"Hòa bình" ập tới phũ phàng, choáng váng đất trời và xiêu đảo lòng người, gây bàng hoàng, đau đớn nhiều hơn là mừng vui.
Bàng hoàng, đau đớn khi hòa bình "ập đến" , thì chỉ có con dân vnch, đã từng kiếm được nhiều lợi trong thời này, đang yên ổn kiếm ăn, hưởng thụ là cảm nhận rõ thôi. Còn dân thường cả 2 miền, bom đạn chết chóc mấy chục năm, ai chẳng mong đến ngày hòa bình, in tiếng súng để sống bình thường.
À, còn 1 loại đối tượng nữa không muốn hòa bình, không muốn chiến tranh chấm dứt. Đó là những con người khát máu, say sưa bắn giết, say sưa chiến chiến công...; đó chính là Kiên và các đồng đội của Kiên, những người đã được Kiên miêu tả suốt từ đầu truyện.
Cụ lưu ý, em không dùng từ 'giải phóng', 'giải phóng' là cách nói của người chiến thắng, còn trong mắt con cháu của đám người đã từng phục vụ cho chế độ cộng hòa, thì đó là thời điểm "mất nước", thời điểm " giặc " chiếm đóng Hòn Ngọc Viễn Đông. Bây giờ xem vẫn thấy anh em bên đó dùng các từ này. Và nhân vật Kiên này, cũng dùng từ " chiếm Sài Gòn" để miêu tả sự kiện này.
