Ờ thì có câu nói " trong rừng có đủ thứ chim", con hót hay, con hót dở. Tuy nhiên điều mình tò mò là: người Nhật có rất nhiều bí quyết, phát minh. Liệu việc tuân thủ tôn ti trật tự, hạn chế phá cách có ảnh hưởng tới điều đó ko?
Nhiều người thường cho rằng quá nhiều Luật và Lệ sẽ làm mất tự do và giết chết tính sáng tạo. Có lẽ điều này không đúng hoặc ít nhất không đúng với người Nhật. Nhiều chuyên gia đều đồng ý rằng thế giới chỉ có 5% sản phẩm là đạt tới sự hoàn hảo và nó nằm ở Nhật.
Đầu tiên, để trở thành người thợ, mỗi cá nhân đều trải qua thời gian học việc cực kỳ khắc nghiệt. Việc học làm bánh ngọt hay đơn giản hơn là làm đậu phụ thôi, để trở thành thợ chính và có thể ra mở tiệm được phải trải qua 5-7 năm đào tạo, học việc. Điều này là ko tưởng ở VN và hoàn toàn có thể lên án người chủ bóc lột và hành hạ học việc, khi mà 2 - 3 năm đầu chỉ làm những việc giản đơn như dọn dẹp, lau chùi.... và bị chửi bới thậm tệ. Nhưng chính sự khó khăn này lại tạo ra lớp thợ mới, làm việc một cách nghiêm túc và cẩn trọng với công việc hơn. Họ quý trọng cái chứng nhận nghề hơn. Người Nhật có thể luộm thuộm trong cuộc sống riêng tư, nhưng các công cụ, máy móc thì luôn đảm bảo sạch sẽ.
Sáng tạo với mỗi cá nhân, người Nhật luôn tìm cách cải tiến sản phẩm của mình tốt hơn nữa để tìm kiếm sự hoàn hảo. Có những nghề mà làm thủ công còn tốt hơn làm máy. Chẳng hạn như rèn kiếm thì chắc nhiều người biết. Hay như tiện quả tạ tay cho môn đẩy tạ Olimpic cũng được đặt làm bằng tay do một nghệ nhân người Nhật thực hiện... Hoặc bất cứ công việc gì họ cũng cố gắng tìm cách nâng tầm lên thành nghệ thuật. Điều này đòi hỏi người thợ thủ công ít nhiều phải có tính nghệ sỹ.
Cải tiến sáng tạo ở Doanh nghiệp. Tầm Doanh nghiệp cũng vậy, luôn đi tìm sự cải tiến, tối ưu sao cho sản phẩm ngày càng hoàn hảo. Đường lối này đưa ra ở cấp cao và các cấp dưới luôn tìm cách thực hiện mệnh lệnh. Từ những cái cải tiến nhỏ xíu nhắm đến sự tiện dụng đến những cái lớn lao. Ví dụ như việc cải tiến nắp hộp sữa chua, Doanh nghiệp bỏ rất nhiều thời gian để cải tiến nó để chống bám dính sữa chua gây lãng phí. Dù mất nhiều thời gian, công sức để cải tiến, nhưng kỳ lạ là họ chưa bao giờ công bố cải tiến này hay coi nó là lợi thế trong canh tranh... Hay như việc cải tiến bao bì của cục tẩy để nó khỏi bị vỡ trong quá trình sử dụng cũng vậy, ko công bố vì nó quá nhỏ theo họ nghĩ.
...
Sáng tạo hay không là ở con người thôi. Doanh nghiệp sáng tạo thì sẽ có con người sáng tạo, Con người nghiêm túc với lao động, với chính mình thì sẽ tìm cách tạo ra những sản phẩm hoàn hảo. Sự sáng tạo, hay nói chính xác hơn sự cải tiến sản phẩm của người Nhật luôn hướng đối tượng thuận tiện cho người tiêu dùng. NTD thay đổi theo thời gian nên thói quen sử dụng cũng tay đổi, sự cải tiến luôn mang tính liên tục.