Góc nhìn mới của VNE
https://vnexpress.net/cong-tu-tren-duong-sat-cao-toc-4895993.html
ĐSCT là cơ hội vàng để triển khai hợp tác công - tư (PPP). Nhà nước khó đủ tiềm lực tài chính cho dự án hàng chục tỷ đô. Nhưng nếu tư nhân hóa cực đoan, thiếu kiểm soát, dự án dễ rơi vào rủi ro tài chính (như Đài Loan) hoặc bẫy "độc quyền tự nhiên" - khi
một bên nắm lợi thế và thao túng lợi ích.
Mô hình chủ đầu tư phù hợp cho ĐSCT có thể là một liên minh công - tư đa tầng, thay vì chỉ một doanh nghiệp tư nhân đi cùng nhà nước. Khi có từ hai bên tư nhân trở lên, phân vai và giám sát chéo sẽ tăng minh bạch, hiệu quả. Câu hỏi không phải "Chọn ai?" mà là "Làm sao để mỗi bên phát huy thế mạnh?". Điều này cũng đúng với hệ thống nhà thầu - nơi nhiều "ông lớn" ngành vật liệu, cơ khí, tự động hóa, CNTT đang muốn tham gia. Đây là cơ hội vàng để vực dậy công nghiệp nội địa;
người dân mong có nhiều tập đoàn cùng lớn mạnh, không cạnh tranh triệt hạ nhau.
Phương thức tổ chức hiệu quả là lập một pháp nhân độc lập - Special Purpose Vehicle (SPV) - điều phối toàn bộ hệ sinh thái dự án. Cơ cấu SPV có thể linh hoạt: 100% công (nếu tài chính công đủ mạnh) hoặc công - tư phối hợp. Bài học quốc tế cho thấy một liên minh đa bên hiệu quả thường gồm: Nhà nước (đại diện lợi ích công, định hướng, điều phối, giám sát rủi ro); tư nhân (từ hai doanh nghiệp trở lên, phân vai theo năng lực góp vốn, kỹ thuật, vận hành và giám sát chéo); cố vấn và giám sát độc lập (đảm bảo khách quan, minh bạch); và đối tác quốc tế (nếu có - góp vốn hoặc chia sẻ kinh nghiệm).