Cụ có quyền cho nó là hay nhất, tất nhiên dồi, cũng dư iem có quyền nghĩ về tác giả và kẻ in ra cuốn sách nầy (tác giả thì iem chưa gặp, cơ mà kẻ in sách thì iem gặp dồi) cả 2 đã luyện kungfu
“mẹt trơ trán bóng” đến mức thượng thừa.
Trước tiên ta hãy xem cái bìa sách, có 2 cái tên
Ở cái bìa này, từ khi hành trình về phương đông (HTVPĐ) được in ở hải ngoại, Nguyên Phong rõ ràng là dịch giả.
Bìa của Fớc Niu thì dư vầy
Nguyên Phong dịch hay…đồng tác giả ? Hay là phóng tác? Không thấy ghi gì nên Ta thử nghe xem ai đã nói gì.
Trước hết, chả biết có phải Nguyên Phong kể lại không mà Fớc Niu giới thiệu cảnh "sách tìm người" đầy ma thuật dư vầy...
“Hành trình về phương Đông” kể về những trải nghiệm của một đoàn khoa học gồm các chuyên gia hàng đầu của Hội Khoa Học Hoàng Gia Anh được cử sang Ấn Độ nghiên cứu về huyền học và những khả năng siêu nhiên của con người.
.ico)
firstnews.com.vn
Nguyên Phong bẩu dư vầy
“Tình cờ tôi nhặt được cuốn sách trong thư viện. Cuốn sách cũ quá, nhưng bỗng nhiên tôi không muốn buông ra, bèn mượn cuốn sách này đem về đọc chơi. Nhưng lạ thay, suốt đêm ấy cuốn sách đã hoàn toàn chinh phục tôi, tôi đọc một mạch, rồi đọc lại. Những điều nói trong cuốn sách như vẽ ra cho tôi một vùng trời vừa huyền bí, vừa trong sáng, lại vừa như khơi dậy từ sâu thẳm của tôi niềm tự hào của nền triết học Đông Phương”.
Một người đã đọc bản… hành trình về phương đông thứ thiệt, do nhà Huy Hòang xuất bản thì bẩu dư vầy:
Tôi từng đọc một số chương trong cuốn “Hành trình về phương Đông” do Nguyên Phong dịch và thậm chí cũng đã đọc nguyên tác bằng tiếng Anh. Và tôi lấy làm lạ khi thấy hai cuốn sách này gần như là khác nhau hoàn toàn, nếu tính đến từng câu chữ, từng chương sách.
Vừa qua, cộng đồng mạng bình luận sôi nổi về việc có hai cuốn “Hành trình về Phương Đông” nhưng nội dung hoàn toàn khác nhau. Một cuốn do Nguyên Phong phóng tác và viết lại vào năm 1975 từ tác phẩm gốc “Journey to the East” của Baird T.Spalding, do NXB Adyar (Ấn Độ) ấn hành năm 1924. Cuốn sau...
laodong.vn
Thế rõ ràng là Nguyên Phong dịch… Cơ mà dịch kém hay dư lào? Ta cùng xem tiếp
Và đây là đoạn văn ông tổng Fớc Niu nói về “cơ duyên” dư vầy:
Cách đây đã khá lâu, vào một buổi tối trong lúc gặp nhiều khó khăn về tinh thần cuộc sống, tôi tình cờ được đọc cuốn sách đặc biệt Hành Trình về Phương Đông của
dịch giả Nguyên Phong (bản in cũ sờn gáy từ rất lâu rồi mượn được của người bạn).
…
Sau này tôi tìm hiểu mới biết cuốn này cùng với những cuốn
Nguyên Phong chọn dịch là những cuốn sách được người Việt Nam đọc nhiều nhất, ngang với Đắc Nhân Tâm, Quẳng Gánh Lo Đi, Hạt Giống Tâm Hồn…
https://cafebiz.vn/bi-an-xung-quanh-tac-pham-noi-tieng-the-gioi-va-viet-nam-hanh-trinh-ve-phuong-dong-20190330100357226.chn
Sau thấy nhiều người bóc mẽ thì ổng cải thành dư vầy:
...
vì GS nói rất ít khi nói chuyện chia sẻ với người Việt từ rất nhiều năm qua, từ sự thật nhân duyên khi
viết phóng tác tác phẩm nổi tiếng "Hành Trình về Phương Đông" - tác phẩm gối đầu giường đang được yêu thích
https://firstnews.com.vn/vi/tin-tuc/bi-an-xung-quanh-gs-john-vu-tac-gia-cua-cuon-sach-noi-tieng-hanh-trinh-ve-phuong-dong-p4438.html
Cơ mà sau khi nhà Huy Hoàng cho ra mắt nguyên tác hoành tráng thì rõ ràng phần dịch là “ bịa” dồi. Cuốn sách gốc tuyền ca ngợi phương Tây chứ chả liên quan gì đến phương Đông.
Nguyên Phong đã “phóng tác”, phóng tác trên 1 tác phẩm hư cấu hạng xoàng …đại loại là “bịa” của “bịa”. Theo iem thì nguyên tác bịa ẩu tả, ngô nghê 1 thì phóng tác ẩu tả ngô nghê 2. Nguyên Phong không biết ngượng, cũng chẳng cải chính gì cả, tổng Fơc Niu cũng thế, nên đến h cái bìa sách cũng mập mờ. Nguyên Phong phóng tác hay dịch? Luật xuất bản đã cóa, ấy thế mà cũng chả thấy cơ quan chức năng có ý kiến giề, rõ chán.
Và đây, 1 lần nữa Nguyên Phong lại vừa phóng tác vừa ...bịa.
“Sinuhe – Người Ai Cập” – “Dấu chân trên cát” và tính chân thực trong văn học
Năm 2017, trong hàng ngàn hoạt động kỷ niệm 100 năm độc lập của Phần Lan (1917-2017) người dân nước này đã có một cuộc bình chọn những tác phẩm văn học được yêu thích nhất của mình[1]. Kết quả là tiểu thuyết Sinuhe-Người Ai Cập(Sinuhe-Egyptiläinen) của nhà văn Mika Waltari đã đứng đầu danh sách và là tác phẩm văn học được yêu thích nhất của người Phần Lan trong vòng 100 năm qua. Điều đó không bất ngờ lắm, bởi trước đó vào năm 2008 Sinuhe cũng đã được chọn là cuốn sách được yêu thích nhất của người Phần Lan trong một cuộc khảo sát.
“Sinuhe – Người Ai Cập” và Mika Waltari
Sinuhe – Người Ai Cập là tiểu thuyết viết bằng tiếng Phần Lan
[2], được xuất bản vào tháng 11 năm 1945. Trong vòng 1 năm sau nó đã được tái bản lần thứ 4 với tổng số 70 000 cuốn. Kể từ đó đến nay
Sinuhe đã được tái bản rất nhiều lần ở Phần Lan (42 lần tính đến năm 2002), với số lượng hàng triệu bản.
Sinuhe đã nhanh chóng vượt biên giới Phần Lan. Chỉ một năm sau khi ra đời, năm 1946nó được dịch sang tiếng Thụy Điển, rồi tiếng Pháp (1947), tiếng Đức, tiếng Na Uy và tiếng Đan Mạch (1948). Năm 1949
Sinuhe được dịch sang tiếng Anh và dẫn đầu danh sách best-sellers ở Mỹ trong một năm liền sau đó. Năm 1954,
Sinuhe đã được hãng 20th Century Fox dựng thành phim “The Egyptian” và cho đến nay vẫn là tác phẩm văn học duy nhất của Phần Lan được Hollywood dựng phim. Tính đến năm 2014,
Sinuhe đã được dịch ra 37 thứ tiếng với 51 bản dịch khác nhau, trong đó có một số thứ tiếng dịch đến lần thứ 3 (như Slovak, Ba tư), còn 2 lần thì nhiều hơn. Riêng với tiếng Pháp, theo WSOY – Tập đoàn xuất bản ở Phần Lan đến năm 2017 đã có 7 cơ quan và cá nhân của Pháp mua bản quyền dịch và phát hành
Sinuhe. Mặc dù không phải là tác phẩm được dịch ra nhiều thứ tiếng nhất, song cho đến nay
Sinuhe là tác phẩm có số lượng sách phát hành nhiều nhất trên thế giới của văn học Phần Lan.
Sinuhe-Người Ai Cập là tiểu thuyết lịch sử viết về xã hội Ai Cập thế kỷ thứ XIV trước CN qua lời kể của Sinuhe, lấy theo tên của một nhân vật trong truyền thuyết dân gian Ai Cập.
Sinuhe là cậu bé mồ côi bị bỏ rơi trên sông Nile được vợ chồng một thầy thuốc nghèo ở Thebes đem về nuôi. Lớn lên, Sinuhe nguyện trở thành một thầy thuốc chỉ chữa bệnh cho người nghèo theo nghiệp người cha nuôi. Nhưng số phận đã xô đẩy Sinuhe đến những vùng đất xa xôi, khiến Sinuhe phải trải qua những năm tháng đầy vinh quang lẫn chua xót, cuối cùng phải đau khổ trở về quê hương Thebes.
Nhờ tài chữa bệnh của mình và sự giúp đỡ của bạn là Horemheb, Sinuhe trở thành bác sĩ riêng tin cẩn của Pharaoh Ekhnaton đồng thời là người chia sẻ những ý tưởng cải cách tôn giáo và xã hội rất táo bạo của vị hoàng đế cấp tiến này. Sau những xung đột trong nội bộ Ai Cập cũng như với các quốc gia lân bang, Ekhnaton bị giết. Horemheb trở thành Pharaoh và chấm dứt chiến tranh. Sinuhe bị Horemheb buộc phải rời khỏi Ai Cập. Thất vọng trước sự phù phiếm của cuộc đời, Sinuhe kể lại những điều mà mình đã chứng kiến và trải nghiệm trong đó rất nhiều những phong tục, tập quán, văn hóa cổ đại của Ai Cập hiện lên rất sinh động và hấp dẫn qua với giọng văn tài hoa lẫn hài hước của Mika Waltari.
Mặc dù là tiểu thuyết lịch sử về xã hội Ai Cập cổ đại, song nhiều vấn đề được nêu ra trong tác phẩm vẫn có ý nghĩa thời sự trong thế giới ngày nay. Đó là lý do khiến cho tác phẩm không chỉ giữ được sự cuốn hút đối với bạn đọc Phần Lan mà cả ở rất nhiều nơi khác trên thế giới trong hơn nửa thế kỷ qua. Ở Phần Lan có giai thoại rằng nếu như ai đó chỉ đọc một cuốn sách trong đời thì nên đọc
Sinuhe-Người Ai Cập của Mika Waltari.
Mika Waltari (1908–1979) là một trong những nhà văn nổi tiếng nhất ở Phần Lan. Ông cho xuất bản tác phẩm đầu tay
Jumalaa paossa (Chạy trốn thần linh) năm 1925, khi ông mới 17 tuổi. Waltari từng viết báo, làm biên tập viên, tham gia quân đội. Tiểu thuyết lớn đầu tiên
Suuri illusioni (Ảo vọng lớn) của ông cũng được ra đời năm 1928, khi ông mới 20 tuổi.
Mika Waltari viết tất cả 22 tiểu thuyết, 15 truyện vừa, 26 vở kịch, 6 tập thơ, 4 tuyển tập truyện ngắn, 7 truyện trinh thám, 2 truyện kể cho thiếu nhi và khoảng 100 bài báo phê bình-điểm sách. Ngoài ra ông còn viết một số vở kịch truyền thanh, sách thông tin, kịch bản điện ảnh và dịch một số sách sang tiếng Phần Lan.
Sinuhe-Người Ai Cập là một trong 8 tiểu thuyết lịch sử của Mika Waltari và là tác phẩm thành công nhất đưa ông trở thành một trong số nhà văn Phần Lan được biết đến nhiều nhất trên thế giới. Điều đặc biệt là cuốn tiểu thuyết đồ sộ gồm 15 chương với 780 trang về xã hội Ai Cập cổ đại được ông viết chỉ trong vòng 3 tháng mùa hè năm 1945 ở Phần Lan dù ông chưa hề đặt chân đến đất nước này. Mika Waltari trở thành viện sĩ Viện Hàn Lâm Phần Lan năm 1958 và năm 1970 được phong là Tiến sĩ danh dự của Đại học Turku (Phần Lan).
Mika Waltari và “Dấu chân trên cát” trong tiếng Việt
Mika Waltari và Chương I (trong số 15 chương) của
Sinuhe-Người Ai Cập đã được giới thiệu với bạn đọc Việt Nam năm 1997 trong tạp chí Văn học nước ngoài (số 6) của Hội nhà văn do dịch giả Nguyễn Văn Dân chuyển ngữ qua bản tiếng Pháp. Rất tiếc cho đến nay bạn đọc Việt Nam vẫn chưa được đọc trọn vẹn
Sinuhe-Người Ai Cập bằng tiếng Việt. Tuy nhiên, tên Mika Waltari đã xuất hiện (ở trang 3) của một cuốn sách có tên “Dấu chân trên cát” (DCTC) do Nguyên Phong phóng tác, được Làng Văn (LV) xuất bản năm 2000 ở Canada, với 310 trang nội dung và 22 trang phụ lục (trên bìa chỉ ghi:
Dấu chân trên cát/Nguyên Phong.) Năm 2009 “Dấu chân trên cát” được Nhà xuất bản Phương Đông (PĐ) xuất bản với 494 trang, trên bìa sách có ghi: “
Nguyên Phong phóng tác theo “The Egyptian” của Mika Waltari.” Gần đây nhất, năm 2016, “Dấu chân trên cát” lại được Nhà xuất bản Hồng Đức (HĐ) xuất bản với 419 trang, trên bìa sách ghi: “
Mika Waltari/Dấu chân trên cát/Truyện về người Ai Cập khai sáng văn minh Hy Lạp/Nguyên Phong dịch.” Như vậy qua 3 lần xuất bản với thời gian và nhà xuất bản khác nhau, bìa cuốn sách được ghi khác nhau. Ngoài việc xuất bản dưới dạng sách giấy, “Dấu chân trên cát” còn được xuất hiện dưới một số hình thức khác như: sách nói, e-book, trên một số website và youtube. Điều đó cho thấy tác phẩm này có một phạm vi phổ biến rất rộng. Bài viết này dựa trên “Dấu chân trên cát” do Làng Văn xuất bản.
( Một lần nữa khi dịch lúc phóng tác, thế thật da là phóng tác hay dịch hở ông Nguyên Phong)
Những điều đáng nói về bìa sách “Dấu chân trên cát”
– Việc ghi “Nguyên Phong dịch” như trên bìa sách của HĐ là không chấp nhận được. Bởi lẽ rõ ràng DCTC không phải là bản dịch mà là một bản phóng tác dựa trên một tác phẩm khác vì nội dung của nó không giống như tác phẩm của Mika Waltari. Phụ đề “Truyện về người Ai Cập khai sáng văn minh Hy Lạp” ghi trên bìa cũng không thích hợp với nội dung tiểu thuyết
Sinuhe-Người Ai Cập cũng như bản dịch tiếng Anh
The Egyptian, mặc dù bản dịch tiếng Anh cũng đã lược bỏ khá nhiều so với bản gốc.
– Việc ghi “Nguyên Phong phóng tác theo “The Egyptian” của Mika Waltari” trên bìa sách của PĐ và ở trang 3 sách của LV có thể chấp nhận được, song cũng chưa thật sự chính xác. Bởi lẽ “The Egyptian” là tên bản dịch tiếng Anh của
Sinuhe-Egyptiläinen do Naomi Walford dịch xuất bản năm 1949. Được biết “The Egyptian” chỉ với 503 trang cũng là bản lược dịch từ bản dịch tiếng Thụy Điển chứ không phải là bản dịch trọn vẹn từ bản gốc tiếng Phần Lan gồm 780 trang. Vậy nên, để tôn trọng công sức của nhà văn và dịch giả, lời ghi trên đúng ra phải là: Nguyên Phong phóng tác theo bản dịch tiếng Anh “The Egyptian” do/của Naomi Walford dịch từ
Sinuhe-Egyptiläinen của Mika Waltari. Tuy nhiên, từ nội dung và cốt truyện của DCTC, một vấn đề khác được đặt ra là DCTC được phóng tác dựa theo “The Egyptian” của Naomi Walford hay dựa trên kịch bản phim “The Egyptian” (1954) của Philip Dunne và Casey Robinson
[3]? Về điều này, chúng tôi sẽ bàn đến trong một bài viết khác.
– Về nội dung, như trên đã đề cập đến
Sinuhe-Egyptiläinen của Mika Waltari là một tiểu thuyết hư cấu, trong đó tác giả chỉ lấy tên nhân vật Sinuhe từ một truyền thuyết Ai Cập. Nhưng ở lời nói đầu của DCTC, tác giả Nguyên Phong đã viết về Sinuhe: “
Đây là một nhân vật lạ lùng, đã có công mang văn minh Ai Cập truyền vào Hy Lạp khi quốc gia này còn ở một tình trạng kém mở mang so với Ai Cập lúc đó.” (tr. 6). Đáng chú ý là sau nội dung của DCTC, tác giả còn chú thích một cách rất khó tin rằng: “
Sử gia Heterodotus ghi nhận: Một người Ai Cập tên Sinuhe đến Hy Lạp mở trường dạy học. Ông có rất đông học trò. Sau khi ông qua đời, học trò của ông đã góp phần xây dựng Hy Lạp trở nên một quốc gia văn minh, hùng cường mà các thế hệ sau này gọi là “thời buổi hoàng kim của các triết gia”. Học trò của ông là Plato, Aristotle, Socrates, Epitete, v.v.” (tr.311).
Tôi không hiểu những thông tin này người viết dựa vào nguồn nào? Trong khi Heterodotus (484-425 tr.CN) sống cùng thời với Socrates (469-399 tr.CN), Plato (428-348 tr.CN) là học trò của Socrates, còn Aristotle (384-322 tr.CN) sinh sau Heterodotus tới 1 thế kỷ và sau Socrates 85 năm!
Tính chân thực của tiểu sử tác giả trong “Dấu chân trên cát”
Trong “Lời nói đầu” của DCTC, tác giả Nguyên Phong dành 16 dòng giới thiệu hết sức sơ lược nhưng đáng trách là rất sai lạc về tác giả Mika Waltari (trừ năm sinh và năm mất). Nguyên Phong viết rất sai rằng: “
Mika Waltari (1908-1979) là một nhà soạn kịch nổi tiếng, đã viết hơn tám mươi kịch bản cho sân khấu kịch nghệ Broadway.” và “
Cho đến nay, dù đã soạn hơn tám mươi vở kịch nổi tiếng nhưng The Egyptian vẫn là cuốn tiểu thuyết đầu tay và duy nhất của ông.” Trong khi đó Mika Waltari là một trong số những nhà văn nổi tiếng nhất trên thế giới của Phần Lan, đã sáng tác rất nhiều thể loại khác nhau từ tiểu thuyết (22 tác phẩm), truyện vừa (15), kịch (26 vở), thơ (6 tập), truyện ngắn (4 tuyển tập), đến truyện trinh thám (7 tập)!
Về sự ra đời của “The Egyptian” Nguyên Phong viết như thật: “
Trong chuyến du lịch Hy Lạp, ông nghe kể về Sinuhe, một giai thoại phổ thông vẫn được lưu truyền trong dân gian xứ này. Ông đã tìm hiểu, tiếp xúc với các bô lão để ghi chép, thâu tập chi tiết về nhân vật lạ lùng này rồi thêm vào đó một vài tình tiết với ý định sẽ dựng một vở kịch lớn nhưng nửa chừng, ông bỏ ý định và soạn thành cuốn tiểu thuyết “The Egyptian”. Trong khi trên thực tế Mika Waltari viết “Sinuhe-Egyptiläinen” khi chưa hề đến Hy Lạp hay Ai Cập. Ông chỉ dựa vào những tư liệu sưu tầm được trong tủ sách của gia đình và từ các thư viện ở Phần Lan.
Cũng như việc không nêu tên dịch giả của bản dịch “The Egyptian”, việc không giới thiệu Mika Waltari là người nước nào khi nhắc đến tên ông và sử dụng tác phẩm của ông là điều rất đáng trách. Rất tiếc, những thông tin đó đã khiến nhiều bạn đọc tin, trong đó có cả giáo viên dạy sử đã viết: “Hơn thế nữa vì nó còn là tác phẩm “để đời” của tác giả vì “
Cho đến nay dù đã soạn hơn 80 vở kịch nổi tiếng nhưng The Egyptian vẫn là cuốn tiểu thuyết đầu tay và duy nhất của ông“. Tôi trân trọng tin tưởng lời giới thiệu ngắn gọn nhưng đủ sức thuyết phục ấy.”
[4]
Cách làm việc như trên trong sách “Dấu chân trên cát” là không thể chấp nhận được đối với tác giả Mika Waltari và tác phẩm của ông đồng thời rất đáng được chú ý với những người làm sách và làm xuất bản sách. Những gì “Của Caesar, trả về Caesar”. Nhân năm kỉ niệm 110 năm sinh của Mika Waltari chúng tôi nghĩ những điều thiếu chính xác trên cần được đính chính. Trước khi viết bài này tôi đã liên lạc với tác giả Nguyên Phong để được biết ông đã dựa vào nguồn tư liệu nào để giới thiệu về Mika Waltari như vậy? Ông đã đọc câu hỏi của tôi song rất tiếc sau một thời gian dài tôi vẫn không nhận được lời đáp. Rất mong trọn bộ tiểu thuyết Sinuhe – Người Ai Cập sẽ sớm được dịch ra tiếng Việt để bạn đọc Việt Nam được thưởng thức tác phẩm này với đầy đủ tính chân thực của nó.
Năm 2017, trong hàng ngàn hoạt động kỷ niệm 100 năm độc lập của Phần Lan (1917-2017) người dân nước này đã có một cuộc bình chọn những tác phẩm văn học được yêu thích nhất của mình[1]. Kết quả là tiểu thuyết Sinuhe-Người Ai Cập(Sinuhe-Egyptiläinen) của nhà...
diemsach.info
Nhân thấy cụ bàn tới tận các quốc gia " vô đạo", nên dư mọi lần, 2 ta nên đưa nhau vào bờ lách lít để đỡ làm mất thì hờ của nhau!
, em đọc mà nước mắt cứ chảy dài nhưng ko phải kiểu khóc dấm dứt.
