Chiện này iem nghĩ chắc là bài tập, mà là bài tập hạng xoàng, của nhà văn B.N lúc còn ngồi trong mái trường của trường (dạy) viết văn Nguyễn Du. Iem xin có vài nhời, mong cụ
minhtallica bỏ quá cho.
Trước tiên, iem phải nói rằng ai cũng có quyền hư cấu, đặc biệt là nhà văn lại càng phải hư cấu tợn. Hư cấu da hẳn 1 không gian, hẳn 1 thời gian, hẳn 1 hoặc cả chục nhân vật... Gì cũng được. Cơ mà, không nên hư cấu những thứ đã được... Xác thực.
Iem vẫn nhớ có thầy giáo kia, kể cho học trò rất hùng hồn rằng Trương Phi người nước Yên sức khoẻ vô địch và rất nóng tính, đã có lần tát Lỗ Trí Thâm 3 cái. Học trò thắc mắc 2 người sống khác thời thì sao mà tát được? Thày bảo: Trương Phi ló nóng tính lắm, khác thời ló cũng tát. Vậy đấy, ông thày có thể hư cấu rằng Trương Phi tát Gia Cát Lượng, tát Liu Bị, tát Tào Tháo... Abc, nhưng lại không nên sáng tác ra rằng người ăn tát lại là Lỗ Trí Thâm. Cũng không thể hư cấu rằng xe tăng Đức cuốc xã đã đổ bộ vào bờ biển nước Anh trong thế chiến thứ 2, hoặc kể U23 Việt Nam đã lập kỳ tích ở Thường Châu trong một tối trăng thanh gió mát. Tiếc thay, rất nhiều nhà văn nước nhà đã sáng tác kiểu biến không thể thành có thể khi cho Trương Phụ phi ngựa trên đường Cổ Ngư, Lê Lợi reo hò dưới Khuê văn các... và thậm chí còn nhiều chiện phì cười khác mà iem không tiện kể. Ý iem muốn nói là hư cấu, tưởng tượng giời bể gì cũng được, dưng ít nhất phải cần thứ được gọi là lô gíc (không phải là cái gì ăn được) và nếu có ai viết (hoặc tưởng tượng) rằng đã từng đi tàu điện từ ô chợ Dừa qua phố Khâm Thiên thì lại... Không lô gíc tẹo lào dồi.
Iem gõ dông dài cũng chỉ là vì, theo thiển ý của iem, cái gì đã xảy ra, đã có rõ ràng thì không nên... Hư cấu nữa (kể da thì cũng có ngoại lệ, dư bộ phin kia, tranh óc cá hẳn hoi, mà lại có cái kết là du kích thiêu chết Hít Le trong rạp chiếu bóng).
Câu chuyên cụ
minhtallica pót có thể nói là đặc trưng của truyện ( cả ngắn lẫn dài) của văn chương Việt Nam mà nét đặc sắc chính là các nhân vật nếu không có công năng đặc dị thì cũng từ trên trời dơi xuống.
Ngày ấy, từ mặt trận Quảng Trị, tôi lái xe đưa chỉ huy sư đoàn ra họp Bộ tư lệnh đang đóng ở rìa thủ đô. Khi chúng tôi ra tới nơi, thành phố đang ngất trời bom đạn.
... Lựa ngày Nô-en, cấp trên thuận cho tranh thủ. Hạn đến 0 giờ phải trở về trình diện.
Đoạn văn nầy cho ta biết không gian, thời gian của câu chuyện. Đóa chính là ngày Nô eo 25-12-1972 (Vì năm 1972 có mặt trận Quảng Trị và cuối năm đó Mỹ ném bom Hà Nội).
Xác định được ngày tháng dồi thì cái đầu tiên đạp vào trí ...không tưởng tượng của iem là ...đoạn tả thời tiết bịa rất ẩu.
Tôi vào thành phố, dưới mưa chiều. Mưa phùn mùa đông buồn bã. Mái nhà, lòng đường, vòm cây một mầu thẫm ướt. Xe cộ phóng rất nhanh, người đi bộ gấp bước.
Tất nhiên sự thực thì ngày 25.12 năm ấy nắng ấm tưng bừng, có rất nhiều người đã trở về nhà (ở HN). Người ta đạp xe cũng thong thả và đi bộ cũng bình thường thôi. Thôi thì biết làm sao được, hồi ý chưa có gúc gồ nên tác giả đành viết theo công thức chăng.
Nhân tiện, iem cũng mời mọi người xem thử 1 ký ức hết sức ghê gớm về ngày noel 1972, dư sau:
.
.. Đêm 24 rạng ngày 25/12, thầy trò chúng tôi theo bà con giáo dân địa phương đến nhà thờ để đón lễ Giáng sinh. Giọng giảng của Cha xứ thật trầm ấm, chúng tôi đang bị cuốn vào câu chuyện kinh Thánh đầy huyền thoại thì bỗng lệnh báo động vang lên. Cha ngừng giảng. Đèn tắt. Không gian đen lạnh. Tất cả trật tự, nhanh chóng tản ra các hầm trú ẩn với câu hỏi nhức nhối: “Hôm nay chúng đánh ở đâu?”. Một tiếng “xẹt” nhức óc vụt qua đầu chúng tôi rồi lao nhanh về phía Hà Nội. Rồi những tia chớp sáng lóe nhùng nhoằng, sau đó là tiếng bom rền chát chúa. Tiếng các loại súng phòng không của ta nhả đạn. Những quả tên lửa xanh lè rạch ngang bầu trời. Phía xa xa, một quầng lửa xanh lam bung ra. Ai đó reo lên: “Máy bay B52 rơi rồi!”. Thầy trò chúng tôi vui sướng nhảy lên ôm nhau hét...
Cho tới mãi tận trưa hôm sau, thầy trò chúng tôi mới biết tin cả dãy phố Khâm Thiên giờ đây đã thành bằng địa bởi trận bom B52 đêm Giáng sinh hôm trước...
SKĐS - Năm nào cũng vậy, cứ đến mùa Noel là thầy trò lớp 10A (năm học 1972-1973), Trường phổ thông cấp 3 Trưng Vương (bây giờ là PTTH), lúc đó đóng trụ sở tại ngõ Quan Thổ, phố Hàng Bột (phố Tôn Đức Thắng ngày nay), đều tổ chức họp mặt tại nhà Long , ngõ Cống Trắng, phố Khâm Thiên…
suckhoedoisong.vn
Vậy đới, đêm 26.12 Khâm Thiên mới bị ném bom mà trưa 25 hoặc trưa 26 vị này đã biết tin dồi, giống dư chiện về người Việt Nam chạy nhanh nhất thế giới vì 4h30 mới tan sở thì 4 h nhiều vị đã có mặt ở nhà!
Hoặc dư vầy:
...
Đêm 25 rạng sáng 26/12/1972 là đỉnh cao của cuộc oanh tạc vào dân thường của máy bay Mỹ. Phố Khâm Thiên bị ném bom rải thảm, cả một dãy phố đông dân bị phá sập thành đống gạch vụn tro tàn. Cùng với Khâm Thiên, làng Sở Thượng thuộc xã Yên Sở bị trúng vệt bom gia đình hai đồng nghiệp của tôi ở trường Yên Sở bị nạn.
...
http://daidoanket.vn/hoi-uc-1972-549863.html
Tất nhiên đêm 25 rạng sáng ngày 26 chả có trận ném bom nào cả. “Ngu xuẩn nhất nhì là tổng thống Mỹ” đã tuyên bố ngừng ném bom 36 tiếng kể từ 0h ngày 25.12 và vì thế, từ nơi sơ tán, đã có rất nhiều người trở về Hà Nội vào ngày Nô eo ( Đa số sơ tán cũng gần, ngay Hà Tây, Thường Tín, Đông Anh...thôi).
Vẫn còn rất nhiều thí rụ dư thế, là vì người ta quá ẩu, cả người viết lẫn người biên tập, và cũng vì họ không biết ngày Nô Eo là ngày 25 (tháng12) chứ không phải 24 hay 26.
Giờ iem lại quay lại để xem rốt cuộc nhân vật chánh sẽ dư lào.
...
Mặc dù không biết phố nào vào với phố nào, lại ôm trong mình những chín lá thư, nhưng thoạt đầu tôi nghĩ không việc gì phải lo. Chỉ cần hỏi tới một địa chỉ, rồi từ đấy lần lượt nhờ người ở địa chỉ trước đưa mình đến địa chỉ sau. Không dè, rốt cuộc, cả chín lá thư tôi đều phải lùa vào phòng qua khe cửa. Ngày hôm ấy, dường như cả Hà Nội đã khoá trái cửa, bỏ nhà đấy mà đi.
Nhận xét đầu tiên của iem là về ... tư duy cái hẵng, khác thường da phết đấy nhá. Thường thì trong trường hợp này (được nhờ mang NON 10 là thư tới NON 10 nhà khác nhau, giàng ôi, NON 10 làm iem cứ ngỡ là 9.7, 9.8), người cầm thư sẽ nghĩ là gặp được 4 hay 5 người là tốt lắm dồi, chứ ai lại nghĩ sẽ gặp cả...9. Cơ mà thôi, phải thế mới là hư cấu, phải có người lọ kẻ chai chớ bộ.
Bây giờ mới đến đoạn nhì nhằng, và nó đưa iem về ít nhất 2 khoảng thời gian. Thời gian iem hay nhảy tàu...ĐIỆN ( Iem nhấn mạnh) và thời gian học cấp 3, khi iem được gọi là “Văn Thấp”, cháu họ cụ Văn Cao, là vì điểm văn của iem rất lẹt đẹt, hiếm khi vọt qua điểm 5 (trong thang điểm 10). Và iem xin phép được đóng vai mr “ Văn Thấp” ( đoạn văn nghiêng là nguyên văn trong chuyện).
...
Xong được lá thư chót, trời đã tối sầm. Phố dài vắng ngắt ngâm mình trong mưa, tù mù những vùng đèn đường. Tôi hỏi được về Vọng. Một anh dân phòng diện ủng, vận áo tơi bạt, tận tình dẫn tôi đi một đoạn khá xa đường. Đến ngã ba nọ, trước khi chia tay, anh chỉ xuống cặp ray đường tầu điện chạy sát vỉa hè và bảo tôi cứ bám theo đó mà đi là đến.
...
Vậy thì, iem thấy mình dấn bước theo nhân vật trong 1 không gian hết sức mờ ảo, được tưởng tượng là tối đen và vắng lặng, trước và sau khi gặp anh dân phòng. Nhân vật hỏi ”được” về Vọng. Tất nhiên “được” ở đây bị oánh sai chánh tả, oánh đúng sẽ là “đường”(Vì nếu Vọng là một người thì làm thao mà anh dân phòng biết được). Dư ta thấy, anh dân phòng chỉ vào cái đường tàu ĐIỆN và ta hãy nhớ câu nói “bám theo đó mà đi là đến”. Vốn là dân nhảy tàu ĐIỆN, iem đã biết chính xác nhân vật đang ở đâu.
Đường tàu điện chạy tới Vọng, thấy Vọng ngay trước mặt, chắc chắn là đường chạy qua Cửa Nam, dọc theo đường Nam Bộ nay là đường Lê Duẩn) và kết thúc ở ngay chỗ bệnh viện Bạch Mai. Ở đầu, nhân vật có nhắc tới ga Hà Nội, nếu đi theo tuyến này, hẳn anh sẽ xúc động mạnh vì tận mắt nhìn thấy nhà ga trúng bom mỹ, đổ ụp xuống 1 đống hoang tàn. Ga bị trúng bom ngày mới 4 ngày trước đó.
View attachment 6789412
Em đoán nhân vật đã di lối khác, và gặp anh dân phòng đâu đó ở quãng ngã 3 Trần Nhân Tông – Nam Bộ (Tại sao không phải ở đoạn đường trước đó? Là vì nếu thế nhân vật đã kịp ăn bữa tối ở đoạn đường quanh ngõ hàng Lọng hoặc ở ngã tư mấy lị phố Khâm Thiên, lúc ấy vẫn có nhiều hàng quán). Từ đây, ta cứ đi theo đường tàu ĐIỆN chừng 20 phút là sẽ tới Vọng (Tới Vọng để làm gì thì không ai biết).
Thế nhưng, 2 vệt ray lại không hề đi xuyên qua bất kỳ rừng rậm nhà cửa tối đen nào cả, rừng rậm thì có thể chứ nhà cửa thì dứt khoát không. Đoạn ấy 1 bên là ...công viên Thống Nhất, 1 bên là đường tàu hỏa cạnh hồ ba mẫu, đi lên trên thì gặp trường Bách Khoa và bên kia là dãy đất trống trước khi gặp bức tường của...bệnh viện Bạch Mai. Vậy tác giả bịa ra rừng nhà cửa để làm gì? ..để...gặp cô gái chứ sao, không nhà thì cô gái ở đâu cơ chứ?
Thế là không phải dồi, và vẫn còn 1 tuyến đường tàu điện khác có thể đưa nhân vật đến Vọng. Nhân vật sẽ đi đến phố Bạch Mai và dừng chân ở chợ Mơ ( Điểm cuối của tuyến tàu điện) trước khi phải hỏi tiếp ai đó để rẽ phải đi tìm Vọng. Tuyến nầy thì có nhà cửa hẳn hoi, dưng không phải
“cứ bám vào đường xe điện đi là đến”, thôi thì cũng không sao, có nhẽ anh dân phòng cũng không thuộc đường.
Vậy thì hẳn là cũng có vài ngôi nhà, nhân vật thấy cái đầu tàu và tuyệt vời hơn, đúng lúc kiệt sức thì anh được một cô gái ra ứng cứu ( Đi mãi chả gặp ai, đúng lúc sắp ngất thì lại gặp một người, hay thế chứ, li kỳ thế chứ). Và rồi anh tỉnh dậy...
...
Thời gian ngưng lại, không biết là trong bao nhiêu lâu.
H thì iem biết thời gian ngưng lại trong khoảng gần hai bốn tiếng dồi. Vì, dư đã nói, cả ngày và đêm 25.12, phi công Mẽo được nghỉ. Lúc anh lính tỉnh dậy thì đã là tối muộn ngày 26.12, dù câu chuyện vẫn có vẻ diễn da trong ngày, bởi vì...
...Bởi vì, giờ của thành phố này đã điểm. Chỉ trong nửa phần của một tích tắc, trời đất không kịp trở tay, không kịp cả đến rùng mình.
...
- Không! - Tôi nói, giọng khàn hẳn - Nóng nguội gì. Bom xuống bây giờ đấy.
Rải thảm vào đây đấy! (đây lần 1, iem nhấn mạnh)
- Sao anh biết? - Cô gái thốt lên kinh ngạc.
-
Ngửi thấy chứ còn sao! Mau lên, ra hầm! - Tôi sẵng giọng, như quát.
Dồi chúng ta sẽ thấy nhân vật nói khoác, vì nếu có tài dư thế thì anh đã được phân công nghe đường bay đoán nơi bom nổ dồi.
Và ngay lập tức là một đoạn văn... vô cùng lãng mạn...
...
Thổi tắt ngọn đèn, cô gái nắm lấy cổ tay tôi kéo nhanh ra khỏi buồng. Sự căng thẳng nơi tôi đã truyền sang cô nỗi hãi hùng. Cô thở hổn hển. Tiếng guốc gõ mau, gấp gáp. Chúng tôi xuống cầu thang, sau đó còn phải qua một hành lang rất hẹp, ẩm ướt và sâu hun hút, rồi mới ra đến ngoài đường.
Thế đấy, bằng trực giác kinh người, nhân vật đã trả ơn, cứu lại mạng của ân nhân. Cô gái khỏe như thiên thần (vì đã lôi được anh lính qua một cái hành lang dài hun hút rồi kéo anh bằng đường cầu thang lên tựn từng 2. Xin đừng nói là có người khiêng giúp, vì nếu thế hẳn người ốm đã nằm ở từng 1), hẳn là lâu lắm mới gặp một chàng trai nên cũng chỉ kịp xỏ đôi guốc cao gót vào để điệu một tý, mà cũng không được. Đến lúc này, iem vẫn đoán nhân vật nữ là một hồn ma, còn rừng nhà cửa đen ngòm chính là những bia mộ san sát, vì tất cả đều ảo cả. Cô gái là người thì sao mà cô...khỏe thế? Và thế đấy, trên đường phố cũng chỉ có hai người. Hẳn là những người còn ở lại (Mặc dù ở các đoạn văn trước không có gì chứng tỏ là họ đã ở lại) đã kịp có linh cảm trước cả anh lính (làm gì có chiện ấy) và đã xuống hầm hết rồi.
...
Chúng tôi bước lao đi, ngược chiều gió thốc. Cả thành phố đã ẩn mình. Trên mặt đất chết lặng chỉ còn trơ vơ có hai chúng tôi, sóng đôi nhau trong nỗi kinh hoàng.
Vùng ngoại vi đã khai hoả. Các trận địa pháo 100 ly đồng loạt cất tiếng gầm. Chớp giật sáng loé. Và tên lửa, từng cặp, từng cặp rẽ trần mây, ầm ầm lao lên, vạch những luồng đỏ rực. Nhưng, giữa sấm sét của quân ta đang cấp tập giành đòn, bằng kinh nghiệm máu xương và sự sống chết rủi may của một thằng lính chiến trường, tôi đã nghe thấy từ trên đỉnh trời đêm thăm thẳm cái mà tai tôi còn chưa thể nào nghe thấy, cái mà linh tính đã báo trước. Và tôi biết, với hai chúng tôi, thế là hết. Bom rồi. Bom sẽ phang chính diện đoạn đường này.
- Nó cắt bom rồi! - Tôi nói, và nắm nhanh lấy khuỷu tay cô gái, kéo cô đứng dừng lại.
- Kìa anh. Chỉ đoạn nữa thôi!
- Không kịp đâu - Tôi thong thả nói, bình tĩnh đến ghê người - Bom đang thả xuống đây đấy (đây lần 2, iem lại nhấn mạnh). Nằm xuống mau lên đi. Và đừng có hoảng.
Lần thứ hai ta thấy từ ĐÂY, lần này bom thả xuống thật, linh cảm đã không đánh lừa nhân vật . Iem thầm nghĩ, thế là xong, bom rải thảm thì hiển nhiên chỗ “ĐÂY” trước hẳn cũng tan tành.
Ấy thế nhưng “đây” lại có nghĩa là " hổng phải đây", nên hai nhân vật hẵng còn sống.
...
Trong khi đã đỡ tiếng ù, tôi nghe thấy từ đâu đó phía trước rất gần, dậy lên tiếng kêu cứu. Rồi cả đoạn phố ầm ầm lên huyên náo. Từ phía sau, rầm rập một đám đông đổ tới cuốc xẻng, xà beng, với cáng thương, hối hả tràn qua. “Đứng ì ra thế à! - Ai đó giận dữ quát lên với tôi, gay gắt, đau đớn, khàn đặc - Hầm sập, người thì chết, ngay trước mắt kia kìa, giời ơi-ơi...!”
- Ôi giời ơi, hình như chỗ hầm công cộng, anh ơi! ở đó bao nhiêu là người... - Cô gái kêu lên thảng thốt.
- Anh phải lại đó góp một tay. Em về trước đi. Anh về sau! - Tôi nói.
Người đâu da mà lắm thế, mấy đoạn văn trước còn không thấy một ai cơ mà? Hay họ xuống hầm từ lúc nhân vật chính còn đang cuốc bộ? Thế còn tiếng còi báo yên đâu (có còi báo yên thì mọi người mới ra khỏi hầm)? Hay là ù tai nên nhân vật chánh không nghe thấy?
Ấy, không, có còi báo yên nhưng phải... gần sáng mới có (lạ ghê), dư ta thấy ở đoạn văn dưới.
Lẽ ra thì đấy không thể là lần cuối cùng, bởi vì lẽ ra thì tôi đã trở về được căn phòng hồi đêm ấy và gặp lại được người con gái ấy của tôi. Khi đó đã báo yên từ lâu, trời đã sáng hẳn. Cứ theo đường tầu điện, con đường mòn độc đạo hồi đêm, tôi rảo bước quay trở lại ngôi nhà.
Thoạt tiên, tôi chẳng để tâm, chỉ lẳng lặng bước tránh lên vỉa hè. Buổi sớm mai giá lạnh, phố xá thưa người, cái tầu điện già lão và sặc mùi gỉ sắt ấy không buồn thúc chuông, thả sức lao uỳnh uỳnh, hàng bánh sắt nện rầm rập, rít lên, toé lửa. Động cơ điện rú è è chói tai. Nhưng nó vừa vụt qua thì lập tức tôi sững người, như thể bị một roi vút thẳng vào tim, sực tỉnh song chết lặng đi.
Phố dài hun hút, thẳng tắp, không có lối rẽ. Dọc hai bên đường nhà liền nhà, san sát và hoàn toàn đơn điệu, nhà nào cũng y như nhà nào. Một mặt tiền ảm đạm cau có dưới một mái hiên lợp bằng những tấm tôn gỉ. Một cửa ra vào và một bậc tam cấp bước hẳn xuống vỉa hè. Trước mỗi nhà đều có một hố tròn bằng xi-măng đúc sẵn. Tầu điện đã chạy rồi, vật chuẩn độc nhất đã di động, nên giờ đây điều duy nhất tôi còn có thể xác định được là ngôi nhà ấy nằm ở phía trên vỉa hè bên nào. Song bên nào mà chẳng thế. Mấp mô, trồi sụt, lênh láng những vũng nước đọng trước những bậc thềm. Những mái hiên dột nát, những mảng bờ tường. Những cây bàng. Những cây cột điện...
Không còn thời gian nữa, nhưng hồi lâu, như thể nhấm nháp nỗi tuyệt vọng, tôi vẫn cứ bước thấp bước cao, dạo đi dạo lại nhìn vào cửa những ngôi nhà, nhìn vào mặt những người từ trong đó đi ra
( Dù chiều tối qua chả thấy ai, cũng không thấy le lói một ánh đèn dầu nào để chứng tỏ trong nhà có người)
...
Đoạn này, theo lẽ thông thường, thì nhân vật trước tiên hẳn sẽ vui mừng vì té ra mình đã đoán sai, bom không thả vào ĐÂY, đoạn phố này vẫn bình yên. Và khi tàu ĐIỆN chạy vụt qua thì nhân vật sẽ đuổi theo, hỏi mấy người đang...ẩy tàu rằng “dẫn tôi đến chỗ nó đỗ trước khi bị ẩy đi...được không?” Vì phía trước một đoạn ngắn vừa bị bom tanh bành, thì làm gì có điện để mà xe ĐIỆN hoạt động. Cái xe điện chỉ là cái cớ, nên mất đi cái cớ vô lý thì nhân vật không biết phải làm gì? Làm gì có đoạn phố nào mà nhà mặt phố lại giống hệt nhau và đều có nhà phía sau giống hệt nhau? Iem nói thế vì tự nhiên nhân vật quên béng mất cái hành lang dài hun hun và cái cầu thang. Vẫn có người trong nhà đi ra. Không hỏi được về cô gái, về hành lang, về cầu thang sao?
Và rồi, cho đến tận cuối câu chiện ( tức là cho mãi tới 20 năm sau, và hẳn là 10 năm sau nữa), không thấy nhân vật dằn vặt gì về chiện đã quên không hỏi những người quanh đó, rằng họ có biết đêm hôm kia (Tức đêm 25.12), cái đầu tàu đỗ ở đâu không?
...
Cho đến khi lại một chuyến tầu điện leng keng chạy tới, tôi mới chịu khuất phục. Mặt mày vẫn nhem nhuốc tro than, tay chân xây xát, quần áo tả tơi và vẫn còn loang lổ vết máu của những người bị nạn trong đêm, tôi nặng nhọc lê bước, đầu cúi gầm, men theo cặp ray xe điện, đi về phía cửa ô.
...
Thế đấy, đầu tiên hỏi đường rồi đi theo đường tàu tới Vọng, sau thì lại theo đường tàu nhưng theo hướng ngược lại đi về phía cửa ô (Tất nhiên đi tiếp hướng ...về Vọng thì sẽ chả có cửa ô lào). Rốt cuộc là ...nhân vật chính đi đâu? Về đâu?
Vậy là cũng chả ai biết nhân vật đi tới Vọng để làm gì! Để hy VỌNG, hay vô Vọng?
Nhời phê của giáo viên: Lạc đề, nhân vật đi tới Vọng để làm gì? Để gặp cái cô khỏe dư lực sĩ kia chứ sao? Hỏi dấm dớ. Sau nầy có thể làm nghề bán xịt lợn. 3.75 làm tròn thành 4 điểm! (Cái nầy là do iem hư kấu, gần giống mấy lị lời phê thực).
.
, và trên đây là một cuốn sách hiếm hoi em sẽ không phải "đọc trộm" 
!
). 
