như 100% mô hình nhà nước hiện đại đã tồn tại ở Trung Quốc từ hàng nghìn năm trước phương Tây. Đến thế ký 16 - 17, các chính quyền châu Âu rất hâm mộ mô hình nhà nước TQ và muốn bê nguyên xi sang áp dung ở châu Âu (cụ xem về nhà tư tưởng Voltaire nhé).

Châu Âu mà không có văn minh Đông Á truyền sang nhờ vó ngựa Mông Cổ thì không có thời Phục Hưng đâu cụ.

Nhưng có điều ngược đời là hầu hết các thứ mà châu Âu cóp nhặt từ Đông Á lại được phương Tây coi là chính họ phát minh ra, sau đó truyền bá ý tưởng đó cho các thuộc địa, thế là dân thuộc địa cứ thế mà tin. Đến cái đồng hồ cơ khí cũng là do TQ phát minh đầu tiên, châu Âu chỉ hoàn thiện, nhưng khi truyền sang VN thì dân VN coi đồng hồ là phát minh của châu Âu, thậm chí chử "đồng hồ" cũng đã được một số cụ giải thích là có gốc gác la-tinh, trong khi nghĩa thực của nó là "cái hồ bằng đồng" dung để chứa nước (dùng trong đồng hồ nước cổ).

Cụ có vẻ hiểu nhiều về Trung Quốc, em thì mới có điều kiện sống và đi thăm quan được nhiều nơi ở Châu Âu thôi. Nhưng em thấy không phải tự nhiên mà họ được coi là lục địa già. Em chỉ nói về một số thứ ở nước Séc (một quốc gia tầm trung ở châu Âu) để cụ so sánh với nền văn minh của Trung Quốc.

Đầu tiên là giáo dục: như có còm trước em nói Universita Karlova (viết tắt là UK) là trường đại học lâu đời nhất ở Trung và Đông Âu. Trường được Vua Karel IV xây dựng từ năm 1348 và tồn tại cho tới ngày hôm nay. Tất nhiên trường cũng được trùng tu nhiều lần nhưng vẫn giữ nguyên được hiện trạng qua bao nhiêu thế kỷ. Như vậy không thể nói nền giáo dục của Séc đã sang Trung Quốc để học hỏi từ thế kỷ 14.

Về giao thông: từ năm 1849, Séc đã có hệ thống đường sắt chạy xuyên suốt nối từ Dresden sang tới Wien. Năm 1897 Tatra là thương hiệu xe ôtô đầu tiên được sản xuất tại Séc và sau này có thêm hãng Škoda. Năm 1929 thì cứ 100 người dân sống tại Praha thì có 1 chiếc xe ôtô. Năm 1918 Československa đã có 2 công ty sản xuất máy bay là AERO và AVIA. Cụ có thể gúc để tìm hiểu về những sản phẩm của 2 công ty này.

Về y tế thì CH Séc là một trong những nước mà vấn đề y tế được xã hội đảm bảo ở mức cao tại Châu Âu. Về việc này em có thể đảm bảo với cụ.

Chỉ cần sơ qua 3 yếu tố cơ bản là giáo dục, giao thông và y tế để cụ thấy rằng Séc cũng đã có được sự phát triển từ rất lâu. Nhưng vì những biến cố lịch sử nên họ bị kìm hãm lại. Hơn nữa dân Séc thường lành tính, ít đấu tranh nên họ thường đầu hàng quân sâm lược. Cái này thì cũng không trách họ được, bởi bản chất họ như vậy rồi.

 

[Buryat]

Cụ có vẻ hiểu nhiều về Trung Quốc, em thì mới có điều kiện sống và đi thăm quan được nhiều nơi ở Châu Âu thôi. Nhưng em thấy không phải tự nhiên mà họ được coi là lục địa già. Em chỉ nói về một số thứ ở nước Séc (một quốc gia tầm trung ở châu Âu) để cụ so sánh với nền văn minh của Trung Quốc.

Đầu tiên là giáo dục: như có còm trước em nói Universita Karlova (viết tắt là UK) là trường đại học lâu đời nhất ở Trung và Đông Âu. Trường được Vua Karel IV xây dựng từ năm 1348 và tồn tại cho tới ngày hôm nay. Tất nhiên trường cũng được trùng tu nhiều lần nhưng vẫn giữ nguyên được hiện trạng qua bao nhiêu thế kỷ. Như vậy không thể nói nền giáo dục của Séc đã sang Trung Quốc để học hỏi từ thế kỷ 14.

Về giao thông: từ năm 1849, Séc đã có hệ thống đường sắt chạy xuyên suốt nối từ Dresden sang tới Wien. Năm 1897 Tatra là thương hiệu xe ôtô đầu tiên được sản xuất tại Séc và sau này có thêm hãng Škoda. Năm 1929 thì cứ 100 người dân sống tại Praha thì có 1 chiếc xe ôtô. Năm 1918 Československa đã có 2 công ty sản xuất máy bay là AERO và AVIA. Cụ có thể gúc để tìm hiểu về những sản phẩm của 2 công ty này.

Về y tế thì CH Séc là một trong những nước mà vấn đề y tế được xã hội đảm bảo ở mức cao tại Châu Âu. Về việc này em có thể đảm bảo với cụ.

Chỉ cần sơ qua 3 yếu tố cơ bản là giáo dục, giao thông và y tế để cụ thấy rằng Séc cũng đã có được sự phát triển từ rất lâu. Nhưng vì những biến cố lịch sử nên họ bị kìm hãm lại. Hơn nữa dân Séc thường lành tính, ít đấu tranh nên họ thường đầu hàng quân sâm lược. Cái này thì cũng không trách họ được, bởi bản chất họ như vậy rồi.

Séc thì chuẩn rồi cụ. Em có nói khác đâu. thậm chí nếu cho em định cư ở châu Âu, em sẽ chon những nơi như Séc hơn là Anh, Pháp, Đức, dù mức sống thấp hơn 1 chút cũng được.

Tất nhiên đến khoảng đầu - giữa thế kỷ 18 (sau thời Khang Hy Trung Quốc) thì châu Âu bắt đầu vượt lên hẳn TQ rồi.

 

[Escobar]

Tất cả những cái cụ nói Trung Quốc có trước phương Tây hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm.

- Từ thời Thương Ưởng (trước Tần Thuỷ Hoàng 200 năm) đã có giấy chứng minh nhân dân (đại loại như thế), không có giấy tờ thì không được vào nhà trọ
- Từ thời nhà Tống đã có cái tương tự như hộ khẩu bây giờ. Nhà nào cũng phải đăng ký họ tên thành viên gia đình với chính quyền.
- Đảng phái: từ thời nhà Minh đã có tình trạng phân chia hai đảng trong chính quyền
- Chính phủ: nhà nươc trung ương tập quyền như hiện tại (với TTg và các BTrng) là mô hình có đầu tiên ở Trung Quốc (và VN) từ thời nhà Hán. Châu Âu mới có vào khoảng thế kỷ 18.
- Luật lệ: cái này không biết cụ đang nói gì. Cụ biết các bộ luật từ thời nhà Tần, nhà Hán không. Biết bộ luật Hồng Đức nó tiên tiến hơn các bộ luật đương đại của châu Âu như thế nào không?
- Tổ chức giáo dục TQ và VN đã tuyển người thông qua thi cử từ 2000 năm trước (nhà Tây Hán). Châu Âu mới có vào khoảng thế kỷ 18
- Giao thông: từ đời Tần Thuỷ Hoàng đã chuẩn hoá chiều rộng đường, cách châu Âu đến gần 2000 năm
- Chữ viết: không hiệu cụ đính nói gì. Chữ viết của Việt Nam hiện tại là chữ la-tinh nhưng đâu phải chúng ta không có chữ viết trước đó
- Tài chính - ngân hang: cái này lại nói nhảm nữa. Tiền giấy là Trung Quốc phát minh, ngân hàng, ngân phiếu đều có ở TQ từ rất lâu trước châu Âu. Thậm chí ngành kế toán cũng có ở TQ trước châu Âu. Từ thời nhà Tống manh nha của CN Tư bản, với các xí nghiệp hang nghìn người, có phân công lao động, đã xuất hiện, trước nước Anh khoảng 500 năm.
- Phúc lợi xã hội: nói linh tinh.
- Y tế: y tế hiện đại của châu Âu chỉ mới phát triển từ sau khi Louis Pascal đề ra phương pháp tiệt trùng, còn trước đó cực kỳ lạc hậu và man rợ, kém rất xa so với ý học phương Đông. Lý thyết về pháp y (mổ xác người trong điều tra hình sự) cũng phát triển ở Trung Quốc rất lâu trước châu Âu. Phép tiêm chủng (chủng đậu) là do TQ phát minh và truyền sang châu Âu.
- Giáo dục: Hình như cụ không biết cụ đang nói gì.
- Hải quan: có ở Trung Quốc từ rất lâu và được Mông Cổ truyền sang châu Âu
- Bưu điện: cũng là phát minh của TQ, có lẽ có từ thời nhà Tống, cũng được Mông Cổ truyền sang châu Âu
- Hệ thống thuế: Trước khi Mông Cổ truyền bá cách thức tổ chức đánh thuế của TQ sang châu Âu, hệ thong thuế của châu Âu vẫn còn rất thô sơ
- Vũ khí: hỏa pháo, sung trường, mìn, thủy lôi, lựu đạn, tên lửa ... đều được TQ phát minh và truyền sang châu Âu, có lẽ chủ yếu là do người Mông Cổ

Gần như 100% mô hình nhà nước hiện đại đã tồn tại ở Trung Quốc từ rất lâu, thậm chí hàng nghìn năm trước phương Tây. Đến thế ký 16 - 17, các chính quyền châu Âu rất hâm mộ mô hình nhà nước TQ và muốn bê nguyên xi sang áp dung ở châu Âu (cụ xem về nhà tư tưởng Voltaire nhé).

Châu Âu mà không có văn minh Đông Á truyền sang nhờ vó ngựa Mông Cổ thì không có thời Phục Hưng đâu cụ.

Nhưng có điều ngược đời là hầu hết các thứ mà châu Âu cóp nhặt từ Đông Á lại được phương Tây coi là chính họ phát minh ra, sau đó truyền bá ý tưởng đó cho các thuộc địa, thế là dân thuộc địa cứ thế mà tin. Đến cái đồng hồ cơ khí cũng là do TQ phát minh đầu tiên, châu Âu chỉ hoàn thiện, nhưng khi truyền sang Việt Nam thì dân VN coi đồng hồ là phát minh của châu Âu, thậm chí chử "đồng hồ" cũng đã được một số cụ giải thích là có gốc gác la-tinh, trong khi nghĩa thực của nó là "cái hồ bằng đồng" dùng để chứa nước (trong đồng hồ nước cổ). Phép tiêm chủng là do TQ phát minh, sau đó truyền qua đường Thổ Nhĩ Kỳ sang châu Âu nhưng đến Anh thì nó được gán cho một người tên là Giên-nơ. Thế là dân thuộc địa cứ thế mà tin là nước Anh phát minh ra tiêm chủng.

Đừng tự sướng nhiều mang bệnh đấy cụ ơi.
Các yếu tố riêng lẻ, có thể châu Âu đi sau, ví dụ như chữ số, máy in, thuốc nổ...nhưng cả một hệ thống văn minh có khả năng liên tục tiến bộ trong 500 năm nay (dân tộc-quốc gia-biên giới lãnh thổ-nhà nước-khoa học-tài chính-công nghiệp-y tế-phúc lợi xã hội...) thì là đặc sản của châu Âu (và phần mở rộng của nó).
Tất cả thế giới đã và đang vận hành theo luật chơi của người da trắng gốc châu Âu, từ Hồi giáo qua Trung quốc đến Phi châu.

 

[Buryat]

Đừng tự sướng nhiều mang bệnh đấy cụ ơi.
Các yếu tố riêng lẻ, có thể châu Âu đi sau, ví dụ như chữ số, máy in, thuốc nổ...nhưng cả một hệ thống văn minh có khả năng liên tục tiến bộ trong 500 năm nay (dân tộc-quốc gia-biên giới lãnh thổ-nhà nước-khoa học-tài chính-công nghiệp-y tế-phúc lợi xã hội...) thì là đặc sản của châu Âu (và phần mở rộng của nó).
Tất cả thế giới đã và đang vận hành theo luật chơi của người da trắng gốc châu Âu, từ Hồi giáo qua Trung quốc đến Phi châu.

- Cổ đại: Ai Cập, Hy Lạp, La Mã
- Sau thời cổ đại thì Trung Quốc và Đông Á là trung tâm của thế giới về tất cả mọi lĩnh vực, từ kinh tế, khoa học kỹ thuật đến văn hóa, cho đến khoảng đầu thế kỷ 18.
- Từ đầu thế kỷ 18 đến nay thì phương Tây là trung tâm.
- 50 năm nữa thì không biết thế nào.

 

[sam-myjava]

Tiệp Khắc nó tuyệt vời thế cơ à cụ. Em chưa sang, nhưng em biết nhiều địa danh ở Tiệp, nó gắn liền với tuổi thơ của em, như sông Vltava hay quảng trường vuông ở Bratislava.

Còn em sang châu Âu, sang Italy đi khắp vùng Emiglia Romagna, đến Venize, Firenze, thăm nhà thờ có các kiệt tác của Michealangelo mà em đã đọc từ bé ở nhà, sang Anh đến trung học Eton là nơi con vua cháu chúa học hay cung điện hoàng gia Anh, nói thật là em cũng chỉ thấy nó đẹp, nhưng cũng không có cảm giác mặc cảm gì. Có lẽ tư tưởng của em nó sô vanh theo hướng ngược, coi Việt Nam là nhất nên nhìn khác.

thế nên nó có câu ngạn ngữ ;Všechno je dobré, ale můj domov je nejlepší

 

[Buryat]

thế nên nó có câu ngạn ngữ ;Všechno je dobré, ale můj domov je nejlepší

Cụ dịch đi, google chắc không dịch nổi ngạn ngữ đâu.

 

[Không sợ vợ]

thế nên nó có câu ngạn ngữ ;Všechno je dobré, ale můj domov je nejlepší

Câu này của thớt sai rồi Vsude je dobre, doma nejlip! (Ở đâu cũng tốt, ở nhà tốt nhất)

 

[XPQ]

Tất cả những cái cụ nói Trung Quốc có trước phương Tây hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm.

- Từ thời Thương Ưởng (trước Tần Thuỷ Hoàng 200 năm) đã có giấy chứng minh nhân dân (đại loại như thế), không có giấy tờ thì không được vào nhà trọ
- Từ thời nhà Tống đã có cái tương tự như hộ khẩu bây giờ. Nhà nào cũng phải đăng ký họ tên thành viên gia đình với chính quyền.
- Đảng phái: từ thời nhà Minh đã có tình trạng phân chia hai đảng trong chính quyền
- Chính phủ: nhà nươc trung ương tập quyền như hiện tại (với TTg và các BTrng) là mô hình có đầu tiên ở Trung Quốc (và VN) từ thời nhà Hán. Châu Âu mới có vào khoảng thế kỷ 18.
- Luật lệ: cái này không biết cụ đang nói gì. Cụ biết các bộ luật từ thời nhà Tần, nhà Hán không. Biết bộ luật Hồng Đức nó tiên tiến hơn các bộ luật đương đại của châu Âu như thế nào không?
- Tổ chức giáo dục TQ và VN đã tuyển người thông qua thi cử từ 2000 năm trước (nhà Tây Hán). Châu Âu mới có vào khoảng thế kỷ 18
- Giao thông: từ đời Tần Thuỷ Hoàng đã chuẩn hoá chiều rộng đường, cách châu Âu đến gần 2000 năm
- Chữ viết: không hiệu cụ đính nói gì. Chữ viết của Việt Nam hiện tại là chữ la-tinh nhưng đâu phải chúng ta không có chữ viết trước đó
- Tài chính - ngân hang: cái này lại nói nhảm nữa. Tiền giấy là Trung Quốc phát minh, ngân hàng, ngân phiếu đều có ở TQ từ rất lâu trước châu Âu. Thậm chí ngành kế toán cũng có ở TQ trước châu Âu. Từ thời nhà Tống manh nha của CN Tư bản, với các xí nghiệp hang nghìn người, có phân công lao động, đã xuất hiện, trước nước Anh khoảng 500 năm.
- Phúc lợi xã hội: nói linh tinh.
- Y tế: y tế hiện đại của châu Âu chỉ mới phát triển từ sau khi Louis Pascal đề ra phương pháp tiệt trùng, còn trước đó cực kỳ lạc hậu và man rợ, kém rất xa so với ý học phương Đông. Lý thyết về pháp y (mổ xác người trong điều tra hình sự) cũng phát triển ở Trung Quốc rất lâu trước châu Âu. Phép tiêm chủng (chủng đậu) là do TQ phát minh và truyền sang châu Âu.
- Giáo dục: Hình như cụ không biết cụ đang nói gì.
- Hải quan: có ở Trung Quốc từ rất lâu và được Mông Cổ truyền sang châu Âu
- Bưu điện: cũng là phát minh của TQ, có lẽ có từ thời nhà Tống, cũng được Mông Cổ truyền sang châu Âu
- Hệ thống thuế: Trước khi Mông Cổ truyền bá cách thức tổ chức đánh thuế của TQ sang châu Âu, hệ thong thuế của châu Âu vẫn còn rất thô sơ
- Vũ khí: hỏa pháo, sung trường, mìn, thủy lôi, lựu đạn, tên lửa ... đều được TQ phát minh và truyền sang châu Âu, có lẽ chủ yếu là do người Mông Cổ

Gần như 100% mô hình nhà nước hiện đại đã tồn tại ở Trung Quốc từ rất lâu, thậm chí hàng nghìn năm trước phương Tây. Đến thế ký 16 - 17, các chính quyền châu Âu rất hâm mộ mô hình nhà nước TQ và muốn bê nguyên xi sang áp dung ở châu Âu (cụ xem về nhà tư tưởng Voltaire nhé).

Châu Âu mà không có văn minh Đông Á truyền sang nhờ vó ngựa Mông Cổ thì không có thời Phục Hưng đâu cụ.

Nhưng có điều ngược đời là hầu hết các thứ mà châu Âu cóp nhặt từ Đông Á lại được phương Tây coi là chính họ phát minh ra, sau đó truyền bá ý tưởng đó cho các thuộc địa, thế là dân thuộc địa cứ thế mà tin. Đến cái đồng hồ cơ khí cũng là do TQ phát minh đầu tiên, châu Âu chỉ hoàn thiện, nhưng khi truyền sang Việt Nam thì dân VN coi đồng hồ là phát minh của châu Âu, thậm chí chử "đồng hồ" cũng đã được một số cụ giải thích là có gốc gác la-tinh, trong khi nghĩa thực của nó là "cái hồ bằng đồng" dùng để chứa nước (trong đồng hồ nước cổ). Phép tiêm chủng là do TQ phát minh, sau đó truyền qua đường Thổ Nhĩ Kỳ sang châu Âu nhưng đến Anh thì nó được gán cho một người tên là Giên-nơ. Thế là dân thuộc địa cứ thế mà tin là nước Anh phát minh ra tiêm chủng.

Khi bác viết dài ra như thế này, em lại nhận ra đây là phương châm "Trung thể tây dụng" nổi tiếng của Bắc Kinh trong t uyên truyền nội địa, làm người Trung cuốc tự hào rằng tổ tiên họ làm ra phần lớn những thứ tinh hoa của thế giới mà phương Tây đang phát huy.

Bác có thể cho em nguồn tìm hiểu thông tin người TQ phát minh ra phương pháp chủng đậu được không?
Còn về Hải quan, em có xem một phim trên Natgeo về chiến tranh thuốc phiện, cho đến tận thời Càn Long, người Trung cuốc phải thuê một tay Scot làm viên chức hải quan tại Quảng Châu, chính tay này là cha đẻ ngành hải quan TQ với việc thiết lập trạm hải quan cao nhất thế giới thời đó ở Tây Tạng và là người đào tạo hàng trăm viên chức hải quan nhà Thanh. Tay này chết được chôn tại TQ.
Về cái đồng hồ thì càng cần có thêm thông tin nguồn bác cho em xin.

Không khẳng định rằng Trung Hoa là một nền văn minh vĩ đại, nhưng những gì bác nói rất cần được kiểm chứng.

 

[Vova]

thế nên nó có câu ngạn ngữ ;Všechno je dobré, ale můj domov je nejlepší

Všude dobře, doma nejlíp hay theo Všade dobre, doma najlepšie nếu dịch xuống dưới mạn Blava cụ ạ.

 

[Vietjuve]

Quảng trường Vaclav bây giờ

https://img.otofun.net/upload/v6/2019/11/25/4016457-18389-img-1995-m-enevcckyigou3l-
lql.jpg

Bia tưởng niệm

Em ở đây chơi tháng 8 vừa rồi. Đúng tuần chính quyền tưởng nhớ biểu tình chống LX, có máy chiếu và nhiều tư liệu quý. Tòa nhà vẫn còn những vết đạn....

 

[Buryat]

Khi bác viết dài ra như thế này, em lại nhận ra đây là phương châm "Trung thể tây dụng" nổi tiếng của Bắc Kinh trong t uyên truyền nội địa, làm người Trung cuốc tự hào rằng tổ tiên họ làm ra phần lớn những thứ tinh hoa của thế giới mà phương Tây đang phát huy.

Bác có thể cho em nguồn tìm hiểu thông tin người TQ phát minh ra phương pháp chủng đậu được không?
Còn về Hải quan, em có xem một phim trên Natgeo về chiến tranh thuốc phiện, cho đến tận thời Càn Long, người Trung cuốc phải thuê một tay Scot làm viên chức hải quan tại Quảng Châu, chính tay này là cha đẻ ngành hải quan TQ với việc thiết lập trạm hải quan cao nhất thế giới thời đó ở Tây Tạng và là người đào tạo hàng trăm viên chức hải quan nhà Thanh. Tay này chết được chôn tại TQ.
Về cái đồng hồ thì càng cần có thêm thông tin nguồn bác cho em xin.

Không khẳng định rằng Trung Hoa là một nền văn minh vĩ đại, nhưng những gì bác nói rất cần được kiểm chứng.

Mời cụ,

Chủng đậu: xem Sử Trung quốc của cu Nguyễn Hiến Lê

Hải quan: em nói là hải quan có ở Trung Quốc trước và được Mông Cổ truyền sang Âu châu. Còn việc 600 năm sau Trung Quốc bắt đầu đi xuống rồi thì đến vũ khí (pháo, súng) còn phải nhập từ phương Tây, thì thuê nhân viên hải quan là chuyện có gì lạ.

Đồng hồ: cụ xem mục mechanical clock trong Wikipedia.

Em đọc sách về Trung Quốc rất nhiều. Riêng Sử ký Tư Mã Thiên nhà em có ba bộ khác nhau của ba dịch giả, nên cũng có những cái em không nhớ chính xác nguồn. Mong các cụ thông cảm. Có nhiều thứ các cụ cứ nghĩ là hiện đại mới có, nhưng Trung Quốc, Nhật Bản đã có từ rất lâu. Một ví dụ là cửa tự động mở (khi có người đến gần), ở Trung Quốc đã có hình như trước thế kỷ thứ 10, em nhớ là thời nhà Đường (chạy bằng sức nước), hoặc một số máy móc tự động dạng automat

 

[xecon]

Tất cả những cái cụ nói Trung Quốc có trước phương Tây hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm.

- Từ thời Thương Ưởng (trước Tần Thuỷ Hoàng 200 năm) đã có giấy chứng minh nhân dân (đại loại như thế), không có giấy tờ thì không được vào nhà trọ
- Từ thời nhà Tống đã có cái tương tự như hộ khẩu bây giờ. Nhà nào cũng phải đăng ký họ tên thành viên gia đình với chính quyền.
- Đảng phái: từ thời nhà Minh đã có tình trạng phân chia hai đảng trong chính quyền
- Chính phủ: nhà nươc trung ương tập quyền như hiện tại (với TTg và các BTrng) là mô hình có đầu tiên ở Trung Quốc (và VN) từ thời nhà Hán. Châu Âu mới có vào khoảng thế kỷ 18.
- Luật lệ: cái này không biết cụ đang nói gì. Cụ biết các bộ luật từ thời nhà Tần, nhà Hán không. Biết bộ luật Hồng Đức nó tiên tiến hơn các bộ luật đương đại của châu Âu như thế nào không?
- Tổ chức giáo dục TQ và VN đã tuyển người thông qua thi cử từ 2000 năm trước (nhà Tây Hán). Châu Âu mới có vào khoảng thế kỷ 18
- Giao thông: từ đời Tần Thuỷ Hoàng đã chuẩn hoá chiều rộng đường, cách châu Âu đến gần 2000 năm
- Chữ viết: không hiệu cụ đính nói gì. Chữ viết của Việt Nam hiện tại là chữ la-tinh nhưng đâu phải chúng ta không có chữ viết trước đó
- Tài chính - ngân hang: cái này lại nói nhảm nữa. Tiền giấy là Trung Quốc phát minh, ngân hàng, ngân phiếu đều có ở TQ từ rất lâu trước châu Âu. Thậm chí ngành kế toán cũng có ở TQ trước châu Âu. Từ thời nhà Tống manh nha của CN Tư bản, với các xí nghiệp hang nghìn người, có phân công lao động, đã xuất hiện, trước nước Anh khoảng 500 năm.
- Phúc lợi xã hội: nói linh tinh.
- Y tế: y tế hiện đại của châu Âu chỉ mới phát triển từ sau khi Louis Pascal đề ra phương pháp tiệt trùng, còn trước đó cực kỳ lạc hậu và man rợ, kém rất xa so với ý học phương Đông. Lý thyết về pháp y (mổ xác người trong điều tra hình sự) cũng phát triển ở Trung Quốc rất lâu trước châu Âu. Phép tiêm chủng (chủng đậu) là do TQ phát minh và truyền sang châu Âu.
- Giáo dục: Hình như cụ không biết cụ đang nói gì.
- Hải quan: có ở Trung Quốc từ rất lâu và được Mông Cổ truyền sang châu Âu
- Bưu điện: cũng là phát minh của TQ, có lẽ có từ thời nhà Tống, cũng được Mông Cổ truyền sang châu Âu
- Hệ thống thuế: Trước khi Mông Cổ truyền bá cách thức tổ chức đánh thuế của TQ sang châu Âu, hệ thong thuế của châu Âu vẫn còn rất thô sơ
- Vũ khí: hỏa pháo, sung trường, mìn, thủy lôi, lựu đạn, tên lửa ... đều được TQ phát minh và truyền sang châu Âu, có lẽ chủ yếu là do người Mông Cổ

Gần như 100% mô hình nhà nước hiện đại đã tồn tại ở Trung Quốc từ rất lâu, thậm chí hàng nghìn năm trước phương Tây. Đến thế ký 16 - 17, các chính quyền châu Âu rất hâm mộ mô hình nhà nước TQ và muốn bê nguyên xi sang áp dung ở châu Âu (cụ xem về nhà tư tưởng Voltaire nhé).

Châu Âu mà không có văn minh Đông Á truyền sang nhờ vó ngựa Mông Cổ thì không có thời Phục Hưng đâu cụ.

Nhưng có điều ngược đời là hầu hết các thứ mà châu Âu cóp nhặt từ Đông Á lại được phương Tây coi là chính họ phát minh ra, sau đó truyền bá ý tưởng đó cho các thuộc địa, thế là dân thuộc địa cứ thế mà tin. Đến cái đồng hồ cơ khí cũng là do TQ phát minh đầu tiên, châu Âu chỉ hoàn thiện, nhưng khi truyền sang Việt Nam thì dân VN coi đồng hồ là phát minh của châu Âu, thậm chí chử "đồng hồ" cũng đã được một số cụ giải thích là có gốc gác la-tinh, trong khi nghĩa thực của nó là "cái hồ bằng đồng" dùng để chứa nước (trong đồng hồ nước cổ). Phép tiêm chủng là do TQ phát minh, sau đó truyền qua đường Thổ Nhĩ Kỳ sang châu Âu nhưng đến Anh thì nó được gán cho một người tên là Giên-nơ. Thế là dân thuộc địa cứ thế mà tin là nước Anh phát minh ra tiêm chủng.

Mấy cái cụ nói nó có từ Hy Lạp - La Mã cổ đại. ngay cả đảng phái chính trị, toà án, nghị viện, nền cộng hoà cũng có từ lúc đó. cái thời phục hưng là nó quay lại các giá trị Hy Là trước đây thôi. Ông TQ thì cái gì cũng nhận vơ. nói thật cái tư tưởng hủ nho làm triệt tiêu tính sáng tạo và phát triển nên TQ chã có vẹo gì ngoài mấy cái đông y cổ lỗ xỉ

 

[XPQ]

Mời cụ,

Chủng đậu: xem Sử Trung quốc của cu Nguyễn Hiến Lê

Hải quan: em nói là hải quan có ở Trung Quốc trước và được Mông Cổ truyền sang Âu châu. Còn việc 600 năm sau Trung Quốc bắt đầu đi xuống rồi thì đến vũ khí (pháo, súng) còn phải nhập từ phương Tây, thì thuê nhân viên hải quan là chuyện có gì lạ.

Đồng hồ: cụ xem mục mechanical clock trong Wikipedia.

Em đọc sách về Trung Quốc rất nhiều. Riêng Sử ký Tư Mã Thiên nhà em có ba bộ khác nhau của ba dịch giả, nên cũng có những cái em không nhớ chính xác nguồn. Mong các cụ thông cảm. Có nhiều thứ các cụ cứ nghĩ là hiện đại mới có, nhưng Trung Quốc, Nhật Bản đã có từ rất lâu. Một ví dụ là cửa tự động mở (khi có người đến gần), ở Trung Quốc đã có hình như trước thế kỷ thứ 10, em nhớ là thời nhà Đường (chạy bằng sức nước), hoặc một số máy móc tự động dạng automat

TQ thì nhiều sách, và Việt Nam đọc cũng nhiều sách TQ. Tuy nhiên, từ khi có in ấn và xuất bản thì số lượng tác phẩm của TQ không là gì.

Mặt khác, nối về chủng đậu thì thực ra nó có nguồn gốc từ Ấn Độ trước TQ tới 2000 năm. Cái này wiki cũng có đề cập nếu như chúng ta tạm tin vào wiki. Cụ Nguyễn Hiến Lê có thể đã không có đủ các nguồn tham khảo.
Nếu mở điếm canh thu thuế thì chưa gọi là hải quan. Hải quan là một nghề đặc biệt tỉ mỉ nhờ vào hệ thống phân loại hàng hóa, nghề hải quan ở TQ trước khi có thương điếm Quảng Châu thì chỉ là đếm bao gói thu tiền thôi, nếu người TQ quả thực đẻ re nghề này đã chả phải nhờ tay Scot len kia đào tạo và cũng không đến nỗi phải nhờ ông Lâm Tắc Từ đứng ra tịch thu thuốc phiện vì thuốc phiện do người Anh người Mỹ chúng nó đưa vào đường chính ngạch hẳn hoi.
Rồi cả vụ xí nghiệp đời Tống, cũng trên Natgeo em nghe bọn tây nó ca ngợi về sự phân công lao động tài tình ở các xưởng thủ công, như ở Hồ Châu làm bút hay ở Tô Châu làm lụa. Tuy nhiên, cái đó gọi là phân công lao động thủ công. Còn về tổ chức sản xuất hiện đại thì phải sau ông Dêm Oát.

 

[amylvs]

Câu này của thớt sai rồi Vsude je dobre, doma nejlip! (Ở đâu cũng tốt, ở nhà tốt nhất)

Cũng vưỡn chưa đúng!
Všade dobre, doma najlepšie

 

[Bachsima]

Cụ có vẻ hiểu nhiều về Trung Quốc, em thì mới có điều kiện sống và đi thăm quan được nhiều nơi ở Châu Âu thôi. Nhưng em thấy không phải tự nhiên mà họ được coi là lục địa già. Em chỉ nói về một số thứ ở nước Séc (một quốc gia tầm trung ở châu Âu) để cụ so sánh với nền văn minh của Trung Quốc.

Đầu tiên là giáo dục: như có còm trước em nói Universita Karlova (viết tắt là UK) là trường đại học lâu đời nhất ở Trung và Đông Âu. Trường được Vua Karel IV xây dựng từ năm 1348 và tồn tại cho tới ngày hôm nay. Tất nhiên trường cũng được trùng tu nhiều lần nhưng vẫn giữ nguyên được hiện trạng qua bao nhiêu thế kỷ. Như vậy không thể nói nền giáo dục của Séc đã sang Trung Quốc để học hỏi từ thế kỷ 14.

Về giao thông: từ năm 1849, Séc đã có hệ thống đường sắt chạy xuyên suốt nối từ Dresden sang tới Wien. Năm 1897 Tatra là thương hiệu xe ôtô đầu tiên được sản xuất tại Séc và sau này có thêm hãng Škoda. Năm 1929 thì cứ 100 người dân sống tại Praha thì có 1 chiếc xe ôtô. Năm 1918 Československa đã có 2 công ty sản xuất máy bay là AERO và AVIA. Cụ có thể gúc để tìm hiểu về những sản phẩm của 2 công ty này.

Về y tế thì CH Séc là một trong những nước mà vấn đề y tế được xã hội đảm bảo ở mức cao tại Châu Âu. Về việc này em có thể đảm bảo với cụ.

Chỉ cần sơ qua 3 yếu tố cơ bản là giáo dục, giao thông và y tế để cụ thấy rằng Séc cũng đã có được sự phát triển từ rất lâu. Nhưng vì những biến cố lịch sử nên họ bị kìm hãm lại. Hơn nữa dân Séc thường lành tính, ít đấu tranh nên họ thường đầu hàng quân sâm lược. Cái này thì cũng không trách họ được, bởi bản chất họ như vậy rồi.

Theo em là do đất Séc không hiểm, khác gì nhà giữa ngã tư đường cao tốc, khả năng bị phi xe vào nhà gây tai nạn sập là khá cao, thay vì làm thành cao hào sâu làm giảm tầm nhìn càng dễ gây tai nạn thì họ nghĩ ra cách làm béng cái trạm dịch vụ cho xe, thế là ông nào đến đấy cũng giảm tốc, đỡ hẳn.
Nhưng mà thế phải có nghề dịch vụ và khéo nhưng không hèn, khó lắm.
Không thể lấy ví dụ như ta có Quỷ môn quan rồi Bạch đằng giang loằng ngoằng hóc hiểm như nhà trong ngõ và thông ra cánh đồng lầy lội, cần những kỹ năng và tính cách khác.

 

[amylvs]

Všude dobře, doma nejlíp hay theo Všade dobre, doma najlepšie nếu dịch xuống dưới mạn Blava cụ ạ.

Chính xác hơn phải là : Všude dobře, doma nejlépe.