[Funland] Lượm lặt tin tức quân sự đó đây, có gì đăng nấy

[đội mũ_ lái xe]

Anh đang theo sát việc Nga sử dụng tên lửa Kinzhal và Zircon

Bộ Quốc phòng Anh quốc đã xác nhận họ đang theo dõi việc triển khai các hệ thống tên lửa tiên tiến của Nga, bao gồm Kinzhal và Zircon, nhưng chưa tiết lộ bất kỳ đánh giá chính thức nào về tác động của chúng.

Trong một câu hỏi bằng văn bản được đưa ra vào ngày 29 tháng 8, nghị sĩ Đảng Bảo thủ Ben Obese-Jecty đã hỏi rằng họ đã đánh giá như thế nào về mối đe dọa do hai hệ thống siêu thanh gây ra.

Kinzhal

Trả lời vào ngày 6 tháng 9, Bộ trưởng Quốc phòng Luke Pollard cho biết: “Bộ đã nhận thức được và tiếp tục theo dõi tác động của việc Nga sử dụng những loại tên lửa này và các loại tên lửa khác”.

Không có thêm thông tin chi tiết nào được cung cấp về phân tích của Bộ Quốc phòng cũng như những tác động đối với hệ thống phòng thủ của Anh và NATO. Kinzhal và Zircon, cả hai đều được Moscow ca ngợi là vũ khí siêu thanh tiên tiến, đã được sử dụng trong cuộc xung đột ở Ukraine và được coi là trọng tâm trong thông điệp răn đe chiến lược của Nga.

Kh-47M2 Kinzhal, được NATO gọi là AS-24 Killjoy, là tên lửa đạn đạo phóng từ trên không của Nga, được đưa vào biên chế năm 2017. Tên lửa được trang bị trên các máy bay tốc độ cao như máy bay đánh chặn MiG-31K, máy bay ném bom Tu-22M3M, và được cho là Su-34, với kế hoạch tương lai là Su-57. Tên lửa lớn và nặng, nặng khoảng 4.300 kg và dài hơn 7 mét. Nó được trang bị động cơ tên lửa nhiên liệu rắn, được dẫn đường bằng hệ thống dẫn đường quán tính với các bản cập nhật giữa hành trình, và được điều khiển bằng các cánh tam giác cắt ngắn. Kinzhal có khả năng mang đầu đạn nổ mạnh thông thường hoặc đầu đạn hạt nhân công suất thấp, mang lại cho nó cả tiện ích chiến thuật và chiến lược.

Các số liệu hiệu suất cho thấy tầm bắn của nó lên tới 2.000 km khi tính đến tầm bắn của máy bay phóng, và tốc độ tối đa được cho là khoảng Mach 10. Nga đã quảng bá Kinzhal như một phần trong bộ vũ khí chiến lược tiên tiến của mình, và nó đã được Tổng thống Vladimir Putin giới thiệu lần đầu tiên vào năm 2018. Về mặt hoạt động, tên lửa đã được triển khai từ các căn cứ ở Quân khu phía Nam và phía Tây của Nga. Nó đã được sử dụng trong chiến đấu trong cuộc xâm lược Ukraine của Nga bắt đầu từ năm 2022, với lần đánh chặn thành công đầu tiên diễn ra vào tháng 5 năm 2023 sau khi các tổ hợp phòng không Patriot của Mỹ được đưa vào hoạt động.

Bất chấp những tuyên bố của Nga về khả năng mang tính cách mạng, các đánh giá bên ngoài tỏ ra hoài nghi hơn. Các nhà phân tích Trung Quốc, khi xem xét hiệu suất của tên lửa tại Ukraine, lập luận rằng Kinzhal không đủ tiêu chuẩn là vũ khí siêu thanh thực sự vì nó đi theo quỹ đạo đạn đạo có thể dự đoán được và không thể cơ động ở tốc độ siêu thanh. Họ cho rằng điều này khiến nó dễ bị đánh chặn hơn so với quảng cáo. Độ chính xác trong vận hành cũng đã được đặt ra, làm giảm bớt ấn tượng ban đầu rằng nó đại diện cho một bước tiến quyết định trong công nghệ tên lửa của Nga.

........

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiếp)

Hiện nay, 3M22 Zircon, còn được gọi là Tsirkon và được NATO định danh là SS-N-33, là tên lửa hành trình siêu thanh của Nga do NPO Mashinostroyeniya phát triển. Nó được thiết kế để tấn công cả mục tiêu trên biển và trên bộ, có thể phóng từ tàu ngầm, tàu nổi, và trong tương lai là các bệ phóng trên bộ. Tên lửa sử dụng động cơ scramjet, nhiên liệu Detsilin-M, và có chiều dài khoảng 9 mét với đường kính 60 cm. Được đưa vào biên chế Hải quân Nga vào tháng 1 năm 2023, Zircon là một phần trong chương trình hiện đại hóa các hệ thống tấn công chính xác tầm xa của Nga.

Các thông số hiệu suất cho thấy Zircon có thể đạt tốc độ lên đến Mach 9 và độ cao khoảng 28 km, mang lại tầm bắn xa và khả năng sống sót đáng kể trước các hệ thống phòng không thông thường. Các nguồn tin từ Nga cho biết tầm hoạt động hiệu quả của nó vượt quá 1.000 km, với tầm ngắn hơn được báo cáo cho các đường bay tầm thấp và tầm xa hơn cho các đường bay bán đạn đạo. Những con số này vẫn còn gây tranh cãi, với hầu hết các ước tính đáng tin cậy cho rằng tầm bắn của nó nằm trong khoảng từ 400 đến 1.000 km. Tên lửa được phóng từ hệ thống phóng thẳng đứng 3S-14 tiêu chuẩn, vốn đã được trang bị trên các khinh hạm và tàu ngầm hiện đại của Nga, giúp nó có thể thích ứng với nhiều nền tảng hải quân.

Về mặt tác chiến, Zircon được quảng bá là sát thủ diệt tàu sân bay nhờ tốc độ, khả năng cơ động và độ chính xác. Truyền thông Nga cho rằng khả năng tấn công các mục tiêu hải quân lớn như tàu sân bay của nó có thể làm thay đổi cán cân trên biển bằng cách áp đảo hệ thống phòng thủ. Tuy nhiên, các nhà phân tích độc lập cảnh báo rằng những tuyên bố về tầm bắn và độ chính xác tối đa rất khó xác minh, và phần lớn thông tin hiện có đến từ các nguồn tin của Nga.

 

[đội mũ_ lái xe]

Xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ tư sẽ đi về đâu

Một trăm năm trước, xe tăng đã xuất hiện lần đầu trên chiến trường và tạo nên sự thay đổi ngoạn mục, mang đến những thay đổi mang tính cách mạng về hình thái chiến tranh và dần trở thành "vua chiến trường trên bộ". Một trăm năm sau, quá trình phát triển xe tăng đã đạt đến điểm nghẽn khiến nó khó có thể đạt được bất kỳ tiến triển nào. Trong hơn 30 năm kể từ khi công nghệ xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ ba hoàn thiện sau chiến tranh, nhiều quốc gia đã đề xuất khái niệm xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ tư và một số đã được chế tạo nguyên mẫu. Tuy nhiên, không chỉ các công nghệ then chốt và các chỉ số chính không đạt được đột phá quyết định, ngay cả khuôn khổ kỹ thuật tổng thể vẫn là "rượu mới bình cũ". Vậy, vấn đề thực sự là gì?

Sự phát triển chậm trễ

Hiện nay, việc phát triển xe tăng tương đối chậm. Lấy "Triển lãm Quốc phòng và An ninh châu Âu" năm 2024 (còn được gọi là Triển lãm Quốc phòng Eurosatory) được tổ chức tại Paris, Pháp từ ngày 17 đến 21 tháng 6 năm 2024 làm ví dụ. Có rất nhiều mẫu xe tăng được gọi là "kiểu mới" được trưng bày, nhưng không có mẫu nào bắt mắt.

Leopard 2A8

Trong số đó, xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2A8 được trang bị hệ thống phòng hộ chủ động Trophy của Israel, phát triển dựa trên mẫu Leopard 2A7, công suất động cơ tối đa được tăng nhẹ từ 1.103 kW lên 1.176 kW. Leclerc XLR có lưới tản nhiệt chống tên lửa được lắp ở phía sau xe và đã nâng cấp hệ thống radio trên xe, thiết bị gây nhiễu vật liệu nổ ven đường và hệ thống cảnh báo bằng laser. Panther EVO tích hợp tháp pháo có người lái Panther KF51 vào khung gầm Leopard 2A4, được trang bị súng nòng trơn RH120 L55A1 và máy nạp đạn tự động.

Ngoài ba mẫu xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ ba đang phục vụ này, những cải tiến của Leopard 2 ARC 3.0, "Xe tăng chiến đấu chủ lực châu Âu" và Panther KF51U xuất hiện tại triển lãm này có kích thước lớn hơn một chút, nhưng đó cũng chỉ là tập trung mở rộng không gian cho ba thành viên tổ lái ở phía trước thân xe, tháp pháo không người lái có thể lựa chọn pháo nòng trơn áp suất cao 120mm, 130mm và 140mm và được trang bị hệ thống nạp đạn tự động.

Tình huống trên không phải là ngẫu nhiên. Xe tăng chiến đấu chủ lực Challenger 3, trước đây được Rheinmetall BAE ra mắt nhưng không được tiết lộ tại Triển lãm Quốc phòng và An ninh Châu Âu năm nay, được thiết kế dựa trên Challenger 2. Xe tăng này thay thế pháo rãnh xoắn L30A1 120mm độc đáo bằng pháo nòng trơn RH120 L55A1 phổ biến hiện nay ở phương Tây, thay thế động cơ Perkins CV12-6A công suất 882 kW bằng động cơ MTU do Đức sản xuất với công suất đầu ra tối đa 1.103 kW, nâng cấp các thành phần của hệ thống điều khiển hỏa lực và vỏ giáp.

Challenger 3

Xe tăng chiến đấu chủ lực KF51 Panther của Đức từng được ra mắt tại "Triển lãm Quốc phòng và An ninh châu Âu" năm 2022 vẫn sở hữu cấu trúc công nghệ xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ ba truyền thống, nhưng để tăng khả năng hỏa lực nên đã trang bị pháo nòng trơn áp suất cao NG130 L51, 51 lần cỡ, có vỏ bọc hình thoi và được trang bị máy nạp đạn tự động. Cỡ nòng của súng máy đồng trục được nâng cấp từ cỡ nòng truyền thống 7,62 mm lên 12,7 mm. Tháp pháo mô-đun ở phía bên trái phía sau được trang bị hệ thống 4 ống phóng đạn tuần kích Hero 120 có thể nâng hạ, ở bên phải có thể được trang bị một mô-đun phóng UAV cỡ nhỏ. Nếu xe tăng được trang bị hệ thống phóng đạn tuần kích và mô-đun phóng UAV cỡ nhỏ, thì phía trước bên trái của xe sẽ được bổ sung một người điều khiển đạn tuần kích/UAV.

Xe tăng chiến đấu chủ lực M1A2 SEP V3, được đưa vào sử dụng với số lượng nhỏ trong quân đội Mỹ trong những năm gần đây, thậm chí còn kém ấn tượng hơn về mặt kỹ thuật. Nó chỉ có hệ thống điều khiển hỏa lực, động cơ, hệ thống truyền động và một số thiết bị khác được nâng cấp để phù hợp với trọng lượng chiến đấu ngày càng nặng nề của nó.

.........

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiếp)

Vào ngày 10/10/2022, xe tăng chiến đấu chủ lực Abrams X do Công ty General Dynamics Land Systems của Mỹ phát triển đã áp dụng hệ thống hybrid diesel-điện song song kiểu mới. Hệ thống vũ khí bao gồm một khẩu pháo chính nòng trơn XM360 120 mm kiểu mới có hệ thống nạp đạn tự động, tổng sức chứa đạn là 34 viên; một súng máy đồng trục M240C; một súng máy XM914 30mm gắn trên trạm vũ khí điều khiển từ xa RS6 ở đỉnh tháp pháo; và một tên lửa chống tăng hình ảnh hồng ngoại Javelin tích hợp trong hộp bọc thép ở phía bên phải tháp pháo. Kíp lái gồm ba người tập trung ở phía trước xe. Các camera phân bổ khắp thân xe và tháp pháo là một phần của hệ thống khẩu độ phân tán, có thể cung cấp cho kíp lái khả năng nhận thức tình huống 360 độ và chiếu hình ảnh có liên quan lên mũ bảo vệ của kíp lái thông qua "công nghệ thực tế ảo" (VR), cho phép họ "nhìn xuyên qua" lớp giáp và "nhìn" trực quan quang cảnh xung quanh xe tăng.

Abrams X

Vào ngày 9/5/2015, tại cuộc duyệt binh quân sự lớn trên quảng trường Đỏ để kỷ niệm 70 năm chiến thắng trong Chiến tranh chống phát xít thế giới, xe tăng chiến đấu chủ lực T-14 Armata thế hệ thứ tư của Nga do Cục thiết kế xe Ural phát triển đã diễu hành qua quảng trường Đỏ, trở thành tâm điểm chú ý của thế giới. Loại xe tăng này được trang bị tháp pháo không người lái và kíp lái gồm ba người bố trí ở phía trước xe, tách biệt hoàn toàn với khoang chiến đấu phía sau. Tháp pháo không người lái được trang bị pháo nòng trơn 2A82 125 mm. Các ăng-ten radar của hệ thống phòng hộ chủ động và tên lửa đánh chặn sát thương cứng được phân tán ở hai bên và chân tháp pháo. Một loạt các bệ phóng bom khói và một trạm vũ khí điều khiển từ xa được lắp đặt trên đỉnh tháp pháo.

Trong số 11 xe tăng chiến đấu chủ lực mới được nêu trên đã xuất hiện trong những năm gần đây, 6 xe có thể được nâng cấp trực tiếp từ xe tăng chiến đấu chủ lực hiện tại. Leopard 2 ARC 3.0, "Xe tăng chiến đấu chủ lực châu Âu", Panther KF51U, Abrams X và T-14 Armata đều bố trí kíp lái xe tăng ba người ở phía trước thân xe, từ đó hiện thực hóa tháp pháo không người lái, giảm đáng kể chiều rộng cần được phòng hộ của mặt trước tháp pháo, sau đó giảm diện tích hình chiếu của mặt trước xe tăng, đồng thời nó cũng giảm tỷ lệ bị kẻ thù bắn trúng vào mặt trước xe tăng. Tuy nhiên, so với xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ ba hiện tại, tiến bộ công nghệ của chúng vẫn chưa thể nới rộng khoảng cách về thế hệ, vì vậy chúng không thực sự là xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ tư.

T-14 Armata

Nghiên cứu lịch sử phát triển của xe tăng chiến đấu chủ lực trên thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ 2, chu kỳ lặp lại giữa ba thế hệ đầu tiên chỉ kéo dài hơn 10 năm. Quá trình nghiên cứu và phát triển xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ tư đã được triển khai ít nhất 30 năm, nhưng không chỉ không có mẫu xe hoàn thiện nào được tung ra, mà ngay cả các tiêu chuẩn thế hệ được công nhận rộng rãi cũng vẫn chưa được hoàn thiện. Nguyên nhân cơ bản là giới quân sự các nước đã cố chấp tuân thủ tư duy quán tính và có ý định đi theo con đường kỹ thuật của các ý tưởng phát triển ba thế hệ xe tăng chiến đấu chủ lực đầu tiên. Con đường phát triển như vậy đã kết thúc và khó có thể thích ứng với các yêu cầu của các cuộc chiến tranh trong tương lai, vốn đã thay đổi quá nhiều so với trước đây.

..........

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiếp)

Tư duy quán tính

Khi xe tăng lần đầu tiên được phát minh, đã có nhiều chia rẽ về hướng phát triển tương lai của chúng, vì vậy các thiết kế "mở não" đã xuất hiện. Trong thời kỳ được gọi là "bình lặng" giữa hai cuộc chiến tranh thế giới, các quốc gia vẫn đang trong giai đoạn thăm dò hướng phát triển của xe tăng, vì vậy đã xuất hiện những ý tưởng phát triển như sự phân biệt giữa "xe tăng bộ binh" và "xe tăng tuần dương", sự phối hợp giữa "xe tăng chiến đấu tầm xa" và "xe tăng chiến đấu tầm gần".

Xe tăng trong thế chiến thứ nhất

Sau khi Chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ, các lý thuyết phát triển và sử dụng xe tăng của nhiều quốc gia đã được thử nghiệm trong thực chiến và dần hình thành nên sự đồng thuận: xe tăng phải cân bằng giữa ba yếu tố tính năng chính là hỏa lực, khả năng cơ động và khả năng phòng hộ. Do hạn chế về công nghệ vào thời điểm đó, xe tăng hạng nhẹ có trọng lượng chiến đấu dưới 20 tấn không đủ hỏa lực và khả năng phòng hộ, chỉ có thể thực hiện các nhiệm vụ hỗ trợ như trinh sát chiến trường. Xe tăng hạng nặng với trọng lượng chiến đấu hơn 40 tấn có hỏa lực và khả năng phòng hộ mạnh mẽ, nhưng khả năng cơ động lại không đủ nên chỉ phù hợp cho các hoạt động phòng thủ hoặc nhiệm vụ yểm trợ chiến trường. Xe tăng hạng trung có trọng lượng chiến đấu từ 20 đến 40 tấn là xương sống của lực lượng xe tăng vì có hỏa lực, khả năng cơ động và khả năng phòng hộ cân bằng.

Trong Chiến tranh thế giới thứ 2, dòng chảy thép với xe tăng làm xương sống đã tạo nên lực lượng tiến công mặt đất chủ yếu của quân đội các nước, vì vậy xe tăng trở thành "mục tiêu chỉ trích của công chúng", và nhiều loại vũ khí chống tăng cũng phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, tỷ lệ đánh trúng mục tiêu của các loại đạn phản lực, đạn pháo do máy bay tiến công phóng ở độ cao thấp, bom mẹ-con chống tăng thực sự quá thấp, hơn nữa chúng cũng không phù hợp để đối phó với các mục tiêu xe tăng đơn lẻ. Mặc dù mìn chống tăng rất mạnh, nhưng chúng chỉ phù hợp cho phương thức bố trí phòng thủ trước. Vào thời điểm đó, chúng chỉ được trang bị ngòi nổ kích hoạt bằng áp suất và khu vực kiểm soát rất nhỏ. Cần phải có một số lượng lớn chúng để tạo thành một bãi mìn hiệu quả. Khối lượng công việc xây dựng một bãi mìn là rất lớn và hiệu quả sẽ không cao. Các bệ phóng tên lửa chống tăng mới nổi bị hạn chế bởi công nghệ chất đẩy và công nghệ ống lót. Không chỉ tầm bắn hiệu quả ngắn mà tỷ lệ xuyên giáp (tỷ lệ giữa độ sâu xuyên giáp và đường kính ống lót) cũng thấp và hiệu quả xuyên giáp kém. Rất khó để xuyên thủng mặt trước của xe tăng hạng trung và hạng nặng, và chỉ có thể cung cấp khả năng chống giáp cơ bản nhất cho bộ binh. Đối với súng chống tăng, lựu đạn chống tăng, gói thuốc nổ và ống bộc phá, hiệu quả chống tăng thực tế của chúng thậm chí còn tệ hơn. Trong hầu hết các trường hợp, chúng là phương tiện cuối cùng dùng để chống tăng tầm gần hoặc do công nghệ và thiết bị lạc hậu, không còn cách nào khác nên đành phải lựa chọn.

Xe tăng trong thế chiến thứ hai

Ngược lại, pháo chống tăng kiểu kéo bắn đạn xuyên giáp tốc độ cao có tầm bắn hiệu quả xa, tỷ lệ trúng đích cao trong tầm bắn này và có ngoại hình thấp bé, khiến chúng được che giấu rất kỹ trên chiến trường. Khả năng xuyên thủng giáp xe tăng địch tốt hơn nhiều so với đạn xuyên giáp. Với việc độ dày của lớp giáp xe tăng ở nhiều quốc gia tăng đáng kể trong Chiến tranh thế giới thứ 2, cỡ nòng của pháo chống tăng kiểu kéo cũng tăng nhanh chóng, khiến trọng lượng chiến đấu của chúng tăng lên, và việc cơ động trên chiến trường trở nên rất bất tiện. Thực tiễn chiến trường cho thấy, nếu một khẩu pháo chống tăng kiểu kéo không thể "tiêu diệt mục tiêu chỉ bằng một phát bắn" hoặc phải đối mặt với một tốp xe tăng địch, nếu trận địa pháo binh bị lộ, rất có thể nó sẽ bị xe tăng địch phản công. Do đó, người ta đã lắp đặt pháo chống tăng kiểu kéo trên các loại xe tự hành, phát triển pháo chống tăng tự hành và pháo tiến công, giải quyết vấn đề cơ động trên chiến trường của pháo chống tăng. Tuy nhiên, do khả năng phòng hộ yếu kém của pháo chống tăng tự hành, điều kiện quan sát kém của pháo tiến công và tầm bắn của pháo chính không đủ nên trên thực tế, nhiều quốc gia đã đi đến kết luận rằng "vũ khí chống tăng tốt nhất chính là bản thân xe tăng".

.........

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiếp)

Kết luận này có tác động sâu sắc đến sự phát triển của xe tăng sau Chiến tranh thế giới thứ 2. Mặc dù mọi người đều tin rằng, xe tăng là vũ khí tiến công mặt đất chính, thông qua những tiến bộ công nghệ sau chiến tranh, đã phát triển các loại xe tăng chiến đấu chủ lực có tính cân bằng của xe tăng hạng trung, năng lực hỏa lực và khả năng phòng hộ của xe tăng hạng nặng, từ đó đưa trình độ công nghệ xe tăng lên một tầm cao mới. Tuy nhiên, khi xác định các chỉ số kỹ thuật và chiến thuật của thế hệ xe tăng chiến đấu chủ lực tiếp theo của mình, các quốc gia thường lấy việc liệu chúng có thể xuyên thủng lớp giáp trước của tháp pháo xe tăng chiến đấu chủ lực của đối phương trong tầm bắn hiệu quả hay không làm chỉ số thiết kế hỏa lực, và lấy việc liệu chúng có thể chịu được các đòn tiến công trực tiếp từ pháo chính xe tăng của đối phương hay không làm mục tiêu thiết kế phòng thủ cho mặt trước của tháp pháo, hoặc thậm chí là mặt trước của thân xe. Về bản chất, điều này có nghĩa là thiết kế xe tăng như một vũ khí chống tăng tự hành với khả năng tiến công và phòng thủ cân bằng.

Đạn pháo chống tăng hiện đại

Dựa trên ý tưởng phát triển này, pháo binh áp suất nòng cao và đạn dược đồng bộ, lớp giáp kiểu mới, động cơ xe tăng công suất lớn và hộp số đồng bộ, công nghệ điều khiển hỏa lực và ngắm bắn, công nghệ thông tin chiến trường của nhiều quốc gia đã được cải thiện nhanh chóng sau chiến tranh. Các chỉ số kỹ thuật và chiến thuật của xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ nhất, thứ hai và thứ ba liên tục đạt đến những đỉnh cao mới, sức tiến công trên chiến trường của chúng ngày càng mạnh mẽ. Do đó, không thể nói rằng, có điều gì sai trái trong cách tiếp cận phát triển này ở thời đại chúng ra đời.

Tuy nhiên, với việc cỡ nòng của pháo chính xe tăng ngày càng lớn hơn, áp suất buồng đạn ngày càng cao hơn, và năng lực đạn xuyên giáp thoát vỏ ổn định bằng cánh đuôi ngày càng mạnh hơn, xe tăng cần được bọc lớp giáp dày hơn và nặng hơn để có thể chịu được đòn tiến công chí mạng từ xe tăng địch. Do đó, trọng lượng của hệ thống hỏa lực và hệ thống phòng hộ của xe tăng đã tăng lên đáng kể, đòi hỏi hệ thống truyền động phải tạo ra công suất truyền động lớn hơn để duy trì khả năng cơ động của xe tăng trên chiến trường ở một mức độ nhất định. Khi xe tăng chiến đấu chủ lực sau Chiến tranh thế giới thứ 2 phát triển đến thế hệ thứ ba, người ta nhận thấy trọng lượng chiến đấu của chúng đã gần đạt đến giới hạn của vận tải đường sắt và cầu cống chiến trường. Điều này thể hiện rõ ở các loại xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ ba và thế hệ thứ ba loại cải tiến của phương Tây.

Trong trường hợp không có đột phá công nghệ mới về pháo áp suất nòng cao và đạn dược đồng bộ, cách duy nhất để tăng cường hỏa lực cho pháo chính của xe tăng là tiếp tục tăng cỡ nòng của pháo chính. Tuy nhiên, việc tăng cỡ nòng của pháo chính sẽ dẫn đến một loạt vấn đề, chẳng hạn như trọng lượng hệ thống tăng đột biến, sức chứa đạn giảm mạnh và cần phải điều chỉnh lại sự cân bằng của xe tăng. Vào những năm 1980 và 1990, khi các quốc gia lớn trong nghiên cứu và phát triển xe tăng bắt đầu phát triển xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ tư, trước khó khăn trong việc tăng đáng kể trọng lượng chiến đấu của xe tăng, người ta đã từng đề xuất rằng xe tăng chiến đấu chủ lực trong tương lai nên được trang bị pháo chính khái niệm mới như pháo điện từ, pháo hóa học điện nhiệt và thậm chí là pháo plasma, để cải thiện đáng kể sức mạnh xuyên giáp của pháo chính xe tăng trong tương lai mà không cần tăng hoặc thậm chí giảm trọng lượng xe. Về việc nâng cao hiệu suất phòng hộ của xe tăng trong tương lai, lại hy vọng có thể dựa vào sự hoàn thiện của công nghệ giáp điện từ. Ý tưởng này thực chất vẫn là cách suy nghĩ truyền thống coi xe tăng là vũ khí chống tăng có khả năng tiến công và phòng thủ cân bằng. Chưa kể đến việc mọi người quá lạc quan về tiến bộ công nghệ của pháo điện từ, pháo hóa học điện nhiệt, pháo plasma và giáp điện từ. Ngay cả khi những công nghệ tiên tiến này được nắm vững, cái gọi là xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ tư được thiết kế theo ý tưởng truyền thống sẽ khó thích ứng với hình thái chiến trường đã trải qua nhiều thay đổi lớn.

...........

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiếp)

Trong quá khứ, do chịu ảnh hưởng từ kinh nghiệm của Chiến tranh thế giới thứ 2 và bị hạn chế bởi trọng lượng chiến đấu, xe tăng chiến đấu chủ lực tập trung vào việc cải thiện khả năng phòng thủ trong góc rẻ quạt 60 độ của tháp pháo và phía trước thân xe. Tuy nhiên, các loại vũ khí chống tăng hiện đại đang bùng nổ có xu hướng tránh xa chỗ mạnh và tiến công chỗ yếu, tập trung nhiều hơn vào bên sườn, phía sau, bên dưới và trên của xe tăng, là những nơi có hệ thống bảo vệ yếu. Không thể triển khai hệ thống phòng thủ xe tăng toàn diện bằng cách tiếp tục ý tưởng truyền thống là xếp chồng độ dày giáp.

Tuy nhiên, hiệu quả của hệ thống phòng hộ chủ động mới nổi này còn chưa đạt yêu cầu, do đó, cuộc khủng hoảng sinh tồn mà xe tăng phải đối mặt là chưa từng có. Đặc biệt trong cuộc xung đột Nga-Ukraine gần đây, UAV FPV tự sát giá rẻ với các đặc trưng mục tiêu cực kỳ nhỏ đột nhiên xuất hiện và tiến công vào nóc xe tăng, nơi có khả năng phòng thủ yếu nhất, điều này sẽ đưa nhiều loại xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ ba tiên tiến vào tình huống không thể cứu vãn và khiến chúng không thể phòng thủ được. Trong hoàn cảnh như vậy, cả quân đội Nga và Ukraine đều không dám tiến hành tập kết xe tăng và tiến công ở quy mô tiểu đoàn hoặc cao hơn. Cảnh tượng hùng vĩ của một đoàn xe tăng càn quét khắp chiến trường trong Chiến tranh thế giới thứ 2 có lẽ sẽ chỉ còn tồn tại trong ký ức.

Không chỉ vậy, quân đội Nga và Ukraine còn lắp đặt mái che dạng lưới và máy gây nhiễu sóng vô tuyến trên xe tăng của họ như một giải pháp khẩn cấp trên chiến trường nhằm bảo vệ chính họ. Quân đội Nga thậm chí còn cải tiến chiếc xe tăng thành "mai rùa" với lớp vỏ phủ kín toàn bộ xe tăng. Tuy nhiên, việc hy sinh khả năng nhận biết thông tin và tầm hỏa lực của xe tăng, làm suy yếu khả năng di chuyển dưới địa hình đặc biệt của xe tăng chỉ là biện pháp tạm thời. Đối mặt với mối đe dọa mới từ các cuộc tiến công tự sát bằng UAV giá rẻ, bất kể xe tăng sử dụng phương tiện kỹ thuật nào để đối phó, chúng đều phải trả giá bằng trọng lượng ngày càng tăng. Và đây chính xác là điểm mà xe tăng chiến đấu chủ lực hiện đại khó khai thác nhất tiềm năng của chúng. Đối mặt với phương thức chống tăng mới này, nếu xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ tư (vốn vẫn còn trong giai đoạn trứng nước) không thể tạo ra khoảng cách thế hệ về hiệu quả phòng thủ với xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ trước, thì làm sao chúng có thể được coi là thế hệ xe tăng chiến đấu chủ lực mới?

........

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiếp)

Một cách tiếp cận khác

Trước tình thế tiến thoái lưỡng nan này, chương trình nghiên cứu và phát triển xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ thứ tư Carmel do Israel khởi động năm 2016 có thể mang lại một số cảm hứng.

Xe tăng chiến đấu chủ lực Carmel

Theo mô hình ý tưởng được Israel trưng bày tại Diễn đàn Xe bọc thép Quốc tế 2019 được tổ chức tại London, ngoại thất của xe tăng chiến đấu chủ lực Carmel áp dụng thiết kế tàng hình, kiểm soát trọng lượng chiến đấu trong phạm vi 30-35 tấn; kíp lái giảm xuống còn 2 người, tập trung ở phía trước xe; xe tăng tích hợp nhiều cảm biến như quang học, hồng ngoại và radar. Với sự trợ giúp của màn hình gắn mũ bảo vệ (HMD) sử dụng "công nghệ thực tế ảo" (VR) và "công nghệ thực tế tăng cường" (AR), kíp lái có thể "nhìn xuyên qua" lớp giáp dày thông qua hình ảnh do các công nghệ này tạo ra, thu được dữ liệu C4I và tầm nhìn xung quanh 360 độ từ hệ thống. Chỉ cần nhấp vào một nút, các cảnh do kính ngắm vũ khí, UAV hoặc các cảm biến khác cung cấp có thể được chuyển tới màn hình mũ bảo vệ, do đó kíp lái có khả năng nhận thức tình hình chiến trường theo mọi hướng và có thể dễ dàng điều khiển xe tăng chỉ bằng cách nhấp vào màn hình cảm ứng LCD; "hệ thống chiến đấu hỗ trợ trí tuệ nhân tạo" trên bo mạch (AI) không chỉ có thể vận hành hệ thống phòng hộ chủ động của xe tăng để chặn tên lửa đang bay tới mà còn tự động lái xe tăng, giải phóng hai thành viên tổ lái duy nhất để tập trung vào việc tiến công. Tháp pháo không người lái gắn trên đỉnh tích hợp một khẩu pháo tăng HVMS 60 mm, một súng máy đồng trục 7,62 mm và một bệ phóng tên lửa chống tăng; nó sử dụng giáp mô-đun và một hệ thống phòng hộ chủ động thế hệ mới; nó có thể mang theo và khi cần thiết, phóng UAV chiến thuật để cải thiện khả năng trinh sát, giám sát và tiến công của chính xe tăng.

Tổng hợp thông tin từ mọi khía cạnh, pháo tăng HVMS 60 mm không phải là loại pháo mới được phát triển, mà là pháo chi viện hạng trung tốc độ cao do Oto Melara của Italia và IMI của Israel cùng phát triển vào cuối những năm 1970, nhằm thay thế pháo rãnh xoắn 90 mm trên thị trường cải tạo xe tăng. Cái gọi là HVMS là từ viết tắt tiếng Anh của High Velocity Medium Support (pháo chi viện tốc độ cao).

Pháo tăng HVMS 60 mm có thân dài 70 lần cỡ, chiều dài thân pháo là 4,3 mét và chiều dài nòng là 4,2 mét. Có 22 rãnh xoắn bằng nhau bên phải trong nòng, góc xoắn là 5 độ 58 phút, trọng lượng nòng chỉ 700 kg, độ dài giật là 270 mm và lực giật chỉ 58,84 kN. Pháo được trang bị hệ thống nạp đạn tự động và có tốc độ bắn lý thuyết lên tới 100 phát/phút, phù hợp để lắp trên xe tăng hạng trung và hạng nhẹ. Trọng lượng đạn xuyên giáp thoát vỏ ổn định bằng cánh đuôi dùng cho loại pháo này là 6 kg, vận tốc ban đầu là 1.620 m/s. Nó có thể xuyên thủng tấm bia tiêu chuẩn NATO dày 120 mm đặt ở góc nghiêng 60 độ ở khoảng cách 2.000 m, tốt hơn hiệu quả của đạn xuyên giáp thoát vỏ L52 105 mm được bắn ra từ pháo L7 (đối với cùng loại bia như trên, L52 APDS chỉ có thể xuyên thủng ở khoảng cách 1.830 m). Đạn lựu mà nó trang bị nặng 7 kg, vận tốc ban đầu là 1.000 m/s. Có ba loại ngòi nổ để lựa chọn: ngòi chạm nổ, ngòi nổ chậm và ngòi nổ cận đích. Nó được trang bị 0,45 kg thuốc nổ và có thể được sử dụng không chỉ để tiến công các xe bọc thép hạng nhẹ và các công trình kỹ thuật dân dụng, mà còn có khả năng chống trực thăng nhất định.

Đạn xuyên giáp HVMS 60 mm

........