Đoạn này kể về cảm xúc của Kiên đêm 30/4/1975. Nếu đúng là cảm xúc của Kiên thì không có cơ sở nào để chèn vào cái "30 năm", vì đơn giản là Kiên không hề trải qua 30 năm chiến tranh để có cảm xúc.
Thực chất, đó là câu mà tác giả phóng tay thêm vào, là quan điểm của chính tác giả (chứ không phải cảm xúc của Kiên) về 30 năm Kháng chiến của dân tộc. Quan điểm đó thế nào thì các cụ đọc thấy rồi "sự sụp đổ của đất đai và sông núi".
Đó chính là cái 2 mặt của cuốn sách này: kể về Kiên, đồng thời chèn các ý nghĩ đương thời của chính mình vào làm như của chính Kiên. Nhân vật Kiên ở đây thực ra là kết hợp của 2 phần: tình thế/tình huống năm 1974-1977 nhưng cảm xúc, suy nghĩ lại là của năm 1987, lúc tác phẩm được viết ra.
Năm 1987 VN ở vào thời điểm kiệt quệ và khủng hoảng lòng tin nghiêm trọng vì chính sách bao cấp và hậu quả chiến tranh. Nhân vật của tác phẩm, thân xác ở năm 1974-75 nhưng từ đầu đến cuối bị nhét vào các cảm xúc trống rỗng và vô vọng của năm 1987, nhưng lại giả danh là các cảm xúc của năm 1974-75! Đó chính là cái mà tôi nói là "không thật" ở tác phẩm này.
Tôi rất ngạc nhiên khi một sự thật rõ ràng như vậy mà dường như chưa 1 ai phát hiện ra, lại còn tung hô và trao giải cho nó như 1 tác phẩm hay và tiêu biểu về chiến tranh.
