[TT Hữu ích] Tản mạn về cuộc sống tại CH Séc

[hoviba]

Lại 1 quầy bán rượu mật ong đóng chai các loại để làm quà tặng.

Quầy bán nến thủ công.

Một quầy bán đồ sứ và thủy tinh được làm tại Séc.

Quầy chế biến chocolate kiểu Bỉ tại chỗ.

Một quầy bán tranh ảnh.

Quầy bán các loại lịch và đồ sứ lưu niệm.

 

[hoviba]

Quầy bán các loại phô mai từ dạng khô, đóng gói hút chân không, cho tới loại ngâm đầu đóng chai, để làm quà tặng.

Quầy bán các loại nến để trang trí cho cây thông Giáng sinh.

Quầy bán các loại muối khoáng tự nhiên để tắm và xông hơi, relax.

1 quầy bán các loại dao làm thủ công.

Quầy bán các loại vòng mỹ ký.

 

[prado2012]

Cảm ơn cụ, đẹp quá. Hôm qua em đi cái chợ Giáng sinh nhỏ mở trên hồ Tây nhưng hơi lèo tèo và không độc đáo lắm vì ít quầy hàng của các nước.
Trong ảnh của cụ có nhắc tới món phomai ngâm dầu em chưa đc thử bao giờ.
Thành phố của cụ có cả bún đậu mắm tôm chứng tỏ người Việt đông nhỉ.

 

[milevsko]

Cảm ơn cụ đã cho em lại được du lịch mùa Vanoce của Séc. Bao nhiêu kỷ niệm cay đắng, ngọt bùi của thanh xuân lại tràn về. Chúc cụ và gia đình bé nhỏ thân thương của mình luôn ấm áp trong mùa Giáng sinh về.

 

[QMintech]

Thật sự thì tình hình bên Ba Lan em không biết rô lắm, nhất là lại về vấn đề du học ở bên đó. Nhưng có 1 điều em nhận thấy là Ba Lan đang trong thời kỳ đổi mới một cách trông thấy như Việt Nam mình trong 10 năm đổ lại đây. Từ phát triển cơ sở hạ tầng, nhất là hệ thống đường cao tốc, cho tới các khu công nghiệp, sản xuất được đầu tư khá mạnh. Nên em nghĩ việc du học bên Ba Lan cũng khá ổn, vì chi phí thấp (học phí bằng tiếng Ba Lan cũng được miễn, học bằng tiếng Anh thì học phí cũng không nhiều, còn thấp hơn ở Séc), nhưng điều kiện học tập cũng thuộc tầm khá so với trình độ của Châu Âu. Mấy người bạn em quen, từng học ở Ba Lan nhưng đều đủ trình độ để làm việc và nghiên cứu ở các viện bên Tây Âu ạ.

Thank Cụ nhiều

 

[hoviba]

Thấy Séc phủ quyết lệnh bắt tay yahoo của isarel, dân bển họ phản ứng sao vậy cụ?

Mấy tuần nay em cũng thử để ý quan điểm của truyền thông cũng như của người dân Séc đáng giá về lệnh này của tòa án quốc tế. Trên các diễn đàn thì đa số các thành viên đều đứng về phía Israel. Mọi người cũng cho rằng chính phủ Séc từ trước tới giờ vẫn coi Israel là đồng minh, và dân Séc cũng luôn có quan điểm ủng hộ người dân Israel.

Thế nên trước những chỉ trích hay những lệnh trừng phạt đối với Israel thì có thể chính phủ Séc sẽ vẫn luôn đứng về phía Israel. Còn người dân Séc đa số sẽ chọn cách không lên tiếng. Kiểu dù bạn có làm sai, có phạm lỗi lầm thì mình không giúp được gì thì sẽ im lặng, chỉ âm thầm theo dõi, không ủng hộ ra mặt, cũng không lên tiếng phản đối.

 

[hoviba]

Kể từ đợt 5.12.2023, khi mẹ tụi nhỏ phải nhập viện cấp cứu và bác sỹ dự định phải mổ cắt thêm 1 phần ruột non,thì từ đó tới nay đã tròn 1 năm là nhóc lớn nhà em đã hoàn toàn thay em phụ trách hỗ trợ cho việc điều trị bệnh của mẹ nhóc.Trước đó nhóc phải học thêm khá nhiều tiếng Việt, nhất là những vấn đề liên quan tới bệnh của mẹ cũng như về y tế, để có thể thông dịch cho mẹ trôi chảy.Sáng Chúa Nhật vừa rồi, nhóc đưa mẹ lên nhà Ông Bà nội, vừa để thăm ông bà, vừa để mẹ nghỉ ngơi trên đó để sáng thứ hai nhóc đưa mẹ vào trung tâm Iscare từ sớm để làm xét nghiệm tổng quát. Xong xuôi thì nhóc lại chở mẹ về nhà, rồi mới quay lại trường để học thêm 2 tiết buổi chiều tối.

 

[BDS68]

Nhóc lớn đưa mẹ về thăm Ông Bà nội, nên em đưa hai nhóc bé lên Plzen liên hoan sau đó ba bố con đi chơi thăm chợ Giáng sinh ở Quảng trường chính Plzen. Hai nhóc cũng muốn đi xem và mua quà Nôel tặng mọi người. Vì mỗi người tự tìm quà theo lựa chọn của mình, nên tới chợ thì mỗi bố con chia nhau mỗi người mỗi hướng, khi nào xong thì ra cổng chợ để đợi nhau cùng về.

Nói chung đa số quà tặng thì tụi nhóc nhà em tìm và đặt trên mạng. Em để ý tài khoản của tụi nhóc thì thấy đã mua khá nhiều đồ. Dịp Giáng sinh thường là dịp để mọi người trong gia đình tặng quà và thể hiện tình cảm, sự quan tâm dành cho nhau. Có những món quà tuy nhỏ, nhưng nó bao hàm những ý nghĩa không hề nhỏ. Nhiều khi để có những món quà đó, người tặng phải để ý sở thích cũng như mong ước của người được tặng trong 1 thời gian khá dài.

Lâu rồi em không ăn món bún đậu mắm tôm, nên bữa nay ăn thấy ngon. Ngoài ra còn cả món chân và móng giò nấu rựa mận kiểu giả cầy, ăn với bún cũng khá vừa miệng. Hai nhóc nhà em cũng ăn mắm tôm được, nên tụi nhóc đánh chén cũng khá hăng say ạ.

View attachment 8875609

Trời bữa nay mưa lất phất nhưng vẫn có khá đông người dân đi chơi và sắm đồ ở chợ Giáng sinh.

Cây thông và vòng đu quay là không thể thiếu.
View attachment 8875610
View attachment 8875611

Sân khấu biểu diễn ca nhạc cũng được trang hoàng lộng lẫy.
View attachment 8875612

Hang Betlém nơi Chúa Jesus sinh ra được bố trí giữa trung tâm chợ, đối diện với cửa nhà Thờ.
View attachment 8875614

Mùa Giáng sinh không thể thiếu loại rượu nấu từ mật ong nguyên chất của Séc. Loại rượu này thường có nồng độ cồn thấp, chỉ từ 13,5 tới 20% alcohol, và được uống mát với nhiệt độ từ 12 tới 16 độ C, hoặc uống nóng từ 50 tới 55 độ C. Đây là 1 quầy bán loại rượu truyền thống khá lâu đời này của Séc, với mô hình 1 thùng ủ rượu bằng gỗ sồi. Cả chợ em đếm được khoảng chục quầy bán loại rượu này và chủ yếu đều là của các gia đình truyền thống tự làm.
View attachment 8875615

Như quầy rượu này có 6 loại rượu uống nóng được nấu tại chỗ, cùng hơn chục loại rượu uống lạnh.
View attachment 8875618

Nhìn đĩa lòng với bát mắm tôm kia em thấy cụ vẫn giữ gìn bản sắc dân tộc quá

 

[hoviba]

Thỉnh thoảng rảnh rỗi em cũng ngồi nói chuyện với mấy cô bé làm Mistr, mấy cô tổ trưởng cũng như những người công nhân người Ukraina. Họ đều trong độ tuổi từ 18 tới 60 tuổi (người Ukraina nhiều tuổi nhất làm trong nhà máy là 60 tuổi). Phần lớn họ đều có nguyện vọng quay về Ukraina sinh sống dù đã có mấy người mua nhà ở Séc. Quan điểm của họ là cái nhà ở Séc vẫn có thể cho thuê và họ muốn quay lại Séc sống lúc nào cũng được. Cuộc sống ở Séc bình an và nói chung là khá dễ sống, người dân Séc cũng ít kỳ thị so với nhiều sắc dân khác.

Tất nhiên là những thành phần có ác cảm với người Ukraina cũng không ít, nhưng nó chỉ chiếm 1 phần nhỏ trong xã hội, với cả điều này cũng không làm ảnh hưởng nhiều tới cuộc sống, hơn nữa cũng do tính cách ôn hòa của đa phần người dân Séc. Chính vì vậy đối với những người dân Ukraina, thì việc quay trở lại Quê hương, Đất nước để sinh sống và gây dựng lại cuộc sống mới là điều khó khăn, nhưng họ đều thấy cần phải làm. Tới hôm nay, đã có hơn nửa số công nhân của xưởng đã xin nghỉ phép dịp Giáng Sinh để về Ukraina thăm gia đình, mặc dù biết rằng tình hình ở Ukraina vẫn đang rất căng thẳng.

Em theo dõi trong diễn đàn này, thấy ở đây nhiều cụ có quan điểm cho rằng người Ukraina là dạng lật mặt tráo trở, xiêng ăn nhác làm, với nông cạn, thì em thấy đúng là các cụ ấy chỉ thuận miệng mà chửi dân Ukraina kiểu cho sướng mồm, chứ chắc gì các cụ ấy đã hiểu về họ. Ngay như đa số người dân Séc họ cũng vẫn luôn ghi nhận những đóng góp của khối Liên Xô và quân đồng minh đối với công cuộc chiến thắng phát xít. Nhưng đồng thời người dân Séc cũng luôn không bao giờ quên những gì mà chế độ Liên Xô đã gây ra cho họ trong suốt hơn 40 năm của Thế kỷ trước. Chính vì vậy nó đã gần như trở thành một ý thức hệ trong xã hội Séc đối với chế độ Liên Xô và sau này là Nga, dù trên hình thức thì nước Nga không còn là Liên Xô nữa.

Người dân Ukraina cũng giống như vậy, ý thức muốn thoát khỏi sự kìm kẹp của Nga vẫn luôn tồn tại trong máu của họ, cũng giống như người dân ở các nước Đông Âu và Baltic. Nhưng đáng tiếc là đất nước Ukraina của họ chưa có được những người lãnh đạo giỏi và nắm bắt được cơ hội như các nước vùng Baltic, Ba Lan, Séc và 1 số nước thuộc Nam Tư cũ. Ngay như đất nước Slovenia (một đất nước tách ra từ Nam Tư cũ) giờ xã hội đã phát triển và có cuộc sống còn tốt hơn Séc, đấy là nhờ đất nước họ đã may mắn có được những người lãnh đạo biết nghĩ cho đất nước, cho người dân.

Những người Ukraina em biết đều rất đau đớn khi đất nước rơi vào chiến tranh, đất nước không có được cuộc sống bình an như các nước trên, nhưng bảo họ theo chính quyền Nga thì chắc chắn họ sẽ không bao giờ chọn. Đấy cũng là lý do mà đất nước Ukraina vẫn kiên cường chiến đấu trống lại quân Nga sau gần 3 năm, cho dù họ có bị thiệt hại khá nặng nề.

Nhiều cụ sẽ cho rằng nếu không có sự hỗ trợ của các nước trong khối NATO thì nước Ukraina thua lâu rồi. Cái này cũng không hẳn là sai, nhưng nếu dân và quân Ukraina không có nội lực thì kể cả các nước phương Tây ném vào hàng tấn tiền thì Ukraina cũng chẳng thể nào cầm cự được tới gần 3 năm, nhất là khi đối đầu với nước Nga. Nên việc chửi người dân Ukraina bằng những "mỹ từ" như một số cụ ủng hộ Nga đang dùng, em thấy không fair chút nào. Trên thực tế, những người lao động Ukraina cũng chịu khó chẳng kém gì người Việt mình, họ cũng chấp nhận làm ngày làm đêm để lo cho gia đình.

Bữa nay ngồi liên hoan với nhóm người Ukraina trong nhà máy nên em viết đôi lời tâm sự về chính trị và xã hội một chút. Có thể đúng, có thể sai, nhưng đó là quan điểm cá nhân của em và cảm nhận thực tế về những người Ukraina đang sống quanh em.

 

[hd-vt]

Thỉnh thoảng rảnh rỗi em cũng ngồi nói chuyện với mấy cô bé làm Mistr, mấy cô tổ trưởng cũng như những người công nhân người Ukraina. Họ đều trong độ tuổi từ 18 tới 60 tuổi (người Ukraina nhiều tuổi nhất làm trong nhà máy là 60 tuổi). Phần lớn họ đều có nguyện vọng quay về Ukraina sinh sống dù đã có mấy người mua nhà ở Séc. Quan điểm của họ là cái nhà ở Séc vẫn có thể cho thuê và họ muốn quay lại Séc sống lúc nào cũng được. Cuộc sống ở Séc bình an và nói chung là khá dễ sống, người dân Séc cũng ít kỳ thị so với nhiều sắc dân khác.

Tất nhiên là những thành phần có ác cảm với người Ukraina cũng không ít, nhưng nó chỉ chiếm 1 phần nhỏ trong xã hội, với cả điều này cũng không làm ảnh hưởng nhiều tới cuộc sống, hơn nữa cũng do tính cách ôn hòa của đa phần người dân Séc. Chính vì vậy đối với những người dân Ukraina, thì việc quay trở lại Quê hương, Đất nước để sinh sống và gây dựng lại cuộc sống mới là điều khó khăn, nhưng họ đều thấy cần phải làm. Tới hôm nay, đã có hơn nửa số công nhân của xưởng đã xin nghỉ phép dịp Giáng Sinh để về Ukraina thăm gia đình, mặc dù biết rằng tình hình ở Ukraina vẫn đang rất căng thẳng.

Em theo dõi trong diễn đàn này, thấy ở đây nhiều cụ có quan điểm cho rằng người Ukraina là dạng lật mặt tráo trở, xiêng ăn nhác làm, với nông cạn, thì em thấy đúng là các cụ ấy chỉ thuận miệng mà chửi dân Ukraina kiểu cho sướng mồm, chứ chắc gì các cụ ấy đã hiểu về họ. Ngay như đa số người dân Séc họ cũng vẫn luôn ghi nhận những đóng góp của khối Liên Xô và quân đồng minh đối với công cuộc chiến thắng phát xít. Nhưng đồng thời người dân Séc cũng luôn không bao giờ quên những gì mà chế độ Liên Xô đã gây ra cho họ trong suốt hơn 40 năm của Thế kỷ trước. Chính vì vậy nó đã gần như trở thành một ý thức hệ trong xã hội Séc đối với chế độ Liên Xô và sau này là Nga, dù trên hình thức thì nước Nga không còn là Liên Xô nữa.

Người dân Ukraina cũng giống như vậy, ý thức muốn thoát khỏi sự kìm kẹp của Nga vẫn luôn tồn tại trong máu của họ, cũng giống như người dân ở các nước Đông Âu và Baltic. Nhưng đáng tiếc là đất nước Ukraina của họ chưa có được những người lãnh đạo giỏi và nắm bắt được cơ hội như các nước vùng Baltic, Ba Lan, Séc và 1 số nước thuộc Nam Tư cũ. Ngay như đất nước Slovenia (một đất nước tách ra từ Nam Tư cũ) giờ xã hội đã phát triển và có cuộc sống còn tốt hơn Séc, đấy là nhờ đất nước họ đã may mắn có được những người lãnh đạo biết nghĩ cho đất nước, cho người dân.

Những người Ukraina em biết đều rất đau đớn khi đất nước rơi vào chiến tranh, đất nước không có được cuộc sống bình an như các nước trên, nhưng bảo họ theo chính quyền Nga thì chắc chắn họ sẽ không bao giờ chọn. Đấy cũng là lý do mà đất nước Ukraina vẫn kiên cường chiến đấu trống lại quân Nga sau gần 3 năm, cho dù họ có bị thiệt hại khá nặng nề.

Nhiều cụ sẽ cho rằng nếu không có sự hỗ trợ của các nước trong khối NATO thì nước Ukraina thua lâu rồi. Cái này cũng không hẳn là sai, nhưng nếu dân và quân Ukraina không có nội lực thì kể cả các nước phương Tây ném vào hàng tấn tiền thì Ukraina cũng chẳng thể nào cầm cự được tới gần 3 năm, nhất là khi đối đầu với nước Nga. Nên việc chửi người dân Ukraina bằng những "mỹ từ" như một số cụ ủng hộ Nga đang dùng, em thấy không fair chút nào. Trên thực tế, những người lao động Ukraina cũng chịu khó chẳng kém gì người Việt mình, họ cũng chấp nhận làm ngày làm đêm để lo cho gia đình.

Bữa nay ngồi liên hoan với nhóm người Ukraina trong nhà máy nên em viết đôi lời tâm sự về chính trị và xã hội một chút. Có thể đúng, có thể sai, nhưng đó là quan điểm cá nhân của em và cảm nhận thực tế về những người Ukraina đang sống quanh em.

Klq, em cũng từng chém gió với người đông Âu thì thấy họ rất am hiểu tình hình chính trị, các vấn đề xh, yêu tổ quốc họ, lo tương lai, chịu khó làm việc kiếm tiền (nhu cầu hưởng thụ cs của họ tốn hơn mình, em nghĩ vậy, gọi cách khác là biết ăn chơi), rộng lượng và ôn hòa.

Có đặc điểm họ chủ yếu nhìn quanh ch.Âu, không quan tâm mấy đến phần còn lại của thế giới (gọi là bệnh chảnh của dân trắng cũng được). Về phần lo lắng cho toàn cầu, thì gọi cccm ở đây bằng...cụ tổ hehe.

 

[hoviba]

Người bạn Séc của em làm quản lý xưởng sản xuất, nơi cô bé Ivanka làm phó cho cậu ấy, cũng vừa dính vào 1 vụ lùm xùm về tình cảm với 1 cô bé công nhân người Ukraina. Cách đây mấy tháng, khi em biết chuyện cậu bạn này (U40 đã ly hôn được 4 năm và con gái đang ở với mẹ), cặp kè với cô bé Ukraina mới vào xưởng làm, em đã khuyên cậu ấy là nếu xác định tình cảm lâu dài thì nên bố trí cô bé đấy làm ở chỗ khác. Bản thân em trước đây cũng từng vướng vào chuyện như thế này, làm ảnh hưởng tới công việc, nên cậu ấy phải cẩn thận.

Tuần trước có lẽ xảy ra chuyện gì đó khá căng mà hai người to tiếng trong văn phòng, đúng lúc xếp trên tổng đột suất xuống xem tình hình công việc. Thế là cậu ấy ăn ngay cái cảnh cáo, may là chỉ bị cắt thưởng của tháng này, lần sau nếu vi phạm sẽ bị đuổi việc. Sau buổi liên hoan chiều qua, thì sáng nay em không thấy cô bé kia đi làm ở xưởng nữa. Hỏi ra thì biết cậu ấy đã xin việc cho cô bé đó ở nhà máy khác cũng trong TP Plzen.

Nói chung chuyện phát sinh tình cảm trong môi trường làm việc khá dễ xảy ra, nhất là nơi có khá nhiều phụ nữ trẻ, độc thân và sống xa gia đình. Chỉ cần 1 chút rung động thôi là tình cảm có thể nảy sinh và không biết điều gì có thể xảy ra. Bản thân em cũng luôn xác định, tới tầm tuổi này rồi, đã trải qua nhiều biến cố, thì chẳng nên ham hố gì nữa.

Ngay như ở tiệm có cô khách hàng người Séc U40 nhưng hình thức vẫn khá nét, năm rồi cũng về Việt Nam nghỉ dưỡng 2 lần (1 lần ở Phú Quốc, 1 lần ở Hạ Long), thỉnh thoảng lại rủ em về Vn cùng, cô ấy trả tiền tour cho em, chỉ cần em làm hướng dẫn viên du lịch cho cô ấy thôi. Chắc cô ấy đùa nên em toàn cười thôi

 

[prado2012]

Cụ lại có số đào hoa à. Tầm này cười trừ là đủ rồi cụ nhỉ.

 

[hoviba]

Cụ lại có số đào hoa à. Tầm này cười trừ là đủ rồi cụ nhỉ.

Vâng mợ, trong xưởng mới cũng có 1 vài cô Ukraina quan tâm khá chu đáo, nhưng em biết thân biết phận, nên cũng nghiêm túc bật chế độ cảnh báo, để các cô không mất thời gian lãng phí.

Em vừa ghé về tiệm thì thấy hai anh cảnh sát đánh hẳn xe lên chân cây thông Giáng sinh để chụp ảnh

Phải hơn 2 năm em chạy xe liên tục mà chưa bị cảnh sát giữ lại kiểm tra hay bị phạt nguội. Lần gần nhất là bữa em chạy xe trên cao tốc mà vừa đúng hết hạn tem xa lộ 1 ngày, nên bị chụp và nộp phạt mất 500 korun. Từ đó đến giờ em cũng chưa bị dừng xe để kiểm tra lần nào, kể cả 3 lần đi xe qua Đức có việc, mà hải quan Đức cũng không kiểm tra mà cho đi luôn. Đợt này hải quan Đức vẫn kéo dài tình trạng kiểm tra phòng chống người nhập cư trái phép ở dọc biên giới với Séc, nghe thông báo là tới tận tháng 3 năm 2025.

Mà cũng phải mấy năm rồi em không gặp vụ đánh nhau nào ngoài xã hội, dù thỉnh thoảng em vẫn vào bar để xem thể thao hay ban đêm em cũng hay phải vào xưởng giải quyết công việc. Tất nhiên đọc báo thì thỉnh thoảng vẫn thấy có những vụ án hình sự, nhưng có lẽ em không gặp. Mà theo thống kê thì năm vừa rồi án hình sự ở Séc cũng giảm. Ngay như đội tù nhân làm trong nhà máy thì phải hơn nửa năm nay không thấy có vụ bỏ trốn nào

 

[hoviba]

Cả ngày hôm nay trong nhà máy có vấn đề, nên giờ này em vẫn trong xưởng chưa về. Em đành lại lỗi hẹn vì 14h không tới dự buổi biểu diễn của nhóc bé với các bạn trong câu lạc bộ âm nhạc. Buổi biểu diễn bữa nay là chương trình từ thiện ủng hộ cho các trẻ em cơ nhỡ của thành phố. Chỉ có mẹ và nhóc nhỡ tới dự, chứ nhóc lớn bận thi cũng không về được.

Em nhận được giấy mời và thông báo kế hoạch chuẩn bị của nhóc và câu lạc bộ từ tuần trước.

Giờ thì em cũng không đi xem trận cúp C2 UEFA, giữa đội Viktoria Plzen thi đấu với Manchester United, cùng nhóc nhỡ và câu lạc bộ FC Rokycany được. Hết hiệp 1 hai đội vẫn đang hoà 0-0.

 

[prado2012]

Không có tội phạm là dân có cơm ăn áo ấm, ít tệ nạn. Xã hội yên bình.

 

[hoviba]

ntg.ctm:

@ntg.ctm:
Châu Âu đang tạo dư luận để nâng chi phí quốc phòng lên 3%, chuẩn bị sẵn sàng trong trường hợp bị Nga xâm lược. Em đang nghĩ lúc đó cụ @hoviba có ở lại Séc để kháng chiến chống quân Nga không hay lại về xứ ta rao giảng dân chủ nhỉ

Nếu khả năng Nga xâm lược Séc xảy ra, có nghĩa là cuộc chiến giữa Nga và Ukraina đã leo thang thành cuộc chiến tổng lực giữa Nga và NATO, thì lúc đó có rời đi đâu cũng không tránh được tình hình chiến sự. Cụ với em khác quan điểm nên cách nhìn nhận về cuộc chiến này khác nhau, cũng như đánh giá về khái niệm "dân chủ" cũng không đồng điệu được. Nên có tranh luận cũng chẳng đi tới đâu.

Nhân tiện cụ nói về ngân sách quốc phòng năm 2025 của Séc, thì em chia sẻ thêm về thông tin này.

Ngân sách quốc phòng năm 2025 là 159,8 tỷ Korun (khoảng 7 tỷ USD), chiếm 2% GDP của Séc. So với năm 2024 thì ngân sách quốc phòng tăng 35,24%. Việc Séc có tăng ngân sách quốc phòng lên 3% GDP hay không thì vẫn chưa biết. Nhưng nếu so với ngân sách dành cho giáo dục của Séc thì ngân sách dành cho quốc phòng khá thấp.

Ngân sách dành cho giáo dục của Séc năm 2025 cũng tăng 8,1% lên mức 290,8 tỷ korun (khoảng 12,6 tỷ USD), chiếm 3,64% GDP của Séc. Trong đó khoảng 12,6 tỷ Korun (là mức tăng thêm so với năm 2024) sẽ dành để tăng lương cho khối giảng dạy. Thế nên nếu Séc tăng ngân sách quốc phòng lên 3% thì sẽ phải giảm ngân sách ở lĩnh vực khác.

 

[hoviba]

Cũng chỉ còn nửa tháng nữa là hết năm 2024, chính phủ Séc cũng mới công bố các số liệu chi thu của quốc gia trong cả năm 2024. Em đang ngồi xem trận Việt Nam gặp Indonesia, sau đó sẽ đi đánh billiard với đội thanh niên, em tranh thủ chia sẻ các số liệu khô khan này.

Tổng thu của nhà nước Séc năm 2024 là 1940 tỷ korun, tức khoảng 84,3 tỷ USD. Tổng chi là 2192 tỷ korun tức khoảng 95,3 tỷ USD, thâm hụy ngân sách là 252 tỷ korun, tức khoảng 11 tỷ USD.

Thống kê thâm hụt ngân sách từ năm 1998 tới nay (tính theo tỷ korun). Có thể thấy có mỗi năm 2016 là ngân sách không bị thâm hụt. Trong 5 năm trở lại đây, thâm hụt ngân sách đều trên 250 tỷ korun mỗi năm.

Thống kê thu-chi của Séc kể từ năm 1993 cho tới nay, tức là từ khi nước Tiệp Khắc tách ra thành 2 nước Czechia và Slovakia. Năm 1993 nhà nước Séc tổng thu được 358 tỷ korun, thì năm 2024 mức thu của nhà nước Séc đã tăng lên 1982 tỷ korun, trong khi đó mức phải chi cũng tăng lên trên 2 ngàn tỷ korun.

Tỷ lệ thu nhập ngân sách của nhà nước Séc trong 10 năm trở lại đây. Khoảng 50% tức là 952,2 tỷ korun (khoảng 41,4 tỷ USD) là thu từ thuế; gần 40% tức là 756,2 tỷ korun (khoảng 32,9 tỷ USD là thu từ bảo hiểm xã hội; hơn 10% tức là 231,6 tỷ korun (khoảng 10,1 tỷ USD) là thu từ các khoản khác.

 

[hoviba]

Phân bổ mức thu của nhà nước Séc trong năm 2024, tổng là 1940 tỷ korun (khoảng 84,3 tỷ USD). Khoảng 39% là mức thu từ các khoản bảo hiểm bắt buộc (y tế, xã hội), 11,1% là thu từ thuế thu nhập của công ty, 2,2% là thu từ vốn thành lập công ty, 8% là thu từ thuế thu nhập cá nhân, 8,3% là thu từ phí chuyển đổi đầu tư, 8,4% là thu từ mức thuế tiêu thụ đặc biệt (từ xăng, dầu, rượu, bia, năng lượng sạch,...), 19,9% là thu từ mức thuế tiêu thụ gia tăng DPH (VAT), 1,6% là thu từ các khoản thuế khác (bất động sản,...), 1,5% là thu từ khác khoản thu nhập không phải đóng thuế.

Phân bổ các khoản chi ngân sách của nhà nước Séc năm 2024, tổng chi là 2192 tỷ korun (khoảng 95,3 tỷ USD). Khoản chi lớn nhất là 40,7% là dành cho an sinh xã hội, 11,4% là chi cho mặt bằng không thuộc dạng đầu tư, 3,8% là chi phí mua trang thiết bị, nước, nhiên liệu, năng lượng và dịch vụ, bảo dưỡng và thưởng của hệ thống nhà nước, 1,4% là mức chi khác không thuộc dạng đầu tư, 10,7% là mức chi cho phí vận hành không thuộc dạng đầu tư, 4,3% là chi phí trả lãi suất vay, 0,9% là chi phí cho các hội nhóm hoạt động phi lợi tức, 2,9% là mức chi cho quốc tế, 3,9% là mức chi cho các khoản trợ cấp, 2,6% là mức chi cho các dự án của doanh nghiệp, 8,4% là mức chi cho vốn thành lập liên doanh nhà nước, 0,8% là mức chi cho các khoản dân sinh khác, 7,6% là các mức chi phí hoạt động của nhà nước, 0,6% là các khoản chi phụ khác.

Các khoản chi an sinh xã hội của Séc trong năm 2024 với tổng mức chi là 893,4 tỷ korun (khoảng 38,8 tỷ USD). Trong đó có khoảng 79% là chi cho lương hưu, 6,9% là chi cho các khoảng trợ cấp cho trẻ em cơ nhỡ, 5,7% chi cho các khoản bảo hiểm bệnh tật, 1,7% là chi cho các lực lượng vũ trang, 0,8% là chi cho các khoản trợ cấp về vật chất cấp thiết, 0,5% là chi cho trợ cấp tàn tật, 4,3% là các khoản chi cho các trung tâm chăm sóc xã hội, 1,1% là chi cho trợ cấp thất nghiệp.

 

[hoviba]

Lúc nãy nhóc nhỡ gọi điện nói con đi thi đấu giải giao hữu cùng câu lạc bộ ở sân trong nhà, bị bong gân tay. Nên em chạy xe tới sân đón nhóc và hai bố con vào thẳng bệnh viện để kiểm tra. Sau khi chụp chiếu thì bác sỹ đánh giá xương cổ tay không sao, chỉ bị bong gân nên y tá băng bó rồi cho về, tuần sau tới kiểm tra lại.

Vì đi khám sau giờ hành chính nên phải trả tiền lệ phí 90 korun cho bệnh viện qua máy thu tiền tự động. Khoản này bệnh viện được phép thu theo luật, còn lại bệnh nhân không phải trả thêm khoản nào cả, mọi cái đều được bảo hiểm chi trả toàn bộ. Tiền lệ phí này phải trả nếu đi khám vào sau giờ hành chính và thứ bảy, Chúa nhật và ngày Lễ. Tức là nếu đi khám tại bệnh viện từ 7h30 tới 15h30 vào các ngày từ thứ 2 tới thứ 6 thì không mất khoản phí 90 korun này.

Dưới đây là đồ thị thu - chi của hệ thống bảo hiểm y tế bắt buộc của Séc từ năm 2017 tới 2024. Có thể thấy mức thu - chi hàng năm đều tăng và hai năm liên tiếp 2023, 2024 đều bị thâm hụt ngân sách bảo hiểm y tế. Cụ thể là năm 2024 nhà nước thu được 501,2 tỷ Korun (khoảng 21,8 tỷ USD) tiền bảo hiểm y tế bắt buộc, trong khi đó tổng chi phí phải trả cho chăm sóc sức khỏe toàn dân là hết 508,8 tỷ Korun (khoảng 23 tỷ USD), tức là nhà nước bị thâm hụt 7,6 tỷ korun (khoảng 330 triệu USD). Cột màu xanh lá cây là các khoản chi của nhà nước liên quan tới vấn đề y tế của các nhân viên nhà nước, hoặc hỗ trợ người thất nghiệp, người về hưu,... Năm 2024 nhà nước đã thanh toán 151 tỷ korun (khoảng 6,6 tỷ USD) tiền chi phí y tế từ ngân sách nhà nước.

Bảo hiểm y tế ở Séc là bắt buộc, và mức đóng tính theo mức thu nhập, càng có thu nhập cao thì mức đóng bảo hiểm y tế càng cao. Ngược lại người thất nghiệp, người về hưu, hay người có thu nhập thấp thì được miễn phí hoặc được nhà nước hỗ trợ. Như mẹ tụi nhỏ nhà em đang điều trị bệnh Crohn hơn 20 năm nay, mà nếu không có bảo hiểm y tế thì mức phí phải trả sẽ rất lớn. Mỗi lần phẫu thuật cũng phải hết 20 tới 30 ngàn USD. Vắc xin loại Stelara 130mg 1 liều trong 1 tháng giá chưa thuế đã hết hơn 52 ngàn korun, cả thuế là 63 ngàn korun (khoảng 2700 USD cho 1 liều mỗi tháng). Chưa kể 2 tuần lên trung tâm Iscare khám định kỳ, bao gồm các xét nghiệm cũng được bảo hiểm y tế chi trả toàn bộ. Hệ thống túi dán thay đại tràng và nutridrink uống thay thức ăn là hơn 20 ngàn korun (khoảng 1 ngàn USD) mỗi tháng cũng nằm trong gói bảo hiểm y tế bắt buộc.

Hơn nửa năm vừa rồi, y tá tới nhà theo dõi và chuyền đạm trực tiếp vào ven (18h chiều tới đo thông số sức khỏe và chuyền đạm, 8h sáng tới tháo dây chuyền ra và đo đạc), cùng tất cả đạm, thuốc bổ, kháng sinh để chuyền cũng đều được bảo hiểm y tế chi trả toàn bộ. Thậm chí nhân viên y tá của hãng tư nhân chuyên về chăm sóc sức khỏe tại nhà, thỉnh thoảng còn mang quà tới cảm ơn bệnh nhân vì đánh giá mức tốt cho họ

Nói chung, để đảm bảo được vấn đề an sinh sức khỏe y tế cộng đồng như thế này, nhà nước Séc cũng đã phải hỗ trợ khá nhiều. Thực tế là nhiều năm ngân sách cho y tế đều bị thâm hụt như 3 năm 2021, 2023 và 2024 mà biểu đồ ở trên đã hiển thị.

 

[Floki]

Topic cụ được mấy năm rồi nhể, em nhớ hồi con em sắp tốt nghiệp 12 mà giờ nó sắp ra trường rồi. Hồi nó tính đi du học bên đó vì có cậu họ, bác họ đang sinh sống và làm việc bên đó mà sau lại thôi, chắc bố mẹ thấy nó tự lập kém nên cho học ở nhà còn cơm bưng nước rót