[CCCĐ] Hành trình vòng quanh thế giới: Trung Quốc, 28 ngày đêm

[hieutcnd]

Khác với sự hùng vĩ về quy mô của hố số 1 và sự đa dạng về binh chủng của hố số 2, hố số 3 có một vai trò đặc biệt: nơi đây không phải để chiến đấu, mà là nơi chỉ huy toàn bộ cuộc chiến.

Hố số 3 nằm ở phía cuối (phía tây) của đội quân, cách hố số 1 về phía bắc khoảng 25 mét và nằm giữa hố số 1 và hố số 2. Vị trí này cho phép nó dễ dàng liên lạc và chỉ huy cả hai lực lượng chủ lực. Đây là hố nhỏ nhất trong ba hố chính, có hình dáng chữ "U" độc đáo. Chỉ có 68 bức tượng được khai quật, bao gồm binh sĩ, ngựa và một cỗ xe tứ mã. Tuy ít về số lượng, nhưng chất lượng và cấp bậc của các bức tượng này là cao nhất.

Hố số 3 được chia thành ba khu vực chính dựa trên cấu trúc chữ U:

Tiền sảnh: Đây là khu vực nằm ở "cánh" phía nam của chữ U. Có hai hàng binh sĩ đứng đối diện nhau, tạo thành một lối đi nghi lễ. Họ không cầm vũ khí tấn công mà cầm nghê, một loại binh khí mang tính nghi thức, biểu tượng của quyền lực và sự bảo vệ cho người chỉ huy. Đây có thể là nơi các sĩ quan chờ đợi để vào báo cáo hoặc nhận lệnh, thể hiện sự phân cấp và kỷ luật nghiêm ngặt.

DSC07942 by Hieu Tran, on Flickr

DSC07943 by Hieu Tran, on Flickr

DSC07945 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Khu trung tâm: nơi đặt xe ngựa và một số binh sĩ, có vai trò như khu chỉ huy. Tuy nhiên xe ngựa đã bị hư hỏng, và người ta chỉ có thể làm lại với mô hình phục dựng.

Mô hình phục dựng xe ngựa được đặt ở bào tàng gần đó

DSC08000 by Hieu Tran, on Flickr

Xe kéo bởi 4 ngựa đất nung, là phương tiện chỉ huy đặc trưng.

DSC07948 by Hieu Tran, on Flickr

Các binh sĩ trong hố số 3 đều là sĩ quan cấp cao. Điều này thể hiện qua:

• Trang phục: Họ mặc những bộ áo giáp tinh xảo hơn, với các tấm kim loại nhỏ hơn và được kết nối một cách tỉ mỉ, biểu thị địa vị cao.
• Mũ: Phần lớn đội mũ "hiện", một loại mũ dành cho các sĩ quan, khác với kiểu búi tóc của binh lính thường.
• Tư thế và khí chất: Dáng đứng của họ toát lên vẻ uy nghi, tự tin và kinh nghiệm trận mạc.

Một điểm đặc biệt nữa là hầu như không có vũ khí tấn công nào (kiếm, kích, giáo) được tìm thấy trong hố số 3. Số ít vũ khí tìm thấy đều là loại ngắn, dùng để tự vệ. Điều này củng cố cho giả thuyết đây là nơi chỉ huy, nơi các chiến lược được vạch ra, chứ không phải nơi trực tiếp giao tranh.

Sự tồn tại của hố số 3 cho thấy đội quân đất nung không chỉ là một đám đông vô tổ chức, mà là một thực thể quân sự có hệ thống cấp bậc chặt chẽ, có chiến lược và được chỉ huy thống nhất. Nó phản ánh tư duy quân sự tiên tiến và sự chuẩn bị kỹ lưỡng của Tần Thủy Hoàng cho một cuộc chiến ở thế giới bên kia, nơi ông vẫn sẽ tiếp tục cai trị với một đạo quân hoàn chỉnh từ lính chiến đến tướng lĩnh.

DSC07946 by Hieu Tran, on Flickr

DSC07964 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Khu trung bày các mô hình phục dựng để du khách chụp ảnh, mỗi lần chụp đâu đó 10 tệ

Chỉ có hàng đầu là tượng thật còn lại đằng sau là bức ảnh

DSC07949 by Hieu Tran, on Flickr

DSC07952 by Hieu Tran, on Flickr

DSC07955 by Hieu Tran, on Flickr

DSC07957 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSC07958 by Hieu Tran, on Flickr

DSC07959 by Hieu Tran, on Flickr

DSC07962 by Hieu Tran, on Flickr

DSC07963 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Em hướng dẫn viên dẫn ra khu bán đồ lưu niệm, nơi đây bán mô hình đội quân đất nung, được quảng cáo là làm bằng nguyên liệu đất chỉ có ở khu vực này, kèm theo cả giấy chứng nhận kiểu xuất sứ nguồn gốc chính hiệu (OEM). Lướt qua thấy giá khá là đắt, nhưng thôi cũng cố mua làm quà cho 2 ông ở nhà. Hai mô hình be bé, họ nói 25o tệ/ người nhà em trả 450 tệ họ đồng ý tắp lự

DSC07965 by Hieu Tran, on Flickr

Mô hình quan văn, đội loại mũ một cánh, sự đơn giản trong mũ có thể ám chỉ việc họ là các sĩ quan tham mưu hoặc chuyên về chiến lược. Tư thế điềm tĩnh, trang nghiêm. Dáng đứng có thể thẳng và thoải mái hơn, hai tay có thể đan vào nhau trước bụng hoặc để xuôi một cách tự nhiên. Toát lên vẻ trầm tư, tự tin và kiểm soát. Gương mặt điềm đạm, sâu sắc. Ánh mắt tập trung, thông thái, có vẻ như đang suy tư, tính toán chiến lược. Nét mặt thể hiện trí tuệ và sự từng trải.

DSC07966 by Hieu Tran, on Flickr

Mô hình quan võ mặc áo giáp nặng, kép, được làm từ những tấm lớn hơn, dày dặn, thể hiện sự cứng cáp, thiết kế để xông pha trận mạc, chống đỡ đòn tấn công trực diện. Đội mũ hai cánh vuông vức, vểnh lên. Đây là mũ của tướng lĩnh cấp cao nhất, làm bằng da, rất cứng cáp, biểu tượng cho sự dũng mãnh và uy quyền tối thượng trong quân đội. Tư thế vững chãi, hai chân đứng rộng, trọng tâm hạ thấp. Toát lên vẻ oai phong, lẫm liệt, sẵn sàng chiến đấu. Gương mặt cương nghị, mạnh mẽ. Lông mày nhíu lại, ánh mắt sắc bén, quyết đoán nhìn thẳng về phía trước như đang quan sát chiến trường.

DSC07967 by Hieu Tran, on Flickr

Cón lính tránh thì không đội mũ mà là vấn tóc. Đây là mô hình người lính mà khi khai quật còn nguyên vẹn do ở tư thế ngồi nên trọng tâm thấp vì vậy không bị ảnh hưởng của việc sập hầm

DSC07968 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSC07971 by Hieu Tran, on Flickr

Ảnh có cả anh Pu.toang đã từng sang đây và được tặng mô hình cố xe chiến mã ở sở chỉ huy trung tâm

DSC07975 by Hieu Tran, on Flickr

Đây là hố số hai

DSC07977 by Hieu Tran, on Flickr

Trưng bày một số mô hình còn khá nguyên vẹn

DSC07983 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Hố số 2 là bức tranh hoàn chỉnh của một đội quân liên hợp, gồm bộ binh, kỵ binh, cung thủ, xa binh. được bố trí giống như một đội quân tinh nhuệ ngoài đời, với cung thủ mở đầu, kỵ binh – xa binh ở trung tâm, và lực lượng phối hợp hai cánh.

Mô hình nguyên bản người lính ở tư thế quỳ, mô hình duy nhất còn nguyên vẹn

DSC07979 by Hieu Tran, on Flickr

DSC07986 by Hieu Tran, on Flickr

DSC07991 by Hieu Tran, on Flickr

Hố số 2 còn lại đa phần chỉ là tàn tích

DSC07993 by Hieu Tran, on Flickr

DSC07995 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

DSC07997 by Hieu Tran, on Flickr

DSC07999 by Hieu Tran, on Flickr

Cuối hành trình 2 tiếng tham quan, em hướng dẫn viên dẫn đến gặp ông Dương Cao Kiện (Yang Gaojian), là một trong 9 người nông dân đã phát hiện ra khu khảo cổ lăng mộ Tần Thủy Hoàng

DSC08003 by Hieu Tran, on Flickr

Yang Gaojian là một cái tên gắn liền với một trong những khám phá khảo cổ vĩ đại nhất thế kỷ 20: Đội quân đất nung của Tần Thủy Hoàng.

Sự Kiện Định Mệnh Ngày 29 Tháng 3 Năm 1974: Yang Gaojian cùng 8 người anh em trong Hợp tác xã (gồm Yang Zhifa, Yang Quanyi, Yang Wenhai, Yang Yanxin, Yang Peiyan, Wang Puzhi...) được giao nhiệm vụ đào một cái giếng để giải quyết tình trạng hạn hán tại địa phương.

• Địa điểm đào giếng: Họ chọn một điểm ở phía bắc chân núi Ly Sơn, cách gò mộ chính của Tần Thủy Hoàng khoảng 1,5 km về phía đông. Khu vực này vốn là một vùng đất khô cằn, thường xuyên phát hiện được những mảnh gốm vỡ, nhưng người dân không mấy để ý.
• Khám phá gây chấn động: Khi đào sâu xuống khoảng 2 đến 4 mét, xẻng của họ chạm vào một vật cứng. Ban đầu, họ tưởng đó là một cái bình hay một cái vò cổ. Tuy nhiên, khi tiếp tục đào bới, họ kinh ngạc khi thấy những cái đầu bằng đất nung với khuôn mặt sống động, cùng với những mảnh vỡ thân người và các bộ phận bằng đồng.
• Từ sợ hãi đến báo cáo: Một số người trong nhóm cảm thấy sợ hãi, lo ngại rằng họ đã đào trúng long mạch hoặc một ngôi mộ cổ, và sẽ gặp xui xẻo. Tuy nhiên, sau một hồi bàn bạc, họ quyết định báo cáo sự việc lên chính quyền địa phương. Họ mang theo một số mảnh vỡ và một chiếc xe ngựa đất nung còn nguyên vẹn đến trình diện.

Phát hiện của Yang Gaojian và những người bạn nhanh chóng được chuyển đến các cơ quan chuyên môn. Các nhà khảo cổ học ngay lập tức nhận ra tầm quan trọng khủng khiếp của nó. Một cuộc khai quật quy mô lớn đã được tiến hành, và thế giới bắt đầu được chứng kiến sự xuất hiện của Đội quân đất nung.

• Thay đổi cuộc đời: Khám phá này đã thay đổi hoàn toàn cuộc sống của những người nông dân chất phác này. Từ những nông dân quanh năm bán mặt cho đất bán lưng cho trời, họ trở thành nhân vật nổi tiếng, được mời ký tên, chụp ảnh và tham dự các sự kiện.
• Công việc mới: Yang Gaojian và một số người trong nhóm sau đó đã được nhận vào làm việc tại Bảo tàng Lăng mộ Tần Thủy Hoàng. Công việc của họ không phải là khai quật hay nghiên cứu, mà là ký tên lưu niệm vào sách và ký gửi cho du khách. Họ trở thành một phần sống động của bảo tàng, một biểu tượng cho sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại.

Câu chuyện của Yang Gaojian là một minh chứng cho thấy lịch sử đôi khi được viết nên từ những sự tình cờ nhất. Ông và những người bạn của mình không phải là nhà khảo cổ, nhưng hành động của họ đã đánh thức một di sản thế giới đang ngủ yên hơn 2000 năm. Nếu không nhờ sự tò mò và ý thức trách nhiệm khi báo cáo cho chính quyền, có lẽ đội quân đất nung vẫn còn nằm sâu dưới lòng đất cho đến ngày nay. Hành động của họ đã được đền đáp xứng đáng. Tên tuổi của Yang Gaojian và những người nông dân thôn Tây Dương đã mãi mãi gắn liền với di sản vĩ đại này. Họ là một phần không thể tách rời của câu chuyện về Đội quân đất nung.

 

[hieutcnd]

Người lái xe chở nhà mình quay lại ga tàu Tây An để bắt đầu đi Tây Ninh. Lúc đầu tòa thuận giá chỉ là 300 tệ. Mình cũng ngạc nhiên vì thấy giá khá rẻ. Đi cả ngày gồm tất cả các chi phí mà chỉ đến hơn 1 triệu. Lúc người lái xe thả nhà mình xuống bến tàu, anh ấy bảo là đi xa và lâu hơn tao dự tính, nên mày có thể cho tao thêm 30 tệ được không. Nhà mình vui vẻ trả luôn.

Nhà mình rời Tây An lúc khoảng 4h chiều lúc đỉnh điểm nhiệt độ cao tầm khoảng 37,38 độ. Đi tàu chừng gần 3 tiếng thì đến với Tây Ninh. Cảm giác đầu tiên là sướng vì mát (hơ se lạnh thì đúng hơn). Nhiệt độ đo ngoài trời chỉ là 19 độ

PXL_20250609_085804566 by Hieu Tran, on Flickr

Tây An nằm trong một bồn địa (lòng chảo) được bao quanh bởi các dãy núi và cao nguyên ở cả bốn phía, độ cao trung bình sơ với mặt nước biển chỉ là 400m. Địa hình này giống như một cái chảo lớn. Vào mùa hè, không khí nóng bị giữ lại trong lòng chảo, khó lưu thông với không khí mát từ bên ngoài. Hiện tượng này gọi là "hiệu ứng lòng chảo" hay "hiệu ứng nồi hấp", khiến nhiệt độ tích tụ và tăng cao. Thêm nữa Tây An nằm sâu trong nội địa, cách xa biển, nên không chịu được tác động điều hòa nhiệt độ của các khối khí biển mát mẻ. Bởi vậy mùa hè ở đây thường khô, nắng gắt và rất nóng, nhiệt độ cao nhất có thể lên tới 40-42°C. Độ ẩm thấp khiến cái nóng trở nên khô rang, oi bức.

Tây Ninh cũng nằm trong một thung lũng trên cao nguyên, nhưng ở độ cao rất lớn. Địa hình cao nguyên thoáng đãng, không bị bao vây kín như Tây An, giúp không khí lưu thông tốt hơn. Tây Ninh có độ cao trung bình lên tới ~2,275 mét so với mực nước biển (cao hơn Tây An gần 2km). Điều này lý giải tại sao nhiệt độ ở đây thấp hơn rất nhiều. Mùa hè ở Tây Ninh cực kỳ dễ chịu, nhiệt độ cao nhất hiếm khi vượt quá 28-30°C, và buổi tối thì se lạnh. Vì vậy, Tây Ninh được mệnh danh là "thủ đô mùa hè" của Trung Quốc. Ngoài ra Tây Ninh nằm gần các hồ lớn và dãy núi, càng góp phần tạo nên một vi khí hậu trong lành và mát mẻ.

PXL_20250609_105033761.MP by Hieu Tran, on Flickr

Lúc đi xe từ bến tàu về khách sạn, ngã giá với người lái xe ngày mai đi hồ Thanh Hải, anh ấy đòi 800 tệ. Nghĩ bụng tại sao lại đắt hơn hẳn so với Tây An? Thôi thì có cái giá mà tham khảo, tự nhủ tối về khách sạn sẽ tìm hiểu thêm.

Về đến nhà nghỉ, nhận phòng là căn hộ chung cư, ngưởi chủ là một chú hồi giáo. Có vẻ chú ấy làm dịch vụ khá tốt, có một loạt các căn hộ cho thuê. Chú ấy không nói được tiếng Anh nên chỉ có thể trao đổi với nhau qua phần mềm dịch.

Trao đổi một hồi thì chú ấy bảo thủ tục để quản lý người nước ngoài ở đây khá phức tạp, chú ấy sẽ phải làm viêc trình báo với phía công an nên sẽ khá rắc rối. Thế rồi chú ấy bảo mày hủy phòng đi, mày sẽ được hoàn tiền, sau đó mày trả trực tiếp cho tao

Mới sang đến chớm của địa phận người T.ạ.n.g mà đã thấy sự kiểm soát khá chặt chẽ của nước bạn

PXL_20250609_121455653.MP by Hieu Tran, on Flickr

Rồi nhà mình hỏi thuê xe đi hồ Thanh Hải vào ngày mai, chú ấy báo giá là 700 tệ cho cả ngày. Chú ấy khoe luôn tao đi xe Tesla, rồi nói thêm, ở đây không dễ để tìm được người lái xe cho bọn mày đâu. Nhà mình đồng ý luôn, so với ông taxi xe thì cũ, nồng nặc mùi thuốc là thì xe của chú này rẻ hơn (700 tệ so với 800) và quan trọng là được ngồi Tesla

 

[hieutcnd]

Ổn định xong cả nhà đi tìm quán ăn. Trời về tối khá là lạnh, cũng may là đã kịp mua mấy cái áo rét hôm đi ở vạn Lý Trường Thành, lấy ra khoác cho bé con vậy. Nhưng cũng chỉ có áo, nên vẫn là trên đông dưới hè

PXL_20250609_124743295 by Hieu Tran, on Flickr

PXL_20250609_124746541 by Hieu Tran, on Flickr

PXL_20250609_124748553 by Hieu Tran, on Flickr

Tìm một hồi thì nhà mình quyết định đi ăn lẩu để hợp với không khí se lạnh vào buổi tối

PXL_20250609_130048031 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Lúc nhà mình bước vào quán thì thấy mọi thứ rất bình thường. Nhưng lúc ngồi vào bàn và bắt đầu cất lên tiếng nói thì thấy mọi người quay lại nhìn nhà mình khá ngạc nhiên. Có lẽ là bởi lúc đầu họ cứ nghĩ nhà mình là người Trung Quốc. Nhưng sau khi nghe thấy tiếng nói thì biết là không phải. Thêm nữa là bắt đầu từ lúc đi đến Tây Ninh và đi dọc khu t.ự t.r.ị người T.ạ.n.g thì mình rất ít khi gặp được khách nước ngoài. Có lẽ vì thế mà mọi người ở đây nhìn nhà mình rất lạ. Buồn cười nhất là lúc trao đổi với nhân viên, nhà mình mở phần mềm dịch ra. Các nhân viên của quán thấy lạ cứ đứng xúm vào với nhau và nhìn nhà mình. Mình định lấy điện thoại đã chụp thì mọi người lại ngại tản đi mất

Ăn lẩu tự chọn, mọi thứ đều được xiên bằng que. Mỗi que được tý xíu đồ ăn, tự nghĩ sao họ mất công xiên sao ko xiên nhiều nhiều vào rồi tính tiền nhiều hơn có phải đỡ mất công không

PXL_20250609_130057013 by Hieu Tran, on Flickr

PXL_20250609_131258566 by Hieu Tran, on Flickr

PXL_20250609_132347907 by Hieu Tran, on Flickr

Xiên rau muống, được đúng 3 cọng

PXL_20250609_134019750 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

PXL_20250609_132839733.MP by Hieu Tran, on Flickr

Lúc tính tiền nhà mình băn khoăn không hiểu họ tính tiền kiểu gì. Hóa ra các bạn tính tiền rất đơn giản, có phần mềm quét từ điện thoại sẽ tự động đếm que và nhân tiền lên

PXL_20250609_140439918 by Hieu Tran, on Flickr

PXL_20250609_140803045 by Hieu Tran, on Flickr

Cả nhà ăn hết 212 tệ cho bữa lẩu no căng bụng

PXL_20250609_140739455.MP by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Ngày thứ 17: Tây Ninh - Nhật Nguyệt Sơn - Hồ Thanh Hải - Tây Ninh

Ngày thứ 17, em dậy sớm đi dạo quanh thành phố Tây Ninh. Trời se lạnh, nhiệt độ khoảng 19-20 độ.

Tây Ninh nằm trong thung lũng của sông Hoàng Thủy, một nhánh quan trọng của Hoàng Hà. Địa thế này đã định đoạt số phận của nó trong suốt chiều dài lịch sử: một trung tâm giao thương, một tiền đồn quân sự, và nơi giao thoa văn hóa giữa các dân tộc Hán, Tạng, Hồi, Mông Cổ và Thổ.

Trước thời nhà Hán: Khu vực Tây Ninh ngày nay vốn là nơi sinh sống của các bộ tộc Khương (Qiang), một dân tộc cổ xưa ở Tây Bắc Trung Quốc. Họ chủ yếu sống bằng nghề chăn nuôi du mục.

Nhà Hán (206 TCN - 220 CN): Vào thời Hán Vũ Đế, nhà Hán mở rộng bờ cõi về phía Tây để chống lại sự quấy nhiễu của người Hung Nô và thiết lập Con đường tơ lụa.

Nam Bắc Triều (420 - 589 CN): Thời kỳ này chứng kiến sự hỗn loạn nhưng cũng là lúc giao lưu văn hóa diễn ra mạnh mẽ. Thổ Dục Hồn, một vương quốc của người Tiên Ti, đã kiểm soát khu vực này và biến nó thành một trạm trung chuyển quan trọng trên Con đường tơ lụa phía Nam, đặc biệt khi con đường phía bắc bị cắt đứt do chiến tranh.

Nhà Đường (618 - 907 CN): Nhà Đường củng cố lại sự cai trị và đổi tên thành Thiện Châu. Tây Ninh tiếp tục phát triển thịnh vượng nhờ giao thương. Tuy nhiên, sau khi nhà Đường suy yếu, khu vực này rơi vào tay đế quốc T.â.y T.ạ.n.g). Sự kiện này có ảnh hưởng sâu sắc, đưa văn hóa và Phật giáo T.â.y T.ạ.n.g thẩm thấu mạnh mẽ vào vùng đất này.

Nhà Tống (960 - 1279): Khu vực nằm ngoài tầm kiểm soát của nhà Tống và tiếp tục bị người Tây Hạ và T.â.y T.ạ.n.g chiếm giữ.

Nhà Nguyên (1271 - 1368): Dưới sự cai trị của đế chế Mông Cổ, khu vực được đặt tên là Tây Ninh Châu. Cái tên "Tây Ninh" ("Yên Bình Phía Tây") chính thức xuất hiện từ đây, phản ánh mong muốn của triều đình về một vùng biên cương phía Tây được yên ổn.

Nhà Minh (1368 - 1644): Nhà Minh đổi thành Tây Ninh Vệ, biến nơi đây thành một thành trì quân sự trọng yếu để phòng thủ chống lại các bộ tộc du mục Mông Cổ ở phía bắc và tây bắc. Kiến trúc thành cổ Tây Ninh được xây dựng và củng cố vững chắc trong thời kỳ này.

Nhà Thanh (1644 - 1912): Nhà Thanh nâng cấp Tây Ninh lên thành Tây Ninh Phủ , dưới sự cai quản của Tổng đốc Cam Túc. Đây là thời kỳ Hồi giáo và Hồi giáo môn nghệ (như giáo phái Khổng giáo) phát triển mạnh mẽ, với làn sóng người Hồi di cư đến định cư, làm thay đổi sâu sắc diện mạo dân cư và văn hóa của Tây Ninh.

_DSF1906 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1907 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1908 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1910 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

_DSF1915 by Hieu Tran, on Flickr

Đại Thánh đường Hồi Giáo Đông Quan (Dongguan Mosque) được xây dựng năm 1380 dưới thời nhà Minh. Em đi từ cổng sau

_DSF1917 by Hieu Tran, on Flickr

Sự hiện diện của người Hồi giáo ở Tây Ninh gắn liền với Con đường tơ lụa và các chính sách của các triều đại phong kiến Trung Quốc, đặc biệt là nhà Nguyên và nhà Minh.

Từ thời nhà Đường (618-907), Tây Ninh (khi đó là Thiện Châu) đã nằm trên nhánh phía Nam của Con đường tơ lụa. Các thương nhân, nhà truyền giáo từ Trung Á và Tây Á (người Arab, Ba Tư) đã đi theo con đường này để vào Trung Quốc. Một số trong số họ là những tín đồ Hồi giáo đầu tiên đặt chân đến khu vực này, họ giao thương, kết hôn và dần định cư lại, trở thành hạt giống đầu tiên của cộng đồng Hồi giáo tại đây. Trong giai đoạn này, số lượng người Hồi giáo còn ít và chưa hình thành một cộng đồng lớn mạnh. Sự hiện diện của họ chủ yếu mang tính chất cá nhân và thương mại.

Thời nhà Nguyên (1271-1368): Đế chế Mông Cổ mở rộng lãnh thổ khổng lồ, tạo điều kiện cho sự giao lưu nhân khẩu rộng rãi trên khắp Á-Âu. Sau khi chinh phục các vùng phía Tây, người Mông Cổ đã đưa rất nhiều binh lính, thợ thủ công và quan lại từ Trung Á và Tây Á (nơi Hồi giáo đã phổ biến) về phía đông để phục vụ cho bộ máy cai trị và quân đội. Những người này được gọi chung là "Hồi Hồi" (Huihui), và phần lớn trong số họ là tín đồ Hồi giáo. Nhà Nguyên thiết lập Tây Ninh Châu và cử các quan lại, binh lính "Hồi Hồi" đến đây để trấn thủ và quản lý vùng đất biên cương quan trọng này. Đây là làn sóng di cư có quy mô lớn đầu tiên của người Hồi giáo đến Tây Ninh.

Thời nhà Minh (1368-1644): Nhà Minh tiếp tục củng cố Tây Ninh như một thành trì quân sự trọng yếu (Tây Ninh Vệ) để phòng thủ các bộ tộc du mục. Triều đình khuyến khích và tổ chức các cuộc di dân quy mô lớn từ nội địa ra vùng biên cương để khai hoang, đồn trú và ổn định chính trị (kiểu như kinh tế mới ở nhà mình những năm 1980 ). Trong số những người di cư này có rất nhiều binh lính và dân thường là người Hồi. Chính sách này đã đưa một lượng lớn người Hồi giáo đến định cư lâu dài tại Tây Ninh, hình thành nên các làng xóm và cộng đồng ổn định. Họ xây dựng nhà thờ Hồi giáo đầu tiên làm nơi sinh hoạt tôn giáo và cộng đồng.

Thời nhà Thanh (1644-1912): Tây Ninh được nâng cấp thành Tây Ninh Phủ, trở thành trung tâm hành chính, kinh tế và văn hóa của cả vùng. Cộng đồng người Hồi ở Tây Ninh tiếp tục phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và ảnh hưởng. Họ tham gia sâu rộng vào các hoạt động thương mại (buôn bán, vận chuyển), nông nghiệp, và cả chính quyền địa phương. Các nhà thờ Hồi giáo được xây dựng nhiều hơn, với kiến trúc kết hợp giữa phong cách Trung Á và Trung Hoa, tạo nên nét đặc trưng riêng.

_DSF1919 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1920 by Hieu Tran, on Flickr

 

[Hoàng tử đỏ]

_DSF1915 by Hieu Tran, on Flickr

Đại Thánh đường Hồi Giáo Đông Quan (Dongguan Mosque) được xây dựng năm 1380 dưới thời nhà Minh. Em đi từ cổng sau

_DSF1917 by Hieu Tran, on Flickr

Sự hiện diện của người Hồi giáo ở Tây Ninh gắn liền với Con đường tơ lụa và các chính sách của các triều đại phong kiến Trung Quốc, đặc biệt là nhà Nguyên và nhà Minh.

Từ thời nhà Đường (618-907), Tây Ninh (khi đó là Thiện Châu) đã nằm trên nhánh phía Nam của Con đường tơ lụa. Các thương nhân, nhà truyền giáo từ Trung Á và Tây Á (người Arab, Ba Tư) đã đi theo con đường này để vào Trung Quốc. Một số trong số họ là những tín đồ Hồi giáo đầu tiên đặt chân đến khu vực này, họ giao thương, kết hôn và dần định cư lại, trở thành hạt giống đầu tiên của cộng đồng Hồi giáo tại đây. Trong giai đoạn này, số lượng người Hồi giáo còn ít và chưa hình thành một cộng đồng lớn mạnh. Sự hiện diện của họ chủ yếu mang tính chất cá nhân và thương mại.

Thời nhà Nguyên (1271-1368): Đế chế Mông Cổ mở rộng lãnh thổ khổng lồ, tạo điều kiện cho sự giao lưu nhân khẩu rộng rãi trên khắp Á-Âu. Sau khi chinh phục các vùng phía Tây, người Mông Cổ đã đưa rất nhiều binh lính, thợ thủ công và quan lại từ Trung Á và Tây Á (nơi Hồi giáo đã phổ biến) về phía đông để phục vụ cho bộ máy cai trị và quân đội. Những người này được gọi chung là "Hồi Hồi" (Huihui), và phần lớn trong số họ là tín đồ Hồi giáo. Nhà Nguyên thiết lập Tây Ninh Châu và cử các quan lại, binh lính "Hồi Hồi" đến đây để trấn thủ và quản lý vùng đất biên cương quan trọng này. Đây là làn sóng di cư có quy mô lớn đầu tiên của người Hồi giáo đến Tây Ninh.

Thời nhà Minh (1368-1644): Nhà Minh tiếp tục củng cố Tây Ninh như một thành trì quân sự trọng yếu (Tây Ninh Vệ) để phòng thủ các bộ tộc du mục. Triều đình khuyến khích và tổ chức các cuộc di dân quy mô lớn từ nội địa ra vùng biên cương để khai hoang, đồn trú và ổn định chính trị (kiểu như kinh tế mới ở nhà mình những năm 1980 ). Trong số những người di cư này có rất nhiều binh lính và dân thường là người Hồi. Chính sách này đã đưa một lượng lớn người Hồi giáo đến định cư lâu dài tại Tây Ninh, hình thành nên các làng xóm và cộng đồng ổn định. Họ xây dựng nhà thờ Hồi giáo đầu tiên làm nơi sinh hoạt tôn giáo và cộng đồng.

Thời nhà Thanh (1644-1912): Tây Ninh được nâng cấp thành Tây Ninh Phủ, trở thành trung tâm hành chính, kinh tế và văn hóa của cả vùng. Cộng đồng người Hồi ở Tây Ninh tiếp tục phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và ảnh hưởng. Họ tham gia sâu rộng vào các hoạt động thương mại (buôn bán, vận chuyển), nông nghiệp, và cả chính quyền địa phương. Các nhà thờ Hồi giáo được xây dựng nhiều hơn, với kiến trúc kết hợp giữa phong cách Trung Á và Trung Hoa, tạo nên nét đặc trưng riêng.

_DSF1919 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1920 by Hieu Tran, on Flickr

Cụ chủ biên hay quá ạ.

 

[hieutcnd]

Đại Thánh đường Đông Quan (Dongguan Mosque) được xây dựng năm 1380, thời nhà Minh, khi cộng đồng Hồi giáo Hui tại Tây Ninh đã phát triển mạnh mẽ, do các thương nhân và cư dân Hồi giáo định cư từ Con đường Tơ lụa.

Trong suốt chiều dài lịch sử, thánh đường đã nhiều lần được tu bổ, mở rộng và xây dựng lại do các nguyên nhân như hỏa hoạn, chiến tranh và nhu cầu của cộng đồng ngày càng tăng. Kiến trúc hiện tại của thánh đường chủ yếu được xây dựng lại vào năm 1913 (thời Dân Quốc) và tiếp tục được trùng tu, nâng cấp trong những thập kỷ gần đây để có quy mô và diện mạo như ngày nay.

Điều làm nên nét đặc sắc cho Đại Thánh đường Đông Quan chính là phong cách kiến trúc kết hợp hài hòa giữa các yếu tố Hồi giáo truyền thống và kiến trúc cung điện Trung Hoa.

Mặt tiền và Cổng chính: Thay vì những mái vòm và tháp hình củ hành đặc trưng của kiến trúc Hồi giáo Ả Rập hoặc Ba Tư, cổng chính của thánh đường là một tòa cổng tam quan với mái ngói lưu ly màu xanh lá cây, được chạm khắc tinh xảo. Hai bên là các bức tường màu đỏ và các ô cửa sổ vòm mang đậm phong cách Trung Hoa.

_DSF1930 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1921 by Hieu Tran, on Flickr

Hình ảnh trăng lưỡi liềm biểu tượng của Đạo hồi kết hợp với kiến trúc mái vòm của Trung Quốc

_DSF1923 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1924 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

_DSF1925 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1927 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1928 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1931 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

_DSF1932 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1934 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1935 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1936 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

_DSF1937 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1938 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1941 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1942 by Hieu Tran, on Flickr

 

[hieutcnd]

Sau sự sụp đổ của nhà Thanh, Trung Quốc rơi vào tình trạng cát cứ quân phiệt. Thanh Hải, Cam Túc và Ninh Hạ nằm dưới sự kiểm soát của các thế lực quân phiệt Hồi giáo nổi tiếng như gia tộc Ma (Ma Bufang, Ma Hongkui, etc.). Tây Ninh trở thành thủ phủ trên thực tế của Ma Bufang.

Ma Bufang, với danh nghĩa một tín đồ Hồi giáo, đã thực hiện một chính sách "vừa khai thác vừa bảo trợ". Ông tài trợ xây dựng và tu bổ các thánh đường Hồi giáo (trong đó có Đại Thánh đường Đông Quan), thành lập các trường Hồi giáo (madrasas), và khuyến khích các hoạt động tôn giáo. Điều này nhằm mục đích tranh thủ sự ủng hộ của cộng đồng Hồi giáo và củng cố quyền lực của mình. Mặt khác, ông ta cũng kiểm soát chặt chẽ giới tăng lữ Hồi giáo, sử dụng hệ thống tôn giáo như một công cụ để cai trị và huy động nguồn lực (tài chính, nhân lực) cho bộ máy quân sự của mình. Dưới sự cai trị của quân phiệt, cộng đồng Hồi giáo ở Tây Ninh có được một không gian tương đối ổn định để phát triển. Các hoạt động thương mại (đặc biệt là buôn bán lông thú, ngựa) phát triển, và văn hóa Hồi giáo được duy trì mạnh mẽ. Tuy nhiên, họ cũng phải chịu sự đóng góp cưỡng bức và chiến tranh giữa các phe phái.

Sau khi nước CHND Trung Hoa vào năm 1949, Tây Ninh và toàn bộ khu vực này được giải phóng khỏi sự cai trị của quân phiệt. Giai đoạn này mang đến những thay đổi cực kỳ to lớn. Chính quyền mới thực hiện các chiến dịch xóa bỏ chế độ phong kiến. Các thủ lĩnh tôn giáo và thương nhân Hồi giáo giàu có (thường là địa chủ) bị đấu tố, tài sản bị tịch thu. Hệ thống giáo dục Hồi giáo truyền thống bị suy yếu nghiêm trọng. Trên lý thuyết, nhà nước công nhận quyền tự do tín ngưỡng và thành lập các khu t.ự t.r.ị dân tộc (như Khu t.ự t.r.ị dân tộc T.ạ.n.g Thanh Hải, bao gồm Tây Ninh). Người Hồi giáo được công nhận là một "dân tộc" (Hui). Tuy nhiên, trên thực tế, tôn giáo bị xem là một trở ngại cho c.h.ủ n.g.h.ĩ.a x.ã h.ộ.i.

Đỉnh điểm là Cách mạng Văn hóa (1966-1976): Đây là thời kỳ đen tối nhất đối với người Hồi giáo Tây Ninh và cả nước. Các thánh đường Hồi giáo, bao gồm cả Đại Thánh đường Đông Quan, bị đóng cửa, chiếm đóng, hoặc phá hủy. Nhiều kinh Quran bị đốt.Các giáo sĩ (Imam) và tín đồ bị quấy nhiễu, đấu tố, và bức hại vì hoạt động tôn giáo. Mọi nghi lễ tôn giáo như cầu nguyện, ăn chay Ramadan bị cấm đoán và đàn áp. Bản sắc tôn giáo và văn hóa của người Hồi giáo bị đe dọa nghiêm trọng.

Sau cái chết của Mao Trạch Đông và sự kết thúc của Cách mạng Văn hóa, Trung Quốc bước vào thời kỳ "Cải cách và Mở cửa" dưới thời Đặng Tiểu Bình. Chính sách tôn giáo được nới lỏng đáng kể. Từ cuối thập niên 1970, các thánh đường Hồi giáo được trả lại và tu sửa với quy mô lớn. Đại Thánh đường Đông Quan được trùng tu và mở rộng, trở lại là trung tâm của đời sống cộng đồng. Các tín đồ được tự do hành lễ, ăn chay, và tổ chức lễ hội. Các trường kinh Quran được mở lại. Số lượng người hành hương đến Mecca từ Tây Ninh tăng lên nhanh chóng nhờ sự giàu có kinh tế.

Các chính sách kinh tế thị trường đã giúp nhiều người Hồi giáo ở Tây Ninh phát triển các ngành nghề truyền thống như ẩm thực, buôn bán, logistics, và du lịch. Khu vực quanh thánh đường Đông Quan trở thành một trung tâm thương mại sầm uất.

Tuy nhiên sự phục hưng này không có nghĩa là tự do hoàn toàn. Nhà nước Trung Quốc thông qua Cục Quản lý Tôn giáo Nhà nước và Hội Hồi giáo Trung Quốc (Islamic Association of China) giám sát chặt chẽ

• Kiểm soát giáo dục: Các bài giảng trong thánh đường phải tuân thủ "chủ nghĩa yêu nước" và ủng hộ sự lãnh đạo của Đ.ả.n.g.
• Can thiệp vào giáo lý: Thúc đẩy "Hồi giáo đặc sắc Trung Quốc" (Sinicization of Islam), nhấn mạnh việc dung hợp với văn hóa xã hội chủ nghĩa, hạn chế ảnh hưởng từ các trào lưu Hồi giáo bên ngoài.
• Đàn áp các biểu hiện cực đoan: Mọi hình thức mà nhà nước cho là "cực đoan" hoặc "ly khai" đều bị đàn áp mạnh mẽ. Điều này đặc biệt nghiêm ngặt ở Tây Ninh, một cửa ngõ chiến lược đến T.â.y T.ạ.n.g và T.â.n C.ư.ơ.n.g.

_DSF1944 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1950 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1951 by Hieu Tran, on Flickr

_DSF1952 by Hieu Tran, on Flickr