[TT Hữu ích] Tản mạn về cuộc sống tại CH Séc

[hoviba]

Chiều thứ 6 nhóc lớn đi tập về, em thấy nhóc khá phấn khởi. Hỏi ra thì biết ban huấn luyện cho nhóc bắt chính trong trận đấu vòng 21 trên sân khách vào thứ 7. Em cũng thấy vui lây với nhóc, kể cả là kết quả có như thế nào. Trận đấu ngày hôm qua, đội của nhóc thua 2-1 trước đối thủ đang đứng thứ 6 trên bảng xếp hạng. Nhóc hơi buồn nhưng cho rằng nhóc cũng đã thi đấu khá tốt, dù có để lọt lưới 2 bàn.

Nhóc bé nhà em thì lại được gia đình bạn học mời tới nhà chơi ngày thứ 7, rồi ngày Chúa Nhật đi chơi xa cùng gia đình họ. Người bạn học này và bố mẹ bạn ấy rất quý mến nhóc bé nhà em. Nhóc nhỡ nhà em ở trường cũng có mấy người bạn học tốt, chơi khá thân thiết với nhau. Thấy mấy nhóc có bạn học tốt khiến tụi em cũng vui và an tâm. Nhiều lúc căng thẳng trong công việc, nhưng cứ nhìn thấy tụi nhỏ vui vẻ đam mê trong cuộc sống, là tất cả mọi phiền muộn trong lòng đều tan biến.

 

[hoviba]

Theo số liệu mới nhất của sở thống kê thì hiện tại CH Séc có gần 1 triệu người, chiếm gần 10% dân số, có mức sống thuộc nhóm nghèo. Quy định mức nghèo tại Séc là những người có thu nhập ròng dưới 60% mức trung bình của xã hội. Năm 2024, mức thu nhập dạng nghèo là dưới 18 163 CZK đối với cá nhân và dưới 27 244 CZK cho một cặp đôi trưởng thành. Đối với cha hoặc mẹ đơn thân có con dưới 13 tuổi, mức nghèo là dưới 23 693 CZK.

Năm 2024 số lượng người thuộc nhóm nghèo có chiều hướng đảm, nhưng với mức thu nhập trung bình gần đạt 50 ngàn CZK sắp được quốc hội Séc thông qua. Thì có lẽ số lượng người thuộc nhóm nghèo sẽ tăng lên.

 

[hoviba]

Vậy là bệnh viện phụ sản lớn nhất CH Séc tại phố U Apolináře, thuộc Praha 2, nơi cả 3 nhóc nhà em được sinh ra tại đây, đã tròn 150 năm hoạt động liên tục, kể từ ngày 22 tháng 4 năm 1875. Em còn nhớ rõ khi mang thai nhóc lớn năm 2004, mẹ tui nhỏ mới mổ cắt đại tràng được tròn 1 năm và khi thai được 8 tháng nhóc cũng không chịu xoay đầu. Ông Lukáš, lúc đó mới là Phó giáo sư, trưởng khoa đường ruột của bệnh viện Đại học Tổng hợp Sác lơ (Charles), đang trực tiếp điều trị căn bệnh Crohn cho mẹ tụi nhỏ.

Ông ấy thấy tình hình nhóc con trong bụng không chịu xoay đầu, trong khi đó vì căn bệnh Crohn nên mẹ tụi nhỏ nếu đẻ mổ sẽ rất nguy hiểm. Tỷ lệ thành công nếu đẻ thường sẽ cao hơn, tuy vẫn có rủi ro lớn. Nên ông ấy giới thiệu tụi em tới gặp bà trưởng khoa sản của bệnh viện phụ sản lớn nhất Séc này. Em may mắn được chứng kiến nhóc lớn chào đời bằng ngôi mông, và được ẵm nhóc trên tay khi nhóc cất tiếng khóc đầu tiên. Nhóc cân nặng 2750g và y tá không đo chiều dài vì lý do là đẻ ngược (đến giờ em cũng không hỏi tại sao như vậy).

Hai nhóc sau cũng đẻ thường không bị ngược như nhóc lớn cũng tại đây, em cũng là người đón hai nhóc cất tiếng khóc chào đời. Nhóc nhỡ (2009) nặng 2760g và dài 51 cm, nhóc bé (2013) nặng 2780g và dài 50 cm). Cả 3 nhóc đều được sinh ra tại 1 trong những bệnh viện phụ sản có thời gian hoạt động liên tục dài nhất thế giới. Nhân dip kỷ niệm tròn 150 năm ngày thành lập bệnh viện 1875-2025, em xin phép chia sẻ bài viết về bệnh viện phụ sản này.

Bệnh viện Phụ sản tại Apolináře là một cơ sở chăm sóc sức khỏe nằm trên Phố Apolinářská ở Nové Město, thuộc Praha 2. Tòa nhà của bệnh viện phụ sản Praha được bắt đầu thiết kế từ năm 1865 bởi kiến trúc sư hàng đầu người Séc Josef Hlávka và đi vào hoạt động từ năm 1875. Ông lấy cảm hứng từ các tòa nhà bệnh viện phụ sản ở các thành phố lớn của châu Âu như Paris, Brussel hay Vienna. Tòa nhà được xây dựng theo phong cách Tân Gothic vùng Bắc Đức và là một trong những bệnh viện phụ sản có thời gian hoạt động liên tục lâu đời nhất trên thế giới. Đây cũng là một di tích văn hóa của CH Séc được bảo vệ.

Bệnh viện phụ sản có phần kiến trúc thú vị nhất của tòa nhà, đó là Nhà nguyện Thánh Crisis. Nó nằm ở tầng một, phía bên trên tiền sảnh. Không gian của nhà nguyện này được hình thành bởi một mái vòm hình ngôi sao. Có một bồn rửa tội bằng đá cẩm thạch, một bàn thờ cũng bằng đá cẩm thạch, cùng một phòng xưng tội bằng gỗ sồi theo phong cách tân Gothic và một dàn hợp xướng có đàn organ.

Từ những năm 1950, do những thay đổi của thể chế xã hội, nhà nguyện đã không còn phục vụ mục đích như ban đầu nữa mà đã trở thành một nhà kho. Năm 1997, nhà nguyện được trùng tu lại và được phục hồi lại chức năng cũ. Cùng lúc đó, bức tượng của kiến trúc sư Josef Hlávka do nhà điêu khắc học Josef Mařatka thiết kế cũng được khánh thành và trưng bày tại đây.

Từ những năm 1990, nội thất của tòa nhà đã được tái thiết theo từng giai đoạn. Khoa phụ sản và phòng phẫu thuật phụ khoa nằm ở tầng trệt, trong khi khoa sản, phòng sinh và khoa sơ sinh nằm ở tầng một. Tòa nhà hiện là nơi đặt Phòng khám Sản phụ khoa của Khoa Y số 1, thuộc Đại học Tổng hợp Charles và cũng là thuộc Bệnh viện Đại học Tổng hợp Charles ở Praha. Trong lĩnh vực chăm sóc y tế và phòng ngừa, Tòa nhà do kiến trúc sư Hlávka thiết kế là trung tâm y tế lớn nhất tại Cộng hòa Séc.

Vào năm 2007, sau quá trình tái thiết đầy thách thức, các khoa sản, khoa ung bướu và siêu âm mới, hay còn gọi là Trung tâm Y học Thai nhi, đã được mở và đi vào hoạt động. Vào thời điểm được thành lập năm 2007, bệnh viện phụ sản này là một trong những bệnh viện lớn nhất và hiện đại nhất ở châu Âu. Công suất dự kiến ban đầu là ba nghìn ca sinh mỗi năm. Tuy nhiên, hiện nay, trung bình có khoảng bốn nghìn rưỡi trẻ em được sinh ra ở Apolinář mỗi năm.

 

[hoviba]

Tụi nhỏ nhà em được nghỉ dịp lễ Phục Sinh từ thứ 5 nên hôm nay gia đình em với Ông Bà sang Đức đi nghỉ và đón Lễ. May mà trận đấu vòng thứ 22 của đội U17 FC Rokycany mà nhóc nhỡ đang theo tập luyện, đá vào thứ 5 với đội SK Hořovice, nên nhóc tham gia được. Trận đấu hôm qua nhóc được vào chơi từ hiệp 2, lúc đó đội nhà đang thắng 3-0. Tới cuối trận thì đội nhà thắng 6-1. Phút thứ 67, đội bạn được hưởng 1 quả phạt đền và đã thành công ghi bàn. Nhờ trận thắng cũng trước 1 trong 4 đội đang cạnh tranh trực tiếp trong cuộc chiến trụ hạng, nên đội U17 FC Rokycany đã leo lên được thứ 10/16 trong bảng xếp hạng, tạm tránh xa 3 vị trí cuối bảng.

 

[hoviba]

Đúng là thời gian trôi nhanh thật, mới ngày nào 3 nhóc chào đời, vậy mà giờ nhóc nào cũng đã cao hơn cả mẹ. Nhớ những ngày tụi nhóc còn nhỏ, mẹ thì cứ sau 3 tháng đầu còn có sữa cho các con bú, rồi sau đó là lại chẳng còn nữa. Bố với mẹ phải thay nhau dậy cho các con uống sữa công thức vào ban đêm. Bố có để ý sự khác biệt của các con mỗi khi biết cầm bình để tự uống sữa.

Nhớ lúc đó, mỗi khi Hoàng ọ oẹ khóc vì đói, bố lại dậy pha sữa và cho con uống. Lúc đầu thì bố cầm cho con bú trong nôi, tới khi con tự cầm được bình bằng hai tay thì bố để con tự uống sữa. Con nằm trong nôi, tự cầm bình sữa rồi bú ngon lành, tới khi bú hết thì tự thả bình sữa sang bên cạnh, sau đó lại tiếp tục ngủ ngon lành. Tới khi con lớn hơn 1 chút, nhiều lúc bố tranh thủ canh giờ rồi dậy pha sữa để bên thành nôi cho con. Khi con đói tỉnh giấc, con tự với lấy binh để uống. Uống hết thì con lại thả nó vào chỗ cũ rồi ngủ tiếp, mà cũng không cần lên tiếng để đánh thức bố mẹ nếu thấy không cần thiết.

Cũng giai đoạn như thế này, nhưng với Việt thì lại khác. Mỗi lần con đói thì con gào to hơn, không những thế chân tay còn khua khoắng, đạp tung cả chăn đắp. Tới khi bố đưa bình sữa cho bú thì mới thôi không quậy nữa, chứ không bao giờ tự cầm bình sữa dù ở ngay cạnh để tự uống. Mà cứ mỗi lần uống sữa xong, là con lại quăng bình sữa ra một góc, chứ không thả hay để bình nhẹ nhàng ra cạnh nôi như Hoàng. Có bữa, con còn quăng được cả bình sữa ra khỏi nôi, lăn vào gầm giường, khiến bố phải đi tìm.

Tới thời kỳ bố thức giấc cho Bảo uống sữa tối, tuy con không đành hanh như Việt, nhưng con lại là nhóc khiến bố luôn phải chờ con uống xong sữa thì mới ngủ lại cùng con được. Bố nhớ con giống Hoàng ở điểm là bố có thể pha sữa sẵn rồi để ở tầm tay con có thể tự với được trong nôi. Mỗi khi con đói tỉnh giấc là con tự tìm, rồi với lấy và tự uống giống Hoàng. Nhưng con lại khác anh ở điểm là mỗi lần con uống xong, con không tự để gọn sang bên nôi như anh Hoàng, hay quăng bình lung tung như anh Việt. Mà con luôn cầm bình trong tay rồi ọ oẹ kêu cho tới khi bố cầm bình cất đi cho con. Tới lúc đó con mới chịu im và tiếp tục ngủ, khi ấy thì bố cũng mới ngủ lại cùng con được.

Không biết thói quen uống sữa vào ban đêm đó của các con có làm ảnh hưởng tới tính cách của các con sau này không. Nhưng bố để ý rằng, khi lớn lên Hoàng khá điềm đạm ngăn nắp, chỉn chu, luôn ra dáng anh cả, làm việc gì cũng lên kế hoạch cẩn thận. Việt thì hiếu động nghịch ngợm từ bé, thiếu ngăn nắp, hơi nóng vội lại mải chơi nên có lẽ là bị ăn roi của mẹ nhiều nhất trong cả 3 anh em. Bảo thì tuy nhỏ nhất nhà, nhưng theo đánh giá của bố thì từ nhỏ tới giờ là ngoan nhất. Con luôn vâng lời, tự giác trong mọi việc, tuy có hơi căn cơ nhưng lại rất quan tâm tới mọi người trong nhà, sẵn sàng nhường phần của mình cho người khác.

Bữa nay bố thức dậy sớm, nhớ tới nụ cười thoải mái của các con tối qua, thấy các con đang khôn lớn, trưởng thành mỗi ngày, nên tâm tư viết ra vài dòng, cũng coi như đó là món quà bố tự tặng mình dịp Lễ Phục Sinh này. Các con luôn là nguồn năng lực kỳ diệu giúp bố mẹ vượt qua mọi khó khăn. Cảm ơn các con đã tới bên bố me và gia đình.

 

[hoviba]

Vậy là sự phụ thuộc của Cộng hòa Séc vào dầu mỏ của Nga cuối cùng đã chấm dứt. Sau khoảng sáu mươi năm, nhà nước Séc đã đảm bảo được toàn bộ lượng tiêu thụ dầu thô hàng năm bằng nguồn cung từ Trieste, Ý, nhờ vào việc mở rộng công suất đường ống dẫn dầu TAL. Dự án này đang sử dụng nguồn dầu thô chủ yếu từ Azerbaijan, Kazakhstan và Bắc Phi.

Theo Thủ tướng Petr Fiala (ODS), kể từ ngày 17.4.2025, nguồn cung dầu thô lần đầu tiên không phải từ nguồn cung cấp của Nga cho các nhà máy lọc dầu của Séc, đã đến kho chứa dầu trung tâm ở Nelahozeves.

"Những ngày này rất quan trọng đối với an ninh năng lượng và nguyên liệu thô của Cộng hòa Séc. Lần đầu tiên trong lịch sử, Cộng hòa Séc được cung cấp đầy đủ dầu mỏ mà không phải từ nguồn cung cấp của Nga", Thủ tướng phát biểu trên truyền thông.

Theo ông, Cộng hòa Séc đã không còn phụ thuộc vào nguồn cung cấp dầu thô và khí đốt từ Nga. Chính phủ Séc đã quyết định tăng năng lực vận chuyển năng lượng trong dự án TAL-Plus từ tháng 11 năm 2022 sau khi xảy ra cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào tháng 2 năm 2022.

Hiện tại giá các mặt hàng năng lượng tại Séc trong tháng 4 năm 2025 đều đang giảm.

Giá dầu ở quầy xăng ONO em đong trước khi đi nghỉ bên Đức là 29,9 korun cho 1 lít, rẻ hơn 7 korun so với cùng kỳ năm ngoái.

Giá điện cũng giảm xuống còn có 2,5 korun cho 1kWh, giảm hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái.

Giá khí gas vào tháng 4 năm 2025 cũng giảm khoảng 30% so với cùng kỳ năm ngoái khi giá trung bình là 1,2 Korun cho 1kWh. Nhiều hãng bán khí gas với giá thấp nhất là 0,93 Korun cho 1kWh.

Có thể thấy, kể từ khi cuộc chiến giữa Nga và Ukraina nổ ra, chính phủ Séc đã lên kế hoạch chấm dứt sự phụ thuộc năng lượng với Nga, và giờ thì chính thức họ đã thực hiện được. Tất nhiên về lâu dài sẽ không biết thế nào, nhưng thực tế, hiện tại người dân Séc vẫn đang được hưởng giá năng lượng hợp lý so với người dân của nhiều nước trong khối EU.

 

[hoviba]

Tại TP Rokycany và Plzeň, nhiều lớp học trong các trường PTCS, số học sinh nước ngoài có thể chiếm tới hơn 40% sĩ số học sinh của lớp (chủ yếu là học sinh người Ukraina thuộc dạng tị nạn chiến tranh).

Theo số liệu của sở thống kê CH Séc, kể từ tháng 2 năm 2022 tới tháng 11 năm 2024, số học sinh Ukraina nói và viết thành thạo tiếng Séc tăng từ 3% lên 37%, số học sinh có thể sử dụng tiếng Séc với mức độ khá tăng từ 19% lên 32%, số học sinh Ukraina có thể sử dụng tiếng Séc ở mức độ cơ bản giảm từ 33% xuống còn 17%, số học sinh Ukraina sử dụng tiếng Séc ở mức độ thấp giảm từ 32% xuống 8%, số học sinh Ukraina không hiểu tiếng Séc cũng giảm từ 13% xuống 6%.

Để các học sinh Ukraina có được kết quả khá tốt như trên sau gần 3 năm học tập tại Séc, các giáo viên Séc cũng đã bỏ ra khá nhiều công sức. Chẳng hạn như trường phổ thông mà nhóc bé nhà em theo học, hàng tuần, các giáo viên vẫn có các giờ dậy thêm miễn phí vào buổi sáng từ 6h30 tới 7h45 h và từ 14h tới 16h hàng ngày trước và sau giờ học chính khóa. Các lớp học này đều dành cho các em học sinh Ukraina và các em học sinh Séc cũng như nước ngoài khác muốn bổ túc thêm kiến thức.

Em cũng không biết các giáo viên này có được trả thêm lương cho các giờ học thêm này không, nhưng phía học sinh thì không phải đóng thêm khoản phí nào cả. Trong trường cũng không có các ban phụ huynh nên em cũng không tìm hiểu thêm về vấn đề này. Nhưng em nghĩ nhà nước và nhà trường chắc cũng có hỗ trợ thêm cho các giáo viên đối với những hỗ trợ này.

 

[hoviba]

Quốc hội Séc cũng đang chờ tổng thống Séc ký một số thay đổi mới về luật giao thông từ tháng 7 năm 2025. Trong đó có 1 số khoản liên quan tới xử lý khi xảy ra tai nạn giao thông. Theo luật mới, mức độ thiệt hại khi vượt quá mức 200 ngàn korun mới phải bắt buộc báo cảnh sát, so với mức 100 ngàn korun trước đây. Tất nhiên khi xảy ra tai nạn giao thông, không có ai bị ảnh hưởng tới sức khỏe, không làm thiệt hại tới bên thứ ba, và hai bên tự thỏa thuận được với nhau về chi phí thiệt hại (chủ yếu là bên bảo hiểm chi trả) thì không cần phải thông báo cảnh sát.

Ngoài ra, thay vì phải khai biên bản bằng giấy, thì hai bên liên quan vụ tai nạn có thể khai báo trực tuyến với hãng bảo hiểm, kèm thông tin hình ảnh và video hiện trường, giúp hãng bảo hiểm giải quyết vụ việc được nhanh gọn hơn.

Một vấn đề nữa là bằng lái xe kỹ thuật số của Séc đã được chấp nhận tại các nước thuộc khối EU. Do đó tài xế Séc chỉ cần thẻ căn cước công dân khi chạy xe trong toàn khối EU.

 

[leua]

Có thể thấy, kể từ khi cuộc chiến giữa Nga và Ukraina nổ ra, chính phủ Séc đã lên kế hoạch chấm dứt sự phụ thuộc năng lượng với Nga, và giờ thì chính thức họ đã thực hiện được. Tất nhiên về lâu dài sẽ không biết thế nào, nhưng thực tế, hiện tại người dân Séc vẫn đang được hưởng giá năng lượng hợp lý so với người dân của nhiều nước trong khối EU.

Chúc mừng Séc đã chấm dứt sự phụ thuộc năng lượng vào Nga.

 

[BMW X11]

Vậy là sự phụ thuộc của Cộng hòa Séc vào dầu mỏ của Nga cuối cùng đã chấm dứt. Sau khoảng sáu mươi năm, nhà nước Séc đã đảm bảo được toàn bộ lượng tiêu thụ dầu thô hàng năm bằng nguồn cung từ Trieste, Ý, nhờ vào việc mở rộng công suất đường ống dẫn dầu TAL. Dự án này đang sử dụng nguồn dầu thô chủ yếu từ Azerbaijan, Kazakhstan và Bắc Phi.

Theo Thủ tướng Petr Fiala (ODS), kể từ ngày 17.4.2025, nguồn cung dầu thô lần đầu tiên không phải từ nguồn cung cấp của Nga cho các nhà máy lọc dầu của Séc, đã đến kho chứa dầu trung tâm ở Nelahozeves.

"Những ngày này rất quan trọng đối với an ninh năng lượng và nguyên liệu thô của Cộng hòa Séc. Lần đầu tiên trong lịch sử, Cộng hòa Séc được cung cấp đầy đủ dầu mỏ mà không phải từ nguồn cung cấp của Nga", Thủ tướng phát biểu trên truyền thông.

Theo ông, Cộng hòa Séc đã không còn phụ thuộc vào nguồn cung cấp dầu thô và khí đốt từ Nga. Chính phủ Séc đã quyết định tăng năng lực vận chuyển năng lượng trong dự án TAL-Plus từ tháng 11 năm 2022 sau khi xảy ra cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào tháng 2 năm 2022.

Hiện tại giá các mặt hàng năng lượng tại Séc trong tháng 4 năm 2025 đều đang giảm.

Giá dầu ở quầy xăng ONO em đong trước khi đi nghỉ bên Đức là 29,9 korun cho 1 lít, rẻ hơn 7 korun so với cùng kỳ năm ngoái.
View attachment 9088401

Giá điện cũng giảm xuống còn có 2,5 korun cho 1kWh, giảm hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái.
View attachment 9088402

Giá khí gas vào tháng 4 năm 2025 cũng giảm khoảng 30% so với cùng kỳ năm ngoái khi giá trung bình là 1,2 Korun cho 1kWh. Nhiều hãng bán khí gas với giá thấp nhất là 0,93 Korun cho 1kWh.
View attachment 9088403

Có thể thấy, kể từ khi cuộc chiến giữa Nga và Ukraina nổ ra, chính phủ Séc đã lên kế hoạch chấm dứt sự phụ thuộc năng lượng với Nga, và giờ thì chính thức họ đã thực hiện được. Tất nhiên về lâu dài sẽ không biết thế nào, nhưng thực tế, hiện tại người dân Séc vẫn đang được hưởng giá năng lượng hợp lý so với người dân của nhiều nước trong khối EU.

Giá bán hợp lý hơn thôi bác, chưa phải là rẻ.
Anh Putin vẫn bán hàng rẻ nhất.

Tôi thì hiểu là, họ vẫn mua oil + gas từ cả 2 nguồn, Italy và Russia.

 

[hoviba]

Giá bán hợp lý hơn thôi bác, chưa phải là rẻ.
Anh Putin vẫn bán hàng rẻ nhất.

Tôi thì hiểu là, họ vẫn mua oil + gas từ cả 2 nguồn, Italy và Russia.

Đúng là giá khí đốt ở Nga rẻ hơn ở Séc vì Nga là nơi cung cấp khí đốt cho cả Châu Âu. Nhưng giá xăng dầu với điện thì chắc cũng không chênh lệch mấy. Cụ thử làm 1 so sánh đơn giản, chẳng hạn 1 người thất nghiệp Séc và Nga cùng đi làm thêm 1 giờ ở nơi mình ở, thì sau 1 giờ lao động, số tiền họ kiếm được sẽ mua được bao nhiêu năng lượng?

Với mức lương tối thiểu là 124,4 Korun cho 1 giờ lao động, người thất nghiệp ở Séc sẽ mua được 3,9 lít xăng Natural 95 với giá 31,9 Kč/1l, hay mua được 4,02 lít dầu diesel với giá 30,9 Kč/1l, hay mua được 49,8 kWh điện với giá 2,5 Kč/1kWh, hay mua được 138,2 kWh khí gas với giá 0,9 Kč/1kWh.

Trong khi đó người thất nghiệp ở Nga với mức lương tối thiểu là 136 Rubl cho 1 giờ lao động, sẽ mua được 2,23 lít xăng Natural 95 với giá 61 Rubl/1l, hay mua được 1,91 lít dầu, qdiesel với giá 71,09 Rubl/1l, hay mua được 23,2 kWh điện với giá 5,86 Rubl/1kWh, hay mua được 200 kWh khí gas với giá 0,68 Rubl/1kWh.

Như vậy có thể thấy nếu so sánh dựa theo mức lao động thì giá xăng ở Séc rẻ hơn ở Nga là 1,75 lần, giá dầu diesel ở Séc rẻ hơn là 2,1 lần, giá điện ở Séc rẻ hơn 2,15 lần. Riêng chỉ có giá gas thì ở Nga rẻ hơn ở Séc là 1,45 lần.

Em chém vui vậy thôi, nhưng sự thật là dù Séc nhập năng lượng từ Nga hay từ 1 nguồn trung gian nào đó thì trong 3 năm qua, chính phủ Séc vẫn luôn cố gắng đảm bảo cho người dân được hưởng mức giá năng lượng khá hợp lý. Tuy chính phủ của thủ tướng Fiala vẫn bị các đảng phái đối lập lên án, cũng như bị người dân phê phán khá nhiều, nhưng không thể phủ nhận là chính phủ này đã xử lý khủng hoảng năng lượng khá tốt.

Em cũng không hiểu được là tại sao các tập đoàn tài phiệt về năng lượng phải mua giá dầu thô giá cao từ Nga và từ các nước chung gian, cũng như mua khí gas đóng thùng giá cao của Mỹ, nhưng lại chấp nhận bán ra cho người dân với các mức giá năng lượng khá hợp lý so với mặt bằng chung của EU. Theo cụ, phải chăng các tài phiệt tư bản này thật sự thương dân?

 

[hoviba]

Chiều nay em có 1 cuộc hẹn với 1 người anh mà em quen được tại diễn đàn này. Anh ấy và bạn sang EU công tác và có ghé qua Séc. Anh ấy có người nhà bên này nên mời em tới ăn tối cùng gia đình tại Praha. Nhưng trong xưởng có việc đột suất nên em phải xin phép về sớm, không ở lại dùng cơm với anh và gia đình được.

Đội tù nhân ca đêm nay có chút vấn đề trong trại, nên phía trại tù báo gấp với nhà máy là họ không tới làm được. Thành ra em phải về để bố trí 20 cậu sinh viên Ukraina vào làm thêm. Do vẫn thiếu khá nhiều vị trí làm việc của nam giới, nên tiến độ công việc không đảm bảo, tụi em phải bố trí công nhân nữ Ukraina vào làm. Cũng may mấy bạn nữ này cũng khỏe và nhanh nhẹn nên hiện tại tiến độ công việc tạm ổn. Các bạn ấy làm ca đêm được bonus thêm 30% với làm vị trí nặng cũng được thêm 30% nữa, nên coi như cũng có chút khích lệ về tinh thần.

 

[hoviba]

Tối thứ 2 tới, nhóc bé nhà em sẽ có chuyến đi du lịch Thụy Sỹ 1 tuần với 10 bạn trong lớp. Đây là chuyến đi thăm quan nâng cao ý thức thích nghi dần với cuộc sống, nhất là khi phải sử dụng tiếng Anh ở môi trường nước ngoài. Em và mẹ tụi nhỏ thật sự cũng hơi lo lắng, nhưng vì nhóc bé mong muốn được tham gia, nên tụi em cũng cố gắng lo tốt nhất cho nhóc và luôn ủng hộ nhóc.

Đây là nội dung 1 email của giáo viên chủ nhiệm của nhóc bé nhà em:

Chuyến đi đến Thụy Sĩ

Chào buổi sáng,

Tôi đang gửi cho bạn tin nhắn thông tin cuối cùng về chuyến đi tới Thụy Sĩ của con bạn. Tôi chỉ muốn nhắc bạn rằng đây là một chuyến tham quan du lịch đòi hỏi trẻ em phải có mức độ độc lập và trách nhiệm nhất định (các em phải cẩn thận với hộ chiếu, tiền bạc, tự mua đồ ăn, tuân thủ thời gian hẹn, luôn sạc điện thoại, v.v.). Vì vậy, hãy thảo luận vấn đề này với con bạn và nhắc nhở chúng nhất định phải đến gặp chúng tôi nếu gặp bất kỳ vấn đề gì.

Mọi thông tin liên quan đến chuyến đi đều có trong tệp đính kèm của email trước, vì vậy hãy đọc lại thật kỹ. Tôi chỉ muốn nhấn mạnh lại rằng các cuộc gọi và dữ liệu 5G của nhà mạng Séc thực sự đắt đỏ ở Thụy Sĩ, vì vậy hãy chặn chức năng sử dụng dữ liệu 5G bên ngoài EU, hoặc dạy con bạn biết khi nào mới thật sự cần dùng và cách tắt dữ liệu này, để bạn không phải trả một hóa đơn điện thoại khổng lồ sau chuyến đi. Nhưng đừng chặn cuộc gọi để con bạn có thể gọi cho chúng tôi hoặc hướng dẫn viên du lịch nếu có chuyện gì xảy ra. Khách sạn nơi các cháu sẽ ở có wifi để bạn luôn có thể trò chuyện với con bạn vào buổi tối. Điều quan trọng nữa là con bạn phải luôn mang theo điện thoại đã sạc đầy pin, vì vậy nếu có thể, hãy chuẩn bị cho con bạn một cục pin sạc dự phòng. Và dựa trên kinh nghiệm từ chuyến tham quan trước, hãy đảm bảo rằng con bạn có mang theo áo mưa hoặc ít nhất là áo khoác chống thấm nước.

Chúng tôi có gửi cho bạn mẫu đơn liên quan đến tình trạng sức khỏe của con bạn trong tệp đính kèm, vì vậy vui lòng điền và nộp trước khi khởi hành (tốt nhất là vào thứ Hai tại trường, để chúng tôi không phải chờ đợi không cần thiết ở xe buýt trước khi khởi hành). Vui lòng cho chúng tôi biết mọi thông tin quan trọng liên quan đến sức khỏe của con bạn để chúng tôi có thể chuẩn bị nếu chẳng may có chuyện gì xảy ra. Nếu con bạn phải uống thuốc, cháu sẽ mang theo thuốc, tự uống thuốc, nhưng cháu phải luôn thông báo với chúng tôi rằng đã uống thuốc hoặc chúng tôi sẽ nhắc nhở cháu uống. Đừng quên mang theo thuốc chống buồn nôn nếu con bạn cảm thấy buồn nôn trên xe buýt hoặc thuyền (và vui lòng cho chúng tôi biết trên mẫu đơn rằng con bạn gặp khó khăn khi di chuyển). Chúng tôi có mang theo một bộ sơ cứu cơ bản, vì vậy vui lòng cho chúng tôi biết nếu con bạn bị dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào (đặc biệt là thuốc hạ sốt, ho hoặc thuốc giảm đau do nhiều nguyên nhân khác nhau).

Lưu ý cuối cùng liên quan đến thực phẩm. Các con vẫn sẽ ở nhà ăn tối vào thứ Hai, vì vậy hãy chuẩn bị cho các con đồ ăn sáng và có thể là bữa trưa vào thứ Ba. Xin vui lòng không cho các con ăn bất kỳ thức ăn nào dễ hỏng để tránh ăn phải thức ăn hỏng và các vấn đề về dạ dày hoặc đường ruột sau này. Các con có cơ hội mua bữa trưa nóng hổi mỗi ngày, nhưng quyền lựa chọn là ở chính các con. Chúng tôi thường mua đồ ăn tối ở cửa hàng. Bữa sáng được phục vụ theo kiểu tự chọn tại khách sạn, do đó, các con có thể tự do lựa chọn món ăn mình muốn cho bữa sáng. Các con có thể mua đồ uống nhiều lần trong ngày. Một số loại đồ uống cũng có thể được mua trên xe buýt. Hoặc các con có thể mang theo một chai nước và có thể đổ đầy nước tại khách sạn chẳng hạn.

Nếu con bạn đột nhiên bị bệnh trước khi khởi hành, vui lòng cho chúng tôi biết ngay để chúng tôi có thể thông báo cho người thay thế và không mất bất kỳ khoản tiền nào. (Thứ Hai đã quá muộn để người thay thế có thời gian đóng gói, vì vậy vui lòng liên hệ càng sớm càng tốt, ngay cả vào cuối tuần).

Cảm ơn sự hợp tác của bạn.

Chúc bạn một buổi tối vui vẻ

 

[hoviba]

Hôm nay tụi em có mời gia đình chị bạn tới nhà chơi cả ngày, nên hôm qua mẹ tụi nhỏ nói nhóc lớn ghé qua trung tâm Saparia để tự mua đồ và lên kế hoạch nấu ăn cho cả ngày hôm nay. Chị bạn em lấy anh chồng người Trung Hoa và có 1 cô con gái kém nhóc lớn nhà em 1 tuổi. Tụi em chơi với anh chị này cũng gần 20 năm. Đợt nhóc lớn với con gái anh chị ấy học cũng mẫu giáo với nhau thì anh chị ấy có lấy lại 1 quán restaurant của tụi em. Anh chồng là đầu bếp giỏi nên anh chị ấy kinh doanh về lĩnh vực này.

Anh chị ấy và cô con gái rất quý mến nhóc lớn nhà em. Anh chị cũng thường tâm sự là rất muốn nhóc lớn nhà em làm con rể anh chị ấy, nhưng tiếc là nhóc lớn nhà em lại yêu bạn gái Séc. Thật lòng mà nói thì em và mẹ tụi nhỏ rất mong muốn mấy nhóc nhà em yêu và lấy vợ có gốc gác người Việt mình cho phù hợp với văn hóa truyền thống. Nhưng tình cảm thì không ai ép buộc được cả. Ngay như em hồi trẻ, cũng đâu có chọn lựa bạn đời theo ý của bố mẹ mình đâu. Thỉnh thoảng thì hai gia đình cũng họp mặt tụ tập liên hoan và giao lưu với nhau. Còn lại tình cảm của tụi nhỏ cũng để thuận theo tự nhiên, nếu có duyên phận thì tự khắc sẽ đến.

Bữa nào trời đẹp thì em lại lôi xe ra đạp quanh thành phố một hai tiếng coi như vận động thể dục thể thao. Trong và ngoài thành phố cũng có lối đi dành riêng cho xe đạp nên đi lại cũng khá tiện. Thời tiết khá trong lành, nên tinh thần cũng thêm thư giãn.

 

[hoviba]

Có 1 thực tế là trên mạng xã hội là người dân Séc khá quan tâm tới vấn đề đang xảy ra ở Ukraina. Các poll về vấn đề này thường luôn được các thành viên của các diễn đàn quan tâm và tham gia cho ý kiến. Ngay như hôm qua có 1 poll được đưa lên trang novinky.cz, thì đã có gần 45 ngàn thành viên tham gia thể hiện quan điểm. Nếu thử so sánh thì cái poll về ảnh hưởng của chính sách thuế đối ứng đối với xã hội Séc, cả tuần cũng chỉ có hơn chục ngàn thành viên quan tâm và cho ý kiến.

Câu hỏi của poll lần này là Theo bạn, tổng thống Trump có thể dùng khả năng thỏa thuận để kết thúc cuộc chiến đang xảy ra tại Ukraina hay không?

Có 89 phần trăm trong số gần 45 ngàn thành viên đã trọn câu trả lời là không.

 

[hoviba]

Được hôm cả nhà em và gia đình chị bạn ra sân cổ vũ cho đội bóng U17 FC Rokycany, thì nhóc nhỡ nhà em lại ngồi trên ghế dự bị cả trận. Đội nhà hòa 2-2 với đội FC Příbram (Đội đang đứng đầu bảng xếp hạng). Mặc dù dẫn trước 2-0 ở hiệp 1, nhưng đội chủ nhà đã để đội bạn gỡ hòa ở những phút cuối trận. Dù sao 1 điểm cũng giúp đội U17 FC Rokycany củng cố vững thêm thứ hạng 10/16 trên bảng xếp hạng, khi chỉ còn 7 vòng đấu cuối cùng.

 

[hoviba]

Đêm nay đầu tuần nên lượng hàng phải xuất đi dồn từ tuần trước khá nhiều, nên đội sinh viên phải làm tới hơn 1h mới nghỉ. Em đưa mấy cậu về ký túc xá ở Plzeň rồi mới về nhà. Khi đi trong phố Plzeň, thì em thấy có xe cảnh sát chạy phía sau và nháy đèn chạy hàng chữ: "Cảnh sát, yêu cầu dừng xe". Cũng phải gần 3 năm em chưa bị cảnh sát giữ lại để kiểm tra hành chính. Đợt đó là em đang chạy trên cao tốc và quên mất là tem cao tốc đã hết hạn mất 2 hôm. Chắc do camera quét thấy nên cảnh sát họ chặn xe và em phải nộp phạt 500 korun do họ thông cảm là vừa mới hết hạn tem.

Bữa nay thấy xe cảnh sát nháy đèn yêu cầu dừng xe để kiểm tra, em đánh xi nhan rồi dừng xe lại ở lề đường. Lúc 2 cảnh sát đi tới xe em, em vẫn để dây an toàn và hai tay để trên vô lăng xe. Khi họ tới chào em, thì em mới tháo dây an toàn và hạ kính xe xuống. Người cảnh sát nói muốn kiểm tra giấy tờ tùy thân, thì em có đưa họ thẻ căn cước, bằng lái xe và giấy tờ xe, cùng bảo hiểm xe. Nhưng họ chỉ cầm mỗi thẻ căn cước và quẹt qua máy kiểm tra cầm tay. Sau khi xem thông tin trên máy thì họ nói mọi giấy tờ của em hợp lệ.

Sau đó họ yêu cầu em kiểm tra nồng độ cồn và chất gây nghiện. Đầu tiên họ đưa em ống thổi, em vẫn ngồi trên xe và thổi vào máy họ cầm trên tay. Sau khi xem kết quả thì họ nói nồng độ cồn của em là 0, mọi cái OK. Sau đó họ nói là giờ sẽ kiểm tra chất gây nghiện, nếu em dương tính thì sẽ phải theo họ vào bệnh viện để thử máu. Họ cũng nói là xét nghiệm này sẽ mất từ 7 tới 10 phút, nên nếu em sợ họ thay đổi mẫu thì có thể vào xe họ ngồi theo dõi và chờ kết quả.

Em biết là trên ngực họ và trên xe đều có camera đang hoạt động nên nói không cần thiết, em ngồi đợi ở xe. Tiếp đến họ lấy mẫu thử cho em thấy còn nguyên đai và còn hạn sử dụng, rồi lấy mẫu nước bọt trong miệng của em. Sau đó họ về xe, còn em ngồi trong xe chờ. Một lúc sau họ tới đưa lại thẻ căn cước cho em, nói là mọi thứ của em đều hợp lệ cả, nói em được quyền tiếp tục hành trình. Họ còn hỏi em có cần giữ lại hai mẫu thử kia để làm kỷ niệm không, nhưng em nói không cần. Sau đó họ chào em và đi về xe, còn em thì nổ máy, tắt đèn sự cố rồi bật xi nhan và tiếp tục hành trình về nhà.

 

[hoviba]

Tuần trước nhóc lớn nhà em đưa mẹ lên Praha làm xét nghiệm, nhân tiện ghé qua gặp bà bác sỹ về dinh dưỡng. Sau khi nghe hai mẹ con trình bày kế hoạch gia đình sẽ về thăm Việt Nam dịp hè. Bà ấy có xem kết quả chụp CT và xét nghiệm máu và nội soi, thì quyết định cho mẹ tụi nhỏ truyền đạm dinh dưỡng tại nhà để cho sức khỏe bình phục nhanh hơn. Đây cũng không phải lần đầu mẹ tụi nhỏ truyền đạm dinh dưỡng, nên bà y tá nối luôn ống truyền qua mũi vào thẳng dạ dày, để cô ấy tự truyền đạm hàng ngày tại nhà.

Giờ mẹ tụi nhỏ đã chính thức về hưu theo dạng mất sức, nên cô ấy không phải đóng các khoản thuế phí gì cho nhà nước Séc nữa. Năm 2005, khi ông luật sư trẻ Valent đệ đơn xin PR cho cô ấy theo luật nhân đạo lên chính phủ Séc, lúc đó em không tin là cô ấy sẽ được PR sau khi mới chỉ đặt chân sang Séc được hơn 2 năm. Em vẫn nhớ lý do ông luật sư gửi cho tòa án tối cao của Séc thời điểm đó. Ông ấy khẳng định rằng với hoàn cảnh của cô ấy lúc đó, nếu không có PR thì sẽ không thể có được bảo hiểm bắt buộc công cộng. Mà không có bảo hiểm thì với tình trạng bệnh tật do căn bệnh Crohn, cô ấy khó mà có thể chữa trị và sống tiếp được. Nếu quay về Việt Nam thì cơ hội chữa trị sẽ càng ít hơn, không những thế, cô ấy sẽ khiến gia đình rơi vào hoàn cảnh khó khăn túng quẫn do phải lo chữa trị cho mình.

Ngược lại, nhà nước Séc nên vì những điều ghi trong bộ luật nhân đạo, ban cho cô ấy quyền vĩnh trú để có thể ở lại Séc điều trị bệnh tật và chăm sóc con nhỏ mới được 4 tháng tuổi cùng chồng. Chồng cô ấy là doanh nghiệp hiện đang kinh doanh tại Séc, có đóng thuế phí đầy đủ cho nhà nước Séc, nên họ được đảm bảo mọi nghĩa vụ cũng như quyền lợi mà họ được hưởng. Đây là một căn bệnh mãn tính, có thể phải điều trị kéo dài cả đời người, làm ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống gia đình, tới sức khỏe thể chất cũng như tinh thần của cô ấy, cũng như gây ra 1 gánh nặng cho nhà nước và xã hội Séc. Nhưng không vì thế mà nhà nước Séc từ chối trao cho cô ấy và đình của cô ấy 1 cơ hội để tiếp tục có được cuộc sống bình an tại đây.

Tòa án tối cao Séc cuối cùng đã đồng ý cấp cho mẹ tụi nhỏ PR sau đúng 1 tháng luật sư gửi đơn lên tòa. Có thể nói rằng, cuộc đời của cô ấy đã gắn liền với đất nước CH Séc kể từ thời điểm đó.

 

[hoviba]

Nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày Lễ Thống Nhất Nam Bắc Việt Nam một nhà, em cắt 2 ngày phép để nghỉ luôn từ hôm nay tới hết tuần, hòa theo không khí hào hùng của Quê hương. Em và mấy người khách cùng xem lễ diễu binh ở TP Hồ Chí Minh và mọi người đều ngỡ ngàng trước sự quy mô và hoành tráng của Lễ Kỷ niệm lần này. Nhiều người khi lần đầu xem những hình ảnh về cơ sở hạ tầng cũng như những tòa nhà cao tầng của thành phố, họ phải thốt lên là không nghĩ Việt Nam phát triển nhanh như vậy. Có những khu vực Trung tâm được đầu tư ở Việt Nam mà đến ngay cả Séc cũng không thể có được.

Tụi em cũng có kế hoạch từ đầu năm, định cuối tuần này đi nghỉ ở Hungary, nhưng cuối cùng chỉ có em với mẹ tụi nhỏ ở nhà. Nhóc lớn thì về nhà bạn gái chơi, nhóc nhỡ thì đi tập huấn với đội bóng ở Berlin, nhóc bé thì đi du lịch kết hợp luyện tiếng Anh và tiếng Đức ở Zurich. Mẹ tụi nhỏ lại đang phải truyền đạm dinh dưỡng nên cũng không tiện đi xa. Nên em ra tiệm chém gió với mọi người. Có bà khách người Ukraina biết em ra tiệm nên mang quà tới cho em. Bà ấy mang cho em 1 hộp bánh Sô cô la nhân vanila, nặng đúng 1kg và 3 hộp bánh giống như bánh chè lam của Việt Nam mình nhưng sản xuất tại Ukraina.

Em mở 1 hộp bánh nhỏ thì vị thấy khá giống chè lam, vừa uống trà Việt Nam vừa ăn bánh này khá là hợp.

Một bà khách người Séc lại mang cho em 5 vỉ trứng gà nhà loại cỡ to. Em nói mãi bà ấy mới chịu cầm 300 korun và 1 hộp cà phê G7 3in1.

 

[hoviba]

Hồi đầu tháng em có xin cho 1 chú sinh năm 1962 và 1 chị sinh năm 1974 vào nhà máy làm việc. Chú này có thể coi là khá thành đạt ở bên này, có mấy cái nhà cho công nhân thuê, có quán bia cũng đang cho thuê. Người con lớn của chú ấy cũng tầm 40 tuổi, sau khi học xong đại học ở bên Séc thì sang Đan Mạch làm việc và lấy vợ sinh con ở bên đó. Người con thứ 2 cũng học đại học ở Séc sau đó lấy chồng và hai vợ chồng giờ làm việc và sinh sống tại Thụy Sĩ. Thỉnh thoảng họ lại gửi tiền về Séc để mua bất động sản ở Plzen và nhờ chú cho thuê và quản lý giúp họ.

Vợ chú cũng đã mất nên chú ở một mình, thành ra chú tâm sự là khá buồn. Bạn bè của chú ở bên đây ai cũng vẫn đang đi làm, nhiều khi cũng chỉ tới thăm nhau vào ngày cuối tuần. Bữa đó chú gọi điện cho em, nhờ em bố trí việc trong nhà máy để đi làm cho đỡ buồn. Ba ông bạn già của chú cũng đang làm trong đây nên chú muốn đi làm cùng cho vui.

Chị kia thì anh chồng mới đón qua được nửa năm, cũng đi làm nhà máy 1 thời gian nhưng đợt vừa rồi thì bên đó ít việc nên họ cho chị ấy nghỉ việc. Anh chồng có liên hệ nhờ em giúp bố trí việc cho chị ấy. Thành ra nếu nhìn vào cái xưởng mà mọi người đang làm thì ngoài đám tù nhân thì đa số là phụ nữ Ukraina, cùng 1 nhóm người Việt mình toàn từ U50 trở lên và 1 nhóm sinh viên người Ukraina. Mọi người toàn nói vui là xưởng này như viện dưỡng lão của người Việt vì có ít nhất 4 người đã qua tuổi về hưu

Có nhóm công nhân nữ Ukraina mới vào làm, đang ở ghép phòng trọ, biết chú ấy đang có mấy phòng trống cho thuê nên đăng ký thuê luôn. Vậy là hàng ngày chú ấy kiêm luôn cả việc đưa đón các cô công nhân đi làm. Các cô này vừa tới làm nhưng lại may là có nhà ở, lại được đi làm bằng xe X5 đời khá mới. Thỉnh thoảng chú ấy lại làm kẹo lạc, kẹo vừng rồi cả nhóm vừa ngồi uống chè Việt Nam vừa ăn kẹo như ở quán vỉa hè Tụi em toàn trêu, chú đại gia có khác, giờ đi đâu cũng có vài ba cô Ukraina trẻ đẹp đi theo