Bài thơ quả thật rất hay lời thơ rất đẹp. Em nhớ đã đọc bài này khi em mới đang học lớp 3 mà nhớ tới tận bây giờ.
"Đơn vị đi qua tôi ngoái đầu nhìn lại.
Mưa đầy trời nhưng lòng tôi ấm mãi"
Trong phim "Hoa ban đỏ", có hình ảnh đoàn quân nối nhau đi thành một hàng dài, trùng điệp. Ví von thì có thể nói như "dãy Trường Sơn", khi người đi sau chỉ thấy mũ người đi trước, balo vẫy vẫy những cành lá nguỵ trang. Thỉnh thoảng, một anh bộ đội ngoái đầu lại, vẫy tay về hậu phương chào tạm biệt. Hình ảnh cô gái với một tay đỡ nón, áo bà ba xẻ ngang eo, một tay cố với lên đáp lại. Đâu đó, ở phía hàng quân, vang lên tiếng trêu ghẹo, rất "lính". Tựu trung lại, đều là lời nhắn nhủ: "Đợi anh, hoà bình anh sẽ trở về"...
"Quê hương" của Giang Nam mang màu sắc của chiến tranh, nhưng chiếm trọn là hình ảnh tuổi thơ trong trẻo. So với "Quê hương" của Tế Hanh hay "Quê hương" của Đỗ Trung Quân - hai bài thơ cũng thể hiện tình yêu quê hương da diết, nhưng ở Giang Nam, người ta lại thấy sự bi tráng trong đó. Nếu đặt bối cảnh sáng tác, có thể so với "Núi Đôi" của Vũ Cao và "Màu tím hoa sim" của nhà thơ Hữu Loan. Có một đặc điểm chung trong cả ba bài thơ này, là người con gái hoặc đã bị giặc bắn, hoặc đã bị chết đuối, để lại người bộ đội ở lại với nỗi nhớ nhung, tiếc thương vô hạn.
"Núi Đôi" là câu chuyện tình yêu lãng mạn có thật, hình ảnh tượng trưng của hai ngọn núi "Núi chồng, núi vợ đứng song đôi" cũng có thật. Và địa danh - cũng có thật. Chất liệu sáng tác đều dựa trên lời kể, song đã gieo vào lòng người đọc nỗi thương cảm sâu sắc...
Riêng với "Màu tím hoa sim", lại cảm thấy xót xa, bởi cô gái ra đi không phải vì giặc bắn, mà là sự ra đi quá đỗi đời thường. Cái chết đến từ một sự sơ sẩy. Tìm đọc về hoàn cảnh sáng tác và sau này, bản quyền bán đâu đó được một trăm triệu đồng, cùng với lời bộc bạch của nhà thơ Hữu Loan, mới thấy "cơm áo không đùa với khách thơ", thật sự...
Nói gì đi nữa, chính những chất liệu thơ ca này, mới để cho chúng ta thấy hình ảnh đẹp đẽ của thời chiến, bên cạnh sự oai hùng của các thế hệ đi trước. Lãng mạn như "Mảnh trăng cuối rừng" (Đỗ Minh Châu) hay thực tế trần trụi nhưng không kém phần lạc quan của "Mùa lạc" (Nguyễn Khải), đã khiến chúng ta thêm yêu "Đất nước" (Nguyễn Đình Thi)...Một thế hệ các nhà thơ, nhà văn trưởng thành từ hai cuộc chiến, thổi vào hồn chúng ta sự rung động rất "Người". Nói văn hoa, có khi bị đánh giá là "đạo đức cách mạng", nhưng không thể phủ nhận, suốt những năm tháng tuổi thơ, không có những trang giấy viết những tác phẩm trên để đọc, thì chắc em cũng đi nhặt lá, đá ống bơ qua ngày. Biết đâu đấy, cuộc đời ai biết đâu được ngày mai?!