[Funland] Tiểu thuyết chiến tranh Việt Nam

[Kiên Khùng]

Em đọc rồi đây. Năm 1992 khi sách còn có tên Thân Phận Tình Yêu.

Đánh giá cá nhân ngay từ thời đó . Thì đó là một sản phẩm rất tầm thường:

- giá trị văn chương là Zero. Bút pháp tầm phào. Cốt truyện rời rạc, không liền mạch nên thấy cứ lủng cà lủng củng. Ngôn từ cũng lủng củng nữa. Tệ hại nhất là những trang mô tả tình dục rất thô thiển. Không khác gì sách truyện khiêu dâm rẻ tiền. Thể hiện những ám ảnh tỉnh dục bệnh hoạn biến thái của nhân vật chính và hình như của chính tác giả? Rất phản văn hoá lẫn giáo dục. Đọc lướt mà vẫn thấy rác mắt..

- giá trị tư liệu / lịch sử là Zero. Khi mà sự hư cấu hoàn toàn đi ngược với sự thật lịch sử / thực tế thời cuộc . Thậm chí có nhiều tình tiết có ý đồ bôi nhọ Quân đội Nhân dân VN anh hùng. Xúc phạm danh dự, phẩm giá người lính bộ đội Cụ Hồ

Đừng nghĩ là cứ tiểu thuyết thì muốn hư cấu thế nào cũng được. Hư cấu mà đi ngược hoàn toàn với thực tế lịch sử hay bối cảnh thời cuộc. Thì không xứng là tác phẩm lớn...

Tất cả những tiểu thuyết nổi tiếng nhất thế giới. Đều có giá trị lịch sử hay tư liệu nhất định. Và trở thành tác phẩm lớn chính là nhờ những giá trị lịch sử / giá trị tư liệu đó. Ví dụ: Cuốn Theo Chiều Gió sở dĩ lẫy lừng không chỉ nhờ khía cạnh văn chương và mối tình sóng gió giữa Scarlett và Rhet Butler. Mà còn là nhở những trang viết vô cùng sống động và chân thực về cuộc Nội chiến Nam Bắc của Mỹ 1861-1865 cũng như đời sống gia đình / xã hội của giới quý tộc miền Nam nước Mỹ thời đó. Chuông Nguyện Hồn Ai của Hemingway, ngoài giá trị văn chương đỉnh cao. Thì phản ánh chân thực bối cảnh cuộc Nội chiến Tây Ban Nha 1936-1940 mà chính Hemingway có tham gia vv.

Còn Thân Phận Tình Yêu thì giá trị văn chương Zero. Giá trị tư liệu / lịch sử Zero. Hoàn toàn không tiêu biểu hay đại diện cho bất cứ giai đoạn nào, thời cuộc nào hay thế hệ nào...

Sao em vodka cụ không đc nhỉ?
Cụ nghĩ với chất lượng như vậy, vì sao nó được một số giải thưởng ở nước ngoài không? Thậm chí Mỹ mua bản quyền để làm phim?

 

[Kiên Khùng]

Tiến sĩ Vũ Thị Kim Dung
À, để cho chắc, xin giới thiệu đây là 1 người trình độ cao (tiến sĩ) trong ngành giáo dục nhé!

VỀ TIỂU THUYẾT “NỖI BUỒN CHIẾN TRANH” CỦA BẢO NINH
Là một nhà giáo, cũng là người hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu và giảng dạy Lý luận VHNT, có sự am hiểu nhất định về văn chương, tôi không thể giữ thái độ im lặng, không nói lên những suy nghĩ, cảm xúc của mình trước những luồng ý kiến trái chiều về cuốn Tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” của Bảo Ninh
Văn học, với bản chất là nghệ thuật ngôn từ, luôn được trao quyền hư cấu và sáng tạo để phản ánh hiện thực cuộc sống một cách sâu sắc, đa chiều. Tuy nhiên, quyền ấy không phải là vô hạn. Khi hư cấu vượt quá giới hạn, trở thành công cụ để xuyên tạc sự thật lịch sử, bôi nhọ những giá trị thiêng liêng của dân tộc, thì nó không còn là nghệ thuật chân chính nữa mà trở thành một hành vi phản văn hóa, gây hại cho nhận thức xã hội. Từ góc độ của lý luận Mỹ học và chức năng giáo dục của văn học, chúng ta cần nhìn nhận rõ ràng rằng văn học nghệ thuật phải phục vụ cho việc định hình nhận thức đúng đắn, nuôi dưỡng tinh thần yêu nước và giáo dục thế hệ trẻ về những bài học lịch sử cao đẹp. Trong bối cảnh đó, tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” của Bảo Ninh nổi lên như một ví dụ điển hình về sự lạm dụng hư cấu, hạ bệ hình tượng Quân đội Nhân dân Việt Nam – biểu tượng anh hùng của dân tộc trong cuộc đấu tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc.
Trước hết, cần khẳng định chức năng giáo dục và chức năng nhận thức của văn học nghệ thuật chân chính. Từ quan điểm của chủ nghĩa nhân văn, văn học không chỉ là sự tái hiện hiện thực mà còn là công cụ để giáo dục con người, định hướng nhận thức về các giá trị đạo đức, lịch sử và xã hội. Văn học phải góp phần xây dựng con người về tâm hồn và tư tưởng, khơi dậy lòng tự hào dân tộc, và truyền tải những bài học về sự hy sinh anh hùng của các thế hệ đi trước. Với mỗi người dân Việt Nam từng phải trải qua những mất mát, đau thương khủng khiếp của chiến tranh để bảo vệ và gìn giữ nền độc lập của dân tộc cũng như trong nhận thức và lương tri của những người yêu chuộng hòa bình trên thế giới, chiến tranh không bao giờ là đơn giản. Bản chất của chiến tranh là “vô luân” từ góc nhìn chung của nhân loại vì nó bao giờ cũng phải trả giá bằng sự chết chóc, tàn phá, mất mát không gì đong đo đếm nổi. Chiến tranh không bao giờ là một bức tranh đồng nhất, mà là một tấm gương nhiều mặt: có ánh sáng của hào quang chiến thắng đậm chất sử thi của chủ nghĩa anh hùng cách mạng gắn với lý tưởng cao đẹp của lương tri và chính nghĩa, nhưng song hành với nó cũng là bóng tối bi thảm của máu và nước mắt, của những số phận bị nghiền nát. Viết về chiến tranh cần có góc nhìn đa chiều và tâm thế người đọc cũng cần trân trọng và đánh giá cao những tác phẩm văn học về đề tài chiến tranh thể hiện được góc nhìn đa chiều đó. Văn chương chân chính có quyền và có trách nhiệm soi chiếu cả những gam màu tối của chiến tranh để con người hiểu sâu hơn cái giá của hòa bình, từ đó càng trân trọng hơn giá trị của Hoà Bình. Nhưng điều đó không có nghĩa là tác phẩm văn học được phép nhân danh “quan điểm đa chiều” để chà đạp lên cái đẹp, cái cao cả, hạ thấp và làm méo mó những biểu tượng văn hóa lịch sử. Văn học chân chính cần tôn vinh những giá trị cao đẹp đó để giáo dục thế hệ trẻ về lòng biết ơn và trách nhiệm với Tổ quốc. Nếu văn học đi ngược lại điều này, nó sẽ gây ra những hậu quả khôn lường, làm méo mó nhận thức của giới trẻ, dẫn đến sự thờ ơ hoặc phủ nhận những giá trị thiêng liêng mà cha ông đã đổ máu để bảo vệ. Chính vì vậy, việc phê phán những tác phẩm như “Nỗi buồn chiến tranh” không chỉ là bảo vệ sự thật lịch sử mà còn là khẳng định trách nhiệm giáo dục của văn học.
Soi chiếu vào “Nỗi buồn chiến tranh”, chúng ta thấy rõ sự vi phạm nghiêm trọng đối với chức năng giáo dục này. Tác phẩm miêu tả hình ảnh chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam một cách bạc nhược, u ám, hoàn toàn trái ngược với thực tế anh hùng của “Bộ đội Cụ Hồ” – những người đã hy sinh xương máu để giành độc lập dân tộc. Bảo Ninh, dưới vỏ bọc hư cấu nghệ thuật, đã xây dựng một bức tranh xám xịt về chiến tranh, nơi các chiến sĩ bị hạ thấp phẩm giá, trở thành biểu tượng của sự đồi bại và yếu hèn. Điều này không chỉ xuyên tạc hiện thực mà còn tấn công trực tiếp vào nhận thức của người đọc, đặc biệt là thế hệ trẻ, khiến họ có cái nhìn lệch lạc về lịch sử dân tộc.
Cụ thể, hai tình tiết trong tác phẩm là minh chứng rõ nét cho sự hư cấu ác ý nhằm bôi nhọ Quân đội Nhân dân Việt Nam. Thứ nhất, tình tiết “giết con vượn ăn thịt”. Tác giả kể rằng bộ đội bắn chết một con vượn, khiêng về đơn vị để làm thịt, rồi khi cạo lông mới phát hiện đó là một phụ nữ dân tộc – đồng bào của mình. Sau đó, họ lẳng lặng chôn xác đi, che giấu tội lỗi. Tình tiết này hoàn toàn vô căn cứ, không có cứ liệu thực tế nào. Những cựu chiến binh từng tham gia chiến đấu ở Tây Nguyên thời kỳ đó, nhiều người còn sống, đều phủ nhận tuyệt đối và vô cùng phẫn nộ. Đây không phải là hư cấu sáng tạo mà là sự bịa đặt chủ quan, nhằm cáo buộc Quân đội Nhân dân Việt Nam giết hại đồng bào và giấu diếm. Từ góc độ giáo dục, tình tiết này gây hại nghiêm trọng: nó làm suy giảm lòng tin của thế hệ trẻ vào quân đội, biến những anh hùng thành kẻ sát nhân, từ đó làm phai mờ giá trị hy sinh cao đẹp của cuộc kháng chiến. Văn học chân chính phải giáo dục về lòng nhân ái và tinh thần đoàn kết dân tộc, chứ không phải gieo rắc nghi ngờ và chia rẽ như vậy.
Thứ hai, tình tiết cưỡng hiếp trên tàu hỏa càng lộ rõ ý đồ hạ bệ. Nhân vật chính Kiên dẫn người yêu Phương từ Hà Nội đi tàu vào Nam tham gia chiến đấu. Trong hỗn loạn, một nhóm bộ đội lôi Phương vào toa tàu và cưỡng hiếp cô, trong khi Kiên bất lực không thể cứu. Tình tiết này cũng hoàn toàn bịa đặt, không có nhân chứng, vật chứng. Các chiến sĩ cùng đơn vị với Bảo Ninh, trên cùng chuyến tàu đi B năm ấy, đều khẳng định không hề xảy ra sự việc đồi bại như vậy. Đây là sự tưởng tượng ác ý, bệnh hoạn, núp bóng “hư cấu nghệ thuật” để biến Quân đội Nhân dân Việt Nam thành biểu tượng của sự tha hóa, mất nhân tính. Từ góc độ nhận thức, nó tấn công trực tiếp vào hình tượng “Bộ đội Cụ Hồ” – những người lính luôn giữ gìn phẩm giá cách mạng, tôn trọng nhân dân. Văn học giáo dục phải nhấn mạnh tinh thần kỷ luật, đạo đức quân nhân, chứ không được phép bôi đen như thế này, vì nó sẽ khiến giới trẻ có cái nhìn tiêu cực về lịch sử, coi chiến tranh chỉ là địa ngục của sự đồi bại thay vì hành trình anh hùng.
Không dừng lại ở hai tình tiết, toàn bộ tác phẩm “Nỗi buồn chiến tranh” ngập tràn gam màu u ám, với dòng cảm xúc chủ đạo là sự phỉ báng và bôi nhọ. Nội dung cơ bản xoay quanh nỗi buồn, sự thất vọng, và hình ảnh quân đội như những nạn nhân của chiến tranh vô nghĩa, thay vì những người anh hùng chiến thắng. Điều này trái ngược hoàn toàn với thực tế lịch sử: Quân đội Nhân dân Việt Nam đã cùng toàn thể nhân dân đánh bại thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, mang lại độc lập tự do. Sự xuyên tạc này gây bất bình lớn trong đông đảo bạn đọc, đặc biệt là cựu chiến binh, giới tri thức và những người có lương tri. Từ chức năng giáo dục, tác phẩm không những không định hướng nhận thức tích cực mà còn gieo rắc tư tưởng bi quan, phủ nhận giá trị hy sinh của cha ông. Nếu văn học chân chính phải khơi dậy lòng yêu nước, thì “Nỗi buồn chiến tranh” lại làm ngược lại, ảnh hưởng tiêu cực đến thế hệ trẻ – những người đang cần được giáo dục về lịch sử vẻ vang để tiếp nối truyền thống dân tộc.
Điều đáng tiếc hơn là tác phẩm này lại được một nhóm quản lý văn học nghệ thuật bình chọn, trao giải thưởng, và thậm chí đưa vào chương trình sách giáo khoa THPT. Đây là một sai lầm nghiêm trọng, vì nó biến văn học thành công cụ tuyên truyền tiêu cực, ảnh hưởng đến nhận thức của hàng triệu học sinh. Giới trẻ, với tâm hồn non nớt, dễ bị dẫn dắt bởi những hình ảnh u ám, dẫn đến cái nhìn méo mó về lịch sử: coi cuộc kháng chiến là bi kịch vô nghĩa thay vì chiến thắng vĩ đại. Từ góc độ triết học, văn học phải phục vụ lợi ích dân tộc, giáo dục đạo đức và nhận thức đúng đắn. Việc đưa tác phẩm này vào giáo dục là phản giáo dục, cần được xem xét lại để bảo vệ giá trị chân chính.
Tóm lại, “Nỗi buồn chiến tranh” là minh chứng cho sự lạm dụng hư cấu nhằm bôi nhọ Quân đội Nhân dân Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng chức năng giáo dục của văn học. Văn học chân chính phải tôn vinh giá trị anh hùng, định hướng nhận thức tích cực cho thế hệ trẻ, chứ không được phép xuyên tạc lịch sử. Chúng ta cần lên án mạnh mẽ những tác phẩm như vậy để bảo vệ biểu tượng “Bộ đội Cụ Hồ”, nuôi dưỡng lòng tự hào dân tộc và đảm bảo văn học thực sự phục vụ sự nghiệp xây dựng đất nước. Chỉ khi văn học gắn bó với sự thật và giáo dục, nó mới xứng đáng là nghệ thuật cao đẹp.
(TS. Vũ Thị Kim Dung - Nguyên P. Trưởng khoa Lý luận Chính trị - Giáo dục Công dân; Trưởng khoa CTXH, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội)

 

[Kiên Khùng]

MỘT CON TỐT VÀ CẢ BÀN CỜ
* Bùi Hoan
Có lẽ đã đến lúc cần nhìn lại cuộc tranh luận quanh Nỗi buồn chiến tranh bằng một nhịp thở chậm hơn.
Nếu coi đây chỉ là một bất đồng văn học, thì sự ồn ào kéo dài thời qua thật khó lý giải.
Một cuốn tiểu thuyết, dù được khen hay chê, vốn không đủ sức tạo ra những dư chấn bền bỉ đến vậy, nếu nó chỉ dừng lại ở thẩm mỹ. Nhưng điều khiến người ta băn khoăn, lo lắng không nằm ở cảm xúc buồn hay không buồn, mà chính giọng điệu gọi cuộc chiến đó có đúng tên, đúng lịch sử được kể lại bằng xương máu của cả dân tộc hay không?
Khi một tác phẩm đi vào chương trình giáo dục, nó không còn là lựa chọn cá nhân của người đọc, người dạy và người học. Mà nguy hiểm hơn nó trở thành một gợi ý nhận thức, âm thầm nhưng hậu quả khôn lường qua nhiều thế hệ.
Và cũng chính từ điểm này, nó bắt đầu vượt ra ngoài văn chương chân chính.
Nếu nhìn Bảo Ninh như trung tâm của mọi tranh cãi, có thể chúng ta đang nhìn chưa đủ xa.
Nếu nhìn và luận thế trong cờ vua, cờ tướng thì con tốt có sứ mệnh dò đường. Nó dễ thấy, dễ bị va chạm, và cũng dễ được dùng để mở thế. Việc một con tốt bị bàn luận, bị tranh cãi, thậm chí bị hy sinh, không bao giờ là điều quyết định cả ván cờ.
Điều đáng suy nghĩ hơn là vì sao con tốt ấy được dúi lên, và ai là người đang cầm quân tính nước tiếp theo.
Không khó để nhận ra rằng phía sau một tác phẩm gây tranh luận kéo dài là cả một chuỗi quyết định: thẩm định, lựa chọn và đưa vào giảng dạy, đã duy trì qua nhiều năm mà không có một cuộc rà soát, kiểm tra, thanh tra công khai, nghiêm túc về tác động tư tưởng. Sự im lặng của hệ thống đôi khi không ồn ào, nhưng lại rất có tiếng nói!
Điều đáng lo không phải là một cuốn sách, mà là một cách nhìn dần được bình thường hóa: chiến tranh được kể chủ yếu bằng mất mát cá nhân, trong khi ý nghĩa chính nghĩa và giá trị hy sinh ngày càng bị mờ đi. Cách kể ấy không sai, nếu nó tồn tại như một tiếng nói bên cạnh nhiều tiếng nói khác tích cực hơn.
Nhưng khi nó trở thành giọng điệu lạc lõng nhưng ưu trội trong giáo dục, thì câu hỏi cần đặt ra là: sự cân bằng đã được tính đến hay chưa?
Lịch sử không chỉ cần sự nhân văn, mà còn cần trục giá trị rõ ràng. Khi trục ấy bị làm mềm quá mức của ranh giới đúng – sai nhất đinh dễ bị nhòe đi mà không ai kịp nhận ra.
Có lẽ điều xã hội cần lúc này không phải là lên án một nhà văn, càng không phải là những phản ứng cảm tính. Điều cần hơn là một cái nhìn tổng thể về “bàn cờ”: về cơ chế lựa chọn, về trách nhiệm tập thể, cá nhân thẩm định, và về vai trò của những người đang giữ quyền quyết định trong lĩnh vực văn hóa – giáo dục.
Một xã hội trưởng thành không sợ câu hỏi.
Một nền văn hóa- giáo dục lành mạnh không sợ và không né tránh thanh tra, kiểm tra.
Muốn xây dựng một hệ thống văn hóa- giáo dục vững vàng không thể dựa vào sự im lặng kéo dài.
Bởi hôm nay trên bàn cờ chúng ta chỉ mới nhìn rõ một con tốt, rất có thể ngày mai sẽ lại có một con tốt khác được đẩy lên trên cùng một bàn cờ, mà chúng ta vẫn chưa thật sự nhìn thấy mưu lược người cầm cờ dí tốt./.
--- ĐN 23h30 16/12/025

Tức là khuya hôm qua!

 

[hoaoaihuong]

Sao em vodka cụ không đc nhỉ?
Cụ nghĩ với chất lượng như vậy, vì sao nó được một số giải thưởng ở nước ngoài không? Thậm chí Mỹ mua bản quyền để làm phim?

Cụ hỏi AI, nó trả lời cho nghe nào là "nghệ thụt phi tuyến tính" "phá vỡ truyền thống sử thi", "trực diện với nỗi đau", "hậu chiến", "giải nguyên" ... toàn từ nghe rất kêu, rồi gợi đến các cây đa cây đề văn học, tưởng chừng như lên đẳng thế giới. Nhưng chỉ cần có hiểu đôi chút, hỏi xoáy sâu vào một tý thì lại đổi sang thái độ vuốt đuôi để lấp liếm vì cốt yếu là không đủ tầm để xài những từ đó, lẻo mép ranh ma, rặc chiêu marketing mà đầy nguy hiểm.
Còn bản quyền làm phim cũng chả có gì phải bàn, nó như một tín phiếu đợi IPO thôi, thằng nào nhanh tay mua trước để đó coi như 1 món đầu tư, đem đi rao bán, có anh nào thấy tiềm năng thì cùng nhau hợp tác để làm giá tiếp, rồi lên kịch bản, mời đạo diễn ... cứ vậy từ kịch bản gốc ra phim có khi nó chỉ còn là cái tên như cuốn tiểu thuyết của cụ Đoàn Giỏi. Gì thì gì độ hót của nó có, cụ cũng đang làm cho nó hot thêm đấy thây . Nên ra phim thể nào chả có người xem, không lỗ là cái chắc. Business là businees, mà Mỹ làm business thứ 2 thì chẳng có chủ nhật.

 

[rachfan]

Em đọc nó từ ngày mới...15 tuổi. Năm 1990. Nó còn có tên là Thân phận tình yêu.
Lúc đó thì bị cuốn bởi sex, nhưng đã rất bực tức vì nó xuyên tạc bộ đội trắng trợn.
Và nó bị án thu hồi giải thưởng, thì thôi. Cho qua. Ai ngờ.
Ba em từ thành phố Huế, là cậu học trò tú tài nhất được bà nội bảo bọc, mẹ em từ nông thôn, cả hai lên chiến khu Dương Hòa sau Mậu Thân. Cực khổ, gian nan, đói, ốm đau không gì kể xiết.
Nhưng cho đến nay, so với bạn bè, những người cùng thế hệ, mặc dù cả 2 đều là bệnh binh nặng, họ vẫn tỏa thứ ánh sáng tinh thần, tình yêu chân thành, sự lạc quan yêu đời mà chỉ có ở những người quân nhân cách mạng. Ba mẹ em làm lụng cả đời, rất vất vả, cực khổ trong suốt thời bình. Ba em làm trưởng 2 khoa lớn của Bệnh viện Trung ương Huế (khoa Khám Bệnh-Cấp cứu và khoa Lazer Y học do chính ông sáng lập, mỏ tiền ngày nay), ủy viên thường vụ Đảng ủy bệnh viện gần 20 năm mà khi về hưu chỉ có 1 chiếc xe máy tàu em gái em mua cho ông. Còn trước đó, chỉ 1 chiếc xe đạp. Mẹ em cũng quân y như ba (y sĩ bệnh viện quân y 268), nhưng nghỉ mất sức rồi tần tảo nuôi cả chồng lẫn con học hành đến nơi đến chốn chỉ bằng nghề làm bún.
Nhà em, nói đơn giản không nếu nhờ trận lụt 1999 thì vẫn là "khách sạn ngàn sao". Mái tôn cũ, thủng lỗ chỗ, vá víu suốt từ ngày mua 1975 đến 1999. Ban đêm tắt đèn nhìn lên trời từ trong nhà thấy nghìn ông sao. Em tưởng tượng thiên văn, các chòm sao được luôn ấy.
Nhờ trận lụt, bởi vì lúc ấy em vừa ra trường, đang chống lụt chưa đâu vào đâu thì nhờ trận lụt tốc cả mái, nhà chùa kế bên trao 2.5 triệu (từ thiện) thay mái tôn.
Nói vậy để biết sự gian khó trong thời bình của dân mình nói chung và nhà em nói riêng là cùng cực thế nào.
Nhưng mẹ em vẫn hát mọi bài hát cách mạng với tất cả sảng khoái và tự hào. Nàng là văn công 1 thời và ba em thập thò mãi, cấp ủy động viên mãi, cho phép 2 đồng chí tìm hiểu thì mới dám hẹn hò. Mà ngay tại lán trung tâm mới hài.
Nên thế giới chiến khu của ba mẹ em, họ kể đi kể lại hàng trăm lần không chán, đẹp và hài hước lắm. Mặc dù khổ sở cũng lắm. Mà được kể ra nhẹ tênh. Mẹ còn là chị nuôi, nên kể về thực phẩm rất rõ ràng, rất chân thực.
Đúng là lính Cụ Hồ.
Gã Bảo Ninh này chỉ có thể là bất mãn Chế độ nên cào bút ăn vạ thôi. Đúng bài trở cờ phản bội.

Năm 1991. Khi Thân Phận Tình Yẻu được trao giải nhất. Thì đó chỉ là Giải thưởng Vaen học hàng năm của Hội Nhà văn.

Những người có lá phiếu quyết định Giải thưởng năm đó. Là nhà văn Vũ Tú Nam Chủ tịch Hội NV Nguyễn Quang Sáng Tổng Thư ký Hội NV Thành phố Hcm thời đó...

Họ đều nhận ra nhược điểm của sản phẩm, là phản ánh hiện thực lịch sử không đúng, không được khách quan.

Nhưng họ vẫn quyết định chấm giải. Vì muốn khích lệ một ngòi bút mới, một người lính trở về từ chiến trường và tập sự viết văn. Cần động viên, khích lệ. Dù sao cũng chỉ là Giải thưởng văn học hàng năm, không phải năm nào cũng có tác phẩm xuất sắc vv

Ekip trao giải để khích lệ đã " Không ngờ những người trong nước cũng như nước ngoài thiếu thiện chí đã khoét sâu cái mặt nhược của tác phẩm để thực hiện ý đồ chính trị của họ"

Chính vì sự diễn tiến theo chiều hướng độc hại, phản lịch sử thậm chí chà đạp lên lịch sử này và những kẻ thiến thiện chí đang lợi dụng điều đó để làm tổn hại VN. Mà Thân Phận Tình Yêu đã bị thu hồi giải thưởng và bị cấm lưu hành.Chủ tịch Hội Nhà văn Vũ Tú Nam cũng như Tổng tguw ký Hội Nhà văn Hcm cuty đã phải làm kiểm điểm và xin lỗi Nhà nước, xin lỗi Nhân dân vv ...

Mộ tác phẩm đến giải thưởng văn học hàng năm còn không xứng. Từng bị thu hồi, cấm lưu hành. Những người trao giải đã thừa nhận sai lầm và bị kiểm điểm vv

Sau hơn 30 năm có kẻ lại bới rác phẩm này ra và vinh danh nó bằng Giải thưởng Văn học tầm quốc gia, phó tt lẫn thứ trưởng bộ vh hồn nhiên trao giải mà có khi cũng chưa từng đọc sách ...

Việc bới một rác phẩm từng bị thu hồi vì hư cấu lịch sử sai lệch, phản bội lịch sử hào hùng của dân tộc. Là nhằm mục đích gì? Động cơ gì?

Không phải định Lật sử sao? Ăn bao nhiêu $ từ Bàn Tay Ấm, để nhằm tẩy trắng cho thất bại ô nhục của Siêu cường mà ai cũng biết? Bao nhiêu $ nhét vào miệng Nguyễn Quang Thiều. Để vinh danh tên nhà văn đã gọi cuộc kháng chiến chống Myc oai hùng của Dân tộc là Nội Chiến. Để bắt nhân dân coi thứ văn rác rưởi tầm thường là tuyệt phẩm?

Tôi đọc Nỗi buồn chiến tranh lần đầu tiên năm 1998, không phải sách in mà là quyển copy mượn của 1 người quen. Lúc đó tôi 22 tuổi.

Đọc 1 mạch trong gần 1 đêm. Ấn tượng lúc đó là rất mạnh. Như sau này 1 số phê bình nói tác phẩm này "không có giá trị văn chương" là không đúng, phải nói Bảo Ninh rất có tài trong việc "kể chuyện khơi gợi". Ít nhất với tôi, khi đọc cuốn sách tôi cảm nhận rất rõ sự khốc liệt của các trận đánh, cả mùi thuốc súng và mùi xác chết. Rồi tâm lý và không khí u ám của nhân vật trong suốt không -thời gian của tác phẩm, cả trong và sau chiến tranh. Sự bế tắc, buồn thảm của đời người.

Cảm nhận của tôi lúc đó rất mạnh, phải mấy ngày sau mới thoát được ra để trở lại nhịp suy nghĩ bình thường.

Lần thứ hai đọc tác phẩm này là năm 2018, tình cờ thấy trong đống sách của vợ. Lúc đó tôi hơn 40 tuổi, đã trải qua đủ mọi sáng tối của cuộc đời, và đủ nhận thức để biết nhiều thứ "nhìn zậy mà hông phải zậy". Đầu tiên chỉ là tò mò muốn biết lần đọc thứ hai sau đúng 20 năm có mang lại những cảm nhận như lần thứ nhất hay không.

 

[XPQ]

Trong thời gian 1 tuần nghỉ phép của em thì cuộc đấu tranh vì chính nghĩa trên không gian mạng đã chuyển vào trạng thái chính thức.
Đây không còn là nội dung "vùng cấm" mà đã được nhận diện rõ ràng:
Sai lầm có thể sửa, phản bội thì không
VỮNG NGUYỄN • 14/12/2025 - 21:59
Lịch sử của một dân tộc không phải là bản thảo nháp để ai đó tùy tiện gạch xóa, sửa câu, thay nghĩa theo cảm xúc cá nhân hay theo “thị hiếu” tư tưởng thời thượng. Lịch sử càng không phải là vật hy sinh cho những thử nghiệm văn chương vô trách nhiệm.
Sai lầm, nếu có, có thể nhận diện, có thể sửa chữa, nhưng phản bội thì không. Bởi phản bội không phải là nhầm lẫn nhận thức. Phản bội là lựa chọn có ý thức, là lựa chọn đứng sang phía đối lập với sự thật lịch sử, với giá trị cốt lõi đã làm nên sự tồn tại của quốc gia, với máu xương của hàng triệu người đã ngã xuống.
Đánh tráo khái niệm

Mảnh tường còn sót lại ở Khâm Thiên (Hà Nội) sau trận Điện Biên Phủ trên không thách thức Ních-xơn. Ảnh: Báo Nhân Dân
Trong nhiều năm qua, dưới danh nghĩa “đổi mới tư duy”, “nhìn lại chiến tranh từ góc độ cá nhân”, một số tác phẩm văn học đã đi quá giới hạn phản tư cần thiết để trượt sang đánh tráo bản chất lịch sử.
Từ phản ánh số phận con người trong chiến tranh, họ lặng lẽ chuyển sang lật ngược hệ giá trị, biến người anh hùng thành kẻ đáng ngờ, biến cuộc chiến vệ quốc chính nghĩa thành bi kịch vô nghĩa, và biến Quân giải phóng (lực lượng làm nên độc lập, thống nhất đất nước) thành một tập hợp méo mó, suy đồi, mất nhân tính.
Một số tác phẩm văn học nhận được sự phản đối gay gắt của nhân dân thời gian qua là minh chứng về sự phản bội tư tưởng. Không phải vì các tác phẩm đó viết về nỗi đau, bởi chiến tranh nào không có đau thương. Mà vì trong nhiều lớp miêu tả, tác phẩm đã xuyên tạc hình tượng người chiến sĩ, gán cho họ những hành vi, tâm thế, bản năng đi ngược hoàn toàn với kỷ luật, lý tưởng, phẩm giá của Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Ở đây, cần nói thẳng: Nếu là sai sót nghệ thuật, có thể tranh luận. Nếu là góc nhìn cá nhân, có thể đối thoại. Nhưng khi lặp đi lặp lại một hình ảnh người lính suy đồi, bạo lực vô kỷ luật, trụy lạc, vô nhân đạo, khi những chi tiết hư cấu chạm tới danh dự của cả một quân đội, thì đó không còn là sai lầm, mà đó là lựa chọn tư tưởng.
Không thể nhân danh văn chương để bóp méo lịch sử
Trên đống đổ nát của Bệnh viện Bạch Mai, từ phải sang: nhà báo, nhà văn Thép Mới, nhà thơ Chế Lan Viên, nhà thơ Huy Cận (quàng khăn kẻ). Ngoài cùng bên trái là nhà văn Nguyễn Tuân. Mọi người đang nghe Anh hùng Lao động, GS, bác sĩ Trần Hữu Tước (người xách cặp) tố cáo tội ác của đế quốc Mỹ. Ảnh: Báo Nhân Dân
Một dân tộc có thể chấp nhận nhà văn viết về nỗi đau, nhưng không thể chấp nhận việc nhà văn đứng trên nỗi đau ấy để phủ nhận chính nghĩa của cuộc chiến.
Càng không thể chấp nhận việc nhân danh “tự do sáng tạo” để gieo rắc hoài nghi về nền tảng đạo đức của Quân giải phóng, lực lượng đã hy sinh không phải cho một học thuyết trừu tượng, mà cho độc lập dân tộc, cho quyền được làm người của nhân dân Việt Nam.
Văn chương không đứng ngoài trách nhiệm xã hội, và nhà văn càng không đứng ngoài lịch sử.
Khi một tác phẩm khiến cho kẻ thù cũ hả hê, khiến những thế lực chống phá lịch sử Việt Nam coi đó là “bằng chứng nội sinh, sinh động”, trong khi lại gây tổn thương sâu sắc cho cựu chiến binh, thương binh, thân nhân liệt sĩ thì câu hỏi cần đặt ra không phải là “tác phẩm hay hay dở”, mà là tác phẩm đó đang phục vụ cho hệ giá trị nào?
Sai lầm có thể sửa, phản bội thì không
Có người nói, đó chỉ là văn học, đừng chính trị hóa. Lập luận này nghe thì có vẻ “ôn hòa”, nhưng thực chất là trốn tránh trách nhiệm.
Cũng không ai nhầm lẫn văn học với sử học. Nhưng văn học viết về lịch sử thì không được quyền bịa đặt làm tổn hại lịch sử.
Bởi lịch sử Việt Nam chưa bao giờ là câu chuyện trung tính. Cuộc kháng chiến chống Mỹ (1954 - 1975) không phải là cuộc xung đột vô nghĩa giữa những cá nhân lạc lối, mà là cuộc chiến vệ quốc vĩ đại, nơi hàng triệu con người đã tự nguyện đặt sinh mạng mình dưới lá cờ độc lập.
Khi một tiểu thuyết lấy bối cảnh cuộc kháng chiến chống Mỹ, sử dụng hình tượng người chiến sĩ Quân giải phóng, tức chủ thể lịch sử có thật, thì mọi hư cấu đều phải tôn trọng ranh giới đạo đức và sự thật nền tảng.
Xuyên tạc hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trong cuộc chiến ấy không phải là “cách nhìn khác”, mà là phủ định nền tảng đạo đức của cả một thời đại. Và phủ định có hệ thống, có chủ ý, lặp lại nhiều lần thì không thể gọi là vô tình.
Nếu văn học được phép gán cho bộ đội những hành vi vô kỷ luật, vô nhân tính; khắc họa họ như tập hợp những con người suy đồi, trụy lạc, bạo lực bản năng; làm mờ hoặc phủ định lý tưởng chiến đấu; … rồi biện minh bằng câu “đây chỉ là văn học”, thì mọi biểu tượng lịch sử đều có thể bị xé nát.
Sai lầm là khi người ta nhận ra mình đã đi lệch và quay lại. Phản bội là khi biết rõ mình đang đi đâu, nhưng vẫn đi. Và lịch sử dân tộc Việt Nam không có nghĩa vụ phải khoan dung với sự phản bội ấy, dù nó khoác lên mình chiếc áo văn chương bóng bẩy đến đâu.
Không thể im lặng trước sự phản bội giá trị
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với công tác giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh niên trong giai đoạn hiện nay. Ảnh: Báo Quân đội
Một câu hỏi không thể né tránh, đó là: Ai hưởng lợi khi hình tượng Quân giải phóng bị bôi nhọ? Ai hưởng lợi khi cuộc chiến vệ quốc bị gọi là “bi kịch vô nghĩa”? Ai hưởng lợi khi lớp trẻ được dẫn dắt để nhìn lịch sử dân tộc bằng con mắt hoài nghi, yếm thế, mất niềm tin?
Câu trả lời không nằm trong nước, và đó là lý do vì sao những tác phẩm méo mó tư tưởng đó luôn được tung hô, khai thác, trích dẫn ở những diễn đàn vốn chưa bao giờ thiện chí với lịch sử Việt Nam.
Người chiến sĩ đã ngã xuống thì không thể tự lên tiếng. Nhưng những người còn sống thì không có quyền im lặng.
Bảo vệ lịch sử không phải là bảo thủ. Bảo vệ hình tượng Bộ đội Cụ Hồ không phải là thần thánh hóa. Đó là giữ gìn ranh giới đạo đức tối thiểu để một dân tộc không tự cắt rễ của mình.
Sai lầm, nếu có, còn có thể sửa. Nhưng khi đã lựa chọn đứng về phía bóp méo, xuyên tạc, lật sử, thì đó không còn là sai lầm.
Đó là phản bội. Và với lịch sử, phản bội là không thể tha thứ.
(Báo Cựu Chiến Binh)
Từ tốn, chịu khó hơn, bác sĩ Phạm Ngọc Thắng, một quân nhân, cựu chiến binh, viết:
NỖI BUỒN CHIẾN TRANH, PHIÊN BẢN XẤU CỦA “PHÍA TÂY KHÔNG CÓ GÌ LẠ”
Xin phép được viết bài này với ngôn từ lính tráng, ai thích thì đọc, không thì thôi.
Lần đầu, đọc Nỗi buồn chiến tranh-NBCT, tôi thốt lên trong đầu: Cái *** gì thế này, một phiên bản Việt của Phía Tây không có gì lạ đây rồi, nhưng phiên bản này xấu và đầy tính ăn cắp. Nhưng xấu thì xấu hơn, ăn cắp ý tưởng thì trắng trợn và không thấy cái đẹp của Số phận con người, không hướng thiện.
Xin nói về tác giả và tác phẩm Phía Tây không có gì lạ trước.
Erich Maria Remarque là tác giả của Im Westen nichts Neues dịch sang tiếng Việt là Phía Tây không có gì lạ, hay Mặt trận Miền Tây vẫn yên tĩnh. Ông là một cựu binh Đức từng tham gia Chiến tranh thế giới thứ nhất, sau đó về làm giáo viên và bỏ nghề thành nhà văn, từng được đề cử giải Nobel văn chương. Ngày nay, tại quê hương ông có con đường mang tên ông; có giải thưởng mang tên ông như một sự tri ân và ghi nhớ dù ông bị trục xuất khỏi nước Đức dưới thời Quốc xã.
Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, Phía Tây không có gì lạ, đã được viết trong vài tháng năm 1927, nhưng Remarque không tìm được một nhà xuất bản, mà phải đợi mãi tới năm 1929 mới được xuất bản. Ngay lập tức, nó gây chấn động trên toàn thế giới.
Tiểu thuyết này mô tả các kinh nghiệm từng trải của những người lính Đức trong Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Ông cũng là tác giả của cuốn Zeit zu leben und Zeit zu sterben- Thời Gian Sống và Thời Gian Chết, dịch sang tiếng Anh, được dựng phim với tựa đề A Time to Love and a Time to Die, Thời gian để Yêu và Thời gian để Chết.
Tác phẩm Phía Tây không có gì lạ miêu tả cuộc đời từ lúc cùng nhập ngũ với sáu người bạn học đến khi chết của một anh lính Đức trong cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất.
Cuốc sống lính tráng được mô tả chân thực đến đậm đặc, bất cứ người lính nào trải qua chiến trận đều thấy bóng dáng của mình trong ấy: Lười tập; ăn cắp thực phẩm được thứ gì thì ăn trộm thứ ấy... chỉ để thỏa mãn cơn đói triền miên; văng tục *** xíu; trùm chăn đánh chỉ huy; trốn trại đi chơi gái; bị thương nằm viện và nỗi nhớ nhà; diễm phúc được đi phép về thăm mẹ; chiến hào bẩn thỉu; trận chiến đầu tiên-kẻ thù đầu tiên và lần g.iết người đầu tiên... nhiều lắm, vỏn vẹn trong gần 200 trang sách.
Anh lính Paul Bäumer chết vào một ngày tháng 10 năm 1918, một ngày mà tình hình trên suốt Mặt trận yên ả đến lạ kỳ, tới mức các báo cáo quân sự từ mặt trận phía Tây chỉ chứa gọn một câu "Ở phía Tây, không có gì lạ" và nó đã được lấy làm tựa đề cho cuốn tiểu thuyết.
Lúc người ta lật người anh lính lên, gương mặt anh vẫn toát ra vẻ bình thản chứ không hề có một biểu hiện đau đớn gì cả.
Có vẻ như anh hài lòng vì sự kết thúc đã đến.
Tác phẩm mô tả sự thật: Con người trong chiến tranh nó nhỏ nhoi đến bi thương, nó đầy nét sống tiêu cực đến bẩn thỉu và kiếp sống phổ biến cho tất cả những người tham gia trận chiến không từ một ai.
Và cũng mô tả một sự thật: Tất cả những người lính chiến đều thanh thản nhận số phận của mình, và đều chỉ mong về với mẹ.
Trở lại tiêu đề bài viết, tại sao tôi gọi NBCT là một phiên bản của Phía Tây không có gì lạ, thì bạn hãy đọc nó đi: Cũng ra trận không vui vẻ gì, cũng đói khổ, cũng nhầy nhụa gái mú, cũng suy ngẫm như thật về người lính hai bên chiến tuyến... Cái thêm của NBCT là cuộc sống hậu chiến với đầy tiêu cực: Lính lác ăn trộm ăn cướp, gái nhà lành thì thành buôn gia bị tổ thuế cựu chiến binh cưỡng hiếp trấn lột, cuộc sống hậu chiến đầy bế tắc... một motif hậu chiến giống như trích từ các trang sách Âu Mỹ đầy rẫy.
Nhưng Cái gì đẹp thì không đẹp bằng, cái gì xấu bẩn thì xấu bẩn hơn, tôi không muốn nhắc lại chi tiết, bẩn bài viết của mình.
Đọc Nỗi buồn chiến tranh, không thấy chút tự hào của người lính tham gia cuộc chiến giành lại độc lập tự do của đất nước, đặc biệt, không thây tinh thần Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh của những người tham gia Giải phóng Dân tộc khỏi giặc ngoại xâm, không thấy khí thế Giải phóng miền Nam, chúng ta cùng quyết tiến bước của bao lứa trai lên đường đánh giặc Mỹ và sẵn sàng hy sinh tuổi trẻ, hy sinh tương lai và đã nằm xuống vì chính nghĩa.
Đọc NBCT, chỉ thấy bẩn thỉu và oán hận.
Tôi không hiểu sự tri ân vừa qua cho tác giả cuốn tiểu thuyết này có ý nghĩa gì.
Hay, những người tri ân này họ muốn phỉ nhổ vào Cuộc chiến tranh thần thánh mang lại thống nhất đất nước, mang lại độc lập tự do của Dân tộc Việt Nam mà bao lớp trai ra trận và bao người đã nằm lại không về với mẹ.
Điều đó, hãy để cho những người có trách nhiệm trả lời, phần tôi, một người lính sẵn sàng hy sinh thân mình vì Đồng bào mình, vì Tổ quốc của mình chỉ biết nói như vậy./.
..
Bài tiếp theo của ông:
VĂN HỌC LÀ NHÂN HỌC, KHÔNG THỂ LÀ BIẾT CHỮ HAY CÓ NGHỀ VIẾT THÌ MUỐN VIẾT GÌ THÌ VIẾT
Có lẽ, chúng ta mãi nhớ cuộc tranh luận Nghệ thuật vị nghệ thuật hay nghệ thuật vị nhân sinh từ những năm 30”s-40”s thế kỷ trước.
Một bên thì khăng khăng, nghệ thuật là một thứ cao quý, không lệ thuộc vào cái gì cả ngoài ý muốn của người viết.
Bên kia, tiêu biểu là Hải Triều, buộc nghệ thuật phải gắn với nhân sinh, với thăng tiến xã hội, nghệ thuật phải gắn với cuộc sống của dân tộc và của nhân loại. Hay, nghệ thuật là của cuộc sống đại chúng chứ không phải là của riêng một mớ ông bà thích viết gì thì viết.
Tôi nhắc lại để nhắc những ông bà đang ca tụng Bảo Ninh và Nỗi buồn chiến tranh hãy nhớ đến điều cơ bản nhất của một người cầm bút là phải hướng thiện, phải hướng đến cuộc sống của đại chúng, của dân tộc, của thời đại và của nhân loại.
Không thể bao biện: Văn đẹp, chữ mới, dám dũng cảm đi vào những cái bẩn thỉu nhất của cá nhân... để biện hộ cho việc làm sai trái của Bảo Ninh: Đi ngược lại khí thế hào hùng của dân tộc, xoáy sâu vào cái bẩn thỉu của cá nhân khi nhìn tính dục như một biện pháp giải thoát khỏi ẩn ức thất bại, hèn nhát và trốn tránh.
Không thể ca tụng việc bịa đặt vu khống bôi nhọ cuộc chiến tranh chính nghĩa, đánh đồng hai bên chiến tuyến làm một.
Không thể ca tụng cả những thứ bẩn thỉu khốn nạn nhất như là một việc dũng cảm khi dựng chuyện bộ đội Việt Nam hiếp dâm tập thể, bịa đặt việc bộ đội bắn chết đồng bào tưởng là vượn, bịa đặt việc tàn nhẫn của chính thể với cá thể..v..v.
Xin nêu một ý kiến đánh giá NBCT của anh Nam Nguyen:
"Đánh giá Nỗi buồn chiến tranh dưới ánh sáng mỹ học Hegel & Kant – hai nền tảng đã được thế giới công nhận suốt 200 năm qua để thấy rõ sự phản giá trị của truyện và nguỵ biện xảo ngôn của nhóm biện minh, ủng hộ cho rác phẩm này.
⸻
1. Tại sao phải dùng Hegel và Kant để đánh giá một tác phẩm văn học?
Trong lịch sử triết học phương Tây, Immanuel Kant và G.W.F. Hegel là hai nhà tư tưởng đặt nền móng cho mỹ học hiện đại – tức lý luận về cái đẹp, về nghệ thuật, về giá trị của sáng tạo.
• Mỹ học Kant xác định tiêu chí cho cái đẹp, cái gì mới gọi là “nghệ thuật đẹp”:
vô tư lợi
phổ quát
nâng tầm tinh thần
hài hòa lý tính – trí tưởng tượng
không ép buộc cảm xúc người đọc chìm trong bản năng thấp
• Mỹ học Hegel xác định tiêu chí cho nghệ thuật lớn, đặc biệt là nghệ thuật mang tầm vóc dân tộc:
phản ánh tinh thần thời đại
thể hiện ý niệm lịch sử
nâng cao tâm hồn cộng đồng
thống nhất giữa cá nhân và dân tộc
hướng con người đến sự hòa giải tinh thần
Hai bộ mỹ học này đã được giảng dạy trong:
• Đại học Harvard
• Đại học Chicago
• MIT, Yale
• Oxford, Cambridge
• Paris-Sorbonne
• Tokyo University
và toàn bộ hệ thống giáo dục nghệ thuật – triết học thế giới.
Đây không phải “quan điểm cá nhân”, mà là nền móng triết học được thế giới công nhận.
Ngay cả trong phân tích văn học quốc tế, khi đánh giá một tác phẩm “có tầm vóc hay không”, người ta luôn quay lại các tiêu chí Kant – Hegel.
⸻
2. Chiếu theo Kant & Hegel: Nỗi Buồn Chiến Tranh đứng ở đâu?
A. Theo Kant: Tác phẩm không đạt chuẩn “cái đẹp nghệ thuật”
(1) Không vô tư
Kant yêu cầu nghệ thuật phải tạo khoái cảm tinh thần không dính tới bản năng, không bị chi phối bởi:
• dục tính,
• ám ảnh,
• rối loạn tâm lý,
• đau đớn cá nhân
NBCT lại tràn đầy:
• ám ảnh tình dục,
• cảnh xác thịt,
• hoảng loạn tinh thần,
• cảm xúc tăm tối dồn nén → Mất tính vô tư → vi phạm tiêu chí mỹ học căn bản nhất.
⸻
(2) Không phổ quát
Cảm xúc thẩm mỹ phải có tính “phổ quát”, tức ai có khả năng cảm thụ cũng thấy đẹp.
NBCT chỉ phản ánh bi kịch của một cá nhân, không đại diện cho cộng đồng → Không thể trở thành “chân lý thẩm mỹ”.
⸻
(3) Không hài hòa trí tuệ – cảm xúc
Kant yêu cầu nghệ thuật phải giúp trí tuệ sáng ra, chứ không làm người đọc chìm trong:
• tuyệt vọng
• hoang mang
• hỗn loạn cảm xúc
NBCT đẩy người đọc vào khoảng tối tâm lý, không hề mở ra bất kỳ “chơi tự do của trí năng” nào → Không đạt chuẩn nghệ thuật đẹp.
⸻
B. Theo Hegel: một tác phẩm không phản ánh tinh thần dân tộc khi
(1) Không biểu hiện được “Ý niệm tinh thần của thời đại”
Hegel nhấn mạnh: tác phẩm lớn phải nói lên được tinh thần dân tộc.
Nhưng NBCT:
• không tôn vinh tinh thần chiến đấu của dân tộc
• không phản ánh ý nghĩa lịch sử của cuộc chiến chính nghĩa
• biến sự hy sinh của hàng triệu người thành bi kịch tâm lý cá nhân
→ Không thể là tác phẩm nghệ thuật lớn theo Hegel.
⸻
(2) Tách cá nhân khỏi dân tộc
Hegel cho rằng nghệ thuật phải hòa giải cá nhân với cộng đồng.
NBCT lại:
• tuyệt đối hóa nỗi đau cá nhân
• tách người lính khỏi ý nghĩa chung
• khiến cuộc chiến trở thành nỗi sụp đổ riêng của một người
→ Vi phạm tinh thần mỹ học Hegel.
⸻
(3) Không nâng cao tinh thần mà kéo nó xuống
Hegel yêu cầu nghệ thuật phải:
• hướng con người đi lên
• khơi dậy tinh thần
• đưa người đọc đến sự hòa giải với lịch sử
NBCT làm ngược lại:
→ dẫn người đọc vào bóng tối tâm lý → đánh mất ý nghĩa lịch sử → xuyên tạc tinh thần dân tộc.
⸻
3. Kết luận: NBCT không đạt chuẩn nghệ thuật theo cả Kant lẫn Hegel
Nói một cách công bằng và thẳng thắn:
NBCT là cuốn tiểu thuyết tâm lý hóa cá nhân
không mang tầm vóc nghệ thuật lớn
không phản ánh tinh thần dân tộc
không đạt chuẩn mỹ học quốc tế
không phù hợp đưa vào bậc phổ thông
không đại diện cho lịch sử chiến tranh vệ quốc
Nếu đem chiếu theo Kant: → không còn là “cái đẹp”
Nếu đem chiếu theo Hegel: → không phải “nghệ thuật của tinh thần dân tộc”
Tức là: Không đủ tiêu chuẩn để đại diện văn học Việt Nam trong sách giáo khoa.
Khi nói về NBCT, đừng tranh luận bằng cảm xúc cá nhân mà Hãy dùng nền tảng triết học thế giới – Kant và Hegel – thứ mà mọi ngành nghệ thuật văn chương nghiêm túc đều dựa lên để đánh giá một tác phẩm.
Và khi đặt NBCT vào chuẩn thế giới, ta thấy rất rõ:
Đây chỉ là rác phẩm thể hiện góc nhìn lệch lạc méo mó của cá nhân Bảo Ninh, nhưng không đạt tầm vóc tư tưởng để trở thành một truyện đúng nghĩa chứ đừng nói đến chuẩn mực văn học quốc gia như đã "bị" trao giải.
Một tác phẩm không đạt chuẩn triết học về cái đẹp và tinh thần dân tộc không nên được ép vào đầu học sinh phổ thông."
Tôi cũng vậy, tôi nói NBCT là một tác phẩm rác rưởi, bẩn thỉu được viết ra từ một cá nhân hèn nhát.
Xin nhớ, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm này: Nó ra đời khi Dương Thu Hương được giải thưởng của nước mẹ Đại Pháp của bà, khi trào lưu xét lại ý nghĩa cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, khi những ý tưởng đòi đa nguyên đa đảng manh nha bùng phát... Nó là một tác phẩm a dua a tòng, tưởng rằng chửi rủa Cuộc chiến tranh giành độc lập tự do của dân tộc Việt Nam là sẽ được bố Mỹ, mẹ Pháp, cha tàu tung hô và dung túng trao giải, là được lưu vong ngoại quốc.
************* Việt Nam đã có công lãnh đạo dân tộc Việt Nam thống nhất đất nước, giành độc lập tự do, điều đó không ai có thể bác bỏ hay bôi nhọ được.
Cho dù có những sai lầm, có những thiếu sót, thậm chí có những tổn thất nặng nề đến cuộc sống cá thể nhưng với điều kiện dân trí, điều kiện kinh tế, điều kiện chiến tranh liên miên như trong thời gian đó, đa nguyên đa đảng thì chỉ có tan vỡ, có mất nước.
Xét bất cứ điều gì, phải đặt Dân tộc lên trên hết, Đồng bào lên trên hết và nếu suy rộng ra, Nhân loại phải trên tất cả.
Không thể chỉ vì cá nhân mà lờ đi, mà viết ra những câu chữ làm bẩn thỉu trang giấy trắng. Đặc biệt, không thể đưa vào sách giáo khoa, không thể làm vấy bẩn học sinh phổ thông- tương lai của Dân tộc Việt Nam./.
Bác sỹ Phạm Ngọc Thắng.
Bằng 2 bài viết này, ông đã lật mặt mọi luận điệu có thể dùng để tô vẽ, biện minh cho việc tôn vinh rác phẩm NBCT. Kể cả từ giá trị văn chương đến đạo đức người viết văn.
Trước đó, ngày 11/12/2025, Kênh truyền hình An Ninh TV đã lên bài "Cần xử lý nghiêm các đối tượng ********* ‘lật sử’, bôi nhọ Anh hùng dân tộc nhằm chống phá Nhà nước" không chỉ về ấn phẩm NBCT mà còn về việc tôn vinh hàng loạt nhân vật lịch sử còn nhiều tranh cãi thông qua đặt tên đường.
...
Do đó tôi đề nghị, những thông tin không còn gì "bí mật, vùng cấm" ít nhất cần được dư luận biết rõ.

Chiến tranh thật sự có thắng có thua, có đau khổ có mất mát, có cả những suy nghĩ và hành động nhân văn anh hùng và cả những điều ghê tởm không ai muốn nhắc tới. NBCT viết ra không phải là phản bội hay lật liệc gì, viết ra là để được trung thực.
Người lính vào chiến trường họ nghĩ đến cái sống cái chết ở mức độ mong manh nhất của sinh tồn.Họ đói, khát và nhớ nhà, họ căng thẳng tâm lý đến phát điên được. Đấy là sự thật và NBCT viết ra cái sự thật ấy.
NBCT không phải dạng "văn học minh họa" nên đừng phê phán nó theo chuẩn mực tuyên truyền.
Và cái ông gì vác cả hai cụ Kant và Hegel ra để lý luận, nghe thì nguy hiểm nhưng nếu theo mỹ học Kant thì những văn chương và phim ảnh bi thảm về nạn đói năm 45 có phải là xấu không? Nếu theo mỹ học Hegel để nói về "tinh thần dân tộc" với một màu duy nhất hào quang thì liệu chúng ta có đang bỏ qua những mảng tối, những yếu kém của mình để mà sửa chữa không?
Trong NBCT, anh Kiên với chị Hạnh chị Phương chị câm và cô y tá câm hay chị Hòa giao liên cô "cà phê xanh" em gái người đồng đội.. nhưng anh chỉ làm chuyện ấy với chị Phương được mô tả trần trụi trong một đoạn ngắn. Em đọc và hiểu đó là tác giả mô tả cái quá trình mà bản năng yêu của anh Kiên bị tàn phá bởi chiến tranh và ký ức về chiến tranh.

Mỗi người đọc truyện sẽ hiểu theo cách của mình bởi vậy đọc một tiểu thuyết mà cảm nhận muôn người như một thì ngay "Thép tôi đấy" cũng không thể đạt tiêu chuẩn.

 

[Kiên Khùng]

Cụ hỏi AI, nó trả lời cho nghe nào là "nghệ thụt phi tuyến tính" "phá vỡ truyền thống sử thi", "trực diện với nỗi đau", "hậu chiến", "giải nguyên" ... toàn từ nghe rất kêu, rồi gợi đến các cây đa cây đề văn học, tưởng chừng như lên đẳng thế giới. Nhưng chỉ cần có hiểu đôi chút, hỏi xoáy sâu vào một tý thì lại đổi sang thái độ vuốt đuôi để lấp liếm vì cốt yếu là không đủ tầm để xài những từ đó, lẻo mép ranh ma, rặc chiêu marketing và cũng đầy nguy hiểm.
Còn bản quyền làm phim cũng chả có gì phải bàn, nó như một tín phiếu đợi IPO thôi, thằng nào nhanh tay mua trước để đó coi như 1 món đầu tư, đem đi rao bán, có anh nào thấy tiềm năng thì cùng nhau hợp tác để làm giá tiếp, rồi lên kịch bản, mời đạo diễn ... cứ vậy từ kịch bản gốc ra phim có khi nó chỉ còn là cái tên như cuốn tiểu thuyết của cụ Đoàn Giỏi. Gì thì gì độ hót của nó có, cụ cũng đang làm cho nó hot thêm đấy thây . Nên ra phim thể nào chả có người xem, không lỗ là cái chắc. Business là businees, mà Mỹ làm business thứ 2 thì chẳng có chủ nhật.

Cụ hỏi con AI nào kỳ vậy?
Trong kỷ nguyên AI, việc đặt câu hỏi chất lượng là then chốt:

Tóm lại, dù là Tây hay Ta, thì văn học phải đảm bảo:
CHÂN - THIỆN - MỸ.
Không thì gọi là rác.
...
Sau khi chốt hạ, nó hot cỡ nào thì sẽ có 2 quyết định:
Với quyển sách, thì một là cấm, tiêu hủy. Hai là in với phần phê bình của độc giả được chọn để phê phán triệt để, lột mặt nạ tất cả những toan tính giấu mặt. Coi như đọc để phê phán làm gương cho kẻ khác.
Với phim, không cho phát hành ở Việt Nam hay mọi nền tảng online.

 

[Phunt]

Hay quá

 

[Kiên Khùng]

Tôi đọc Nỗi buồn chiến tranh lần đầu tiên năm 1998, không phải sách in mà là quyển copy mượn của 1 người quen. Lúc đó tôi 22 tuổi.

Đọc 1 mạch trong gần 1 đêm. Ấn tượng lúc đó là rất mạnh. Như sau này 1 số phê bình nói tác phẩm này "không có giá trị văn chương" là không đúng, phải nói Bảo Ninh rất có tài trong việc "kể chuyện khơi gợi". Ít nhất với tôi, khi đọc cuốn sách tôi cảm nhận rất rõ sự khốc liệt của các trận đánh, cả mùi thuốc súng và mùi xác chết. Rồi tâm lý và không khí u ám của nhân vật trong suốt không -thời gian của tác phẩm, cả trong và sau chiến tranh. Sự bế tắc, buồn thảm của đời người.

Cảm nhận của tôi lúc đó rất mạnh, phải mấy ngày sau mới thoát được ra để trở lại nhịp suy nghĩ bình thường.

Lần thứ hai đọc tác phẩm này là năm 2018, tình cờ thấy trong đống sách của vợ. Lúc đó tôi hơn 40 tuổi, đã trải qua đủ mọi sáng tối của cuộc đời, và đủ nhận thức để biết nhiều thứ "nhìn zậy mà hông phải zậy". Đầu tiên chỉ là tò mò muốn biết lần đọc thứ hai sau đúng 20 năm có mang lại những cảm nhận như lần thứ nhất hay không.

Cụ Rach Bính Thìn hả, nếu thế thì cùng hội thìn đẹp! Hehe
Cho em hỏi, sau tất cả, đến nay, khi đã chạm ngưỡng ngũ thập, cụ thấy thế nào?

 

[hoaoaihuong]

Cụ hỏi con AI nào kỳ vậy?
Trong kỷ nguyên AI, việc đặt câu hỏi chất lượng là then chốt:

Cụ hỏi thẳng về cuốn sách đó thử xem có khác ko? Với em đọc văn học là của riêng em, chẳng bố con thằng nào áp được, kể cả cô giáo dạy văn cho em, nên em ko hỏi xa như cụ. Đồng ý với cụ, hỏi khác nhau thì có câu trả lời khác nhau, cái này bọn AI là trùm.

 

[Kiên Khùng]

Cụ hỏi thẳng về cuốn sách đó thử xem có khác ko? Đồng ý với cụ, hỏi khác nhau thì có câu trả lời khác nhau, cái này bọn AI là trùm.

Cứ lấy cái phổ quát, bao đúng đã.
Cụ bắt lươn mà thiếu dúm tro thì làm sao bắt?
Kính chiếu yêu đâu, mang cẩu đầu trảm ra luôn.

 

[omerta77]

Tiến sĩ Vũ Thị Kim Dung
À, để cho chắc, xin giới thiệu đây là 1 người trình độ cao (tiến sĩ) trong ngành giáo dục nhé!

VỀ TIỂU THUYẾT “NỖI BUỒN CHIẾN TRANH” CỦA BẢO NINH
Là một nhà giáo, cũng là người hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu và giảng dạy Lý luận VHNT, có sự am hiểu nhất định về văn chương, tôi không thể giữ thái độ im lặng, không nói lên những suy nghĩ, cảm xúc của mình trước những luồng ý kiến trái chiều về cuốn Tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” của Bảo Ninh
Văn học, với bản chất là nghệ thuật ngôn từ, luôn được trao quyền hư cấu và sáng tạo để phản ánh hiện thực cuộc sống một cách sâu sắc, đa chiều. Tuy nhiên, quyền ấy không phải là vô hạn. Khi hư cấu vượt quá giới hạn, trở thành công cụ để xuyên tạc sự thật lịch sử, bôi nhọ những giá trị thiêng liêng của dân tộc, thì nó không còn là nghệ thuật chân chính nữa mà trở thành một hành vi phản văn hóa, gây hại cho nhận thức xã hội. Từ góc độ của lý luận Mỹ học và chức năng giáo dục của văn học, chúng ta cần nhìn nhận rõ ràng rằng văn học nghệ thuật phải phục vụ cho việc định hình nhận thức đúng đắn, nuôi dưỡng tinh thần yêu nước và giáo dục thế hệ trẻ về những bài học lịch sử cao đẹp. Trong bối cảnh đó, tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” của Bảo Ninh nổi lên như một ví dụ điển hình về sự lạm dụng hư cấu, hạ bệ hình tượng Quân đội Nhân dân Việt Nam – biểu tượng anh hùng của dân tộc trong cuộc đấu tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc.
Trước hết, cần khẳng định chức năng giáo dục và chức năng nhận thức của văn học nghệ thuật chân chính. Từ quan điểm của chủ nghĩa nhân văn, văn học không chỉ là sự tái hiện hiện thực mà còn là công cụ để giáo dục con người, định hướng nhận thức về các giá trị đạo đức, lịch sử và xã hội. Văn học phải góp phần xây dựng con người về tâm hồn và tư tưởng, khơi dậy lòng tự hào dân tộc, và truyền tải những bài học về sự hy sinh anh hùng của các thế hệ đi trước. Với mỗi người dân Việt Nam từng phải trải qua những mất mát, đau thương khủng khiếp của chiến tranh để bảo vệ và gìn giữ nền độc lập của dân tộc cũng như trong nhận thức và lương tri của những người yêu chuộng hòa bình trên thế giới, chiến tranh không bao giờ là đơn giản. Bản chất của chiến tranh là “vô luân” từ góc nhìn chung của nhân loại vì nó bao giờ cũng phải trả giá bằng sự chết chóc, tàn phá, mất mát không gì đong đo đếm nổi. Chiến tranh không bao giờ là một bức tranh đồng nhất, mà là một tấm gương nhiều mặt: có ánh sáng của hào quang chiến thắng đậm chất sử thi của chủ nghĩa anh hùng cách mạng gắn với lý tưởng cao đẹp của lương tri và chính nghĩa, nhưng song hành với nó cũng là bóng tối bi thảm của máu và nước mắt, của những số phận bị nghiền nát. Viết về chiến tranh cần có góc nhìn đa chiều và tâm thế người đọc cũng cần trân trọng và đánh giá cao những tác phẩm văn học về đề tài chiến tranh thể hiện được góc nhìn đa chiều đó. Văn chương chân chính có quyền và có trách nhiệm soi chiếu cả những gam màu tối của chiến tranh để con người hiểu sâu hơn cái giá của hòa bình, từ đó càng trân trọng hơn giá trị của Hoà Bình. Nhưng điều đó không có nghĩa là tác phẩm văn học được phép nhân danh “quan điểm đa chiều” để chà đạp lên cái đẹp, cái cao cả, hạ thấp và làm méo mó những biểu tượng văn hóa lịch sử. Văn học chân chính cần tôn vinh những giá trị cao đẹp đó để giáo dục thế hệ trẻ về lòng biết ơn và trách nhiệm với Tổ quốc. Nếu văn học đi ngược lại điều này, nó sẽ gây ra những hậu quả khôn lường, làm méo mó nhận thức của giới trẻ, dẫn đến sự thờ ơ hoặc phủ nhận những giá trị thiêng liêng mà cha ông đã đổ máu để bảo vệ. Chính vì vậy, việc phê phán những tác phẩm như “Nỗi buồn chiến tranh” không chỉ là bảo vệ sự thật lịch sử mà còn là khẳng định trách nhiệm giáo dục của văn học.
Soi chiếu vào “Nỗi buồn chiến tranh”, chúng ta thấy rõ sự vi phạm nghiêm trọng đối với chức năng giáo dục này. Tác phẩm miêu tả hình ảnh chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam một cách bạc nhược, u ám, hoàn toàn trái ngược với thực tế anh hùng của “Bộ đội Cụ Hồ” – những người đã hy sinh xương máu để giành độc lập dân tộc. Bảo Ninh, dưới vỏ bọc hư cấu nghệ thuật, đã xây dựng một bức tranh xám xịt về chiến tranh, nơi các chiến sĩ bị hạ thấp phẩm giá, trở thành biểu tượng của sự đồi bại và yếu hèn. Điều này không chỉ xuyên tạc hiện thực mà còn tấn công trực tiếp vào nhận thức của người đọc, đặc biệt là thế hệ trẻ, khiến họ có cái nhìn lệch lạc về lịch sử dân tộc.
Cụ thể, hai tình tiết trong tác phẩm là minh chứng rõ nét cho sự hư cấu ác ý nhằm bôi nhọ Quân đội Nhân dân Việt Nam. Thứ nhất, tình tiết “giết con vượn ăn thịt”. Tác giả kể rằng bộ đội bắn chết một con vượn, khiêng về đơn vị để làm thịt, rồi khi cạo lông mới phát hiện đó là một phụ nữ dân tộc – đồng bào của mình. Sau đó, họ lẳng lặng chôn xác đi, che giấu tội lỗi. Tình tiết này hoàn toàn vô căn cứ, không có cứ liệu thực tế nào. Những cựu chiến binh từng tham gia chiến đấu ở Tây Nguyên thời kỳ đó, nhiều người còn sống, đều phủ nhận tuyệt đối và vô cùng phẫn nộ. Đây không phải là hư cấu sáng tạo mà là sự bịa đặt chủ quan, nhằm cáo buộc Quân đội Nhân dân Việt Nam giết hại đồng bào và giấu diếm. Từ góc độ giáo dục, tình tiết này gây hại nghiêm trọng: nó làm suy giảm lòng tin của thế hệ trẻ vào quân đội, biến những anh hùng thành kẻ sát nhân, từ đó làm phai mờ giá trị hy sinh cao đẹp của cuộc kháng chiến. Văn học chân chính phải giáo dục về lòng nhân ái và tinh thần đoàn kết dân tộc, chứ không phải gieo rắc nghi ngờ và chia rẽ như vậy.
Thứ hai, tình tiết cưỡng hiếp trên tàu hỏa càng lộ rõ ý đồ hạ bệ. Nhân vật chính Kiên dẫn người yêu Phương từ Hà Nội đi tàu vào Nam tham gia chiến đấu. Trong hỗn loạn, một nhóm bộ đội lôi Phương vào toa tàu và cưỡng hiếp cô, trong khi Kiên bất lực không thể cứu. Tình tiết này cũng hoàn toàn bịa đặt, không có nhân chứng, vật chứng. Các chiến sĩ cùng đơn vị với Bảo Ninh, trên cùng chuyến tàu đi B năm ấy, đều khẳng định không hề xảy ra sự việc đồi bại như vậy. Đây là sự tưởng tượng ác ý, bệnh hoạn, núp bóng “hư cấu nghệ thuật” để biến Quân đội Nhân dân Việt Nam thành biểu tượng của sự tha hóa, mất nhân tính. Từ góc độ nhận thức, nó tấn công trực tiếp vào hình tượng “Bộ đội Cụ Hồ” – những người lính luôn giữ gìn phẩm giá cách mạng, tôn trọng nhân dân. Văn học giáo dục phải nhấn mạnh tinh thần kỷ luật, đạo đức quân nhân, chứ không được phép bôi đen như thế này, vì nó sẽ khiến giới trẻ có cái nhìn tiêu cực về lịch sử, coi chiến tranh chỉ là địa ngục của sự đồi bại thay vì hành trình anh hùng.
Không dừng lại ở hai tình tiết, toàn bộ tác phẩm “Nỗi buồn chiến tranh” ngập tràn gam màu u ám, với dòng cảm xúc chủ đạo là sự phỉ báng và bôi nhọ. Nội dung cơ bản xoay quanh nỗi buồn, sự thất vọng, và hình ảnh quân đội như những nạn nhân của chiến tranh vô nghĩa, thay vì những người anh hùng chiến thắng. Điều này trái ngược hoàn toàn với thực tế lịch sử: Quân đội Nhân dân Việt Nam đã cùng toàn thể nhân dân đánh bại thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, mang lại độc lập tự do. Sự xuyên tạc này gây bất bình lớn trong đông đảo bạn đọc, đặc biệt là cựu chiến binh, giới tri thức và những người có lương tri. Từ chức năng giáo dục, tác phẩm không những không định hướng nhận thức tích cực mà còn gieo rắc tư tưởng bi quan, phủ nhận giá trị hy sinh của cha ông. Nếu văn học chân chính phải khơi dậy lòng yêu nước, thì “Nỗi buồn chiến tranh” lại làm ngược lại, ảnh hưởng tiêu cực đến thế hệ trẻ – những người đang cần được giáo dục về lịch sử vẻ vang để tiếp nối truyền thống dân tộc.
Điều đáng tiếc hơn là tác phẩm này lại được một nhóm quản lý văn học nghệ thuật bình chọn, trao giải thưởng, và thậm chí đưa vào chương trình sách giáo khoa THPT. Đây là một sai lầm nghiêm trọng, vì nó biến văn học thành công cụ tuyên truyền tiêu cực, ảnh hưởng đến nhận thức của hàng triệu học sinh. Giới trẻ, với tâm hồn non nớt, dễ bị dẫn dắt bởi những hình ảnh u ám, dẫn đến cái nhìn méo mó về lịch sử: coi cuộc kháng chiến là bi kịch vô nghĩa thay vì chiến thắng vĩ đại. Từ góc độ triết học, văn học phải phục vụ lợi ích dân tộc, giáo dục đạo đức và nhận thức đúng đắn. Việc đưa tác phẩm này vào giáo dục là phản giáo dục, cần được xem xét lại để bảo vệ giá trị chân chính.
Tóm lại, “Nỗi buồn chiến tranh” là minh chứng cho sự lạm dụng hư cấu nhằm bôi nhọ Quân đội Nhân dân Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng chức năng giáo dục của văn học. Văn học chân chính phải tôn vinh giá trị anh hùng, định hướng nhận thức tích cực cho thế hệ trẻ, chứ không được phép xuyên tạc lịch sử. Chúng ta cần lên án mạnh mẽ những tác phẩm như vậy để bảo vệ biểu tượng “Bộ đội Cụ Hồ”, nuôi dưỡng lòng tự hào dân tộc và đảm bảo văn học thực sự phục vụ sự nghiệp xây dựng đất nước. Chỉ khi văn học gắn bó với sự thật và giáo dục, nó mới xứng đáng là nghệ thuật cao đẹp.
(TS. Vũ Thị Kim Dung - Nguyên P. Trưởng khoa Lý luận Chính trị - Giáo dục Công dân; Trưởng khoa CTXH, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội)

Truyện có tính tiết thế nào á cụ? Thằng này nó bệnh hoạn muốn thế nên nó viết ra thế?
Nó mà đứng trước mặt các cụ CCB đã từng vào sinh ra tử chắc có khi ăn đòn với các cụ. Đồng ý là trong chiến tranh cũng còn những vấn đề tiêu cực nhưng chỉ là số rất ít. Vì nếu nó là số nhiều thì quân đội chúng ta đã chẳng thể nào chiến thắng được. Viết thế khác nào bôi nhọ và phủ nhận hết công lao, xương máu của cha ông chúng ta. Khốn nạn thật.
"Cụ thể, hai tình tiết trong tác phẩm là minh chứng rõ nét cho sự hư cấu ác ý nhằm bôi nhọ Quân đội Nhân dân Việt Nam. Thứ nhất, tình tiết “giết con vượn ăn thịt”. Tác giả kể rằng bộ đội bắn chết một con vượn, khiêng về đơn vị để làm thịt, rồi khi cạo lông mới phát hiện đó là một phụ nữ dân tộc – đồng bào của mình. Sau đó, họ lẳng lặng chôn xác đi, che giấu tội lỗi. Tình tiết này hoàn toàn vô căn cứ, không có cứ liệu thực tế nào. Những cựu chiến binh từng tham gia chiến đấu ở Tây Nguyên thời kỳ đó, nhiều người còn sống, đều phủ nhận tuyệt đối và vô cùng phẫn nộ. Đây không phải là hư cấu sáng tạo mà là sự bịa đặt chủ quan, nhằm cáo buộc Quân đội Nhân dân Việt Nam giết hại đồng bào và giấu diếm. Từ góc độ giáo dục, tình tiết này gây hại nghiêm trọng: nó làm suy giảm lòng tin của thế hệ trẻ vào quân đội, biến những anh hùng thành kẻ sát nhân, từ đó làm phai mờ giá trị hy sinh cao đẹp của cuộc kháng chiến. Văn học chân chính phải giáo dục về lòng nhân ái và tinh thần đoàn kết dân tộc, chứ không phải gieo rắc nghi ngờ và chia rẽ như vậy.
Thứ hai, tình tiết cưỡng hiếp trên tàu hỏa càng lộ rõ ý đồ hạ bệ. Nhân vật chính Kiên dẫn người yêu Phương từ Hà Nội đi tàu vào Nam tham gia chiến đấu. Trong hỗn loạn, một nhóm bộ đội lôi Phương vào toa tàu và cưỡng hiếp cô, trong khi Kiên bất lực không thể cứu. Tình tiết này cũng hoàn toàn bịa đặt, không có nhân chứng, vật chứng. Các chiến sĩ cùng đơn vị với Bảo Ninh, trên cùng chuyến tàu đi B năm ấy, đều khẳng định không hề xảy ra sự việc đồi bại như vậy. Đây là sự tưởng tượng ác ý, bệnh hoạn, núp bóng “hư cấu nghệ thuật” để biến Quân đội Nhân dân Việt Nam thành biểu tượng của sự tha hóa, mất nhân tính. Từ góc độ nhận thức, nó tấn công trực tiếp vào hình tượng “Bộ đội Cụ Hồ” – những người lính luôn giữ gìn phẩm giá cách mạng, tôn trọng nhân dân. Văn học giáo dục phải nhấn mạnh tinh thần kỷ luật, đạo đức quân nhân, chứ không được phép bôi đen như thế này, vì nó sẽ khiến giới trẻ có cái nhìn tiêu cực về lịch sử, coi chiến tranh chỉ là địa ngục của sự đồi bại thay vì hành trình anh hùng."

 

[XSim]

Em không rành về nghệ thuật văn học hay mỹ học nhưng về nội dung thì em thấy thế này:

Nỗi buồn chiến tranh viết về chiến tranh qua góc nhìn cá nhân của Bảo Ninh, như trong tác phẩm thể hiện, là bị "sang chấn tâm lý" vì chiến tranh.

Hội nhà văn, người đọc VN hay phương Tây đánh giá cao tác phẩm cũng là bình thường vì nó hợp với gu của họ, thích những thứ viết về thân phận con người nhỏ bé, hay một góc nhìn "khác lạ" về cuộc chiến.

Đại khái xét về một góc nhìn thì Bảo Ninh không sai, người đọc ta và Tây không sai, ... Tuy nhiên, về khía cạnh tư tưởng và tuyên giáo thì phải cẩn thận không được chủ quan vì nó rất dễ dẫn đến ngộ nhận về lịch sử, về ý nghĩa của cuộc chiến tranh thần thánh của dân tộc. Việc đưa tác phẩm vào SGK cho các học sinh con ngây thơ chưa trải sự đời học thì cần phải xem lại.

Tóm lại đây là một tác phẩm OK nhưng không nên đưa lên chiếu trên VTV.

 

[thanhvinhckgtcc]

Hôm qua e xem tiktok thì cụ trưởng bạn nội chính phan đ t đã chuyển ý kiến xem xét cho ban tuyên giáo của tướng quyết với bộ tttt xem xét rồi

 

[rachfan]

Cụ Rach Bính Thìn hả, nếu thế thì cùng hội thìn đẹp! Hehe
Cho em hỏi, sau tất cả, đến nay, khi đã chạm ngưỡng ngũ thập, cụ thấy thế nào?

Lúc đọc lần thứ hai, tôi đã trưởng thành hơn nhiều, có thêm nhiều thông tin, và nhất là có khoảng lùi đủ để hiểu và cảm sâu hơn về tác phẩm.

Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh ra đời năm 1987. Nhiều cụ biết, đó là quãng thời gian "bung ra" của khá nhiều văn nghệ sĩ cùng với thời đầu mở cửa. Ngoài Bảo Ninh còn có Nguyễn Huy Thiệp, Dương Thu Hương, thậm chí các tên tuổi gạo cội như Nguyên Ngọc, Xuân Sách... Mấy năm đó, kiểu tác phẩm "phản tỉnh", phê phán lập lờ nhiều nghĩa trở thành mốt thời thượng (và đều bị các thế lực đối lập sử dụng 1 cách ác ý để làm xấu hình ảnh VN đến tận ngày nay).

Ở đây phải thấy là, nhận định và xem xét 1 tác phẩm phải đặt vào hoàn cảnh ra đời của nó. Nỗi buồn chiến tranh ra đời lúc Việt nam ở thời chuyển đổi mạnh, các giá trị trước đó được cho là không còn hợp thời, thậm chí sai trái. Các giá trị mới lại chưa hình thành, thậm chí hỗn tạp. Từ đó mới sinh ra kiểu tác phẩm một chiều, chỉ chăm chăm vào phê phán, châm biếm, thậm chí mạt sát các giá trị cũ mà không cho thấy bất cứ một giải pháp, hy vọng, hoặc ít nhất dấu hiệu của giá trị chân - thiện - mỹ cơ bản. Nỗi buồn chiến tranh là một trong các tác phẩm như vậy.

Nói lan man như thế để thấy, Nỗi buồn chiến tranh là 1 sản phẩm thời cuộc. Nó không có giá trị lâu dài, càng không có giá trị vĩnh cửu. Nên việc trao giải cho nó lần thứ nhất (1991) có thể đúng, nhưng trao giải lần thứ hai (2025) là sai lầm. Vị trí ngày nay của Nỗi buồn chiến tranh là ở kho tư liệu, là sách tham khảo của người lớn chứ không phải là 1 tác phẩm chính thống cần phổ biến, càng không thể đưa vào sách giáo khoa cho học sinh trung học.

 

[dez]

Sao em vodka cụ không đc nhỉ?
Cụ nghĩ với chất lượng như vậy, vì sao nó được một số giải thưởng ở nước ngoài không? Thậm chí Mỹ mua bản quyền để làm phim?

Em thấy thế này ạ:
Có một sự thật là các nước Đồng Minh tư bản đã không trao các giải thưởng lớn nào cho các tác phẩm phản chiến từ góc nhìn của người lính Đồng Minh về mặt tối chiến tranh của bên chiến thắng.
Nhưng lại rất đề cao các tác phẩm phản chiến từ đối thủ của họ, như đã từng trao Nobel văn học cho nhiều tác giả phản chiến Liên Xô.
Ngoài ra, các tác phẩm phản chiến tư bản Tây Âu tập trung vào bi kịch cá nhân trong chiến tranh, không đụng chạm đến tính chính danh của bên chiến thắng.
Trong khi đó, các nước phương Tây tập trung ca tụng các tác phẩm phản chiến từ phía XHCN mà phê phán chế độ, làm lu mờ tính chính danh chiến thắng.

 

[victo2025]

Em gạch đầu dòng, các cụ lưu ý các mốc thời gian:
- NBCT ra đời năm 1987, xuất bản lần đầu 1990.
- Năm 1991 nhận giải thưởng của Hội nhà văn.
- Bối cảnh thời gian trong tiểu thuyết là 1969-1975 và sau đó.
- Hiệp định Paris 1973 đánh dấu thời điểm Mỹ rút quân khỏi miền Nam Việt nam.
Như vậy, ở thớt nào đó có cụ nào đó đã sai khi viết: NBCT viết về cuộc nội chiến.

 

[belo]

Em đọc nó từ ngày mới...15 tuổi. Năm 1990. Nó còn có tên là Thân phận tình yêu.
Lúc đó thì bị cuốn bởi sex, nhưng đã rất bực tức vì nó xuyên tạc bộ đội trắng trợn.
Và nó bị án thu hồi giải thưởng, thì thôi. Cho qua. Ai ngờ.
Ba em từ thành phố Huế, là cậu học trò tú tài nhất được bà nội bảo bọc, mẹ em từ nông thôn, cả hai lên chiến khu Dương Hòa sau Mậu Thân. Cực khổ, gian nan, đói, ốm đau không gì kể xiết.
Nhưng cho đến nay, so với bạn bè, những người cùng thế hệ, mặc dù cả 2 đều là bệnh binh nặng, họ vẫn tỏa thứ ánh sáng tinh thần, tình yêu chân thành, sự lạc quan yêu đời mà chỉ có ở những người quân nhân cách mạng. Ba mẹ em làm lụng cả đời, rất vất vả, cực khổ trong suốt thời bình. Ba em làm trưởng 2 khoa lớn của Bệnh viện Trung ương Huế (khoa Khám Bệnh-Cấp cứu và khoa Lazer Y học do chính ông sáng lập, mỏ tiền ngày nay), ủy viên thường vụ Đảng ủy bệnh viện gần 20 năm mà khi về hưu chỉ có 1 chiếc xe máy tàu em gái em mua cho ông. Còn trước đó, chỉ 1 chiếc xe đạp. Mẹ em cũng quân y như ba (y sĩ bệnh viện quân y 268), nhưng nghỉ mất sức rồi tần tảo nuôi cả chồng lẫn con học hành đến nơi đến chốn chỉ bằng nghề làm bún.
Nhà em, nói đơn giản không nếu nhờ trận lụt 1999 thì vẫn là "khách sạn ngàn sao". Mái tôn cũ, thủng lỗ chỗ, vá víu suốt từ ngày mua 1975 đến 1999. Ban đêm tắt đèn nhìn lên trời từ trong nhà thấy nghìn ông sao. Em tưởng tượng thiên văn, các chòm sao được luôn ấy.
Nhờ trận lụt, bởi vì lúc ấy em vừa ra trường, đang chống lụt chưa đâu vào đâu thì nhờ trận lụt tốc cả mái, nhà chùa kế bên trao 2.5 triệu (từ thiện) thay mái tôn.
Nói vậy để biết sự gian khó trong thời bình của dân mình nói chung và nhà em nói riêng là cùng cực thế nào.
Nhưng mẹ em vẫn hát mọi bài hát cách mạng với tất cả sảng khoái và tự hào. Nàng là văn công 1 thời và ba em thập thò mãi, cấp ủy động viên mãi, cho phép 2 đồng chí tìm hiểu thì mới dám hẹn hò. Mà ngay tại lán trung tâm mới hài.
Nên thế giới chiến khu của ba mẹ em, họ kể đi kể lại hàng trăm lần không chán, đẹp và hài hước lắm. Mặc dù khổ sở cũng lắm. Mà được kể ra nhẹ tênh. Mẹ còn là chị nuôi, nên kể về thực phẩm rất rõ ràng, rất chân thực.
Đúng là lính Cụ Hồ.
Gã Bảo Ninh này chỉ có thể là bất mãn Chế độ nên cào bút ăn vạ thôi. Đúng bài trở cờ phản bội.

Cho em gửi lời chào và cảm ơn đến ba mẹ của anh ạ. Theo thông tin anh biên, em hiểu ông bà đều làm công việc cứu người trong cả chiến tranh và hoà bình, nên tâm lý của ông bà đều rất mạnh mẽ và tươi sáng.

 

[Kiên Khùng]

Em không rành về nghệ thuật văn học hay mỹ học nhưng về nội dung thì em thấy thế này:

Nỗi buồn chiến tranh viết về chiến tranh qua góc nhìn cá nhân của Bảo Ninh, như trong tác phẩm thể hiện, là bị "sang chấn tâm lý" vì chiến tranh.

Hội nhà văn, người đọc VN hay phương Tây đánh giá cao tác phẩm cũng là bình thường vì nó hợp với gu của họ, thích những thứ viết về thân phận con người nhỏ bé, hay một góc nhìn "khác lạ" về cuộc chiến.

Đại khái xét về một góc nhìn thì Bảo Ninh không sai, người đọc ta và Tây không sai, ... Tuy nhiên, về khía cạnh tư tưởng và tuyên giáo thì phải cẩn thận không được chủ quan vì nó rất dễ dẫn đến ngộ nhận về lịch sử, về ý nghĩa của cuộc chiến tranh thần thánh của dân tộc. Việc đưa tác phẩm vào SGK cho các học sinh con ngây thơ chưa trải sự đời học thì cần phải xem lại.

Tóm lại đây là một tác phẩm OK nhưng không nên đưa lên chiếu trên VTV.

Nó sai từ A đến Z đấy cụ.
Nói thẳng, cáo buộc vi phạm và thu hồi tiêu hủy sản phẩm là hoàn toàn được nhé!

 

[belo]

Em không rành về nghệ thuật văn học hay mỹ học nhưng về nội dung thì em thấy thế này:

Nỗi buồn chiến tranh viết về chiến tranh qua góc nhìn cá nhân của Bảo Ninh, như trong tác phẩm thể hiện, là bị "sang chấn tâm lý" vì chiến tranh.

Hội nhà văn, người đọc VN hay phương Tây đánh giá cao tác phẩm cũng là bình thường vì nó hợp với gu của họ, thích những thứ viết về thân phận con người nhỏ bé, hay một góc nhìn "khác lạ" về cuộc chiến.

Đại khái xét về một góc nhìn thì Bảo Ninh không sai, người đọc ta và Tây không sai, ... Tuy nhiên, về khía cạnh tư tưởng và tuyên giáo thì phải cẩn thận không được chủ quan vì nó rất dễ dẫn đến ngộ nhận về lịch sử, về ý nghĩa của cuộc chiến tranh thần thánh của dân tộc. Việc đưa tác phẩm vào SGK cho các học sinh con ngây thơ chưa trải sự đời học thì cần phải xem lại.

Tóm lại đây là một tác phẩm OK nhưng không nên đưa lên chiếu trên VTV.

Hôm quá, ngồi ăn cơm, em có nhắc đến ông Bảo Ninh, con em, lớp 9, có nói là được học về ông này, một truyện ngắn nào đó. Mấy đứa nhỏ còn được học truyện ngắn của bà Khuê, Những vì sao đêm thì phải. Em cũng nói, con chưa đến tuổi đọc quyển này, để tránh cháu tò mò lôi ra đọc.
Em thấy truyền thông cứ ồn ào, tranh cãi có khi lại khiến người ta tìm đọc quyển này nhiều hơn.