huyệt Hành gian rất lợi hại
Đầu tiên là cần biết hành gian là huỳnh huyệt, cũng là tử huyệt của can kinh. Tại sao trước khi vào bài ta cần làm rõ huyệt này thuộc loại nào? Do nó sẽ đề cập đến công hiệu và chủ trị của huyệt. Huỳnh huyệt trong ngũ du huyệt, huỳnh chủ thân nhiệt, nên đây là 1 chủ huyệt để thanh các chứng thấp nhiệt của can kinh. Về tử huyệt, do “Hư tắc bổ kỳ mẫu, thực tắc tả kì tử”, cho nên đối với 1 số bệnh có can hỏa vượng thịnh ta thường dùng tả pháp cho huyệt hành gian. Công hiệu chính của hành gian đó là: thanh can nhiệt, tả can hỏa, bình can phong, tức can thực. Trên lâm sàng, huyệt được dùng trong các trường hợp sau:
1. Là huyệt đặc hiệu trị Bệnh mắt. Do can khai khiếu ở mắt, nên được dùng để điều trị các bệnh ở mắt. Do đặc tính của huyệt nên nó thường dùng nhất cho các bệnh mắt do can hỏa vượng thịnh gây ra, ví dụ như lẹo, tăng nhãn áp, sưng đau đỏ mắt, chảy nước mắt khi gặp gió.
2. theo tuần hành can kinh thì can kinh nhiễu âm khí, nên hành gian cũng là chủ huyệt đi đầu trong điều trị các bệnh hệ tiết niệu, phụ khoa và nam khoa. Ví dụ các bệnh lậu, đau ngứa vùng sinh dục, thống kinh, bế kinh, rối loạn kinh nguyệt đều là phạm vi điều trị của huyệt này, đặc biệt thường được dùng để điều trị chứng Nhiệt lâm (1 dạng trong bệnh lậu, gây tiểu tiện nóng rát), đới hạ. Trong điều trị bệnh Đới hạ, có thể phối với âm lăng tuyền, túc tam lý, tam âm giao.
3. điều trị các bệnh do can dương thượng cang gây ra. Do huyệt này là huỳnh huyệt can kinh, huỳnh chủ thân nhiệt nên có thể thanh nhiệt can kinh. Ví dụ như đau đầu, chóng mặt, tăng huyết áp, điếc tai, ù tai, sưng đau đỏ mắt, sưng đau họng đều thuộc phạm vi điều trị, hơn nữa huyệt này là chủ huyệt ưu tiên hành đầu.
4. 1 số bệnh khác. Điều trị đau đầu gối, do theo tuần hành kinh lạc, kinh lạc sở quá chủ trị sở cập, đặc biệt là đau đầu gối phía trong. Ngoài ra, có thể điều trị mất ngủ, do áp lực công việc hay gia đình, khiến can hỏa vượng thịnh, thường biểu hiện là nằm trên giường trằn trọc không ngủ được. Nếu kết hợp thêm Đổng thị kỳ huyệt, huyệt hành gian trong Đổng thị được gọi là huyệt Hỏa ngạnh, ta có 1 bộ huyệt thường dùng đó là Hỏa ngạnh + Hỏa chủ, điều trị chứng Trương khẩu bất linh (không há được miệng), ví dụ như trong bệnh viêm khớp kín, đau xương hàm dưới, nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến việc ăn uống. Ngoài ra, huyệt có thể dùng trong cấp cứu, do có tác dụng cường tâm rất mạnh, cái tên Hỏa ngạnh trong Đổng thị kỳ huyệt cũng có ý nghĩa như vậy, ví dụ trong các trường hợp say nắng, hôn mê, ngất xỉu, nếu châm thích nhân trung không có hiệu quả có thể dùng ngay huyệt này. Trên thực tiễn lâm sàng đã chứng minh tác dụng cấp cứu của hành gian là tốt hơn nhân trung.
Thao tác:
Huyệt hành gian nằm tại vùng thịt đỏ trắng phía sau bờ giao nhau giữa ngón 1 và 2 chân. Châm thẳng 3-5 phân là được
