[Funland] Có ý tưởng khoa học, muốn thực hiện ở Việt Nam, nhưng...

[Colexanh]

10km dưới lòng đất nóng, thì nối 2 ống thế nào nhỉ?
Cụ có cái ảnh thực tế nào ở các công trình địa nhiệt đã làm như vậy không?

Pha nối ống ở đáy hai ống gần nhau ở miệng nghe ra bất khả thi trên mặt đất xa nhau 7m dưới đó sai số trục dọc 1/1000 đã là 10m/10.000m

 

[4x11]

Pha nối ống ở đáy hai ống gần nhau ở miệng nghe ra bất khả thi trên mặt đất xa nhau 7m dưới đó sai số trục dọc 1/1000 đã là 10m/10.000m

E đã có phương án cho vấn đề nối ống, tất nhiên là chưa được thí nghiệm thực tế.
Nhưng vấn đề đó cũng không quá đáng lo, nếu không thể nối ống thì đưa 1 ống thép lồng vào trong lòng hố khoan, cho nước tuần hoàn ngay torng 1 hố khoan cũng được. Hoặc bơm nước áp lực cao vào hố khoan để tạo khe nứt nhân tạo trong đá như công nghệ EGS cũng là một giải pháp.

 

[nhuataiche]

Em xin góp ý tiếp.

Tạm coi dự án này là 1 cái nhà máy sản xuất hàng hóa, thì cụ chủ đã lo xong phần sản xuất, tạm thời là vậy.

Vấn đề là phần bán hàng, phải tìm khách hàng lớn, lắm tiền và quan trọng là chịu chi. Em đoán phần này cụ chủ thớt không giỏi.

Nên cụ chủ thớt phải tìm partner giỏi phần bán hàng, dốt kỹ thuật cũng được. Cái này là kinh nghiệm thực chiến của em.

 

[namphong12]

E đã có phương án cho vấn đề nối ống, tất nhiên là chưa được thí nghiệm thực tế.
Nhưng vấn đề đó cũng không quá đáng lo, nếu không thể nối ống thì đưa 1 ống thép lồng vào trong lòng hố khoan, cho nước tuần hoàn ngay torng 1 hố khoan cũng được. Hoặc bơm nước áp lực cao vào hố khoan để tạo khe nứt nhân tạo trong đá như công nghệ EGS cũng là một giải pháp.

Nếu khoan theo cách của cụ thì việc bẻ lái rất dễ mà.

 

[HenryFord]

Chào các cụ. Em muốn chia sẻ chút về câu chuyện của em.

Em hiện đang làm PhD ở Trung Quốc (tháng 9 này mới chính thức bắt đầu, trước đó em học thạc sĩ ở cùng trường). Em nghiên cứu về mảng năng lượng địa nhiệt.

Trong quá trình học thạc sĩ, ngoài làm luận án, em có một ý tưởng nghiên cứu độc lập (không dưới sự hướng dẫn của giáo sư, ko sử dụng cơ sở vật chất của trường), về kỹ thuật khoan sâu trong địa nhiệt. Đó là ý tưởng sử dụng nhiệt để khoan (xem trong bài này), khi đọc được, em vô cùng hào hứng và chế ra một mô hình nhỏ để thí nghiệm thử. Kết quả thì không như mong đợi, ý tưởng này không thực hiện được.

Nhưng em ko bỏ cuộc. Sau một thời gian suy nghĩ, em nảy ra một ý tưởng khác, khi thí nghiệm thử thì thành công vượt mong đợi! Sau đó em thực hiện các tính toán lý thuyết, và kết quả thì không thể tin nổi: về chi phí cho một hố khoan sâu 10km, kỹ thuật khoan thông thường tốn 10-20 triệu USD để thực hiện, còn ý tưởng của em chỉ tốn 0.5-1 triệu USD (em đã xét đến tất cả các hệ số hao hụt, lỗi ở mức cao, lấy mọi đơn giá ở cận trên, và khấu hao thiết bị cho chỉ một dự án).

Nếu ý tưởng này thực hiện thành công, thì:

• Các bác có thể khoan ở bất cứ đâu để lấy nhiệt (cứ khoan đủ sâu là có nhiệt), từ đó khai thác địa nhiệt điện. Chi phí điện địa nhiệt theo kỹ thuật của em chỉ 1.300/kWh. Điện sạch (không thải CO2), hoàn toàn ổn định (không như mặt trời hay gió), an toàn (không sợ rủi ro như hạt nhân), chi phí vận hành gần bằng 0 (không như điện than hoặc LNG), và có thể xây nhà máy ở bất cứ đâu (không như thủy điện). Nói nôm na, nó gần như năng lượng vĩnh cửu.
• Cho dù không khai thác địa nhiệt điện được, thì nguồn nhiệt trực tiếp cũng đủ để phục vụ nhu cầu sấy, phơi, tiệt trung chất lỏng, xúc tác hóa chất,.... Nhu cầu năng lượng cho những hoạt động trên chiếm khoảng 5-7% tổng nhu cầu điện của Việt Nam.
• Kỹ thuật khoan này còn có thể áp dụng để khoan thăm dò dầu khí, khoảng sản,....

Tóm lại, tiềm năng của nó là cực kỳ lớn. Tất nhiên, để đi từ ý tưởng đến hiện thực thì em cần thí nghiệm - và việc này cần tiền. Em ước tính cần khoảng 0.8-1 triệu USD (tất nhiên là không cần 1 cục, có thể giải ngân theo từng bước, chi phí cho các bước đầu thì khá nhỏ thôi). Sau khi nảy ra ý tưởng, em không báo ngay cho giáo sư hướng dẫn bên Trung Quốc. Em mang về Việt Nam, và cố liên hệ với một vài đơn vị để hi vọng có thể phát triển ý tưởng này ở Việt Nam - mặc dù chắc chắn làm ở Trung Quốc hay phương Tây thì sự hỗ trợ sẽ tốt hơn nhiều. Em hi vọng Việt Nam có thể nắm độc quyền công nghệ này, hoặc ít nhất là đi trước thế giới, với hướng nghiên cứu của mình.

Tuy nhiên, trong mùa hè này, em đã cố liên hệ, bằng nhiều cách: đến gặp trực tiếp, gửi mail, gửi công văn giấy, cho nhiều bên: các Bộ, các tập đoàn nhà nước (EVN, PVN, Viettel,...), các tập đoàn tư nhân (Vin, Hòa Phát, Trung Nam,...). Cũng có một số bên phản hồi, còn lại phần lớn là không hồi âm. Một số bên mời em qua họp, và họ cũng đánh giá cao ý tưởng của em, nhưng cuối cùng thì không bên nào chốt, lí do thường xoay quanh: không có quy trình cho việc này, không có tiền lệ, hoặc quá mới,.... Hay nói cách khác, họ SỢ VIỆC ĐI ĐẦU - em cảm nhận rõ ràng như vậy. Họ thích làm những thứ quen thuộc, an toàn, chứ không phải một thứ mới tinh, cho dù chi phí không hề lớn - em sẵn sàng bắt đầu với một mức hỗ trợ nhỏ, tăng dần theo tiến độ.

Trong tuần tới, em còn đi họp với một bên nữa, nhưng không hi vọng gì nữa rồi. Nếu hè này em không tìm được đối tác nào ở Việt Nam, thì em sẽ quay lại Trung Quốc và trình bày vs giáo sư hướng dẫn, và thực hiện nghiên cứu ở Trung Quốc, hoặc tìm các nguồn hỗ trợ từ phương Tây. Tất nhiên, dù làm ở đâu thì em cũng sẽ cố gắng hết sức để biến ý tưởng thành hiện thực. Và có thể 5-10 năm sau, kỹ thuật này thử nghiệm thành công, Trung Quốc bắt đầu spam địa nhiệt điện và tận hưởng nguồn năng lượng sạch siêu rẻ, siêu ổn định, còn Việt Nam thì vẫn đang loay hoay với cái gông "năng lượng xanh" trên cổ.

Cứ nghĩ đến việc này là em lại thoáng buồn, nhưng đành chấp nhận - không phải tự nhiên mà có nước giàu nước nghèo trên đời. "Chim khôn chọn cành mà đậu", em phải tự biết tìm nơi có thể phát huy tốt nhất khả năng của mình thôi.

Câu chuyện của em là như vậy, cám ơn các cụ đã đọc.

Cụ khoan xuyên tâm trái đất có hơn không? Xuất khẩu qua Mỹ cho nhanh, lợi hơn làm địa nhiệt nhiều.

 

[PHUONG.]

Cụ khoan xuyên tâm trái đất có hơn không? Xuất khẩu qua Mỹ cho nhanh, lợi hơn làm địa nhiệt nhiều.

Cái đấy có khó gì đâu cụ. Nhưng đưa hàng qua lõi trái đất nó cháy hết . Đặc biệt xk hoa quả qua sang tới Mỹ là thành hoa quả sấy khô

 

[vietpq75hanes]

Đất nước đang rất cần có những ý tưởng mới, mạnh dạn như của cụ chủ. Cụ đã gửi đến Bộ khoa học và công nghệ chưa??

 

[Kiên Khùng]

Cụ tới số 7 Bằng Lăng, đeo băng rôn màu đỏ để bảo vệ tóm, xong cụ trình bày lý do là được gặp ạ

Hay chơi kiểu Phạm Ngũ Lão ngồi đan sọt...hehe, bị VF cán nhẹ qua mông

 

[4x11]

Em xin góp ý tiếp.

Tạm coi dự án này là 1 cái nhà máy sản xuất hàng hóa, thì cụ chủ đã lo xong phần sản xuất, tạm thời là vậy.

Vấn đề là phần bán hàng, phải tìm khách hàng lớn, lắm tiền và quan trọng là chịu chi. Em đoán phần này cụ chủ thớt không giỏi.

Nên cụ chủ thớt phải tìm partner giỏi phần bán hàng, dốt kỹ thuật cũng được. Cái này là kinh nghiệm thực chiến của em.

Cám ơn cụ đã góp ý!

 

[4x11]

Nếu khoan theo cách của cụ thì việc bẻ lái rất dễ mà.

Về lý thuyết thì đúng vậy, nên e ko lo vấn đề nối ống lắm, có rất nhiều cách thực hiện.

 

[4x11]

Đất nước đang rất cần có những ý tưởng mới, mạnh dạn như của cụ chủ. Cụ đã gửi đến Bộ khoa học và công nghệ chưa??

Cám ơn cụ.
E đã gửi qua đường công văn đến bộ KHCN, bộ Công Thương và Văn phòng chính phủ, nội dung là đề xuất ý tưởng nghiên cứu và xin hỗ trợ kết nối tới các doanh nghiệp, tập đoàn. Nhưng không bên nào phản hồi gì.

 

[LiKaShing]

Chào các cụ. Em muốn chia sẻ chút về câu chuyện của em.

Em hiện đang làm PhD ở Trung Quốc (tháng 9 này mới chính thức bắt đầu, trước đó em học thạc sĩ ở cùng trường). Em nghiên cứu về mảng năng lượng địa nhiệt.

Trong quá trình học thạc sĩ, ngoài làm luận án, em có một ý tưởng nghiên cứu độc lập (không dưới sự hướng dẫn của giáo sư, ko sử dụng cơ sở vật chất của trường), về kỹ thuật khoan sâu trong địa nhiệt. Đó là ý tưởng sử dụng nhiệt để khoan (xem trong bài này), khi đọc được, em vô cùng hào hứng và chế ra một mô hình nhỏ để thí nghiệm thử. Kết quả thì không như mong đợi, ý tưởng này không thực hiện được.

Nhưng em ko bỏ cuộc. Sau một thời gian suy nghĩ, em nảy ra một ý tưởng khác, khi thí nghiệm thử thì thành công vượt mong đợi! Sau đó em thực hiện các tính toán lý thuyết, và kết quả thì không thể tin nổi: về chi phí cho một hố khoan sâu 10km, kỹ thuật khoan thông thường tốn 10-20 triệu USD để thực hiện, còn ý tưởng của em chỉ tốn 0.5-1 triệu USD (em đã xét đến tất cả các hệ số hao hụt, lỗi ở mức cao, lấy mọi đơn giá ở cận trên, và khấu hao thiết bị cho chỉ một dự án).

Nếu ý tưởng này thực hiện thành công, thì:

• Các bác có thể khoan ở bất cứ đâu để lấy nhiệt (cứ khoan đủ sâu là có nhiệt), từ đó khai thác địa nhiệt điện. Chi phí điện địa nhiệt theo kỹ thuật của em chỉ 1.300/kWh. Điện sạch (không thải CO2), hoàn toàn ổn định (không như mặt trời hay gió), an toàn (không sợ rủi ro như hạt nhân), chi phí vận hành gần bằng 0 (không như điện than hoặc LNG), và có thể xây nhà máy ở bất cứ đâu (không như thủy điện). Nói nôm na, nó gần như năng lượng vĩnh cửu.
• Cho dù không khai thác địa nhiệt điện được, thì nguồn nhiệt trực tiếp cũng đủ để phục vụ nhu cầu sấy, phơi, tiệt trung chất lỏng, xúc tác hóa chất,.... Nhu cầu năng lượng cho những hoạt động trên chiếm khoảng 5-7% tổng nhu cầu điện của Việt Nam.
• Kỹ thuật khoan này còn có thể áp dụng để khoan thăm dò dầu khí, khoảng sản,....

Tóm lại, tiềm năng của nó là cực kỳ lớn. Tất nhiên, để đi từ ý tưởng đến hiện thực thì em cần thí nghiệm - và việc này cần tiền. Em ước tính cần khoảng 0.8-1 triệu USD (tất nhiên là không cần 1 cục, có thể giải ngân theo từng bước, chi phí cho các bước đầu thì khá nhỏ thôi). Sau khi nảy ra ý tưởng, em không báo ngay cho giáo sư hướng dẫn bên Trung Quốc. Em mang về Việt Nam, và cố liên hệ với một vài đơn vị để hi vọng có thể phát triển ý tưởng này ở Việt Nam - mặc dù chắc chắn làm ở Trung Quốc hay phương Tây thì sự hỗ trợ sẽ tốt hơn nhiều. Em hi vọng Việt Nam có thể nắm độc quyền công nghệ này, hoặc ít nhất là đi trước thế giới, với hướng nghiên cứu của mình.

Tuy nhiên, trong mùa hè này, em đã cố liên hệ, bằng nhiều cách: đến gặp trực tiếp, gửi mail, gửi công văn giấy, cho nhiều bên: các Bộ, các tập đoàn nhà nước (EVN, PVN, Viettel,...), các tập đoàn tư nhân (Vin, Hòa Phát, Trung Nam,...). Cũng có một số bên phản hồi, còn lại phần lớn là không hồi âm. Một số bên mời em qua họp, và họ cũng đánh giá cao ý tưởng của em, nhưng cuối cùng thì không bên nào chốt, lí do thường xoay quanh: không có quy trình cho việc này, không có tiền lệ, hoặc quá mới,.... Hay nói cách khác, họ SỢ VIỆC ĐI ĐẦU - em cảm nhận rõ ràng như vậy. Họ thích làm những thứ quen thuộc, an toàn, chứ không phải một thứ mới tinh, cho dù chi phí không hề lớn - em sẵn sàng bắt đầu với một mức hỗ trợ nhỏ, tăng dần theo tiến độ.

Trong tuần tới, em còn đi họp với một bên nữa, nhưng không hi vọng gì nữa rồi. Nếu hè này em không tìm được đối tác nào ở Việt Nam, thì em sẽ quay lại Trung Quốc và trình bày vs giáo sư hướng dẫn, và thực hiện nghiên cứu ở Trung Quốc, hoặc tìm các nguồn hỗ trợ từ phương Tây. Tất nhiên, dù làm ở đâu thì em cũng sẽ cố gắng hết sức để biến ý tưởng thành hiện thực. Và có thể 5-10 năm sau, kỹ thuật này thử nghiệm thành công, Trung Quốc bắt đầu spam địa nhiệt điện và tận hưởng nguồn năng lượng sạch siêu rẻ, siêu ổn định, còn Việt Nam thì vẫn đang loay hoay với cái gông "năng lượng xanh" trên cổ.

Cứ nghĩ đến việc này là em lại thoáng buồn, nhưng đành chấp nhận - không phải tự nhiên mà có nước giàu nước nghèo trên đời. "Chim khôn chọn cành mà đậu", em phải tự biết tìm nơi có thể phát huy tốt nhất khả năng của mình thôi.

Câu chuyện của em là như vậy, cám ơn các cụ đã đọc.

Chim khôn chọn cành mà đậu. Câu này chuẩn

 

[nhuataiche]

Cám ơn cụ.
E đã gửi qua đường công văn đến bộ KHCN, bộ Công Thương và Văn phòng chính phủ, nội dung chỉ là đề xuất ý tưởng nghiên cứu và xin hỗ trợ kết nối tới các doanh nghiệp, tập đoàn. Nhưng không bên nào phản hồi gì.

Em có quen một bạn, làm cho 1 cty Mỹ rất lớn, chuyên lobby ở các cơ quan cấp bộ và cao hơn. Lương rất cao và lai lịch của bạn cũng không tầm thường, công việc thì toàn đi chém gió, xã giao, tặng quà ...

Cho nên, xin lỗi cụ, số phận cái công văn của cụ là không thể khác được !

 

[4x11]

Em có quen một bạn, làm cho 1 cty Mỹ rất lớn, chuyên lobby ở các cơ quan cấp bộ và cao hơn. Lương rất cao và lai lịch của bạn cũng không tầm thường, công việc thì toàn đi chém gió, xã giao, tặng quà ...

Cho nên, xin lỗi cụ, số phận cái công văn của cụ là không thể khác được !

Vâng cụ. Chỉ là e xem trên truyền hình, báo chí, thấy các cụ lãnh đạo phát biểu rất khí thế về đổi mới, khoa học công nghệ, năng lượng xanh,... Em cũng hi vọng có gì đó thay đổi, nên thử vận may xem sao.
Té ra các phát biểu mới ở dạng lời nói, chứ chưa kịp thẩm thấu vào thành hành động của các cán bộ cấp dưới
Mà chả biết đến bao giờ mới thấm cho nổi, nên thôi em bỏ qua con đường đó vậy.

 

[Hư Truc 2016]

Cụ ngâm cứu ác thật đấy, đa phần anh em trên đây khoan tầm 10-20 cm, nên cảm nhận nó cũng khác.
Em chỉ ước có cụ nào nghiên cứu cái mũi khoan ngăn ngắn kia cho nó chắc, có nhiệt chút thì tốt biết bao.

Em hỏi con GPT thì nó nói như này:
Nếu chỉ xét đến các loại đá thường (đá phổ biến trong lớp vỏ Trái Đất ở độ sâu khoảng 20 km trở lại, không tính các khoáng vật đặc biệt như kim cương), thì đá cứng nhất thường là eclogite hoặc granulite, tùy thuộc vào điều kiện địa chất.

1. Eclogite:
   • Đây là một loại đá biến chất, chứa chủ yếu là garnet và pyroxene (omphacite). Eclogite hình thành trong điều kiện áp suất và nhiệt độ cao, thường ở độ sâu 15-50 km. Nó rất cứng, bền và có mật độ cao, với độ cứng của các khoáng vật thành phần (garnet ~6.5-7.5, pyroxene ~5-6 trên thang Mohs). Eclogite thường được tìm thấy trong các vùng đới hút chìm.
2. Granulite:
   • Cũng là đá biến chất, granulite hình thành ở điều kiện nhiệt độ và áp suất cao, thường ở lớp vỏ dưới (khoảng 10-20 km). Thành phần chính bao gồm thạch anh, fenspat và pyroxene. Granulite có độ cứng cao (thạch anh ~7 trên thang Mohs) và khả năng chịu lực tốt, thường xuất hiện trong các khối vỏ lục địa sâu.

Để khoan xuyên qua đá cứng như eclogite hoặc granulite (loại đá phổ biến ở độ sâu khoảng 20 km) bằng phương pháp nhiệt, tương tự như cách một cây dùi nóng xuyên qua nến, nhiệt độ cần thiết phải vượt xa điểm nóng chảy của các khoáng vật chính trong đá. Dưới đây là phân tích:

1. Điểm nóng chảy của đá

• Eclogite: Thành phần chính là garnet (điểm nóng chảy khoảng 1.300–1.500°C) và pyroxene (khoảng 1.200–1.400°C). Để làm tan chảy hoàn toàn eclogite, cần nhiệt độ tối thiểu khoảng 1.400–1.600°C trong điều kiện áp suất thấp. Tuy nhiên, ở độ sâu 20 km (áp suất khoảng 5–6 kbar), điểm nóng chảy tăng lên, có thể yêu cầu 1.600–1.800°C hoặc cao hơn.
• Granulite: Chứa thạch anh (điểm nóng chảy ~1.650–1.700°C), fenspat (~1.100–1.500°C), và pyroxene. Nhiệt độ cần thiết để làm tan chảy granulite thường dao động từ 1.500–1.700°C ở áp suất bề mặt, và cao hơn một chút ở áp suất sâu (~1.700–1.900°C).

So sánh với nến (paraffin, nóng chảy ở ~40–60°C), đá yêu cầu nhiệt độ cao hơn hàng chục lần do cấu trúc khoáng vật bền vững và liên kết hóa học mạnh.

2. Yêu cầu để khoan nhiệt

Để khoan nhiệt xuyên qua đá như dùi nóng qua nến, không chỉ cần đạt điểm nóng chảy mà còn phải:

• Tạo nhiệt cục bộ tập trung: Cần một nguồn nhiệt mạnh, như plasma, laser công suất cao, hoặc phản ứng nhiệt hạch, để làm tan chảy đá ngay tại điểm tiếp xúc.
• Duy trì nhiệt độ liên tục: Đá có độ dẫn nhiệt cao, nên nhiệt sẽ bị phân tán nhanh. Thiết bị khoan phải cung cấp năng lượng liên tục để duy trì nhiệt độ trên điểm nóng chảy.
• Xử lý áp suất: Ở độ sâu 20 km, áp suất cao làm tăng điểm nóng chảy. Do đó, nhiệt độ thực tế cần thiết có thể cao hơn 10–20% so với giá trị ở bề mặt.
• Loại bỏ vật liệu nóng chảy: Cần cơ chế để đẩy đá nóng chảy ra khỏi lỗ khoan (giống như nến lỏng chảy ra khi bị dùi nóng xuyên qua).

Nhiệt độ tối thiểu để khoan nhiệt hiệu quả qua eclogite hoặc granulite sẽ vào khoảng 2.000–2.500°C, đảm bảo làm tan chảy nhanh và vượt qua ảnh hưởng của áp suất. Công nghệ hiện nay, như khoan plasma (plasma drilling), có thể đạt nhiệt độ lên tới 6.000–10.000°C, đủ để cắt qua đá cứng một cách dễ dàng.

3. So sánh với thực tế

• Trong thực tế, khoan nhiệt chưa phổ biến bằng khoan cơ học (dùng mũi khoan kim cương) vì khoan nhiệt đòi hỏi năng lượng cực lớn và công nghệ phức tạp. Ví dụ, các hệ thống khoan nhiệt thử nghiệm (như của công ty Quaise Energy) sử dụng sóng milimet hoặc plasma để đạt nhiệt độ hàng nghìn độ C, đủ để làm bốc hơi đá.
• Để so sánh, một cây dùi nóng (~200–300°C) có thể dễ dàng xuyên qua nến vì nhiệt độ thấp và cấu trúc nến yếu. Với đá, cần công nghệ tiên tiến hơn nhiều.

Hiện tại, không có thông tin công khai cụ thể về giá của máy khoan nhiệt (sử dụng công nghệ sóng milimet) do Quaise Energy phát triển. Các nguồn thông tin từ web và các bài báo liên quan, bao gồm cả thông tin từ trang web của Quaise Energy và các bài viết trên MIT Technology Review, New Atlas, và SciTechDaily, không đề cập đến giá bán hoặc chi phí sản xuất cụ thể của thiết bị này. Điều này có thể do:

1. Công nghệ đang trong giai đoạn thử nghiệm: Quaise Energy vẫn đang phát triển và thử nghiệm công nghệ khoan sóng milimet, với các cuộc thử nghiệm thực địa gần đây (như ở Texas vào năm 2025). Thiết bị chưa được thương mại hóa, nên giá cụ thể có thể chưa được công bố.
2. Thông tin độc quyền: Giá của các thiết bị công nghệ cao như vậy thường được giữ kín, đặc biệt khi công ty đang tìm kiếm thêm vốn đầu tư (Quaise đã huy động 105 triệu USD và dự kiến huy động thêm 200 triệu USD).
3. Tùy thuộc vào cấu hình: Giá của máy khoan nhiệt có thể thay đổi tùy thuộc vào công suất (ví dụ: gyrotron 100 kW hoặc 1 MW) và các yêu cầu kỹ thuật cụ thể cho từng dự án.

Ước lượng gián tiếp

Dựa trên các thông tin liên quan:

• Quaise sử dụng gyrotron, một thiết bị đắt đỏ được phát triển từ nghiên cứu nhiệt hạch. Một gyrotron công suất 1 MW có thể có giá từ vài trăm nghìn đến vài triệu USD, tùy thuộc vào cấu hình và nhà cung cấp.
• Chi phí phát triển và tích hợp công nghệ vào giàn khoan (như giàn Nabors) cũng rất lớn, có thể lên đến hàng chục triệu USD, bao gồm chi phí nghiên cứu, thử nghiệm và sản xuất.
• Theo các nguồn, Quaise dự kiến xây dựng một nhà máy điện địa nhiệt thí điểm vào năm 2028, với chi phí tổng thể có thể hàng trăm triệu USD, trong đó máy khoan chỉ là một phần.
• 
  
• Vật liệu làm ống khoan cũng không đơn giản nhỉ?
• 
  
• Đúng vậy, vật liệu làm ống khoan nhiệt để xuyên qua đá cứng như eclogite hoặc granulite ở độ sâu 20 km là một thách thức kỹ thuật lớn, không hề đơn giản. Để đáp ứng yêu cầu khoan nhiệt (như công nghệ của Quaise Energy sử dụng sóng milimet hoặc plasma), vật liệu ống khoan phải có những đặc tính đặc biệt để chịu được điều kiện khắc nghiệt. Dưới đây là phân tích về những yêu cầu và vật liệu tiềm năng: 1. Yêu cầu đối với vật liệu ống khoan nhiệt
  
  
  Chịu nhiệt độ cực cao: Ống khoan phải hoạt động ở nhiệt độ từ 2.000–10.000°C (như trong khoan plasma hoặc sóng milimet), nơi đá bị làm nóng chảy hoặc bốc hơi. Vật liệu cần giữ được tính toàn vẹn cấu trúc ở nhiệt độ này. Chịu áp suất cao: Ở độ sâu 20 km, áp suất địa chất khoảng 5–6 kbar (50.000–60.000 atm). Ống khoan phải chịu được lực nén và không bị biến dạng. Kháng ăn mòn: Đá nóng chảy và môi trường địa chất sâu có thể chứa các hợp chất hóa học ăn mòn (như lưu huỳnh, silica nóng chảy). Vật liệu cần chống lại sự ăn mòn hóa học. Độ bền cơ học: Ống khoan phải chịu được rung động, lực xoắn, và áp lực khi di chuyển qua các lớp đá cứng. Khả năng dẫn nhiệt thấp: Để tránh nhiệt từ quá trình khoan làm hỏng các bộ phận khác, vật liệu cần có độ dẫn nhiệt thấp hoặc được thiết kế với lớp cách nhiệt. Khả năng dẫn sóng (nếu dùng sóng milimet): Trong công nghệ như của Quaise, ống khoan có thể cần dẫn sóng milimet từ gyrotron đến đầu khoan, đòi hỏi vật liệu tương thích với tần số cao.
  
  
  2. Vật liệu tiềm năng Dựa trên các yêu cầu trên, các vật liệu sau thường được xem xét:
  
  
  Hợp kim siêu bền chịu nhiệt:
  
  
  Hợp kim niken (Inconel, Hastelloy): Những hợp kim này chịu được nhiệt độ lên đến ~1.000–1.200°C và có độ bền cao, chống ăn mòn tốt. Tuy nhiên, ở nhiệt độ cực cao (>2.000°C), chúng có thể cần lớp phủ bổ sung. Hợp kim vonfram hoặc molypden: Vonfram có điểm nóng chảy rất cao (~3.422°C) và thường được dùng trong các ứng dụng nhiệt độ cực cao. Tuy nhiên, vonfram nặng và khó gia công.
  
  
  Vật liệu gốm tiên tiến:
  
  
  Silic cacbua (SiC): Chịu nhiệt đến ~2.700°C, có độ cứng cao và kháng ăn mòn tốt. SiC cũng được dùng trong các ứng dụng dẫn sóng milimet. Zirconia (ZrO₂): Có điểm nóng chảy ~2.700°C và khả năng cách nhiệt tốt, phù hợp để bảo vệ các bộ phận khỏi nhiệt độ cao.
  
  
  Vật liệu composite hoặc phủ ceramic:
  
  
  Carbon composite phủ gốm: Sợi carbon kết hợp với lớp phủ gốm (như SiC hoặc Al₂O₃) có thể chịu nhiệt và áp suất cao, đồng thời nhẹ hơn kim loại. Lớp phủ kim cương đa tinh thể (PCD): Kim cương nhân tạo có độ cứng cực cao và chịu nhiệt tốt, thường được dùng để phủ đầu khoan.
  
  
  Vật liệu dẫn sóng đặc biệt:
  
  
  Trong công nghệ của Quaise, ống khoan có thể hoạt động như một ống dẫn sóng (waveguide) cho sóng milimet. Vật liệu như đồng bọc gốm hoặc thép không gỉ với lớp phủ dielectric được sử dụng để dẫn sóng hiệu quả và chịu nhiệt.
  
  
  3. Thách thức trong thiết kế
  
  
  Tản nhiệt: Ngay cả với vật liệu chịu nhiệt, nhiệt độ cực cao từ đá nóng chảy có thể làm hỏng ống nếu không có hệ thống làm mát (như làm mát bằng chất lỏng hoặc khí). Kích thước và độ dài: Ở độ sâu 20 km, ống khoan cần rất dài, đòi hỏi vật liệu có độ bền kéo cao để không bị gãy. Chi phí: Các vật liệu như vonfram, gốm SiC, hoặc kim cương nhân tạo rất đắt, làm tăng chi phí sản xuất. Quaise có thể tối ưu bằng cách chỉ sử dụng vật liệu siêu bền ở đầu khoan, còn thân ống dùng vật liệu rẻ hơn như thép hợp kim cao cấp. Tích hợp công nghệ: Với khoan sóng milimet, ống khoan không chỉ là một cấu trúc cơ học mà còn phải dẫn năng lượng (sóng milimet hoặc plasma), đòi hỏi thiết kế phức tạp hơn nhiều so với khoan cơ học truyền thống.
  
  

 

[buidai]

Em oánh dấu vào đây vì em cũng rất quan tâm và ủng hộ công nghệ, hy vọng bác chủ sớm gặp được người phù hợp

 

[ca_kiem]

Chào các cụ. Em muốn chia sẻ chút về câu chuyện của em.

Em hiện đang làm PhD ở Trung Quốc (tháng 9 này mới chính thức bắt đầu, trước đó em học thạc sĩ ở cùng trường). Em nghiên cứu về mảng năng lượng địa nhiệt.

Trong quá trình học thạc sĩ, ngoài làm luận án, em có một ý tưởng nghiên cứu độc lập (không dưới sự hướng dẫn của giáo sư, ko sử dụng cơ sở vật chất của trường), về kỹ thuật khoan sâu trong địa nhiệt. Đó là ý tưởng sử dụng nhiệt để khoan (xem trong bài này), khi đọc được, em vô cùng hào hứng và chế ra một mô hình nhỏ để thí nghiệm thử. Kết quả thì không như mong đợi, ý tưởng này không thực hiện được.

Nhưng em ko bỏ cuộc. Sau một thời gian suy nghĩ, em nảy ra một ý tưởng khác, khi thí nghiệm thử thì thành công vượt mong đợi! Sau đó em thực hiện các tính toán lý thuyết, và kết quả thì không thể tin nổi: về chi phí cho một hố khoan sâu 10km, kỹ thuật khoan thông thường tốn 10-20 triệu USD để thực hiện, còn ý tưởng của em chỉ tốn 0.5-1 triệu USD (em đã xét đến tất cả các hệ số hao hụt, lỗi ở mức cao, lấy mọi đơn giá ở cận trên, và khấu hao thiết bị cho chỉ một dự án).

Nếu ý tưởng này thực hiện thành công, thì:

• Các bác có thể khoan ở bất cứ đâu để lấy nhiệt (cứ khoan đủ sâu là có nhiệt), từ đó khai thác địa nhiệt điện. Chi phí điện địa nhiệt theo kỹ thuật của em chỉ 1.300/kWh. Điện sạch (không thải CO2), hoàn toàn ổn định (không như mặt trời hay gió), an toàn (không sợ rủi ro như hạt nhân), chi phí vận hành gần bằng 0 (không như điện than hoặc LNG), và có thể xây nhà máy ở bất cứ đâu (không như thủy điện). Nói nôm na, nó gần như năng lượng vĩnh cửu.
• Cho dù không khai thác địa nhiệt điện được, thì nguồn nhiệt trực tiếp cũng đủ để phục vụ nhu cầu sấy, phơi, tiệt trung chất lỏng, xúc tác hóa chất,.... Nhu cầu năng lượng cho những hoạt động trên chiếm khoảng 5-7% tổng nhu cầu điện của Việt Nam.
• Kỹ thuật khoan này còn có thể áp dụng để khoan thăm dò dầu khí, khoảng sản,....

Tóm lại, tiềm năng của nó là cực kỳ lớn. Tất nhiên, để đi từ ý tưởng đến hiện thực thì em cần thí nghiệm - và việc này cần tiền. Em ước tính cần khoảng 0.8-1 triệu USD (tất nhiên là không cần 1 cục, có thể giải ngân theo từng bước, chi phí cho các bước đầu thì khá nhỏ thôi). Sau khi nảy ra ý tưởng, em không báo ngay cho giáo sư hướng dẫn bên Trung Quốc. Em mang về Việt Nam, và cố liên hệ với một vài đơn vị để hi vọng có thể phát triển ý tưởng này ở Việt Nam - mặc dù chắc chắn làm ở Trung Quốc hay phương Tây thì sự hỗ trợ sẽ tốt hơn nhiều. Em hi vọng Việt Nam có thể nắm độc quyền công nghệ này, hoặc ít nhất là đi trước thế giới, với hướng nghiên cứu của mình.

Tuy nhiên, trong mùa hè này, em đã cố liên hệ, bằng nhiều cách: đến gặp trực tiếp, gửi mail, gửi công văn giấy, cho nhiều bên: các Bộ, các tập đoàn nhà nước (EVN, PVN, Viettel,...), các tập đoàn tư nhân (Vin, Hòa Phát, Trung Nam,...). Cũng có một số bên phản hồi, còn lại phần lớn là không hồi âm. Một số bên mời em qua họp, và họ cũng đánh giá cao ý tưởng của em, nhưng cuối cùng thì không bên nào chốt, lí do thường xoay quanh: không có quy trình cho việc này, không có tiền lệ, hoặc quá mới,.... Hay nói cách khác, họ SỢ VIỆC ĐI ĐẦU - em cảm nhận rõ ràng như vậy. Họ thích làm những thứ quen thuộc, an toàn, chứ không phải một thứ mới tinh, cho dù chi phí không hề lớn - em sẵn sàng bắt đầu với một mức hỗ trợ nhỏ, tăng dần theo tiến độ.

Trong tuần tới, em còn đi họp với một bên nữa, nhưng không hi vọng gì nữa rồi. Nếu hè này em không tìm được đối tác nào ở Việt Nam, thì em sẽ quay lại Trung Quốc và trình bày vs giáo sư hướng dẫn, và thực hiện nghiên cứu ở Trung Quốc, hoặc tìm các nguồn hỗ trợ từ phương Tây. Tất nhiên, dù làm ở đâu thì em cũng sẽ cố gắng hết sức để biến ý tưởng thành hiện thực. Và có thể 5-10 năm sau, kỹ thuật này thử nghiệm thành công, Trung Quốc bắt đầu spam địa nhiệt điện và tận hưởng nguồn năng lượng sạch siêu rẻ, siêu ổn định, còn Việt Nam thì vẫn đang loay hoay với cái gông "năng lượng xanh" trên cổ.

Cứ nghĩ đến việc này là em lại thoáng buồn, nhưng đành chấp nhận - không phải tự nhiên mà có nước giàu nước nghèo trên đời. "Chim khôn chọn cành mà đậu", em phải tự biết tìm nơi có thể phát huy tốt nhất khả năng của mình thôi.

Câu chuyện của em là như vậy, cám ơn các cụ đã đọc.

Em chỉ cho cụ một nơi giữa Hà Nội này đang làm địa nhiệt

 

[Hooks]

Vâng cụ. Chỉ là e xem trên truyền hình, báo chí, thấy các cụ lãnh đạo phát biểu rất khí thế về đổi mới, khoa học công nghệ, năng lượng xanh,... Em cũng hi vọng có gì đó thay đổi, nên thử vận may xem sao.
Té ra các phát biểu mới ở dạng lời nói, chứ chưa kịp thẩm thấu vào thành hành động của các cán bộ cấp dưới
Mà chả biết đến bao giờ mới thấm cho nổi, nên thôi em bỏ qua con đường đó vậy.

Vào đây, đọc và nhận xét nhằm khuyến khích ý tưởng mới của cụ, nhưng đến đây thì hết vui rồi.

Mới chỉ là ý tưởng trên giấy mà đòi NN phải tài trợ cho cụ nghiên cứu? Ai cũng như cụ, đưa ra ý tưởng là NN phải tài trợ? Nghiên cứu thành công thì là của cụ còn thất bại thì NN chịu? Thế nên muốn được tài trợ thì hoặc là đã có thử nghiệm thực địa, hoặc là phải là cán bộ khoa học ngành được NN công nhận. Lúc đó hãy bàn chuyện NN thế này thế nọ.

Đấy là chưa kể cái ý tưởng của cụ còn đầy rẫy lỗ hổng. Ý tưởng khoan sâu thì đầy ra, thậm chí là thành phim KH viễn tưởng luôn rồi, mà chuyển thành hiện thực nó mới khó. Cắm một cây đinh vào sáp nến hay khối nhựa, rôi gia nhiệt cho cây đinh thì cây đinh nó tự lún sâu xuống do trọng lực. Ý tưởng của cụ chắc cũng vậy chứ gì?

Vấn đề là thử nghiệm trên sáp nến hoặc nhựa ở điều kiện bình thường nó chẳng nói lên điều gì cả, vì nến và nhựa có điểm nóng chảy thấp, kết nối phân tử lỏng lẻo và bỏ qua điều kiện áp suất. Xuống càng sâu thì nhiệt độ càng tăng và cùng với nó là áp suất cũng càng tăng => mật độ phân tử vật chất càng đậm đặc nên càng cứng. Giờ chuyển qua mua khối đá rồi thử nghiệm khoan thử ở điều kiện bình thường xem sao? Được rồi bàn tiếp đến chuyện áp suất và cách đưa khối nhiệt vài ngàn độ xuống dưới lỗ sâu vài km. Chưa làm đến bước này thì bất cứ ai cũng sẽ từ chối thôi

 

[nhuataiche]

Vào đây, đọc và nhận xét nhằm khuyến khích ý tưởng mới của cụ, nhưng đến đây thì hết vui rồi.

Mới chỉ là ý tưởng trên giấy mà đòi NN phải tài trợ cho cụ nghiên cứu? Ai cũng như cụ, đưa ra ý tưởng là NN phải tài trợ? Nghiên cứu thành công thì là của cụ còn thất bại thì NN chịu? Thế nên muốn được tài trợ thì hoặc là đã có thử nghiệm thực địa, hoặc là phải là cán bộ khoa học ngành được NN công nhận. Lúc đó hãy bàn chuyện NN thế này thế nọ.

Đấy là chưa kể cái ý tưởng của cụ còn đầy rẫy lỗ hổng. Ý tưởng khoan sâu thì đầy ra, thậm chí là thành phim KH viễn tưởng luôn rồi, mà chuyển thành hiện thực nó mới khó. Cắm một cây đinh vào sáp nến hay khối nhựa, rôi gia nhiệt cho cây đinh thì cây đinh nó tự lún sâu xuống do trọng lực. Ý tưởng của cụ chắc cũng vậy chứ gì?

Vấn đề là thử nghiệm trên sáp nến hoặc nhựa ở điều kiện bình thường nó chẳng nói lên điều gì cả, vì nến và nhựa có điểm nóng chảy thấp, kết nối phân tử lỏng lẻo và bỏ qua điều kiện áp suất. Xuống càng sâu thì nhiệt độ càng tăng và cùng với nó là áp suất cũng càng tăng => mật độ phân tử vật chất càng đậm đặc nên càng cứng. Giờ chuyển qua mua khối đá rồi thử nghiệm khoan thử ở điều kiện bình thường xem sao? Được rồi bàn tiếp đến chuyện áp suất và cách đưa khối nhiệt vài ngàn độ xuống dưới lỗ sâu vài km. Chưa làm đến bước này thì bất cứ ai cũng sẽ từ chối thôi

Em không thể phản biện những gì cụ nói, có vẻ là đều đúng và logic. Nhưng em muốn bàn một khía cạnh khác.

Nghiên cứu, phát minh, R&D, vân vân và mây mây, đều là những công việc mà khả năng thất bại rất cao, khả năng thành công rất thấp. Đã thế lại ngốn tiền như cái thùng không đáy.

Cho nên, cá nhân hay tập thể nào bỏ tiền vào đó, đều phải liều lĩnh và chịu hy sinh. Không liều thì không ăn nhiều được. Và đa phần là phải liều lĩnh vì những lý do không logic chút nào, thậm chí có lúc không có nổi một lý do làm cảnh.

Nói lòng vòng rồi thì em kết luận luôn, nghiên cứu và phát triển ở xứ ta chỉ là lời nói suông. Không ai dám làm cả, từ NN tới tư nhân. Ho hào rất to, nói rất hay, nhưng chỉ vậy thôi. Thậm chí kết quả ban đầu cho thấy rõ thành công sẽ đến mà người ta còn co đầu rụt cổ lại, cái này em gặp nhiều rồi.

 

[4x11]

Vào đây, đọc và nhận xét nhằm khuyến khích ý tưởng mới của cụ, nhưng đến đây thì hết vui rồi.

Mới chỉ là ý tưởng trên giấy mà đòi NN phải tài trợ cho cụ nghiên cứu? Ai cũng như cụ, đưa ra ý tưởng là NN phải tài trợ? Nghiên cứu thành công thì là của cụ còn thất bại thì NN chịu? Thế nên muốn được tài trợ thì hoặc là đã có thử nghiệm thực địa, hoặc là phải là cán bộ khoa học ngành được NN công nhận. Lúc đó hãy bàn chuyện NN thế này thế nọ.

Đấy là chưa kể cái ý tưởng của cụ còn đầy rẫy lỗ hổng. Ý tưởng khoan sâu thì đầy ra, thậm chí là thành phim KH viễn tưởng luôn rồi, mà chuyển thành hiện thực nó mới khó. Cắm một cây đinh vào sáp nến hay khối nhựa, rôi gia nhiệt cho cây đinh thì cây đinh nó tự lún sâu xuống do trọng lực. Ý tưởng của cụ chắc cũng vậy chứ gì?

Vấn đề là thử nghiệm trên sáp nến hoặc nhựa ở điều kiện bình thường nó chẳng nói lên điều gì cả, vì nến và nhựa có điểm nóng chảy thấp, kết nối phân tử lỏng lẻo và bỏ qua điều kiện áp suất. Xuống càng sâu thì nhiệt độ càng tăng và cùng với nó là áp suất cũng càng tăng => mật độ phân tử vật chất càng đậm đặc nên càng cứng. Giờ chuyển qua mua khối đá rồi thử nghiệm khoan thử ở điều kiện bình thường xem sao? Được rồi bàn tiếp đến chuyện áp suất và cách đưa khối nhiệt vài ngàn độ xuống dưới lỗ sâu vài km. Chưa làm đến bước này thì bất cứ ai cũng sẽ từ chối thôi

Cám ơn cụ, cụ nói đúng lắm.
Nhưng cụ đọc lại post #231 giúp e: e có yêu cầu nhà nước chi tiền đâu? E nhờ họ giúp kết nối tới các cty, tập đoàn trong nước, sau đó e sẽ tự thuyết phục họ. Việc hỗ trợ kết nối ấy có khó khăn, tốn kém lắm không cụ?
E tự thân vận động thì cũng có thể kết nối đến một vài bên, nhưng nếu có sự hỗ trợ của nhà nước thì hẳn sẽ gặp được nhiều bên hơn, và có nhiều hi vọng thực hiện ở VN hơn. Nhưng tất nhiên đó là "nếu" thôi.